ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ: ΧΟΕ: ΕΝΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

ΧΟΕ:

ΕΝΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

π.Αντώνιος Αλεβιζόπουλος

Δρ. Θεολογίας Δρ. Φιλοσοφίας

ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ – ΠΡΕΒΕΖΑ 1989

Πρόλογος

Η μεγαλόπολη και η Ενορία μαμμούθ, στην οποίο ο παπάς από πατέρας πνευματικός καταντάει ληξίαρχος με υπεραπασχόληση, τόση ώστε να βλέπει τους «πελάτες του» σαν βάρος, δημιουργεί πολλά προβλήματα άγνωστα παλαιότερα.

Ένα τέτοιο είναι και η Χ. Ο. Ε.

Με αυτό ασχολείται ο αιδεσιμολογιώτατος πρωτοπρεσβύτερος π. Αντώνιος Αλεβιζόπουλος, γνωστός για τη βαθειά και τεκμηριωμένη έρευνα των συγχρόνων πνευματικών και θρησκευτικών ρευμάτων της παραθρησκείας.

Το βιβλίο είναι γραμμένο με πολλή επιστημονική και ιερατική-ποιμαντική ευαισθησία. Δεν θέλει να αδικήσει κανένα. Ούτε στο ελάχιστο. Δεν μιλάει ο π. Αντώνιος. Ούτε εκείνοι, που αποχώρησαν από τη ΧΟΕ. Μιλάει η ίδια η ΧΟΕ. Όποιος μελετήσει το βιβλίο αυτό —δεν αρκεί να του ρίξουμε μια ματιά— καταλαβαίνει καλά τι είναι η ΧΟΕ. Και καλείται να πάρει απέναντι της υπεύθυνη, με δική του επιλογή, θέση.

+ ο Νικοπόλεως Μελέτιος

Πρόλογος τον συγγραφέως

Σχετικά με τη Χ. Ο. Ε. οι γνώμες υπευθύνων εκκλησιαστικών ανδρών διχάζονται.

Στη μέχρι τώρα σχετική βιβλιογραφία θεωρείται κίνηση αιρετική και καταδικάζεται. Οι Μητροπολίτες Βέροιας και Ναούσης, Νεαπολέως και Σταυρουπόλεως, Λαρίσης και Πλαταμώνος, Σερρών και Νιγρίτης, Τρίκκης, και Φλωρίνης εξέδωσαν καταδικαστικές ποιμαντικές εγκυκλίους.

Όμως ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Τιμόθεος, με το ύπ' αριθ. 1824/25. 10. 1984 έγγραφο του προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ αναφέρει μεταξύ άλλων:

«Δυνάμεθα να βεβαιώσουμε ότι πρόκειται περί Ορθοδόξων Χριστιανών αφοσιωμένων στην Εκκλησία. Είναι με ζήλο και ενθουσιαστικές τάσεις. Σκοπός των είναι η κατήχησις, το κήρυγμα, η προσευχή, ο εκκλησιασμός, η εξομολόγησις, η θεία κοινωνία… Συνεργάζονται με την Ενορία και τους Ιερείς εις έργα φιλανθρωπίας, σπίτια γαλήνης κλπ. Με μεγάλη αφοσίωσιν».

Που βρίσκεται λοιπόν η αλήθεια; Σ' αυτό το ερώτημα θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απάντηση εξετάζοντας το θέμα με την προσοχή και την υπευθυνότητα που του ανήκει, γιατί αποτελεί σοβαρό ποιμαντικό πρόβλημα της Εκκλησίας.

Εισαγωγικά

α. Ίδρυση και σκοπός της ΧΟΕ

1. Ιδρυτής της κίνησης είναι ο Στυλιανός Γιαννετάκης. Γεννήθηκε το 1904 στα Χανιά Κρήτης και χρημάτισε ιεροψάλτης. Το 1957 ίδρυσε στα Χανιά το σωματείο «Ορθόδοξος Χριστιανισμός Σύλλογος, ‘Η Χριστιανική Αγάπη’», με σκοπό «την κοινωνική εξύψωση εν τω πλαισίω της Ορθοδόξων Χριστιανών παγκοσμίου επικρατείας, προς ένα κοινό αγώνα εναντίον των έχθρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας» (άρθρο 1 του καταστατικού).

Το σωματείο αυτό διαλύθηκε. Ο Γιαννετάκης ήλθε το 1959 στην Αθήνα και ίδρυσε την «Χριστιανική Οργάνωση Ειρήνης (ΧΟΕ)», με έμβλημα «Η Βασιλεία της Αγάπης», που ήταν «πολιτικός οργανισμός, διεπόμενος από βαθείαν πίστιν στην Πατρίδα, την ειρήνη, τη δημοκρατία και την πρόοδον» (άρθρο 2 του καταστατικού). Στο άρθρο 3 αναφέρεται:

«Η ΧΟΕ επιζητεί την πολιτική της κατίσχυσιν δια των νομίμων δημοκρατικών και συνταγματικών μέσων, προς εφαρμογή των σκοπών και του προγράμματος της, υπέρ του Ελληνικού λαού και ει δυνατό υπέρ ολοκλήρου της ανθρωπότητος».

2. Στο μεταξύ το καταστατικό αυτό τροποποιήθηκε· η ΧΟΕ αποτελεί τώρα «ελληνοχριστιανικό οργανισμό διεπόμενο από βαθείαν πίστιν προς την Πατρίδα, την Ορθόδοξη Εκκλησία, την ειρήνη, τη δημοκρατία, την πρόοδον» (άρθρο 2 του τροποποιημένου καταστατικού). Στο άρθρο 3 δεν αναφέρει τίποτε για «πολιτική κατίσχυση», αλλά αναφέρεται απλώς: «Η ΧΟΕ επιχειρεί την εξάπλωσιν των αρχών της εις ολόκληρο τη χώραν δια των νομίμων δημοκρατικών και συνταγματικών μέσων προς εφαρμογή τούτων και του προγράμματος της, υπέρ του Ελληνικού λαού, και ει δυνατό, υπέρ ολοκλήρου της ανθρωπότητος». Το 1968 άρχισε να εκδίδει το περιοδικό «Ανέσπερο Φως».

Ανέπτυξε δραστηριότητα και ίδρυσε κλιμάκια σε πολλές πόλεις της χώρας και στο εξωτερικό. Κάθε μέλος έχει υποχρέωση «να εργάζεται εντός των πλαισίων των διατάξεων του καταστατικού για την επέκτασιν της οργανώσεως δι’ εγγραφής νέων μελών» (άρθρο 5 του καταστατικού). Τα μέλη που παρουσιάζουν «νωχέλεια και αδιαφορία στην εκτέλεση των καθηκόντων τους και αποφεύγουν την ανάληψη υποχρεώσεων, των απορρεουσών εκ του καταστατικού» διαγράφονται (άρθρο 23).

Δεύτερος κατά την τάξη (Αντιπρόεδρος) είναι ο Ν. Μουτσάκης, που διευθύνει το κλιμάκιο της Θεσσαλονίκης. Το 1978, όταν σχηματίσθηκε το κλιμάκιο της Λάρισας, ορίσθηκε πρόεδρος ο γεωπόνος Αστέριος Χασιώτης.

β. Κατηγορίες εναντίον της ΧΟΕ.

Ας δούμε τώρα το «ιστορικό» και το αντικείμενο των κατηγοριών εναντίον της ΧΟΕ.

1. Το 1987, μετά απόφαση του Μητροπολίτη Λαρίσης Σεραφείμ σχηματίσθηκε ειδική επιτροπή, για να εξετάσει τη δογματική ταυτότητα της ΧΟΕ. Στη συνεδρίαση παραβρέθηκε ο Αστέριος Χασιώτης και άλλοι οπαδοί της κίνησης. Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν ο Αρχιμανδρίτης Ιγνάτιος Μανδελίδης εξέδωσε μικρό βιβλίο με τίτλο «Πνεύμα Πλάνης» (Λάρισα 1980), το οποίο αποτέλεσε την κύρια πηγή για τα δημοσιεύματα που ακλούθησαν και εστρέφονταν εναντίον της ΧΟΕ.

Ο Μανδελίδης αναφέρει, ότι σύμφωνα με το όσα είπε ο Αναστάσιος Χασιώτης, ο Γιαννετάκης, πριν φύγει για τη Αθήνα, έλαβε την ακόλουθη εντολή από τον Χριστό:

«— Πήγαινε να εγκατασταθείς στη Αθήνα… Εκεί να δημιουργήσεις μια Οργάνωση. . . που θα είναι γέφυρα του λαού προς την Εκκλησία.

— Και πως θα γίνει αυτό, Κύριε, που εγώ είμαι ένας αγράμματος άνθρωπος του Δημοτικού;

Και ο 'Χριστός' του απάντησε:

— Μην ανησυχείς, τα πρόσωπα, που θα αγωνισθούν γι’ αυτό τον σκοπό, θα είναι όλα με αποκάλυψη δική μου. Τον καθένα εγώ θα τον φροντίσω.

Έτσι σηκώθηκε ο Γιαννετάκης και πήγε στην Αθήνα».

Σε άλλο σημείο ο Μανδελίδης υπογραμμίζει, πως «κατά τους αδελφούς Χασιώτη» ο Γιαννετάκης «έλαβε μήνυμα απ’ τον Θεό να οργανώσει τους πιστούς, μέχρι ο αριθμός τους να φθάσει τις 144. 000, ώστε δι’ αυτών, οίτινες θα αποτελέσουν τα στελέχη, να ολοκληρωθεί το σχέδιο του Θεού. Τα στελέχη αυτά δεν θα είναι από την Εκκλησία, όπως και ο Χριστός δεν διάλεξε τους Αποστόλους απ’ τους Αρχιερείς (του Ισραήλ), αλλά από απλούς και αγράμματους ανθρώπους»(Μανδελίδη, Πνεύμα Πλάνης, σ. 12).

2. Την ίδια άποψη μεταφέρει και ο Αρχιμανδρίτης Γερβάσιος Ραπτόπουλος στο βιβλίο του «Διάλογος με τη ΧΟΕ» (Περαία Θεσσαλονίκης 1987). Λέγει, πως πρώην μέλη της ΧΟΕ στις Σέρρες υποστήριξαν: «Ό,τι και να πείτε είναι (ο Γιαννετάκης) αντί του Θεού στη γη» και, συνεπώς, «ό,τι και να πει είναι δεκτό και αλάνθαστο» (Ραπτοπούλου, Διάλογος, σ. 79).

Ο Ραπτόπουλος δημοσιεύει κείμενο με γραπτή κατάθεση του Δημητρίου Σαββόπουλου και Γεωργίου Παναγιωτίδη, πρώην μελών της ΧΟΕ, οι οποίοι μεταξύ άλλων υποστηρίζουν, πως σύμφωνα με τη διδαχή της κίνησης αυτής «Ήρθε ο καιρός να κηρυχθεί το ‘ευαγγέλιο της ζωής' σε όλο τον κόσμο. Όχι απλά το ευαγγέλιο. Το μήνυμα της ζωής το ανακάλυψε ο Στυλιανός Γιαννετάκης». 0ι ίδιοι μάρτυρες ισχρυρίζονται ακόμη πως η κίνηση πιστεύει oτι «οι Μουτσάκης και Γιαννετάκης θεωρούνται οι δύο προφήτες της Αποκαλύψεως» (Ραπτοπούλου, Διάλογος, σ. 83-84). Κατά τη μαρτυρία άλλων πρώην μελών, όπως ισχυρίζεται ο Γ. Ραπτόπουλος, οι πιστοί της ΧΟΕ πιστεύουν, πως στο πρόσωπο του Γιαννετάκη εκπληρώνονται οι προφητείες της Αγίας Γραφής· «είναι ο σύγχρονος Ηλίας»· αυτός και ο Μουτσάκης διαθέτουν έκτακτα χαρίσματα και εξουσίες, που τις μεταδίδουν σε προχωρημένα στελέχη με επίθεση των χειρών (Ραπτοπούλου, Διάλογος, σ. 77-78).

Σύμφωνα μ' αυτή την αντίληψη, η ΧΟΕ θεωρείται «το στράτευμα του προφήτου Ιωήλ» (κατάθεση Σαββόπουλου Γ. Παναγιωτίδη, Ραπτοπούλου, Διάλογος, σ. 83). Οι ίδιες θέσεις εκτίθενται από τον αρχιμανδρίτη Ραπτόπουλο και στο πρόσφατο βιβλίο του «Δούρειος Ίππος μέσα στην Εκκλησία» (Περαία Θεσσαλονίκης, 1989).

γ. Απολογία της ΧΟΕ

1. Όμως η κίνηση αρνείται τις θέσεις αυτές. Στο υπ' αριθ. 447/7. 4. 1986 έγγραφο της προς τον Μητροπολίτη Κασσανδρείας Συνέσιο αναφέρει, πως «τα υπεύθυνα μέλη της ΧΟΕ ουδέποτε εκήρυξαν… ότι ο Γ. Γιαννετάκης και ο κ. Μουτσάκης είναι προφήται». Ακόμη, στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται πως «ο κ. Χασιώτης εν αγνοία της κεντρικής Διοικήσεως της Οργανώσεως εξεπροσώπησε αυτήν εις το μικρό Συνέδριο του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Λαρίσης την 24-11-78 και εξέφρασε προσωπικάς τους απόψεις και όχι της ΧΟΕ». Γι' αυτό και «ζήτησε συγγνώμην από τα μέλη της Οργανώσεως για τη δοκιμασία, στην οποία την υπέβαλε, λόγω της αγνοίας και της αυθαιρεσίας του αυτής».

Σε άλλο έγγραφο προς τον Μητροπολίτη Συνέσιο (451/26. 5. 1986) η ΧΟΕ αμφισβητεί τις δηλώσεις, που φέρεται ότι έκανε ο Χασιώτης κατά τη συνάντηση της Λαρίσης και υπογραμμίζει ότι· «ούτος διέψευσε ότι είπε τα όσα εγράφησαν και όπως τουλάχιστο εγράφησαν. Δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να παρενότισε κάτι και να υπέπεσε σε κάποιο δογματικό λάθος, πολύ περισσότερο εφ’ όσον δεν είναι Θεολόγος».

Σε άλλο σημείο του ίδιου έγγραφου αναφέρεται ότι «η ΧΟΕ ποτέ δεν εκήρυξε τας καινοφανείς διδασκαλίας, αι οποίαι αποδίδονται εις αυτήν, τας οποίας καταδικάζει ως αιρετικές και αποδοκιμάζει. Και αν εις κάποιοα περίπτωση, υποθέσουμε, ότι κάποιο μέλος της, προφανώς εκ λόγων αγνοίας υπεστήριξε ποτέ κάτι το οποίο είναι αντίθετο με την Ορθόδοξον Πίστιν, η ΧΟΕ, εάν πληροφορηθεί τούτο, θα καλέσει το μέλος της αυτό εις απολογία, και αν δεν μετανοήσει, θα διαγράψη τούτο». Στο έγγραφο διαψεύδονται οι εναντίον της ΧΟΕ «Ισχυρισμοί» και δίδεται η διαβεβαίωση πως «ουδέποτε η οργάνωσίς μας εκήρυξε τας πλάνας, τας οποίας απέδωκαν εις αυτήν».

2. Ειδικότερα για το πρόσωπο του Στυλιανού Γιαννετάκη η ΧΟΕ, στο έγγραφο της 447/7. 4. 86 προς τον Μητροπολίτη Κασσανδρείας αναφέρει πως «ο Πρόεδρος της Οργανώσεώς μας κ. Στυλιανός Γιαννετάκης, ουδέποτε εκήρυξε ότι ο Θεός του απεκάλυψε να ιδρύση την Οργάνωση αυτήν και μάλιστα να την ονομάσει Χ.Ο.Ε. »· «ουδέποτε εκήρυξε ότι έλαβε παρά Θεού εντολή, να οργάνωση τους πιστούς μέχρι να συμπληρωθεί ό αριθμός των 144. 000 στελεχών, τα οποία χρειάζεται ο Θεός προς πραγματοποίηση του σχεδίου Αυτού». «ουδέποτε εκηρύξαμε ότι η Χ. Ο. Ε. Κατά Θεία αποκάλυψη και κλήσιν είναι η παρά Θεού ορισθείσα γέφυρα, η μετάγουσα τους πιστούς στην Εκκλησίαν».

δ. ΧΟΕ και Εκκλησία

1. Ο καθηγητής Αντώνιος Μ. Παπαδόπουλος, στο βιβλίο του «Σύγχρονες αιρέσεις και Θρησκευτικά κινήματα στην Ελλάδα» (Θεσσαλονίκη 1987, σ. 200), συνοψίζοντας τις κατηγορίες των επικριτών της κίνησης αναφέρει, ότι «η Εκκλησία των Σάρδεων που αναφέρεται στην Αποκάλυψη, είναι η Εκκλησία των ιερέων, δηλ. Η Ορθόδοξη Εκκλησία. Η Εκκλησία αυτή θα καταστραφεί, για να πάρει τη θέση της η Εκκλησία της Φιλαδελφίας. Η ΧΟΕ έρχεται να ιδρύσει την Εκκλησία αυτή».

2. Όμως κατά τον Γερβάσιο Ραπτόπουλο η ΧΟΕ δεν παρουσιάζει το αληθινό της πρόσωπο. Και γίνεται συνειδητά «Δούρειος Ίππος μέσα στην Εκκλησία». «Ενώ είναι αίρεση, δεν φαίνεται για αίρεση». Και «παρασύρει ανυποψίαστους Ορθοδόξους Χριστιανούς στις κακοδοξίες της» (Δούρειος ίππος, σ. 16-17).

Γι' αυτή του τη θέση ο Ραπτόπουλος επικαλείται μαρτυρία πρώην μελών, σύμφωνα με την οποία, κατά τη διδαχή της ΧΟΕ, «η Εκκλησία είναι πρόχωμα, ώσπου να μεγαλώσει το ποτάμι και να μην γυρίζει πίσω» (σ. 25). Γι' αυτό και οι οπαδοί προτρέπονται σε τακτικό εκκλησιασισμό, σε Θεία κοινωνία, σε εξομολόγηση κ.ο.κ. Όμως καθώς ισχυρίζονται οι επικριτές της κίνησης, αυτά γίνονται από σκοπιμότητα.

ε. Είναι ειλικρινείς;

1. Αλλά η ΧΟΕ, στον «Εσωτερικό κανονισμό» και στην «Ομολογία Πίστεως» που υπέβαλε στον Μητροπολίτη Λαρίσης Σεραφείμ, η οποία κοινοποίησε και στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της. Ελλάδος, διακηρύτει αφοσίωση στην Ορθόδοξο Εκκλησία:

«Η Χριστιανική Οργάνωση Ειρήνης (ΧΟΕ) πιστεύει ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία, είναι η μόνη αληθινή Εκκλησία την οποία ίδρυσε ο Χριστός και της οποίας διάδοχοι είναι οι απόστολοι και μαθηταί του, εν συνεχεία δε οι αρχιερείς και ιερείς της. Πιστεύει εις τας δύο ισοκύρους πηγάς της Ορθοδόξου πίστεως, την Αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοσιν. Θεωρεί την Εκκλησία ως μόνη ταμιούχαν των Δωρεών του Θεού και των Χαρισμάτων του Παναγίου Πνεύματος, τα οποία και μεταδίδει εις τους πιστούς δια των μυστηρίων αυτής» (Εσωτερικός Κανονισμός 2).

2. «Τα μέλη της Χ. Ο. Ε. Πρέπει… Να κηρύττουν πάντοτε εντός των πλαισίων της Ορθοδόξου Πίστεως Ιησούν Χριστόν και αυτόν Εσταυρωμένο, διερχομένων από την πλάνη προς τον Αγιαστήριο, το οποίον είναι η Ορθόδοξος Πίστις, ώστε μέσω της Εκκλησίας να επιτελείται ο Αγιασμός δια των μυστηρίων αυτής» (Ες. Κανονισμός 48). Στην «Ομολογία Πίστεως» αναφέρεται ακόμη, πως η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι «η μόνη εκ Θείας Αποκάλυψης Θρησκεία, ιδρυθείσα υπό του Κυρίου», πως «η στην Πίστει ενότης προϋποθέτει την υπό των μελών αναγνώρισιν των δογμάτων της Ορθοδοξίας ως ταύτα διετυπώθησαν υπό των πατέρων της Εκκλησίας και του Πνεύματος της Αγίας Γραφής ως παρέχεται μέσω της ερμηνείας του Επισκόπου του Ορθοτομούντος τον Θείον Λόγον. Η στη διοικήσει ενότης εκδηλούται, κατά τους Αγίους Αποστόλους και τους Πατέρας της Εκκλησίας ως υποταγή των πιστών των υπό μία αρχή και αυθεντία -τον Επίσκοπο και ευρύτερο την Ιεραρχίαν» (Ομολογία Πίστεως).

3. Η κίνηση διακηρύτει έμμεσα πως είναι «φυτεία», την οποία εφύτευσαν ο Πατήρ· εάν δεν συμβαίνει τούτο, θα εκριζωθεί, προσθέτει (επιστολή 26^ης Μαΐου 1986, προς Μητροπολίτη Κασσανδρείας Συνέσιον).

ΚΑΚΟΔΟΞΙΕΣ

Το να προσδιορίσει κανείς τυχόν κακοδοξίες της ΧΟΕ δεν είναι πράγμα εύκολο. Η οργάνωση δεν δεσμεύεται με τη διδαχή της. Ύστερα από προσωπική επικοινωνία με τους υπεύθυνους, η οργάνωση με το ύπ' αριθ. 589/16. 1. 1989 έγγραφο της με επληροφόρησε, ότι ζήτησε από την Ιερά Σύνοδο να διενεργηθεί έρευνα. Στο έγγραφο που υπογράφεται από τον Αντιπρόεδρο Ν. Μουτσάκη υπογραμμίζεται:

«Έχουμε δε δηλώσει, ότι αν παρ' ελπίδα κάπου εν άγνοιά μας δεν εκφράζουμε την ορθόδοξον πίστιν είμεθα διατεθημένοι να διορθώσουμε κάθε τυχόν δογματικό σφάλμα μας, για να μη διασυρόμαστε αδίκως ως αιρετικοί, εφ’ όσον όλα τα μέλη μας είναι και θέλουν να είναι πιστά της ορθοδόξου Εκκλησίας τέκνα».

Εδώ η οργάνωση δεν παραδέχεται, πως διέπραξε κάποιο δογματικό σφάλμα· μια τέτοια περίπτωση αποτελεί γι’ αυτήν ελάχιστη πιθανότητα. Γι’ αυτό και κάνει λόγο για «διασυρμό».

Σε άλλο όμως κείμενο της ΧΟΕ που αναφέρεται στο βιβλίο του Προέδρου της Σ. Γιαννετάκη με τίτλο «Το ανέσπερο Ελληνοχριστιανικό Φως» (Αθήναι 1972) υπογραμμίζει ότι περιέχονται σ' αυτό λανθασμένες διδασκαλίες. Γράφει: «Το ανωτέρω βιβλίο εξεδόθη εν έτει 1972, μετά δε τη διαπίστωση ότι ορισμένοι θέσεις Του δεν είναι ορθαί, δεν επανεξεδόθη. Ούτω δε από το έτους 1974 δεν κυκλοφορεί» (ως άνω έγγραφο, ύπ' αριθ. 598/16. 1. 1989).

Το κεφάλαιο «Τ», το οποίο μάλιστα παρατίθεται δύο φορές, προξενεί εντύπωση. Μπορεί βέβαια να μη έχει και σημασία.

Όμως εάν η ΧΟΕ διαπίστωσε ότι ο ιδρυτής και πρόεδρός της κηρύττει σ' αυτό το βιβλίο ανορθόδοξους διδασκαλίες, όφειλε να τις κατονομάσει και να τις καταδικάσει. Ιδιαίτερη σημασία έχει η πληροφορία ότι αυτό διαπιστώθηκε κατά το έτος 1974. Το υλικό του βιβλίου αυτού αποτελείται κυρίως από κείμενα, τα οποία κυκλοφόρησε η ΧΟΕ προηγουμένως στο περιοδικό της, ενώ αλλά κυκλοφορούν με άλλη μορφή ακόμη και σήμερα. Θα προσπαθήσουμε να προσδιορίσουμε μερικές βασικές κακοδοξίες, οι οποίες «κατοχυρώνονται» σ' αυτό κυρίως το βιβλίο, το οποίο στη συνέχεια αποδίδουμε με τη φράση «Το ανέσπερο φως».

α. Το χριστολογικό δόγμα

1. Ο Γ. Γιαννετάκης αναφέρει: «Ο Χριστός ως άνθρωπος απλός, υποχωρούσης πολλάκις της Θεότητας απ’ αυτόν, ιδίως εις τας περιπτώσεις τηρήσεως των Θείων εντολών, κατόπιν σκληρού αγώνος,υπέταξε εαυτόν εις το θέλημα του ουρανίου Πατρός αυτού, ώστε απέκτησε αναφαίρετο το δικαίωμα εις όσους τον ακολουθούν να κάνη ανάληψη όλων των υποχρεώσεών των» (Το ανέσπερο φως, σ. 209).

Τις ίδιες απόψεις εκθέτει και σε αλλά σημεία του βιβλίου: «Εις μόνο υπήρξε άνευ ροπής και κλίσεως προς το κακό και πονηρό. Ο Άνθρωπος Ιησούς. Για να επιτυχή όμως τούτο διεξήγαγεν σκληρούς αγώνας καθ' όλο τον επί της γης βίο Του». «Πολλάκις στη ζωήν του ο Κύριος ημών Ιησούς ευρέθη εγκαταλελειμμένος της θεότητας, ίνα ως απλούς άνθρωπος (θνητός) διεξάγη σκληρό κατά της αμαρτίας και του θανάτου, αγώνα. Στην μεγάλη δε αυτήν απελπισία Του κατέφευγεν στην προσευχή και μετά κραυγής και δακρύων απηυθύνετο προς τον Πατέρα αυτού νατον σώσει από την αμαρτία και το θάνατο. Εμάχετο λοιπόν σκληρά, ώστενα μη δυνηθεί η αμαρτία να θίξη ούτε την ψυχή ούτε το Σώμα Του».

«Ως έπαθλο των αγώνων Του έλαβεν το δικαίωμα να εξαγόραση τους αμαρτάνοντας αδελφούς Του, το δε αίμα Του απέκτησε την καθαρτική ιδιότητα, ώστε να καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας και παντός μολυσμού» (Το ανέσπερο φως, σ. 60-61).

2. Ο Χριστός, λοιπόν, δεν έσωσε τον άνθρωπο με το να προσλάβει την ανθρώπινη φύση, να την οδηγήσει μέσα από το θάνατο στην ανάσταση και με την ανάληψή του να τον υψώσει μέχρι τη δόξα του Θεού Πατέρα,αλλά έλαβε το «δικαίωμα της εξαγοράς» σαν έπαθλο των αγώνωντου. Ύστερα από «σκληρό αγώνα», προκειμένου να καταφέρει να τηρήσει τις εντολές του Θεού Πατέρα! Έτσι ο Χριστός δεν γεννήθηκε Σωτήρας, αλλά έγινε υστέρα από «σκληρούς αγώνες» κατά της αμαρτίας «έλαβε το δικαίωμα να εξαγοράσει τους αμαρτάνοντας αδελφούς»!

Είναι προφανές, πως η χριστολογία της κίνησης δεν είναι Ορθόδοξη.

Όλα αυτά, που μας λέγει ο κ. Στ. Γιαννετάκης, αποτελούν πλήρη άρνηση των δογμάτων της πίστεως μας περί του Ιησού Χριστού. Είναι η αίρεση του Νεστορίου, που αναθεματίσθηκε από τη γ' Οικουμενική Σύνοδο (431 μ. Χ. ). Ο Νεστόριος εδίδασκε, ότι ο Χριστός νίκησε με σκληρούς αγώνες την αμαρτία. Και ο κ. Γιαννετάκης λέγει ότι σαν άνθρωπος ο Ιησούς μόνο με σκληρούς αγώνες επέτυχε να μη δυνηθεί η αμαρτία να θίξει την ψυχή και το σώμα Του. Και χάρις σ' αυτό τον αγώνα του απέκτησε την καθαρτική ιδιότητα, να μας καθαρίζει από κάθε αμαρτία.

Στα λόγια αυτά λανθάνει ολόκληρος ο νεστοριανισμός. Η αλήθεια είναι ότι ο Χριστός ως Θεός δεν είχε ανάγκη από κανένα αγώνα για να μη αμαρτήσει. Σωτήρας μας είναι ο Θεός-Λόγος. Το σώμα του Χριστού είναι μέσον και όργανο της σωτηρίας μας, όχι ο Σωτήρας μας.

Ο κ. Γιαννετάκης, προφανώς δεν θέλει να είναι αιρετικός. Και ίσως θα απορρίψη πρόθυμα τον Νεοστοριανισμό. Μα δεν είναι κατάλληλος να είναι διδάσκαλος του Ορθοδόξου λαού. Η διδασκαλία του, οδηγεί σε αναβίωση μιας φοβερής αίρεσης.

β. Η ανθρωπολογία της ΧΟΕ

1. Οι επικριτές της ΧΟΕ υποστηρίζουν πως η κίνηση κηρύττει την αφθαρσία του σώματος πριν από την ανάσταση του ανθρώπου. Η «αφθαρσία» είναι «νέο μήνυμα του Θεού προς τον άνθρωπο· και πρέπει να τηρηθεί μυστικό απ’ αυτούς (τους αμύητους), που είναι ημιμαθείς του λόγου του Θεού». Αυτό ελέχθη από τον Αστέριο Χασιώτη κατά τη μαρτυρία πρώην μέλους της ΧΟΕ (Μανδελίδη, Πνεύμα Πλάνης, σ. 12). Κατά τη μαρτυρία άλλων πρώην μελών η οργάνωση κηρύττει «την αθανασία του ανθρώπου εν σώματι, με την προϋπόθεση της τελειότητος». Κατά άλλη πληροφορία στο «βασιλέας ουράνιε προστίθεται: «και σώσον, Αγαθέ, τας ψυχές και τα σώματα ημών» (Ραπτοπούλου, Διάλογος, σ. 83. 81).

Η κίνηση απαντά με το ύπ' αριθ. 447/4. 4. 1986 έγγραφό της, προς τον Μητροπολίτη Συνέσιον: «Τα μέλη του Προεδρείου της ΧΟΕ ουδέποτε εκήρυξαν ότι θα διατηρούνται εν ζωή, μέχρι συμπληρώσεως των 144.000». Παράλληλα όμως, στον «Εσωτερικό Κανονισμό» γίνεται λόγος για μέλη που «διδάσκουν περί αφθαρσίας του ανθρώπου πριν από τη Δευτέρας ελεύσεως του Κυρίου». Αυτά τα μέλη, προστίθεται», «καλούνται να έχουν ύπ' όψη των την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου και τον λόγον του Κυρίου, ο οποίος παραγγέλει: ‘Μάθετε απ’ εμού, ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία’ (Ματθαίος Ια' 29).

2. Όμως τι ακριβώς εκήρυξαν «τα μέλη του προεδρείου», και πιο συγκεκριμένα ο Γιαννετάκης, αναφορικά με τον άνθρωπο;

«Ο Θεός», γράφει, «έπλασε και ένα μικρό δημιουργηματάκι εκ λάσπης και εντός αυτής έκρυψε ένα τεμάχιο του πνεύματός του» (Το ανέσπερο φως, σ.155). Ο Θεός «είναι η Ζωή» και γι’ αυτό «σύνθημα πρέπει να αποτελεί δια τον άνθρωπο, η υπερφρούρηση αυτής (Πρέπει να φυλάττετε ως την κόρην του οφθαλμού τη ζωήν, διότι αυτή είναι ο Θεός)… Ούτοι είναι οι λόγοι, δι’ ους έθεσε το Πνεύμα αυτού εν τω ανθρώπω και είπεν "υιός μου ει συ, εγώ σήμερο γεγέννηκά σε’’. Τον επροίκισε με τον νουν, τη γνώσιν και τη σοφία και τον κατέστησε συνδημιουργό του, ώστε να εντείνη την προσπάθεια εις το να ερευνά τα πάντα, έως ότου φθάσει εις το επίπεδον της ούσιαστικης Θεώσεως» (Το ανέσπερο φως, σ. 254).

Εδώ ο Γιαννετάκης αναφέρει το Ψαλμ. Β' 7 στον άνθρωπο, ενώ η Γραφή το αναφέρει στον Υιό και Λόγο του Θεού, ο οποίος γεννάται προαιώνια («σήμερον») από τον Πατέρα (βλ. Έβρ. Α' 5). Έτσι αποδίδει στον άνθρωπο πράγματα που ανήκουν μόνο στον Θεό («ουσιαστική Θέωση»).

Το αίμα, λέγει ο Γιαννετάκης, «σύμφωνα προς γραφικά δεδομένα είναι η ζωή». Προσθέτει ακόμα πως «υπάρχει αίμα στην φύσιν… το οποίο θα μεταμοσχεύεται εις τον πεφονευμένο άνθρωπο και θα ανίσταται». «Τούτο το ειδικό γήινο προϊόν», καταλήγει, «θα το ανακαλύψη γήινος άνθρωπος κατά τον προφήτην και ουχί ουράνιος· όπερ και ευελπιστούμεν. Ο άνθρωπος τους νόμους αυτούς της φύσεως θα μπόρεση να τους υποχειριάση, ώστε να διεισδύση εις το μυστήριο της ζωής, με απώτερο σκοπόν να εκμηδενίσει τους παρασιτικούς νόμους της ζωής, οι οποίοι αντιστρατεύονται εις αυτήν και τη θέτουν άλλοτε μεν εκτός μάχης, άλλοτε την υποβάλλουν εις το θάνατον» (Το ανέσπερο φως, σ. 249).

Ο Γιαννετάκης υπόσχεται: «Μία εμπεριστατωμένη έρευνα με τον σύγχρονο εξοπλισμό θα φέρει εις φως κατά πάσαν πιθανότητα τα αρχικά στοιχεία της ζωής απτά πλέον και συγκεκριμένα, με την ελπιδοφόρο προοπτική ανακάλυψης και των αρχικών στοιχείων ή μικροβίων των προκαλούντων την φθορά στην φυσική ζωήν του ανθρώπου και (τα οποία) καταστρέφουν τον οργανισμό λίαν προώρως, πολλάκις δε και στη γενέσει του» (Το ανέσπερο φως, σ. 246).

3. Αυτό το μυστικό της αφθαρσίας υπόσχεται να το ανακαλύψει η ΧΟΕ, που έχει «εκφραστικό έμβλημα 'η Βασιλεία της Αγάπης'». Αυτή, κατά τον Γιαννετάκη, «αναλαμβάνει να δημιουργήσει τας προϋποθέσεις των ως αναφέρεται ερευνών και να προβεί εις ταύτας κατόπιν ηθικής και οικονομικής υποστηρίξεως της Εθνικής ημών Κυβερνήσεως», γράφει αναφερόμενος στην κυβέρνηση της 21^ης Απριλίου 1967 (Το ανέσπερο φως, σ. 252).

Αυτή η υπόσχεση βασίζεται κατά την αντίληψη της ΧΟΕ στην αγία Γραφή. «Υπάρχουν», λέγει, «γραφικά δεδομένα βάσει των οποίων ο άνθρωπος πρέπει να προβεί εις σχετικές έρευνας επιστημονικάς. Τούτο θα αποτελέσει εθνικό κατόρθωμα, εάν ιδρυθεί ελληνοχριστιανική επιστήμη, πνευματικοποιημένη, διεπόμενη από το Πνεύμα του ευαγγελίου, ώστε τα επιτεύγματα της να διατεθούν επ’ αγαθώ του συνόλου. "Ιδού γαρ Κύριος από το Αγίου επάγει την οργή επί τους ενοικούντα επί της Γης, και ανακαλύψει η γη το αίμα αυτής και ου κατακαλύψει τους ανηρημένους' (Ησαΐας Κστ' 21)» (Το ανέσπερο φως, σ. 246).

Όμως ο εδώ προφήτης δεν λέγει πως στη φύση υπάρχει αίμα, που θα το ανακαλύψει κάποιος «γήινος άνθρωπος» και θα το μεταμοσχεύσει στον «πεφονευμένο άνθρωπον» για να τον καταστήσει άφθαρτο, αλλά τονίζει ότι οι άνομοι θα αποκαλυφθούν και θα τιμωρηθούν από τον Θεόν η γη θα ξεσκεπάσει το αθώο αίμα που χύθηκε επάνω της· και οι φονευτές θα αποκαλυφθούν.

4. Κατά τη ΧΟΕ εναπομένουν ακόμη «τρία επιτεύγματα της επιστήμης» και ό άνθρωπος «γίνεται Θεός»: «Το πρώτον, η υποχειρίαση της ταχύτητας του φωτός και εις τον τομέα των βαρών το δεύτερο, η μετακίνηση των ηλεκτρονίων και το τρίτον η ανακάλυψη του μέσου καταργήσεως της φθοράς του σώματος» (Το ανέσπερο φως, σ. 267.

Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν, πως η Κίνηση ορθά κατηγορείται πωςδιδάσκει την αφθαρσία, παρ' όλο ότι η ΧΟΕ ισχυρίζεται το αντίθετο. Μάλιστα υπογραμμίζει πως η αφθαρσία δεν θα είναι δώρο του Θεού, αλλά καρπός του ανθρώπινου μόχθου. Επομένως έχουμε εδώ είδος«αυτοσωτηρίας».

«Δύο είναι τα στοιχεία του λυτρωμού, δύο είναι τα βάθρα και αι αρχές της αναδημιουργίας: Σοφία και Επιστήμη. Εις τον χώρο της σοφίας δεν υπάρχουν πνευματικά κενά, δεν υπάρχουν ατέλειες, αφ' ενός· και αφ' ετέρου καθορίζει, στηρίζει και αναπτύσσει αντικειμενικά την επιστήμην, ήτις είναι η πραγμάτωση αυτής της σοφίας. Δια των μέσων τούτων ο κόσμος θα απολαύση τον τέλειο, τον ιδανικό, τον θρησκευτικό κοινωνισμό, τον παρέχοντα άνεση, ευτυχία, πραγματική ζωήν εις τον άνθρωπο. Ο Θεός ήδη εφανέρωσε τον υπερβάλλοντα πλούτον του ελέους Του, δια μιας ριζικής αναδιοργανωτικης αλλαγής εις τον παγκόσμιο φορέα των φώτων, την Πατρίδα των Ελλήνων» (Το ανέσπερο φως, ο. 236).

Η ΧΟΕ λοιπόν διεκήρυξε, πως με την ενίσχυση της Ελληνικής Πατρίδας, του «παγκοσμίου φορέα των φώτων», θα ανακαλύψει το μυστικό της αφθαρσίας του ανθρώπινου σώματος!

γ. Θρησκευτικός Εθνικισμός

1. Κατά τον Γιαννετάκη οι επαγγελίες του Θεού προς τον Ισραήλ μεταβιβάσθηκαν στον ελληνικό λαό. Ο Θεός «υπερηγάπησεν» τον Ελληνικό λαό· σ' αυτόν «διέρρευσε η χάρις από τον εβραϊκό δια του Ιησού Χριστού». Στον Ελληνικό λαό ο Θεός έδωσε «την μεγαλυτέραν αρετή, τον θησαυρό της σοφίας, η οποία κατά τον σοφόν Σολομώντα είναι η πάρεδρος του Θεού, είναι ο υπηρέτης, είναι ο άγγελος τον οποίο εξαπέστειλε προς τον ελληνικό λαόν συμφώνως και προς το αίτημά του. Διότι ο λόγος του Θεού αναφέρει: "οι Ιουδαίοι ζητούσι σημείον και οι Έλληνες ζητούσιν σοφίαν', και την οποία έλαβον βάσει των κανόνων της πίστεως» (Το ανέσπερο φως, ο. 97-98).

«Άλλωστε», συνεχίζει ο Γιαννετάκης, «η σοφία είναι ελληνικό προϊόν,όπως και η παρουσία της Θεότητας εν προσώπω του Κυρίου Ιησού είναι συνδεόμενη και κατά τάξη προτεραιότητας με τον ελληνισμό. Βεβαίως ο Θεός είναι δι’ όλο τον κόσμο, αλλά εγενήθη κατά το ανθρώπινο, κατά φυσικό κανόνα, από λαόν, ήτοι τον εβραϊκό. Πλην ούτος, εν τω συνόλω του τον ηρνήθη, το απεδοκίμασε, και τον σταύρωσε, οπότε η χάρις του Θεού διέρρευσε εις τον ελληνικό λαόν, ο οποίος πρώτος τον επίστευσε ως Θεόν του, ως αρχηγόν της πίστεως και της ζωής του… ».

2. Στο κείμενο «Βασικαί Αρχές και Θεμελιώδη βάθρα της Χριστιανικής Οργανώσεως Ειρήνης» αναφέρεται ότι στη δραστηριότητα της ΧΟΕ κατέχει «πρώτην θέσιν, ο αρχαίος Ελληνικός πολιτισμός, ο οποίος θεωρείται οπροθάλαμος του Χριστιανικού οικοδομήματος» (Το ανέσπερο φως, σ. 116). «Οι Έλληνες» υπογραμμίζει ο Γιαννετάκης, ερμηνεύοντας επιπόλαια την αγία Γραφή, «εζήτουν πάντοτε σοφία, την οποία και ελάμβανο. Η παρασχεθείσα σοφία εις αυτούς ανταποκρίνεται πλήρως προς τον φυσικό νόμο της πίστεως. Πάντα ο άνθρωπος λαμβάνει δια πίστεως ό,τι ζητήσει "αιτείτε και δοθήσει υμίν, κρούετε και ανοιγήσει υμίν’ (Ματθαίος Ζ' 7)… Επειδή λοιπόν η δοθείσα παρά θεού σοφία από αρχαιοτάτων χρόνων εις τους Έλληνας- καταυγάζει πάσαν την υφήλιο, κατά συνέπεια, η θεία βουλή προαιωνίως προώριζε τον ελληνισμό να έχει το προβάδισμα έναντι των λαών της γης» (Το ανέσπερο φως, σ. 34-35).

Συνεχίζοντας την επιχειρηματολογία του ο Γιαννετάκης υπογραμμίζει: «Η Ελλάς, ως προνομιούχος έχει τη δυνατότητα να διαθέσει τας δύο μεγάλας ιδιότητας του Θεού. Την πίστιν, την οποία έλαβεν δια Ιησού Χριστού, και τη σοφία, την εκ κληρονομιάς της απορρέουσαν. Η ένωση των δύο τούτων παραγόντων και η ακριβής τήρηση του θεσμού τούτου θα αποτελέσουν τον πολιτισμό του μέλλοντος. Τούτο, παρουσιαζόμενο ως αδιάσειστο επιχείρημα στηρίζεται εις το γεγονός, ότι εφ’ όσον το αρχαίο ελληνικό Πνεύμα, άνευ του χριστιανικού παλμού, με μοναδικά συστατικά την Ελευθερία και τη δικαιοσύνη, εξακολουθεί -ακόμη μέχρι και σήμερον- να κυβερνά όλους τους λαούς της γης με τη μορφή της Δημοκρατίας, πόσον μάλλον το ίδιο Πνεύμα (το ελληνικό, ενισχυμένο με το θείον τοιούτον, το χριστιανικόν), ήτοι δια των συστατικών αυτού —των πλέον ιδανικών- την Αγάπη και την ειρήνην».

3. Η Χριστιανική Οργάνωση Ειρήνης με εκφραστικό το έμβλημα ‘Η Βασιλεία Της Αγάπης’ θέτουσα -δια του παρόντος- τους Ελληνοχριστιανικούς της στόχους και επιδιώξεις, κηρύσσει Εθνεγερσίαν εκ της επιλησμοσύνης ‘’έγειρε ο Λέων ο καθεύδων και βρυχήνθηη, ίνα τρομοκρατηθούν οι εχθροί σου’’» (Το ανέσπερο φως, σ. 38).

Ο ελληνικός λαός, λοιπόν, έχει παγκόσμια Αποστολή· και με όργανο τη ΧΟΕ θα εκπληρώσει αυτή την Αποστολή του, για να φέρει όχι μόνο την ειρήνη, αλλά και τη «βασιλεία της αγάπης» στη γη.

«Η Χριστιανική Οργάνωση Ειρήνης απευθύνεται προς τον ενδοξότερο λαόν της γης, τον ελληνικό, του υπενθυμίζει ότι είναι ο θεός πάσης της γης (εγώ είπα Θεοί… Έστε… Ψαλμ. Πα' 6) και με την ψυχική ενότητα που τον διακρίνει, είναι ικανός να βρυχηνθεί και να διαλύσει τους εχθρούς ως καπνόν… Πρέπει να δημιουργήση τα φώτα του νέου πολιτισμού -προς τας μέλλουσας γενεάς- διότι είναι πεπρωμένο τα έθνη να ζητήσουν και πάλιν τα φώτα του μέλλοντος και της ζωής. Η Ελλάς πρέπει να δώσει πρώτη την ειρήνη εις τον κόσμο, διότι έχει και τα προνόμια του Θεού» (Το ανέσπερο φως, σ. 39).

Γίνεται φανερό ότι η ΧΟΕ κηρύττει ένα είδος εθνικοθρησκευτικού ρατσισμού μία φυλή, προορίσθηκε από τον Θεό να είναι ανωτέρα όλων Ο Θεός θα ευλογήσει μέσω αυτής όλες τις λοιπές φυλές της γης. Αυτός ο ρατσισμός, στηρίζεται στην ταύτιση της σοφίας των αρχαίων Ελλήνων με τον Υιόν και Λόγο του Θεού, που είναι η Σοφία του Θεού και γι’ αυτό χαρακτηρίζεται «Πάρεδρος των θρόνων του Θεού» (Σοφ. Σολ. Θ' 4. Α' Κορ. Α' 22-23).

4. Επισημαίνοντας την πλανεμένη βάση της ΧΟΕ υπογραμμίζουμε, πως εν Χριστώ Ιησού δεν υπάρχουν φυλετικές διαφορές, γιατί όλοι όσοι με το άγιο βάπτισμα εντάσσονται στο Σώμα Του γίνονται «εις» εν Χριστώ και «του Αβραάμ σπέρμα», «κατ' επαγγελία κληρονόμοι» (Γαλ. Γ' 26-29). Ο νέος λαός του Θεού είναι οι Χριστιανικοί χωρίς φυλετικές διακρίσεις. Δεν είναι ένας συγκεκριμένος λαός (Πράξ. Ιέ 14).

Εξάλλου οι απόστολοι δεν εκήρυτταν τη σοφία των Ελλήνων, αλλά «Χριστόν εσταυρωμένον», που σύμφωνα με τη «σοφία των σοφών» χαρακτηρίζεται «μωρία». Ο Παύλος δεν εκήρυττε «καθ' υπεροχή λόγου η σοφίας» ο λόγος του και το κήρυγμά του «ουκ εν πειθοίς ανθρώπινης σοφίας λόγους, αλλά εν αποδείξει Πνεύματος και δυνάμεως Θεού.

3. Εάν θελήσουμε να κάνουμε ένα παραλληλισμό με τις νεοπροτεσταντικές χιλιαστικές αντιλήψεις, θα λέγαμε ότι η «εσχατολογική Εκκλησία», η «νύμφη του Χριστού», η οποία αποτελείται από τα «παιδιά του Θεού» (τα στελέχη της ΧΟΕ), που έχουν ενωθεί με τον ουράνιο νυμφίο, «κατέρχεται» πλέον, όχι στο όρος Σιών, αλλά στην Ελληνική γη, για να εγκαθιδρυθεί μια παγκόσμια Ελληνική Κυριαρχία, και όχι Εβραϊκή με ορατούς άρχοντες τους Εθνικούς Κυβερνήτες, και όχι τους εξέχοντες άνδρες του Ισραήλ!

«Το αθάνατο και παντοδύναμο Ελληνικό χώρο, η σοφία των Ελλήνων, ήτις κυβερνά και μέχρι σήμερο όλους τους ανεπτυγμένους λαούς της γης με τη μορφή της δημοκρατίας, και η σοφία του Θεού έχουν αυτοτελεί συνάφεια, έχουν αλληλεξάρτηση… Ο ελληνοχριστιανικός πολιτισμός είναι η τελειότερα εκπολιτιστική μορφή των αιώνων. Ο Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός έχει την αποκλειστικότητα της λυτρώσεως του Κόσμου, όταν βεβαίως δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, όταν δημιουργηθούν και τελειοποιηθούν οι επίγειοι παράγοντές του» (Το ανέσπερο φως, σ. 17).

Αυτοί οι «επίγειοι παράγοντες» ήταν κατά την άποψη της ΧΟΕ η κυβέρνηση της 21^ης Απριλίου. Γι’ αυτό και αναφερόμενος στο «Σύνταγμα» που ψηφίστηκε τότε προσθέτει:

«Κατά συνέπεια το Σύνταγμα είναι Ιερό πράγμα, είναι το δεύτερο Ευαγγέλιο, και η παραβίασης αυτού συνεπάγεται μεγάλας ευθύνας. Εκείνος ο οποίος θα παραβεί το Σύνταγμα είναι ένοχος ενώπιο Θεού και ανθρώπων, όσον και εκείνος ο οποίος παραβαίνει Ευαγγέλιο του Χριστού» (Το ανέσπερο φως, σ. 101).

4. Όμως τα γεγονότα δεν επαλήθευσαν τις προσδοκίες της ΧΟΕ. Διαπιστώθηκε πως μερικές θέσεις του βιβλίου του Γιαννετάκη δεν είναι ορθές. Και η ΧΟΕ έπαυσε να κυκλοφορεί αυτό το βιβλίο. Όμως τι ακριβώς διαπιστώθηκε μετά το 1974; Μήπως ότι οι θέσεις της ΧΟΕ αναφορικά με το «ανέσπερο ελληνοχριστιανικό φως» και με τη μεσσιανική Αποστολή του ελληνικού έθνους είναι αντιχριστιανικές, ή μήπως διαπιστώθηκε μόνο ότι οι προσδοκίες της αναφορικά με την Κυβέρνηση των Συνταγματαρχών δεν είναι ορθές; Στην περίπτωση αυτή η Κίνηση ασφαλώς αναμένει κάποιο άλλο μελλοντικό πολιτικό σχηματισμό!

Οι «θεοκρατικές» και χιλιαστικές τάσεις της ΧΟΕ δεν είναι λεπτομέρειες στη διδαχή της. Πάνω σ' αυτές θεμελιώνεται ολόκληρο το οικοδόμημα της. Βασικό δόγμα της κίνησης είναι ότι «το Πνεύμα το Άγιο δια του Αποστόλου Παύλου λέγει ότι το Σώμα του Χριστού είναι εν, δηλαδή η Εκκλησία, και κατ' επέκτασιν το Ελληνικό Έθνος. Τα μέλη του σώματος εκτελούν έκαστο όλως διάφορο εργασίαν… Η ίδρυση της Χριστιανικής Οργανώσεως Ειρήνης έχει απώτερο σκοπόν να επιστράτευση το έμψυχαν υλικό, τα καταλληλότερα πρόσωπα τα διαθέτοντα όλας τα ιδιότητας του Ελληνοχριστιανικού πνεύματος, άτινα να αποδυθούν με σύστημα ρεαλιστικό και οργανωμένη προσπάθεια για την εκτέλεση ενός ύψιστου καθήκοντος υπέρ του λαού μας και υπέρ ολοκλήρου του κόσμου» (Το ανέσπερο φως, σ. 8).

5. Οι θέσεις αυτές αναφέρονται στο «σκοπό», αποτελούν το θεμέλιο της ΧΟΕ και έγιναν πρόγραμμα εργασίας της. Αυτό αποδεικνύουν τα κείμενα στο περιοδικό «Ανέσπερο Φως», που αναδημιοσιεύθηκαν στο βιβλίο του Γιαννετάκη «Το Ανέσπερο Ελληνοχριστιανικό Φως». Έτσι σε δημοσίευμα του περιοδικού (Ανέσπερο Φως 9/1986, σ. 4) αναφέρεται για τον Ν. Μουστάκη ότι παρουσιάζει «παράδειγμα προς οργανωτική άμιλλα και ευελπιστούμεν ότι ύπό την ζέσιν τοιούτων αγωνιστών η ΧΟΕ θα προαγάγη τους σκοπούς και τας επιδιώξεις της, αι οποίαι συνίστανται στην εμπέδωση της Νέας Ελληνικής Πολιτείας βασιζόμενης εις τας αρχές του ευαγγελίου και εις τας παρακαταθήκας των προγόνων της φυλής μας».

«Η XΟΕ, σταυροφόρος και φορέας των Ελληνοχριστιανικών ιδανικών, θα κηρύττει από τας πόλεις ολοκλήρου της Ελλάδος τας θεϊκές αληθείας και τους σκοπούς της Νέας Ελληνικής Πολιτείας. Τούτο το επιβάλλει το Ελληνικό στοιχείον, το οποίο ενισχυόμενο και περιφρουρούμενο από τον Μεγάλο Θεόν της Πατρίδας των πατρίδων και καλούμεθα όλοι μας από την θέσεως του έκαστος να συμβάλει στην επικράτηση των ιδεωδών αυτών».

Γίνεται αντιληπτό πως εδώ δεν πρόκειται για κάποια «απόκλιση», από την Ορθόδοξη πίστη, που θα μπορούσε να επισημανθεί και να επανορθωθεί, αλλά για το σκοπό, για τον οποίο ιδρύθηκε η οργάνωση ΧΟΕ. Γι’ αυτό και επανόρθωση της «απόκλισης» θα εσήμαινε διάλυση του σωματείου αυτού. «Η Χριστιανική Οργάνωση Ειρήνης έχει ως έμβλημα της την έννοιαν ‘Η Βασιλεία Της Αγάπης'. Ο μεγάλος Θεός της Ελλάδος ας επιβλέψει επί τους δούλους Αυτού και επί τα περιούσια τέκνα Αυτού και εμπεδώση την Νέαν Ελληνική Πολιτεία στηριζομένη στην έννοιαν ‘Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών'» (Το ανέσπερο φως, σ. 44).

6. Με την επικράτηση της Ελλάδος θα εγκαθιδρυθεί και η «ειρήνη» στη γης, την οποία επαγγέλλεται η ΧΟΕ.

«Η Ελλάς είναι η ψυχή της ανθρωπότητος», λέγει ο Γιαννετάκης και απευθυνόμενος στους λαούς της γης λέγει: «Εάν επιθυμούν οι λαοί να επικρατήση εις αυτούς η ζωηφόρος και πλούσια ειρήνη του Θεού, νομίζω ότι θα πρέπει να καλέσουν τη μητέρα τους, την Ελλάδα· και αφού θα την εξουσιοδοτήσουν με ανάλογο οικονομική ενίσχυσιν, να αποδυθεί εις τον αγώνα ώστε να δημιουργήσει εις εαυτήν αδιασάλευτο ειρήνη και δι’ αυτής θα διοχετευθεί αύτη η ανεκτίμητος και σωτήριος ιδιότης του Θεού εις τον κόσμο. Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία. Αυτό είναι το μήνυμα του ουρανού προς τη γην και οπωσδήποτε κάποτε θα πρέπει να γίνει πραγμαηκότης» (Το ανέσπερο φως, σ. 29-30).

7. Η ΧΟΕ συμβάλλει στην εγκαθίδρυση αυτής της ειρήνης με τις «βασικές αρχές» και τα «Θεμελιώδη βάθρα» της, χρησιμοποιώντας «τα μέλη στελέχη». Ας σημειωθεί εδώ δη τα «μέλη στελέχη» αποτελούν και την Ιεραρχία και έχουν δικαίωμα «του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στην Κεντρική Διοίκηση της Οργανώσεως» (άρθρο 4 του τροποποιημένου καταστατικού)· στα πλαίσια της «Γενικής Συνελεύσεως» απαρτίζουν το «ανώτατο κυρίαρχο σώμα» της ΧΟΕ (άρθρο 9). Αντίθετα τα απλά μέλη δεν έχουν δικαιώματα στην οργάνωση.

Τα «μέλη στελέχη» αναλαμβάνουν να διασώσουν τις αρχές της οργάνωσης με «προσωπική και γραπτή επαφή με το Ελληνικού λαού» και να αναπτύξουν τον «εσωστρεφισμό», που ταυτίζεται με το «γνώθι σαυτόν» των αρχαίων Ελλήνων με σκοπό την επισήμανση και την αντιμετώπιση του «εχθρικού εδάφους» μέσα μας, ενώ ο «εξωφρενισμός» βρίσκεται στην περιοχή ευθύνης του κράτους και των εκτελεστικών του οργάνων (Το ανέσπερο φως, σ. 116-117). Έτσι, η ΧΟΕ με το ευαγγέλιο και το κράτος, με το Σύνταγμα και τους νόμους, θα εργασθούν για την επικράτηση της «ειρήνης» στον κόσμο, γιατί κατά την κίνηση «το Σύνταγμα είναι ιερό πράγμα, είναι το δεύτερο Ευαγγέλιον» και οποίος το παραβεί είναι εξίσου παραβάτης ενώπιο του Θεού, σαν εκείνο που παραβαίνει το ευαγγέλιο (Το ανέσπερο φως, σ. 101).

Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε πως η ΧΟΕ κηρύττει την επικράτηση μιας Ελληνοχριστιανικής «Θεοκρατίας», η οποία θα επιβάλλει την «ειρήνη» σ' ολόκληρο τον κόσμο.

ε. Εσχατολογία

1. Οι «ανακαλύψεις», που θα οδηγήσουν στην «αφθαρσία» του σώματος, θα ανοίξουν το δρόμο για τη «βασιλεία του Θεού στη γη». «Σύμφωνα με τα γραφικά δεδομένα», λέγει η ΧΟΕ, «η προσδοκία της ανθρωπότητας είναι η εγκαθίδρυση της βασιλεία του Θεού επί της γης, η κατάργηση του θανάτου και η ανάσταση των νεκρών» (Το ανέσπερο φως, σ. 177).

Αυτή τη «βασιλεία» δεν θα την φέρει ο Χριστός θα είναι ανθρώπινο επίτευγμα: «Από τα συναγόμενα των επιτευγμάτων της πίστεως και της επιστήμης, αποδεικνύεται ότι η θρησκεία και η επιστήμη είναι δύο μεγάλαι αδελφές, είναι αι δύο θυγατέρες του άπειρου, αι οποίαι όταν θα ενωθούν αρρήκτως, θα φέρουν και επί της Γης τη βασιλεία του Θεού» (Το ανέσπερον φως, σ. 122).

Έτσι η κίνηση δικαιολογημένα κατηγορήθηκε ότι κηρύττει μία επίγειο βασιλεία του Χριστού (Ραπτοπούλου, Διάλογος, σ. 17,84). Όμως η ίδια στο ύπ' αριθ. Πρωτ. 447/7. 4. 1986 έγγραφό της προς τον Μητροπολίτη Κασσανδρείας αναφέρει: «Τα υπεύθυνα μέλη της ΧΟΕ δεν πιστεύουν στην χιλιετή βασιλεία του Θεού επί της γης κατά τον τρόπο των χιλιοστών, αλλά κατά το Ορθόδοξον δόγμα "και πάλιν ερχόμενο μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς, ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος».

Μήπως η κίνηση πιστεύει σε ένα «Ορθόδοξο χιλιασμό»;

2. Ο Γιαννετάκης αναφερόμενος στην εντολή του Θεού προς τον Μωυσή να κατασκευάσει λυχνία (Έξοδ.κέ 30), υποστηρίζει πως οι έξι κλάδοι αποτελούν το «εν σώμα» του Χριστού, που είναι «ολόκληρος η ανθρωπότης». Έτσι, οι «εξ κλάδοι» δεν αποκλείεται να συμβολίζουν «εξ μεγάλας περιόδους της ανθρωπότητος». Ο πρώτος με το φως του συμβολίζει «την περίοδον από του Αδάμ έως του Αβραάμ». Ο δεύτερος συμβολίζει την περίοδο από το Αβραάμ μέχρι του Ιησού Χριστού. Ο τρίτος μέχρι του Μ. Κωνσταντίνου και της ιδρύσεως του Βυζαντίου. Ο τέταρτος μέχρι της πτώσεως της Κωνσταντινουπόλεως. Ο πέμπτος «έως της εμφανίσεως των υιών του Θεού αυτή της πνευματικοποιημένης επιστήμης. Και ο έκτος από της εμφανίσεως των μεγάλων και συνετών τούτων ανθρώπων έως της ιδρύσεως της βασιλείας του Θεού επί της γης» (Το ανέσπερο φως, σ. 56-57).

Ποια είναι η «πνευματικοποιημένη επιστήμη» και ποιοι οι «υιοί του Θεού»; Για ν' απαντήσομε σ' αυτά τα ερωτήματα πρέπει να αναφερθούμε στις δοξασίες της ΧΟΕ σχετικά με το «μυστήριο της ζωής», το οποίο θα εξιχνιάσει ο άνθρωπος «με απώτερο σκοπόν να εκμηδενίσει τους παρασιτικούς νόμους της ζωής», που την υποβάλλουν σε θάνατο (Το ανέσπερο φως, σ. 249). «Η Χριστιανική Οργάνωση Ειρήνης, με εκφραστικό έμβλημα "η Βασιλεία της αγάπης', αναλαμβάνει να δημιουργήσει τας προϋποθέσεις των ως αναφέρεται ερευνών και να προβεί εις ταύτας κατόπιν ηθικής και οικονομικής υποστηρίξεως της Εθνικής ημών Κυβερνήσεως» (Το ανέσπερο φως, σ. 252).

3. Επομένως, η νέα περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας αρχίζει από την εμφάνιση των ανθρώπων της ΧΟΕ και τελειώνει με την εγκαθίδρυση στη γη της βασιλείας του Χριστού. Αυτή η νέα περίοδος προσδιορίζεται από δύο βασικούς παράγοντες· από τον θρησκευτικό παράγοντα, τη ΧΟΕ, και από τον εθνικό. Κατά την αντίληψη της Κινήσεως της κινήσεως κατά την περίοδο της Επταετίας, ο εθνικός παράγων ήταν η τότε κυβέρνηση. Όπως θα αναλύσουμε και σε άλλο σημείο οι δύο αυτοί παράγοντες αποτελούν την «υποδομή» για την παγκόσμια ειρήνη και τη «βασιλεία της αγάπης».

Έτσι, σύμφωνα με το άρθρο 2 του καταστατικού της, η ΧΟΕ αποτελεί ελληνοχριστιανικό οργανισμό, που διέπεται από βαθειά πίστη στην πατρίδα, στην Ορθόδοξο Εκκλησία, στην ειρήνη, στη δημοκρατία και στην πρόοδο και αποβλέπει στη δημιουργία ελληνοχριστιανικών συνειδήσεων. Κάτω απ’ αυτό τον όρο η ΧΟΕ εννοεί την ανάμιξη του πνεύματος του ευαγγελίου, του αρχαίου ελληνικού πνεύματος και της πίστεως στις δημοκρατικές αρχές. Στο άρθρο 3 του καταστατικού φαίνεται η παγκόσμια Αποστολή της κινήσεως· αποσκοπεί στην εξάπλωση των αρχών αυτών «υπέρ ολοκλήρου της ανθρωπότητος».

Η ίδρυση της «βασιλείας του Θεού» στη γη- αυτό εννοεί η ΧΟΕ με το έμβλημα της «η Βασιλεία της αγάπης». Εδώ δεν πρόκειται για λεπτομέρεια, αλλά για τον τελικό σκοπό και αυτό δεν το παρασιωπά η Κίνηση. Στο βιβλίο του Γιαννετάκη δημοσιεύονται «αι βασικαί αρχές και θεμελιώδη άρθρα της Χριστιανικής Οργανώσεως Ειρήνης», τα οποία ισχύουν μέχρι σήμερα: -Να διδάξει θεωριτικώς και πρακτικώς εις τον Ελληνικό Λαόν, ει δυνατό και εις ολόκληρο τον κόσμο, τη χριστιανική ειρήνην… Η ειρήνη του Χριστού είναι μία και μόνη εις ολόκληρο τη δημιουργία και δεν επιδέχεται ανθρώπινα κατασκευάσματα, ξεκινά από τα ενδόμυχα του ανθρώπου και εξαπλώνεται παντού» (Το ανέσπερο φως, σ. 116).

4. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η εσχατολογία της ΧΟΕ είναι χιλιαστικήκαι αποσκοπεί στην πραγμάτωση της βασιλείας στη γη· η κίνηση αυτή πιστεύει πως θα διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο.

Ποιμαντικοί Προβληματισμοί

1. Οι πλάνες της ΧΟΕ έγιναν φανερές. Όμως η κίνηση εξαπλώνεται και προσελκύει ανθρώπους κάθε φύλου, κοινωνικής τάξεως, ηλικίας και μορφωτικού επιπέδου.

Όλοι αυτοί σίγουρα δεν έχουν πλήρη συναίσθηση των πλανών, οι οποίες δεν κηρύσσονται πλέον (τουλάχιστο εμφανώς) από την οργάνωση. Ακόμα και ο «θρησκευτικός εθνικισμός» και μεσσιανισμός, τον οποίο θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει «ρατσισμό», δεν είναι σίγουρο πως κυριαρχεί μεταξύ των στελεχών σήμερα. Χρειάζονται λοιπόν λεπτοί ποιμαντικοί χειρισμοί στο όλο θέμα.

Ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Τιμόθεος αναφέρει χαρακτηριστικά στο ύπ' αριθ. 1824/5. 10. 1984 έγγραφόν του προς το Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ: «Από πολλών ετών παρηκολουθήσαμε την κίνησην αυτήν και δια τον λόγον αυτόν πολλά μέλη αυτής τυγχάνουν πνευματικά μας παιδιά. Δυνάμεθα να βεβαιώσουμε, ότι πρόκειται περί Ορθοδόξων Χριστιανών αφοσιωμένων στην Εκκλησία. Είναι με ζήλο και ενθουσιαστικές τάσεις. Σκοπός των είναι η κατήχησης, το κήρυγμα, η προσευχή, ο εκκλησιασμός, η εξομολόγησης, η θεία κοινωνία. Έχουν επιστρατεύσει πολλούς ανθρώπους στην πίστιν και τους οδηγούν στην Εκκλησία και εις τους πνευματικούς.

Τους παρεξήγησαν ορισμένοι, διότι ίσως διεπίστωσαν ατυχείς εκφράσεις, όχι από πρόθεση αλλά από άγνοιαν. Είναι πρόθυμοι να αναγνωρίσουν τυχόν σφάλματα φραστικά και ζητούν καθοδήγηοην και ευλογία από την Εκκλησία. Ουδέποτε είχαν σχέσιν με αιρέσεις ή ξένας οργανώσεις εντός ή εκτός της Ελλάδος».

2. Ασφαλώς μόνη η αγνή πρόθεση δεν είναι αρκετή για το έργο της κατηχήσεως του λαού. Γιατί διαπιστώσαμε ότι οι κακοδοξίες της ΧΟΕ αναφέρονται σε βασικά σημεία της πίστεώς μας και δεν αποδίδονται σε ατυχείς εκφράσεις και φραστικά σφάλματα. Η επισήμανση των κακοδοξιών αυτών απαιτεί προσεκτική μελέτη· δεν αρκούν οι προσωπικές σχέσεις. Όμως, καθώς παρατηρεί ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, οι άνθρωποι της ΧΟΕ επιδεικνύουν ζήλο και ενθουσιαστικές τάσεις και καταφέρνουν να επιστρατεύσουν πολλούς.

Μια υπεύθυνη ποιμαντική της Εκκλησίας πρέπει να αναζητήσει το «μυστικό» της επιτυχίας της ΧΟΕ και άλλων παρομοίων ομάδων.Λέμε εδώ προκαταβολικά, ότι το μυστικό αυτό δεν βρίσκεται στην πειστικότητα αναφορικά με τη διδαχή, αλλά αλλού.

Είναι λοιπόν αναγκαίο, παράλληλα με τη διαπίστωση των δογματικών πλανών να αναφερθούμε και στα αίτια της εξαπλώσεως τέτοιων ομάδων. Έτσι θα οδηγηθούμε στην ανάλυση και των δικών μας ποιμαντικών κενών, και θα επισημάνουμε και τα δικά μας σφάλματα, αναφορικά με τον τρόπο που ασκούμε το ποιμαντικό μας έργο και με την επιλογή των προτεραιοτήτων που θέτουμε.

Με αυτό τον τρόπο θα δούμε, αν το ποίμνιό μας, που καταφεύγει στη ΧΟΕ και σε παρόμοιες ομάδες, αναζητάει εκεί κάτι που εμείς είμασταν υποχρεωμένοι να του προφέρουμε στην ενορία, δηλαδή κάτι που έχει ουσιαστική σχέση με τη βίωση του μυστηρίου της Εκκλησίας, με το βασικότερο σημείο της δικής μας Αποστολής.

3. Μελετήσαμε προσεκτικά εκατοντάδες επιστολές μελών της ΧΟΕ, που εστάλησαν στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε τους ανθρώπους αυτούς. Τα γράμματά τους γράφτηκαν με βάση συγκεκριμένο τύπο. Όμως περιλαμβάνουν και το στοιχείο της προσωπικής μαρτυρίας του καθενός και γι’ αυτό το λόγο αποτελούν πολύτιμη πηγή για το θέμα μας.

Τα κείμενα αυτά υπογραμμίζουν ιδιαίτερα εκείνο που οι οπαδοί της ΧΟΕ αναζητούσαν και δεν μπόρεσαν να βρουν στην ενορία τους και βρήκαν τελικά στην ΧΟΕ.

α. «Και πορεύεται επί το απολωλός, έως εύρη αυτό»

1. Η φράση αυτή αναφέρεται στον Καλό Ποιμένα· πορεύεται προς το απολωλός, όχι για να το δείρει, αλλά για να περιθάλψει τα τραύματά του και να το επανεντάξει στη μία ποίμνη.

Πολλοί από τους ανθρώπους της ΧΟΕ αναφέρουν στις επιστολές τους ότι, πριν γνωρίσουν την οργάνωση αυτή, ήσαν βουτηγμένοι στα πάθη και την αμαρτία και κανείς πνευματικός πατέρας ή αδελφός δεν τους αναζήτησε. Μάλιστα πολλοί δεν παραλείπουν να διερωτηθούν, γιατί δεν τους επισκέφθηκε κανείς τότε, που ήσαν πνευματικά νεκροί, και γιατί κανείς τότε δεν ασχολήθηκε μαζί τους, ενώ τώρα ποιμένες της Εκκλησίας σπεύδουν να τους αναζητήσουν, για να τους χαρακτηρίσουν αιρετικούς και να τους απομακρύνουν από την Εκκλησία;

«Είναι παράλογο, διαβάζουμε σε ένα γράμμα, το γεγονός, ότι όσο καιρό ήμουν μέσα στην αμαρτία και μακριά από την Εκκλησία, κανένας δεν νοιαζόταν για τη ζωή μου, ούτε ήρθε κανένας να με σώσει από το δρόμο μου τον κακό. Μόλις άρχισα να πηγαίνω στην Εκκλησία, να διαβάζω την αγία Γραφή… Να προσπαθώ να ζω σύμφωνα με το ευαγγέλιο, τότε άρχισαν να με κατηγορούν».

«Όσο ήμουνα μακριά από το δρόμο του Θεού, δεν με πλησίασε κανένας ιερέας να με επαναφέρει στο δρόμο του Θεού, μέσα στην Εκκλησία. Αυτό το έκανε σε μένα η ΧΟΕ».

«Πιστεύω ότι η δική μου εμπειρία θα αποτελέσει στοιχείο, για να αποφανθείτε και σεις ότι η ΧΟΕ είναι θεάρεστο έργο. Διότι όπως προανέφερα, έως τότε κανείς κληρικός ή λαϊκός δεν με πλησίασε να μου μιλήσει για την ανυπόκριτο αγάπη προς φίλο και εχθρό».

«Σάς παρακαλώ να μου πείτε, ποια είναι η μέριμνα η δικιά σας, τι σάς φοβίζει και τα βάζετε μ' αυτό τον άνθρωπο; (τον Στυλ. Γιαννετάκη… ) δεν θα ήταν καλύτερο ο χρόνος που σπαταλιέται…. , οι διάφοροι ιερείς που κατηγορούν, να μπουν στα διάφορα καταγώγια, εκεί που μπαίνουν οι άνθρωποι αυτοί, και μέσα από τα σκοτάδια που έχει η νεολαία, να τους στέλνουν στην Εκκλησία. Παραδειγματείστε λοιπόν αυτούς τους ανθρώπους, αντί να κατηγορείτε, για να φτιάξουμε ένα ωραίο κόσμο».

«Κανείς δεν μούδωσε το χέρι, όταν χανόμουνα στα δεσμά τους ναρκωτικών, της αλητείας. Κανείς δεν μούδειξε το σωστό δρόμο, για να σώσω τη ζωή μου. Όταν με πλησίασε ένα παιδί της ΧΟΕ και μούδωσε το χέρι και μ' οδήγησε με πίστη κι ελπίδα στην Εκκλησία… Ήμουν 19 χρονών. Σήμερα είμαι 22 χρόνων, και κοντά σ’ αυτή την προσπάθεια έχω ξεπεράσει σχεδόν όλα τα προβλήματα».

«Εσείς μέχρι τώρα, γιατί δεν ψάξατε να με βρήτε, όταν χρειαζόμουνα; Που είσασταν, γιατί δεν στείλατε στον καθένα χαμένο έναν αντιπρόσωπο του θεού, για να του δείξει ότι υπάρχει ζωή χωρίς προβλήματα… ».

«Εσείς τι κάνετε στην Ιερά Σύνοδο; Αγαπάτε αλλήλους; … Προσπαθείτε να προτρέψετε όσο το δυνατό το σεβαστό Εκκλησίασμα να μελετά αυτό το βιβλίο των βιβλίων, την Αγία Γραφή! Ενδιαφερθήκατε ποτέ για τα παιδιά της ενορίας σας; Τα γνωρίζετε; Πάτε κοντά τους να δείτε τα προβλήματά τους και να προσπαθήσετε από κοινού για την καλύτερη λύση! Εγώ μέχρι στιγμής δεν είδα κάτι τέτοιο. Είδα το αντίθετο. Τώρα που άρχισα να μελετώ τη Γραφή, τώρα που άρχισα να σέβομαι τους ιερείς, τώρα ορισμένοι παπάδες (ευτυχώς λίγοι) με είπαν αιρετικό».

2. Στο πάρα πάνω κείμενο διακρίνει κανείς κάποιο αίσθημα έπαρσης, αλλά το παράπονο-κατηγορώ αναφέρεται στην ουσία της ποιμαντικής μας αποστολής.

Πιο συγκλονιστική είναι η επιστολή νεαρού κοριτσιού, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γερμανία. Γράφει, χρησιμοποιώντας την προσφώνηση «Μεγαλειότατε» μεταφράζοντας έτσι τη γερμανική προσφώνηση Exzellenz, που χρησιμοποιείται στη Δύση και για Επισκόπους.

«Όταν ήρθα πριν έξη χρόνια, στην Ελλάδα βρέθηκε μετά από λίγο καιρό μια φίλη, η οποία άρχισε να μου μιλάει για αγάπη, χαρά μέσα από τον Χριστό. Και η αλήθεια είναι ότι εγώ στην αρχή σκέφθηκα διάφορα πράγματα… Άρχισα και έψαχνα. Άρχισα για πρώτη φορά στη ζωή μου και διάβαζα την Καινή Διαθήκη. Μου άρεσε. Προσευχόμουν και γέμιζα από χαρά. Πήγα στην Εκκλησία, που παλιά είναι ζήτημα να πήγαινα δύο φορές τον χρόνο. Πήγα για πρώτη φορά στη ζωή μου και εξομολογήθηκα. Και η χαρά που ένοιωσα φεύγοντας από τον ιερέα ήταν πρωτόγνωρη για μένα. Άρχισα να βλέπω τα πράγματα από την καλεί τους πλευρά. Ένοιωθα μια χαρά πρωτοφανή που δεν προερχόταν από τον υλικό κόσμο, αλλά από την παρουσία του Θεού μέσα μου. Και τώρα, Μεγαλιώτατε, σάς ρωτώ, γιατί τότε κανείς, ούτε συγγενείς, ούτε άλλοι φίλοι, δεν είχαν έρθει να μου μιλήσουν γι’ αυτά τα πράγματα, παρά μόνο όταν μάθανε ότι πηγαίνω στη ΧΟΕ, τότε αμέσως έσπευσαν να με προφυλάξουν. Να με προφυλάξουν από τι; Από το ότι τώρα έμαθα, ότι υπάρχει Θεός και μας αγαπά και ότι είναι πάντα κοντά μας, όπου και εάν βρισκόμαστε. Γιατί πριν δεν ήρθαν να με βοηθήσουν, όταν υπέφερα μέσα στα προβλήματά μου;».

Αυτό το παράπονο κατηγορώ αναφέρεται σε παραλείψεις του δικού μας έργου.

3. Παράλληλα λοιπόν με την κριτική στη δογματική βάση της ΧΟΕ, οφείλουμε να ακούσουμε και τα παράπονα του ποιμνίου μας. Αυτή η κριτική, ίσως, μας βοηθήσει να αναθεωρήσουμε τον μέχρι τώρα τρόπο εργασίας μας.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πολλοί ποιμένες παραπέμπουν παρόμοια ποιμαντικά προβλήματα, σχετιζόμενα με τις αιρέσεις, σε ειδικό «γραφείο», όχι επειδή οι ίδιοι δεν είναι σε θέσει να τα αντιμετωπίσουν και ζητούν βοήθεια από ανθρώπους πιο ενημερωμένους, αλλά λόγω «αρμοδιότητος»· και φυσικά δεν είναι στην πρόθεσή τους μια σοβαρή ενασχόληση με την αναζήτηση και την περίθαλψη του «απωλωλότος προβάτου». Και αν το συναντήσουν, αρχίζουν να το «δέρνουν»· και όχι να το περιθάλπουν.

Βέβαια θα αντιτάξει κανείς, ότι οι ποιμένες είναι σήμερα επιφορτισμένοι με πολλά άλλα «καθήκοντα» και δεν είναι δυνατό να επαρκέσουν και γι’ αυτό το έργο. Αν το πράγμα έχει έτσι, είναι καιρός να σκεφθούμε, μήπως πρέπει να αναθεωρήσουμε εντελώς τις προτεραιότητες, που βάλαμε· και να προβούμε σε βασικές αλλαγές· όχι για να εγκαταλείψουμε την παράδοσή μας, αλλά για να επιστρέψουμε σ’ αυτήν.

β. «Σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους»

1. Η «Πανελλήνια Ένωση Γονέων για την προστασία της Οικογενείας και του Ατόμου» με αφορμή το «Β' Πανελλήνιο Κληρικολαϊκό Συνέδριο Πνευματικής Διακονίας», που συνήλθε μετά απόφαση της Ιεράς Συνόδου στο Καινούργιο Λαμίας (24-26.5.1989), για να εξετάσει το θέμα «Ποιμαντική στρατηγική στην αντιμετώπιση των αιρέσεων», κυκλοφόρησε το βιβλίο «Εμπειρίες στην αναζήτηση νοήματος ζωής. Ένα καυτό ποιμαντικό πρόβλημα». Στο βιβλίο αυτό, μέσα και από προσωπικές εμπειρίες πρώην μελών διαφόρων αιρετικών και αποκρυφιστικών ομάδων, εξετάζονται τα ποιμαντικά μας κενά, που δημιουργούν τη δίψα για πνευματικές εμπειρίες και οδηγούν νέους κυρίως ανθρώπους σε χώρους έξω και μακρυά από την Εκκλησία.

Στην πρώτη μελέτη αναλύονται βασικά κενά στη ζωή του σύγχρονουανθρώπου, όπως η διάσπαση του πολιτισμού και της ευρύτερης κοινότητας, η διάσπαση της πίστεως και της ζωής, η δίψα για αναγνώριση, η καταστροφή των συμβόλων, τα υπαρξιακά προβλήματα και η διάβρωση της αυθεντίας. Μετά από μια Ορθόδοξη τοποθέτηση στο θέμα της γνησιότητας της πνευματικής εμπειρίας, υπογραμμίζεται η ενίσχυση της «κοινωνίας των αδελφών» σαν πρωτοταρχικό καθήκον της ποιμαντικής της Εκκλησίας. Πρόκειται για τη βίωση του ενός Σώματος και της νέας εν Χριστώ πραγματικότητας, που στην αγία Γραφή εκφράζεται με τη φράση «μέλη εκ μέρους».

Το να νοιώθει κανείς την ανάγκη να βιώσει αυτή τη νέα πραγματικότητα, αποτελεί νόμιμο αίτημα και η ικανοποίησή του αποτελεί ουσιαστικό μέρος της ποιμαντικής της Εκκλησίας.

2. Το ποιμαντικό χρέος της Εκκλησίας.

Το ποιμαντικό καθήκον, που απορρέει από αυτό το σημείο, εκφράζεται μεπράξεις αγάπης και φροντίδες, ιδιαίτερα όταν κάποιο «μέλος εκ μέρους» βρίσκεται σε κατάσταση ανάγκης. Όμως εδώ παρατηρούμεσοβαρές ποιμαντικές παραλείψεις μας, οι οποίες επισημαίνονται σε πολλές επιστολές οπαδών της ΧΟΕ:

«Τόσα χρόνια στη ζωή μου, όταν πνιγόμουν από στενοχώριες και προβλήματα, δεν ήλθε κανένας ιερέας να μου μιλήσει για αγία χριστιανική ζωή. Όμως μέσα στη ΧΟΕ εγώ βρήκα την πραγματική αγάπη του Κυρίου μας».

«Ποιος από σάς ήρθε να κτυπήσει την πόρτα του σπιτιού μου, να μουμιλήσει για τον Χριστό, όταν εγώ ζούσα στη φθορά και στην αμαρτία, ασθενούσα σωματικά και πνευματικά. Αλλά τα γνήσια παιδιά του Θεού της ΧΟΕ με υπομένανε, με ανεχθήκανε, ώσπου να μετανοήσω και να καταλάβω, τι είναι πίστη στον Θεό».

«Γι' αυτό σάς παρακαλώ για μια φορά ακόμη, μη μας διώχνετε από το χώρο της Εκκλησίας, αλλά αγκαλιάστε μας όπως εμείς εσάς… ».

«Μέχρι χθες ήμουνα μέσα στην αμαρτία και κανένας δεν ενδιαφέρθηκε για το πως ζω. Κανείς δεν ήλθε να μου δώσει ένα χέρι βοηθείας, ούτε λαϊκοί, ούτε κληρικοί. Αυτοί όμως οι άνθρωποι ήρθαν κοντά μου, μου μίλησαν για την αγάπη του Χρίστου, γέμισαν την ψυχή μου χαρά και αισιοδοξία. Μου δώσανε κουράγιο να βγω από την αμαρτία. Κανείς τους δεν μ' έκρινε γι’ αυτό που ήμουνα. Αλλά μ' αγάπησαν και με δέχθηκαν όπως ήμουνα».

«Όταν γνώρισα τους ανθρώπους της ΧΟΕ, άνθρωποι νέοι, σύγχρονοι, αλλά ψυχικά αναγεννημένοι, με δέχθηκαν όπως ήμουν, και προσπάθησαν με αγάπη, υπομονή και πολύ περισσότερο χωρίς έλεγχο και κρίση, να μου μεταδώσουν μέσα μου την αγάπη προς τον Χριστό και την Εκκλησία του… ».

3. Με άλλα λόγια οι επιστολογράφοι αναζητούσαν στη ζωή της Εκκλησίας και στην ποιμαντική μας πράξη μια σαφή επαλήθευση της μεγάλης εκκλησιολογικής μας αλήθειας: «Σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους».

γ. Αναζήτηση ζεστασιά

1. Σαφή απόδειξη της εμπειρίας του ενός Σώματος και του «μέλη εκ μέρους» είναι η παραδοχή του κάθε μέλους· και η αγάπη και ζεστασιά της κοινωνίας των αδελφών. Εδώ βέβαια υπάρχει κίνδυνος απολυτοποίησης των βιωμάτων και της προσωπικής εμπειρίας. Γι’ αυτό μιλήσαμε διεξοδικά στο βιβλίο «Εμπειρίες στην αναζήτηση νοήματος ζωής» και παραπέμπουμε εκεί. Σημειώνουμε απλά ότι «εμπειρίες» έχουν και οι οπαδοί των νεοπροτεσταντικών, χαρισματικών και νεοπεντηκοστιανών αιρέσεων και άλλων «κλειστών» ομάδων. Με τηναπολυτοποίηση των εμπειριών οδηγήθηκαν στην αλλοίωση του Ορθοδόξου φρονήματος και στη βαθμιαία απόρριψη της Ορθόδοξης πίστης.

Μερικές από τις ομάδες αυτές χρησιμοποιούν σαν πρώτο βήμα προσηλυτισμού το λεγόμενο «βομβαρδισμό αγάπης». Όμως η αγάπη αυτή δεν αποδεικνύεται τελικά ανυστερόβουλη, γιατί «ζητεί τα εαυτής»! Αλλά η ανάγκη που ο άνθρωπος νοιώθει για ζεστασιά και αναγνώριση, είναι νόμιμη και έχει τη θέση της στην Εκκλησία, αφού ο καθένας αποτελεί «μέλος εκ μέρους». Αν αυτό δεν του προσφέρεται στα πλαίσια της ενοριακής ζωής και ο αδελφός αναζητήσει αλλούαναγνώριση και ζεστασιά, τότε οι ποιμένες θα έχουν μέρος στην ευθύνη για την απομάκρυνση του αδελφού από την ποίμνη.

2. Η έλλειψη αυτή φαίνεται σε πολλές εκφράσεις μελών της ΧΟΕ:

«Εκείνο που βρίσκουμε στη ΧΟΕ είναι η συντροφικότητα- μπορεί κανείς να συζητήσει και να ερμηνεύσει την αγία Γραφή· δημιουργείται ένα κλίμα οικογενειακό», ανέφερε σε προφορική συζήτηση κάποιο μέλος της ΧΟΕ. Η δίψα για αναγνώριση και ζεστασιά, παρουσιάζεται σε πολλές επιστολές.

«Αν και Χριστιανή Ορθόδοξη, πρέπει να ομολογήσω ότι, πριν μου μιλήσουν για τον Χριστό τα παιδιά της ΧΟΕ, ήμουν άπιστη… Ασχολούμην με τον Ιουδαϊσμό, τον βουδισμό και εζούσα τυχαίως τη ζωή μου, χωρίς ιδιαίτερες ηθικές αξίες… Αυτή την αγάπη, δίχως πονηριά, δίχως εκμετάλλευση, την πάντα έτοιμη να προσφέρει τα πάντα στον συνάνθρωπο, τη βρήκα στους ανθρώπους της ΧΟΕ. Είναι αμέτρητες οι φορές, που με εφιλοξένησαν, άκουσαν τα προβλήματα μου, προσευχήθηκαν για μένα και τον άνδρα μου, ξοδεύτηκαν, θυσίασαν χρόνο και λόγο. Και επίστευσα και εγώ τον Σωτήρα μας Χριστό».

«Βρισκόμουνα σε απελπισία και αδιέξοδο και πολλές φορές, θα σάς το πω χωρίς να ντραπώ, σκεφτόμουνα ν' αυτοκτονήσω. Δεν με ικανοποιούσε τίποτε στον κόσμο πια- όλα μια ψευτιά και πως να σε εκμεταλλευτούν και να σε πληγώσουν. Παρακάλεσα τον Θεό και του ζήτησα, αν υπάρχει, να μου το δείξει. Τότε γνώρισα ανθρώπους από τη ΧΟΕ. Σαν άγγελοι, πουμου τους έστειλε ό Θεός, ήταν για μένα. Στάθηκαν δίπλα μου, πρωί και βράδυ. Μου έδωσαν αισιοδοξία για τη ζωή».

3. Σ’ αυτή την επιστολή βλέπουμε καθαρά ότι η προσωπική εμπειρία με τους ανθρώπους της ΧΟΕ είναι το πρωταρχικό όχι η διδαχή· αυτό έρχεται μετά. Το ίδιο βλέπουμε και στο επόμενο απόσπασμα. Το πρωταρχικό στοιχείο που προσελκύει δεν είναι το περιεχόμενο της πίστεως, αλλά η κατανόηση, η ζεστασιά, η αγάπη.

«Στη ζωή μου είχα την ατυχία να μείνω ορφανή. Από μικρή λοιπόν ένοιωσα την έλλειψη της αγάπης. Κοπελίτσα ακόμη, και αν δεν επαρουσιάζοντο οι άνθρωποι της ΧΟΕ να μου μιλήσουν για Ορθοδοξία, για Εκκλησία και μυστηριακή ζωή, σήμερα θα ήμουν μάρτυς του Ιεχωβά».

Η απολυτοποίηση της εμπειρίας εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους· και αυτοί γίνονται μεγαλύτεροι στην περίπτωση που η εμπειρία είναι μεθοδευμένη, όπως στην περίπτωση των «μαρτύρων του Ιεχωβά». Η επιστολογράφος δεν ζήτησε κάποιες δογματικές «αλήθειες», αλλά αγάπη και κατανόηση. Εδώ επισημαίνονται οι κίνδυνοι μιας μη ολοκληρωμένης ποιμαντικής φροντίδας. Αν η ενορία δεν προσφέρει τη δυνατότητα εμπειρίας της εν Χριστώ κοινωνίας, θα μεγαλώσει μέσα στον πιστό η δίψα για «κοινωνία». Το πουτελικά θα καταλήξει, αυτό θα εξαρτηθεί από το ποιος θα του κτυπήσει πρώτος την πόρτα, και όχι από το τι θα διδάσκει. Έτσι μπορεί να γίνει «μάρτυς του Ιεχωβά», Πεντηκοστιανός, να προσχωρήσει στα «Παιδιά του Θεού»… ! Η ιδεολογία δεν παίζει κανένα ρόλο. Αυτή διαμορφώνεται τελικά με βάση τη νέα εμπειρία!

Ας δούμε όμως και μια άλλη επιστολή: «Ήμουν μακρυά από τον Χριστό και την Εκκλησία και στο μυαλό μου κυριαρχούσαν οι συγκεχυμένες ιδέες της πλανεμένης εποχής μας. Βρήκα ζεστασιά και ανάπαυση, χαρά και αποδοχή σ’ αυτή την παρέα και επιθυμούσα να τη συναναστρέφομαι. Μου ήταν δύσκολο όμως στην αρχή, να συμμεριστώ αυτή την ενθουσιώδη πίστη τους στον Κύριο και στο λυτρωτικό του έργο. Γινόταν μια βαθειά κρίση μέσα μου, στις ιδέες μου, στις απόψεις μου για τη ζωή, για τον Θεό.

Έδωσα χρόνο στον εαυτό μου. Είπα «ας δοκιμάσω». Άρχισα να παρακολουθώ τις πνευματικές δραστηριότητες της ΧΟΕ (ομιλίες, διαλογικές συζητήσεις) και ζητούσα από τον Θεό, αν είναι αληθινός, να με φωτίσει να Τον γνωρίσω και να Τον αγαπήσω. Σιγά σιγά η ζωή μου άρχισε να αλλάζει».

Και εδώ βλέπουμε ότι η «ζεστασιά», η «ανάπαυση» και η «αποδοχή» τίθενται σε προτεραιότητα· ύστερα ακολουθεί η ιδεολογική «αντιπαράθεση» «μέσα μας», η οποία συντελείται κάτω από την επίδραση της «ενθουσιώδους πίστεως», η οποία παρουσιάζεται ενσαρκωμένη στην «ομάδα».

4. Αν η ομάδα ήταν πεντηκοστιανή, είναι σίγουρο πως η κυρία επιστολογράφος θα γινόταν πεντηκοστιανή· αν άνηκε σε κάποια νεοπροτεσταντική κίνηση θα κατέληγε ασφαλώς σ’ αυτήν. Γιατί, όπως αναφέραμε, σ' αυτές τις περιπτώσεις η ιδεολογία διαμορφώνεται ανάλογα με την προσωπική εμπειρία, μια και δεν αναζητάει κανείς το «δόγμα». Από το άλλο μέρος δεν έχει σωστά κατηχηθεί, ώστε να γνωρίζει το «μέτρο» και το «κριτήριο» της γνησιότητας μιας προσωπικής εμπειρίας (γι’ αυτό το θέμα βλέπε στο βιβλίο «Εμπειρίες στην αναζήτηση νοήματος ζωής»). Τη θλιβερή αυτή πραγματικότητα κατοχυρώνουν τα ακόλουθα αποσπάσματα από δύο επιστολές μελών της ΧΟΕ:

«Δεν δέχομαι, Σεβασμιότατοι πατέρες, ότι είμαι αιρετικός. Εάν όμως, αυτό που ζω και γεύομαι αυτή τη στιγμή είναι για σας αίρεση, και την τόσο μεγάλη θλίψη που ένοιωθα πριν σαν άθεος και ναρκωμανής Χ. Ο. όμως στην ταυτότητα, εάν τότε ήμουν σωστός, τότε ναι, θέλω να είμαι τέτοιος αιρετικός. Γιατί τώρα ζω τον Κύριο και γεύομαι τις αρετές και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος».

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι η άποψη της «εμπειρικής γνώσεως» σαν κριτήριο της δογματικής αληθείας είναι πλάνη. Η αληθινή εμπειρία υπάρχει σε ενότητα με τη δογματική αλήθεια και όχι αντίθετα από αυτήν. Όμως, από το άλλο μέρος, το αίτημα των πιστών για τη βίωση της εν Χριστώ κοινωνίας είναι νόμιμο. Και η ικανοποίησή του πρέπει να γίνει κύριο μέλημα της ποιμαντικής.

δ. Κατήχηση μελέτη της Αγίας Γραφής

1. Η συνειδητή βίωση του μυστηρίου της Εκκλησίας προϋποθέτει σωστή κατήχηση και πέρα από τα πλαίσια που συνήθως κινείται το κατηχητικό έργο της ενορίας. Με τη σωστή κατήχηση ο πιστός αποκτά το «μέτρο», με το οποίο θα μπορεί να μετρά όχι μόνο τα δόγματα εκείνα που δεν συμβιβάζονται με την Ορθόδοξη πίστη, αλλά και τη γνησιότητα μιας προσωπικής εμπειρίας. Αν ο πιστός δεν κατηχηθεί σωστά, ώστε να συμμετέχει συνειδητά στην όλη ζωή της Εκκλησίας, θα μεταβληθεί σε παθητικό μέλος της ή θα είναι απλώς «Ορθόδοξος της ταυτότητας»…

Σ’ αυτή την περίπτωση υπάρχει κίνδυνος ο ακατήχητος Χριστιανός να ανταποκριθεί στο «μήνυμα» του κάθε κήρυκα, που θα του κτυπήσει την πόρτα και θα του υποσχεθεί να τον διδάξει, τι απαιτεί ο Θεός από τον άνθρωπο. Τότε δε χρειάζεται να ζητούμε αλλού την αιτία, αν τελικά ενταχθεί στην ομάδα που εκπροσωπεί ο «κήρυκας», αδιάφορα ποιες είναι οι δογματικές πεποιθήσεις του. Άλλωστε, τα νέα δόγματα του προσφέρονται «θεμελιωμένα στη Γραφή». Έτσι ισχυρίζονται οι «από σπίτι σε σπίτι» κήρυκες.

2. Η δίψα των ανθρώπων για νόημα ζωής και για ενημέρωση πάνω σε βασικά θέματα της πίστεως και της Χριστιανικής ζωής, φαίνεται και μέσα από τις επιστολές των οπαδών της ΧΟΕ:

«Η ζωή μου όμως άλλαξε από τη στιγμή που γνώρισα την οργάνωση της ΧΟΕ. Αυτοί είναι που με τράβηξαν μέσα από το βούρκο της αμαρτίας που καθημερινά βυθιζόμουν. Μου έδωσαν το δρόμο για να γνωρίσω τον Κύριο, τη χαρά, την αγάπη. Γνώρισα ποιος είναι ο στόχος μου και ο προορισμός μου. Και ποια μέσα έθεσε ο Πατέρας Θεός, για να φθάσω εκεί. Μ' έμαθαν να ζω τον κοινωνικό Χριστιανισμό, να γίνω άτομο με προσωπικότητα, να μην αδικώ, αλλά ούτε να δέχομαι την αδικία».

«Εκκλησιαζόμαστε κάθε Κυριακή, πράγμα που δεν γινόταν πάντα, αλλά ανάλογα με τη διάθεσή μας, διότι ακριβώς δεν είχαμε συνειδητοποιήσει, γιατί το κάναμε. Δεν πηγαίναμε δηλαδή ουσιαστικά, αλλά τυπικά. Καθώς και να κοινωνούμε κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα, γιατί έτσι είχαμε μάθει, ότι πρέπει να γίνεται· γιατί κανένας δεν μας είπε, τι σημαίνουν όλ' αυτά, τι είναι Κοινωνία και πόσο έτοιμοι πρέπει να είμαστε, για να τη δεχθούμε».

«Εκτός από τα γυμνασιακά μας χρόνια που κάναμε θρησκευτικά και ότι άλλα μάθαμε από τους καθηγητές μας στο σχολείο, την αγία γραφή εγώ τουλάχιστον' ούτε και την είχα ανοίξει· και από ότι γνωρίζω οι περισσότεροί μας. Τώρα που αρχίσαμε να διαβάζουμε τον λόγο του Θεού, που μας έδειξαν το σωστό δρόμο αυτή η προσπάθεια, τώρα μας ονομάζουν αιρετικούς. Πριν τότε τι ήμασταν; Ας μην μακρηγορώ άλλο. Σάς βεβαιώνω ότι όχι μόνο δεν είναι αίρεση, αλλά αναγνωρίζω μέσα από αυτή την παρέα την πραγματική Ορθόδοξη πίστη που μέχρι τώρα νομίζαμε ότι είχαμε».

«Εκεί μου έμαθαν να κατεβάσω την αγία Γραφή από το εικονοστάσι, και να τη μελετήσω. Γνώρισα έτσι έναν Θεό Πατέρα, έναν Κύριο, και το Πνεύμα το Άγιο. Έμαθα τα θαύματα του Κυρίου μας, έμεινα εκστατική μπρός στην άπειρη σοφία του Θεού, και ένοιωσα, απέραντη αγάπη για εκείνο, που έχυσε το Άγιο Αίμα Του για μένα. Έμαθα να εκκλησιάζομαι τακτικότατα και να μετέχω με πίστη στα μυστήρια της Αγίας Εκκλησίας μας. Έφτιαξα μια όμορφη σχέση με τον άνδρα μου με τα παιδιά μου, τους φίλους μου. Προσπαθώ να αγαπώ και να σέβομαι κάθε συνάνθρωπό μου και κυρίως να σκύβω με ταπεινοφροσύνη και άπειρο σεβασμό προς το μυστήριο της Ιεροσύνης».

«… Μέσα από τη Χριστιανική Οργάνωση Ειρήνης (ΧΟΕ) ένοιωσα όλη την αγάπη που κρύβει αυτό το Ιερό Βιβλίο και από τότε αποφάσισα να το εφαρμόσω στη ζωή μου. Μέρα με τη μέρα έβλεπα ότι άλλαζα, άρχισα ν' αγαπώ τον συνάνθρωπό μου τον εαυτό μου και τον Θεό μου, τον οποίο είχα ξεχάσει. Με λίγα λόγια η ΧΟΕ μου έδειξε τον αληθινό δρόμο που οδηγεί στη μετάνοια, στη σωτηρία. Κανένας μέχρι τότε και το λέω αυτό με δάκρυα στα μάτια, δεν βρέθηκε να μου δώσει το χέρι του και να μου δείξει τον αληθινό Θεό τον Σωτήρα και Χριστό μου. Πως λοιπόν να μην αγανακτήσω με όλους αυτούς τους ψευδείς ισχυρισμούς που προσπαθούν να διασπείρουν ορισμένοι (ευτυχώς κληρικοί);»

3. Η δίψα των πιοτών να πληροφορηθούν για τα βασικά θέματα της πίστης και της πνευματικής ζωής, η επιθυμία τους να μελετήσουν την αγία Γραφή είναι αιτήματα νόμιμα. Η ικανοποίηση αυτών των αναγκών αποτελεί βασικό ποιμαντικό μας καθήκον. Αν εμείς δεν του δώσουμε τη σοβαρότητα και την προτεραιότητα που του ανήκει, με αποτέλεσμα να αναζητήσουν οι αδελφοί μας αλλού να χορτάσουν τη δίψα τους, δεν θα είμαστε εμείς απαλλαγμένοι από την ευθύνη στην περίπτωση που η επιλογή τους είναι εσφαλμένη.

ε. Θετική εικόνα του Θεού

1. Η αρνητική εικόνα του Θεού, την οποία καμιά φορά παρουσιάζουμε στο κήρυγμα και στην κατήχηση, δεν ανταποκρίνεται προς την αληθινή εικόνα του Θεού της αγάπης, που μας αποκάλυψε ο Χριστός, προς την εικόνα του Πατέρα. Μια τέτοια εσφαλμένη παρουσίαση δημιουργεί κενά. Γιατί με ένα τέτοιο Θεό δεν επιθυμεί κανείς να έλθει σε προσωπική σχέση. Και τον απορρίπτει. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για άλλες αναζητήσεις.

2. Στις επιστολές των οπαδών της ΧΟΕ, υπογραμμίζεται η επίδραση που είχε σ' αυτούς η θετική εικόνα του Θεού και γενικότερα της πνευματικής ζωής:

«Οι άνθρωποι αυτοί με βοήθησαν να προσεγγίσω με απλότητα τον ένα και Αληθινό Θεό από μία πλευρά, την οποία δεν μου είχε υποδείξει μέχρι τότε (Ίσως από σύμπτωση) ουδείς άλλος. Η προσέγγιση αυτή ήταν, νομίζω, και η ουσιαστική, η αληθινή. Ήταν η προσέγγισης της αγάπης, της ειρήνης, της συγχωρητικότητας μέσα από την καθημερινή πράξη.

Ήταν επίσης, η πλευρά η οποία μου υπεδείκνυε ότι ο Θεός είναι ο στοργικός Πατέρας μου και ο Χριστός ο πραγματικός Αδελφός μου. Ως παιδί του, λοιπόν, θα μπορούσα να του έχω εμπιστοσύνη, να του αναθέτω τα προβλήματα της καθημερινής μου ζωής. Και Εκείνος θα με άκουγε πάντα και θα μου τα έλυνε σύμφωνα με το πραγματικό μου συμφέρον.

Αυτό στ' αλήθεια μου άρεσε πολύ. Ένοιωθα σιγουριά, ασφάλεια. Μου εδίδετο η ευκαιρία ν' αποκτήσω έναν Παντοδύναμο, Δίκαιο, αλλά και γεμάτο αγάπη Πατέρα. Τον εξουσιαστή του απείρου.

Στην συνέχεια μου υπεδείχθη ο δρόμος, τον οποίο θα έπρεπε να διαβώ, για να φθάσω εις τον Πατέρα μου. Ήταν ένα δύσβατο, αλλά συγχρόνως και πολύ όμορφο μονοπάτι, άγνωστο μέχρι τότε εις εμέ. Ήταν ο δρόμος του καθαρισμού από τα θηρία, τα οποία έτρεφα και τρέφω μέσα μου».

3. «Είμαι μια νέα κοπέλα 18 χρονών. Μ' αυτό μου το γράμμα θα ήθελα να σάς γνωστοποιήσω, ποια ήταν η ζωή μου, προτού γνωρίσω τον Κύριο· και ποια η σημερινή.

Προτού γνωρίσω τον Κύριο δεν είχα κάποιο στόχο στη ζωή μου, κανέναν προορισμό. Τη ζωή, μου την παρουσίασαν σαν ένα αφόρητο φορτίο γεμάτο βάσανο και απογοητεύσεις.

Για την ηλικία μου, τα μόνα ενδιαφέροντα για μένα ήταν η βρωμιά της Disko και οι σαρκικές απολαύσεις.

Κανένας δε με είχε ωθήσει να πηγαίνω στην Εκκλησία. Απεναντίας μου παρουσίαζαν ένα τύπο Χριστιανού κακομοίρη, καρπαζοεισπράκτορα, τα κορίτσια με κότσο στα μαλλιά και μακριές φουστάνες. Και όλα αυτά τα πράγματα με φόβισαν. Και με απωθούσαν από τη μητέρα Εκκλησία».

Και εδώ βλέπουμε να αναζητάται μία θετική εικόνα όχι μόνο του Θεού, αλλά και της πνευματικής ζωής, η οποία όμως κατά την Ορθόδοξη αντίληψη δεν επιτρέπεται να παραβλέπει ή να παραμερίζει το ασκητικό στοιχείο.

4. Στην εποχή μας, εποχή συγχύσεως και συγκρητισμού είναι ανάγκη όχι μόνο να οριοθετήσουμε την Ορθόδοξη πίστη μας, ώστε να δώσουμε στον πιστό «σημείο αναφοράς» και προσανατολισμού, αλλά και να του ενισχύσουμε την Ορθόδοξη αυτοπεποίθηση. Αυτό δεν σημαίνει πως θα τον οδηγήσουμε σε έπαρση, αλλά θα του εμπεδώσουμε την πεποίθηση ότιείναι πράγμα πολύτιμο και μεγάλη ευλογία να είναι κανείς ορθόδοξος Χριστιανός. Αυτή η ανάγκη για ενίσχυση της πνευματικής μας αυτοσυνειδησίας φαίνεται από το ακόλουθο απόσπασμα επιστολής:

«Μεγάλωσα σε μια μικρή οικογένεια με έντονο το θρησκευτικό συναίσθημα μια και ο παππούς μου ήταν ιερέας. Από μικρή εκκλησιαζόμουν. Δεν μπορώ όμως να πω ότι πάντα καταλάβαινα, ή ότι είχα μελετήσει. Μου άρεσε, και γι’ αυτό πήγαινα. Αλλά έβλεπα ότι τα νεαρά άτομα ήταν ελάχιστα. Ένιωθα την ανάγκη μιας παρέας που να έχει σαν στόχο της τον Θεό. Γνώριζα ότι μακριά από τον Θεό και την Εκκλησία ο δρόμος της ζωής ήταν δύσκολος.

Κάποια μέρα γνώρισα τα παιδιά της Χριστιανικής Οργανώσεως Ειρήνης. Άνθρωποι που προσπαθούν να κάνουν τη ζωή τους καλύτερη με στόχους και προβληματισμούς. Νέα παιδιά γεμάτα από ζωή και ζωντάνια. Ένιωσα ζεστασιά. Τους αγάπησα και είμαι μαζί τους τώρα. Μέσα στους στόχους μας. Να παίρνουμε μέρος συνειδητά στα Άγια Μυστήρια της Εκκλησίας μας. Να

μελετούμε με προσοχή, προσπαθώντας να βιώσουμε τον λόγο του Κυρίου. Και να βαδίσουμε στα βήματα Του.

Είμαι Χριστιανή Ορθόδοξος και περήφανη γι΄ αυτό. Στην πορεία της ζωής μου και μέσω της ΧΟΕ κατάλαβα, ότι έχουμε μία ζωντανή θρησκεία· και ιερή υποχρέωση μας να τη μεταδώσουμε».

5. Αυτές οι θέσεις επισημαίνουν και πάλι βασικά κενά στο ποιμαντικόέργο της Εκκλησίας μας. Ο διεσπαρμένος άνθρωπος της εποχής μας πρέπει να πληροφορηθεί και να πεισθεί ότι ο Τριαδικός Θεός τον οποίο κηρύττουμε είναι κοινωνία προσώπων, δηλαδή ενότητα, αγάπη, αρμονία, και έρχεται σε κοινωνία αγάπης με τον άνθρωπο, μιας αγάπης όμοιας με την αγάπη Πατρός προς τέκνα.

στ. Ενσάρκωση της πίστεως. Το μεγάλο ιδανικό.

1. Στις ημέρες μας γίνεται συστηματική προσπάθεια με σκοπό τη διάβρωση κάθε αυθεντίας. Το διαβρωτικό αυτό έργο στηρίζουν τα τυχόν σκάνδαλα και η δυσαρμονία, ανάμεσα στην πίστη και στη ζωή Χριστιανών, ιδιαίτερα κληρικών.

Έτσι μεθοδεύεται ευκολότερα η αρνητική εικόνα για τους ποιμένες της Εκκλησίας μας. Κατηγορούνται, ότι η ζωή τους δεν εναρμονίζεται με το ιδανικό της Χριστιανικής πίστης.

Όμως ο άνθρωπος σήμερα, και ιδιαίτερα ο νέος, έχει ανάγκη από πρότυπα που να ενσαρκώνουν το ιδανικό του. Αν ο νέος δε βρει τέτοια πρότυπα στην Εκκλησία, ή αν πιστεύσει ότι δεν υπάρχουν εκεί, θα τα αναζητήσει αλλού. Όμως τότε θα είναι έτοιμος, όχι μόνο να ενστερνιστεί ξένες δογματικές απόψεις, αλλά και να τις υπηρετήσει. Εδώ δεν έχει σημασία ποιες είναι αυτές οι απόψεις ή αν τελικά συμφωνούν με την πίστη της Εκκλησίας.

2. Το θέμα αυτό αναλύθηκε στο βιβλίο που αναφέραμε «Εμπειρίες στην αναζήτηση νοήματος ζωής». Στη συνέχεια περιοριζόμαστε να παραθέσουμε μερικά ακόμη αποσπάσματα από τις επιστολές μελών της ΧΟΕ:

«Στόχος της ΧΟΕ, είναι, όλοι μαζί να αγωνισθούμε και να προσπαθήσουμε να φέρουμε κι άλλα παιδιά του Θεού, από το χώρο της απιστίας στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας».

Σε άλλη επιστολή υπογραμμίζεται σαν μοναδικός σκοπός η «ίδρυση της βασιλείας του Θεού, πρώτον μέσα μας και δεύτερο γύρω μας, μέσω της εξαπλώσεως του λόγου του Θεού, διότι αυτός είναι ο προορισμός και η εντολή του κάθε ειλικρινά μετανοούντος Ορθοδόξου χριστιανού».

Παρακάμπτοντας τις χιλιαστικές τάσεις που δηλώνονται σ’ αυτή την επιστολή υπογραμμίζουμε ότι η οργάνωση δέχεται τον καθένα που διψάει για ζεστασιά και αναγνώριση. Και τον καθιστά αμέσως συνεργάτη στο μεγάλο σκοπό, αρκεί να μετανοήσει ειλικρινά! Στους κόλπους της νέας ομάδας ο καθένας έχει μεγάλη Αποστολή αυτό φαίνεται περισσότερο στην ακόλουθη επιστολή:

«Μου μίλησαν με ζεστασιά, με αγάπη, ζήσαν τα προβλήματά μου, κλάψανε μαζί μου και μου είπαν πως και αυτοί κάποτε φτάσαν στην ίδια απόφαση με μένα. Το κάποτε με παραξένεψε και αμέσως ρώτησα, αν τώρα συνεχίζουν να έχουν ή όχι στο μυαλό τους την ίδια απόφαση. Και αν όχι, τι ήταν εκείνο που τη σταμάτησε.

Αυτοί οι άνθρωποι φυσικά δεν ήρθαν στο σπίτι μου να με βρούνε, αλλά ήρθαν (θυσιάζοντας τον χρόνο τους) μέσα στα καταγώγια που σύχναζα και ήμουν χαμένος και κρυμένος από τη ζωή.

Την απορία μου, όσο αφορά για τη σκέψη κατά της ζωής και πως κατάφεραν να τη σταματήσουν, μου τη λύσαν με απλό τρόπο για κείνους, αλλά μ' ένα τρόπο που χρειάστηκε χρόνο, για να μπορέσω να τον δεχτώ.

Τι μου είπαν; Είναι απλό. Μου είπαν ότι και αυτοί σαν μονάδες αντιμετωπίζουν και ζουνε μέσα σ’ αυτή τη ζούγκλα της κοινωνίας, με τη διαφορά ότι ψάχνουν να βρούνε τη χαμένη δραχμή, για την οποία μιλάει ο Κύριος στην Καινή Διαθήκη.

Μου είπαν ότι σαν άνθρωπος έπρεπε να βρω τη χαμένη πατρίδα της ψυχής μου και να προσπαθήσω να ανοικοδομήσω με τη βοήθεια του Θεού την αγάπη και το έλεος για τον συνάνθρωπο μου».

Εδώ προβάλλεται ένα ιδανικό, το οποίο παρουσιάζεται ότι ενσαρκώνει η ομάδα. Το ιδανικό αυτό ξεπερνάει τους ατομικούς, οικογενειακούς, επαγγελματικούς, ακόμη και εθνικούς στόχους, για το οποίο αξίζει να «στρατευθεί» κανείς.

3. Στη ΧΟΕ βλέπουμε να υπογραμμίζεται το «έργο», η δραστηριότητα χάριν αυτού του ιδανικού. Και η οργάνωση προσφέρει τη δυνατότητα συμμετοχής σε όλους.

Σε μια άλλη επιστολή αναφέρεται: «Από μικρό παιδί ήμουν μέσα στην Εκκλησία και στο κατηχητικό μέχρι στα μέσα της εφηβίας μου, περίπου. Κατόπιν όμως, και περισσότερο στη φοιτητική μου ζωή, απομακρύνθηκα από τον Θεό. Αποτέλεσμα, να πέσω μέσα σε όλο αυτό το αδιέξοδο που υπάρχει στους σημερινούς νέους της ηλικίας μου.

Ανεύθυνη ζωή και πράξεις, καθόλου συναίσθημα και συνείδηση, μέχρι που έφτασα σ' αυτό το κενό που διακρίνει την άσωτη ζωή και με έπνιξε, με αποτέλεσμα να πέσω σε μελαγχολία. Ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της ζωής μου. Δεν πίστευα κανέναν και δεν ήλπιζα για κάτι καλύτερο.

Εκείνες τις στιγμές γνώρισα παιδιά από τη ΧΟΕ, μου μίλησαν με αγάπη και ειλικρίνεια, μου έδωσαν ελπίδα και με έκαναν να συνειδητοποιήσω, πως ο Θεός που είχα ξεχάσει υπάρχει, ότι είναι όλος Αγάπη, και Έλεος, ο Κύριος σταυρώθηκε και για τις δικές μου… Με βοήθησαν και να προσεύχομαι, να γονατίζω μπροστά στο εικονοστάσι και να ζητώ βοήθεια από τον Θεό, αλλά και να τον ευχαριστώ από τα βάθη της ψυχής μου. Είδα γύρω μου ανθρώπους να προσπαθούν να εφαρμόσουν τον Λόγο του Θεού συνειδητά και να τον εφαρμόζουν σε κάθε κατάσταση της ζωής τους». Σε άλλη επιστολή υπογραμμίζεται: «Ελπίζω ότι ο Χριστός θα μου δώσει και μένα τη δύναμη, το θάρρος και την υπομονή να οδηγήσω μέσα στην Εκκλησία μας… Ανθρώπους που είναι μακρυά… Θεωρώ χρέος μου ιερό να κοπιάσω και γώ λίγο, όπως άλλοι κόπιασαν για μένα, και να τρέξω εκεί όπου δεν μπορεί να πάει ο ιερέας, ένεκα του σχήματος, στην καφετέρια, στην πάμπ, στο καφενείο… ».

«Σήμερα ζω και δρω μέσα στην Εκκλησία και βοηθώ με όλες μου τις δυνάμεις, εγώ και η οικογένεια μου για την εξάπλωση του ευαγγελίου».

Άλλος επιστολογράφος, με εμφανή έπαρση, κάνοντας μία έστω άδικη σύγκριση, υπογραμμίζει:

«Σάς ερωτώ λοιπόν, ποιος άλλος μέχρι σήμερα δούλεψε δωρεάν; Κι έβαλε στόχο της ζωής του, για να σωθούν κι άλλα άτομα;»

4. Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η ποιμαντική που θα περιορισθεί στην κατήχηση ή στην απλή διακήρυξη των δογμάτων της πίστης μας, χωρίς να παρουσιάζει την πίστη εναρμονισμένη με τη ζωή και χωρίς να παρέχει τη δυνατότητα να υπηρετήσει κανείς το ιδανικό του, δεν είναι δραστική. Θα αφήσει κενά, τα οποία υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσουν τους Χριστιανούς μακρυά από την Εκκλησία, εκεί που η ζωή εμφανίζεται να ενσαρκώσει την πίστη, ανεξάρτητα από το ποιο είναι το περιεχόμενο της πίστεως.

ζ. Διάκριση

1. Τα όσα εκθέσαμε για τις ποιμαντικές προεκτάσεις του προβλήματος αποδεικνύουν ότι στον όλο χειρισμό χρειάζεται μεγάλη διάκριση.

Πρόχειρη τοποθέτηση και εσπευσμένες ενέργειες, βασισμένες στη μονομερή εκτίμηση του ζητήματος, θα επέφερε πνευματική ζημιά σε πολλούς. Θα τους οδηγούσε σε αβεβαιότητα και σύγχυση, σε ακραίες «λύσεις», ή και στην προηγούμενη ζωή της αμαρτίας και της ψυχικής φθοράς.

2. Αυτό αποδεικνύεται και από επιστολές μελών αυτής της οργάνωσης:

«Αυτό το κατηγορητήριο εναντίον της ΧΟΕ και των μελών της, μόνο αγανάκτηση μου φέρει. Γι’ αυτό και βγαίνουν αυτά τα λόγια της πικρίας και διαμαρτυρίας από το στόμα μου. Εγώ ένα ξέρω και με παρρησία ομολογώ. Ότι τώρα βρίσκομαι στους κόλπους της Εκκλησίας μας και γνωρίζω πάρα πολύ καλά, ποιος μ' έστειλε σ’ αυτήν. Έχω ήσυχη τη συνείδησή μου. Ομολογώ όλα όσα πιστεύει, δέχεται κι ομολογεί κάθε Χριστιανός Ορθόδοξος. Κι ένα είναι σίγουρο. Ότι δεν υποκρίνομαι. Άλλωστε γιατί θα το έκανα;

Κι αν κάπου δεν φρονώ ορθά, σάς παρακαλώ απαντήστε μου και γράψτε μου, που έχω λάθος. Διότι αν λόγω αυτού του κατηγορητηρίου φύγω απ’ τον δρόμο αυτό, που να πάω; Πίσω στο χώρο της αγνοίας μου και της απιστίας; Η ψυχή μου τώρα είναι αναπαυμένη σ' αυτό που κάνει, σ' αυτό που έχει νοιώσει. Παίρνετε εσείς την ευθύνη για την ψυχή μου, για τη σωτηρία μου, Άγιοι Πατέρες μου; Σάς παρακαλώ, απαντήστε μου».

Συμπεράσματα

Κλείνοντας τη μελέτη αυτή θεωρούμε απαραίτητο να συνοψίσουμε εδώ τα συμπεράσματα μας, με την πρόθεση να συμβάλλουμε στην αντιμετώπιση του ποιμαντικού αυτού προβλήματος.

α. Πλάνες της ΧΟΕ

1. Κατ' αρχή υπογραμμίζουμε τη χριστολογική πλάνη της κίνησης.

Ο Χριστός, λέγει, απέκτησε το δικαίωμα να αναλάβει τις υποχρεώσεις μας απέναντι στον Θεό και να μας δικαιώσει. Με σκληρό αγώνα κατάφερε, λέγει, να μην αμαρτήσει. Και μ' αυτό τον τρόπο το Αίμα Του απόκτησε την καθαρτική ιδιότητα.

Σύμφωνα με την Ορθόδοξη πίστη ο Χριστός δεν έγινε, αλλά γεννήθηκε Σωτήρας.

Ο Χριστός είναι ο Θεός Λόγος, που έγινε άνθρωπος για μας· από αγάπη για μας. Με τα πάθη Του δεν έφτιαξε τον Εαυτό Του. Οποίος πιστεύει κάτι τέτοιο έχει μεγάλη αμαρτία, και μεγάλη αίρεση. Έχει καταδικασθεί από Συνόδους. Ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, εγεννήθη, εδίδαξε, έκαμε θαύματα, υπέμεινε πάθη, απέθανε στον Σταυρό, ετάφη, αναστήθηκε, ανέβη στον Ουρανό, για μας. Όλα τα έκαμε σαν Παντοδύναμος Θεόςγια να μας σώσει και να μας δείξει τον δρόμο της σωτηρίας.

Η άποψη της ΧΟΕ, ότι η αφθαρσία του σώματος μπορεί να έλθει πριν από τη δευτέρα παρουσία, αποτελεί πλάνη. Η ελπίδα των Χριστιανών είναι η ανάσταση των σωμάτων. Και όχι η ανακάλυψη κάποιων «μικροβίων» που δημιουργούν τη φθορά και η εξουδετέρωσή τους από μια «πνευματική επιστήμη», την οποία υπόσχεται να αναπτύξει η ΧΟΕ.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, πως η χριστολογική πλάνη της ΧΟΕ οφείλεται κυρίως σε άγνοια των ανθρώπων της και ιδιαίτερα του Στ. Γιαννετάκη, που χωρίς να έχει κάποια θεολογική υποδομή, καταπιάστηκε με τέτοια θέματα.

2. Όμως το ανθρωπολογικό θέμα φαίνεται να εντάσσει από τη κίνηση μέσα στα πλαίσια των βασικών της επιδιώξεων και στόχων, οι οποίοι έχουν σχέση με την αυτοσυνειδησία μιας παγκόσμιας, μεσιανικής αποστολής της.

Η κίνηση δημιουργήθηκε στην αρχή σαν ελληνοχριστιανικό σωματείοστην Κρήτη. Αργότερα μεταφέρθηκε στην Αθήνα σαν πολιτικό κίνημα, με στόχο την πολιτική κατίσχυση, προκειμένου να φέρει στη χώρα και σε ολόκληρο τον κόσμο την «ειρήνη» και τη «βασιλεία της αγάπης».

Η ιστορία της ανθρωπότητας χωρίζεται κατά τη ΧΟΕ σε έξι περιόδους. Η έκτη περίοδος αρχίζει από την εμφάνιση της πνευματικοποιημένης επιστήμης ή των «υιών του Θεού», που προφανώς είναι τα «μέλη-στελέχη» της ΧΟΕ, μέχρι τη δευτέρα παρουσία του Χριστού. Τα παιδιά του Θεού θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την επικράτηση της βασιλείας του Θεού στη γη. Στο μεταξύ η ΧΟΕ άλλαξε απόψεις αναφορικά με την «πολιτική πτέρυγα» της «βασιλείας» και μετροποποίηση του καταστατικού έπαυσε να χαρακτηρίζεται πολιτικό κίνημα. Το πολιτικό σκέλος του «σχεδίου του Θεού» ανήκει σε μία κυβέρνηση που θα δημιουργηθεί μέσα από ένα «τρίτο ευαγγελισμό». Η ΧΟΕ είχε πιστεύσει πως αυτή η εθνική κυβέρνηση ήταν η κυβέρνηση της 21^ης Απριλίου 1967.

Τόσο ο Στ. Γιαννετάκης, ιδρυτής της ΧΟΕ, όσο και η Εθνική Κυβέρνηση, το πολιτικό σκέλος της «βασιλείας», ήσαν για τη ΧΟΕ «θεόσταλτοι». Γι’ αυτό και το «Σύνταγμα» της κυβέρνησης αυτής λογίζετο «ιερό», ακριβώς όπως και το ευαγγέλιο. Είναι το μελλοντικό Σύνταγμα ολοκλήρου της ανθρωπότητας. Η ΧΟΕ λοιπόν και η Εθνική Κυβέρνηση αποτελούσαν την υποδομή για την παγκόσμια ειρήνη και την «βασιλεία της αγάπης».

3. Η διδαχή της ΧΟΕ κινείται στο πνεύμα νεοπεντηκοστιανών αμερικανικών ομάδων με μεταχιλιαστικές τάσεις. Αυτό το είδος χιλιασμού δεν αναμένει τον επί γης παράδεισο σαν συνέπεια της δευτέρας παρουσίας του Χριστού, αλλά την παρουσία του Κυρίου τοποθετεί μετά την εγκαθίδρυση της «βασιλείας», η οποία είναι αποτέλεσμα των προσπαθειών των «παιδιών του Θεού» και των «δυνάμεων του Θεού», τις οποίες ταυτίζουν με μία συγκεκριμένη πολιτική παράταξη.

Είναι γνωστό πως η Ορθόδοξος Εκκλησία απορρίπτει κάθε είδος χιλιασμού και μεσσιανισμού σαν αποτέλεσμα ανθρώπινης προσπάθειας.

Όμως ο χιλιασμός της ΧΟΕ διαφέρει από τον χιλιασμό των νεοπεντηκοστιανών ή φουνταμενταλιστικών αμερικανικών ομάδων. Σ' αυτές τις ομάδες κηρύττεται μια παγκόσμια κυριαρχία (θεοκρατία) με βασικούς κυβερνητικούς παράγοντες από το έθνος Ισραήλ. Αντίθετα ηΧΟΕ διακηρύσσει μια παγκόσμια ελληνική κυριαρχία. Κατά τη ΧΟΕ η χάρη που είχε δοθεί στο Ισραήλ «διέρρευσε» στο ελληνικό έθνος, του οποίου η σοφία λογίζεται «πάρεδρος του Θεού»!

Εδώ γίνεται μεγάλο «μπέρδεμα» ανάμεσα στη Σοφία, που είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού, και στη «σοφία των σοφών», που ακυρώθηκε με το λόγο περί του Σταυρού. Μέσα απ’ αυτό το «μπέρδεμα» η ΧΟΕ βγάζει τα συμπεράσματα, ότι ο ελληνικός λαός είναι προαιώνια προορισμένος από τον Θεό να έχει το προβάδισμα έναντι όλων των λαών της γης. Γιατί είναι «θεός πάσης της γης» και ο «λέων» που θα «βρυχηνθεί» και θα συντρίψει όλους τους εχθρούς.

4. Η δημιουργία της κυβέρνησης της 21^ης Απριλίου 1967 θεωρήθηκε από τη ΧΟΕ σαν το πολιτικό εκείνο σύστημα, που θα πραγματοποιούσε τις μεσσιανικές της προσδοκίες, αφού προηγουμένως «εξυγιάνει» το έθνος. Κατά την κίνηση, οι «άγγελοι του Θεού» άρχισαν πλέον το έργο του «καθαρισμού» από τα ζιζάνια. Το «κράτος του Θεού» κατέρχεται στη γη. Και με κύριους παράγοντες τον «θεόσταλτο» πρόεδρο της ΧΟΕ και τη «θεόσταλτη» κυβέρνηση δημιουργείται η «Νέα Ελληνική Πολιτεία». Εδώ συνίσταται ο «απώτερος σκοπός» της ΧΟΕ, «υπέρ του λαού μας και του κόσμου όλου», στην εμπέδωση αυτής της «Νέας Ελληνικής Πολιτείας»! Με την επικράτηση της σε παγκόσμιο κλίμακα θα γίνει πραγματικότητα αυτό που εκφράζεται με το έμβλημα της κίνησης: η «βασιλεία της αγάπης» και η «ειρήνη» σ' ολόκληρη τη γη.

Δεν χρειάζεται να υπογραμμίσουμε πως αυτός ο «απώτερος σκοπός» της ΧΟΕ είναι ασυμβίβαστος με τη χριστιανική πίστη, κατά την οποία ο νέος λαός του Θεού είναι το Σώμα του Κυρίου, η Εκκλησία, χωρίς απολύτως καμμία εθνική ή φυλετική διάκριση.

β. Τα ποιμαντικά κενά

Όλα αυτά είναι διαπιστώσεις σημαντικές για τη μελέτη του θέματος. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Μόνη η διαπίστωση των κακοδοξιών της ΧΟΕ δεν βοηθεί στην ορθή αντιμετώπιση του προβλήματος. Χρειάζεται και η σοβαρή μελέτη του σαν ποιμαντικό ζήτημα.

1. Οι άνθρωποι της ΧΟΕ διαθέτουν ζήλο, εμφανίζουν ενθουσιαστικές τάσεις, επιστρατεύουν ανθρώπους κάθε φύλου, τάξης, μορφωτικού επιπέδου, ιδιαίτερα νέους και εξαπλώνονται παντού.

Αυτή η ραγδαία επέκταση του έργου της αποδεικνύει, πως η ΧΟΕ προσφέρει πράγματα που ο κόσμος μας νόμιμα αναζητεί και ίσως να μη τα ευρίσκει στα πλαίσια της ενοριακής ζωής. Εκατοντάδες επιστολές μελών της οργάνωσης αποδεικνύουν τη νομιμότητα των αναζητήσεων αυτών που απορρέουν από τη φύση της Εκκλησίας. Το ότι δεν ικανοποιούνται με τις υφιστάμενες ενοριακές δομές, στα πλαίσια της ζωής και της δραστηριότητας της ενορίας, αποδεικνύει δικές μας παραλείψεις και αδυναμίες. Και οδηγεί στην αυτοκριτική, με σκοπό την επισήμανση των ποιμαντικών κενών, τη διαμόρφωση του ποιμαντικού προγράμματος και των προτεραιοτήτων του, ανάλογα με τα ουσιαστικά ποιμαντικό προβλήματα του ποιμνίου.

2. Ειδικότερα επισημαίνονται τα ακόλουθα ποιμαντικά κενά:

α) Οι ποιμένες της Εκκλησίας περιορίζουν τοπικά το έργο τους, δεν «εξέρχονται» να αναζητήσουν το απολωλός. Αλλά και αν το κάνουν, στη «συνάντηση» τους μαζί του δεν ακολουθούν την ενδεδειγμένη ποιμαντική συμπεριφορά. Αντίθετα η ΧΟΕ, σύμφωνα με όσα αναφέρουν πολλά μέλη της, τα ενεζήτησε εκεί που ευρίσκοντο, πνευματικά τραυματισμένα και ημιθανή, τα περιέθαλψε και τα επανένταξε, όπως ισχυρίζονται, στην Εκκλησία.

β) Οι πιστοί δεν ζουν στα πλαίσια της ενορίας την πραγματικότητα του «ενός Σώματος», δεν ενισχύεται εις αυτούς η συναίσθηση του «μέλη εκ μέρους». Όμως ο άνθρωπος σήμερα, επειδή ζει σε κοινωνία διεσπαρμένη, νοιώθει περισσότερο την ανάγκη της ενότητας, της αρμονίας, της αγάπης· αναζητεί αναγνώριση και ζεστασιά, μέσα στην κοινωνία των αδελφών, σαν έκφραση και έμπρακτη βίωση της κοινωνίας του Ενός Σώματος και του ενός Αίματος του Κυρίου.

3. Αυτή η εμπειρία της εν Χριστώ αδελφότητας, όταν βιώνεται στα πλαίσια της ζωής της Εκκλησίας, αποτελεί έκφραση του περιεχομένου της πίστης μας. Και εναρμονίζεται κατ' αυτό τον τρόπο απόλυτα με το δόγμα της Εκκλησίας. Όταν όμως οι ενοριακές δομές και ο τρόπος που ασκείται το ποιμαντικό μας έργο δεν διευκολύνει την ανάπτυξη του αδελφικού δεσμού μεταξύ των πιστών, δεν δημιουργεί ατμόσφαιρα παραδοχής, κατανοήσεως, αγάπης, ζεστασιάς για όλους. Και δεν παρέχεται δυνατότητα ουσιαστικής συμμετοχής όλων στη ζωή και στη δραστηριότητα του Σώματος. Έτσι οι πιστοί αναζητούν αναγνώριση, αγάπη, ζεστασιά σε διάφορες ομάδες, εκεί όπου τα χαρίσματά τους γίνονται σεβαστά και επιτρέπεται σ' αυτούς να τα χρησιμοποιήσουν «προς οικοδομήν» των αδελφών και προς σωτηρία του κόσμου, όπως ίσως ισχυρίζονται πολλές από τις ομάδες αυτές.

Όμως σ’ αυτή την περίπτωση, αν δεν έχουν σαν σημείο αναφοράς την πίστη της Εκκλησίας και γι’ αυτό το λόγο δεν μπορούν να «μετρήσουν» τη γνησιότητα της εμπειρίας τους, βασίζονται στη νέα «εμπειρική γνώση» και οδηγούνται μακρυά από το δόγμα της Εκκλησίας, με απρόβλεπτες συνέπειες για αυτούς και για την Εκκλησία.

4. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, είναι ακατήχητοι. Και δεν μελετούν την Αγία Γραφή. Με αποτέλεσμα, να μη συμμετέχουν συνειδητά στην πνευματική ζωή της Εκκλησίας, αλλά τυπικά, πράγμα που τους καθιστά έκθετους σε διάφορες προσβολές από μέρους άλλων ομάδων.

Εξάλλου πολλοί επιθυμούν να εμβαθύνουν στα θέματα της πίστης και της πνευματικής ζωής, να πληροφορηθούν για το βαθύτερο νόημα της ζωής τους: τι θέλει ο Θεός απ’ αυτούς. Όμως στα πλαίσια της ενοριακής ζωής δεν τους παρέχεται αυτή η δυνατότητα. Αυτό αποδεικνύει ότι το ποιμαντικό μας έργο χωλαίνει σ' αυτό το σημείο. Είναι λοιπόν φυσικό να αναζητούν βοήθεια από ανθρώπους που προσφέρονται να τους διδάξουν αφιλοκερδώς. Με αποτέλεσμα να εντάσσονται σε διάφορες ομάδες, με κίνδυνο μεταβολής του Ορθοδόξου φρονήματος τους και του περιεχομένου της πίστης τους.

5. Επειδή οι άνθρωποι νοσταλγούν κατανόηση, αγάπη, ζεστασιά,προσελκύονται από το κήρυγμα που επαγγέλλεται ένα Θεό-πατέρα, γεμάτο κατανόηση, αγάπη, στοργή, και απωθούνται από το κήρυγμα που προβάλλει μια αρνητική εικόνα του Θεού. Με ένα τέτοιο «Θεό» δεν επιθυμούν σχέσεις. Και εγκαταλείπουν το χώρο της Εκκλησίας, στην περίπτωση που οι ποιμένες τους προβάλλουν μονομερή εικόνα ενός Θεού-τιμωρού και εκδικητού. Αυτό τους οδηγεί σε ομάδες, όπου κηρύττεται ο Θεός της αγάπης, γιατί κοντά του νοιώθει κανείς εμπιστοσύνη, ασφάλεια, αγάπη. Η εικόνα του Θεού της αγάπης, δικαιώνειτη ζωή του ανθρώπου, που σαν «κατ' εικόνα» αυτού του Θεού, ευρίσκει ότι το βαθύτερο νόημα ζωής ταυτίζεται με τη βίωση της αιώνιας αγάπης.

6. Ο σύγχρονος άνθρωπος νοιώθει την ανάγκη να δει ενσαρκωμένο το ιδανικό της πίστης στα πρόσωπα των ποιμένων και των λαϊκών Χριστιανών και να συμμετάσχει ενεργώς στη διάδοση αυτού του ιδανικού στα πλαίσια της πνευματικής ζωής. Όμως αυτή την αρμονία ανάμεσα στην πίστη και στη ζωή δεν την ανακαλύπτει πάντοτε στις Εκκλησιαστικές δομές. Την αναζητεί σε άλλες ομάδες, που παρουσιάζονται ότι ενσαρκώνουν το ιδανικό τους. Πολλές φορές στις ομάδες αυτές, η δραστηριότητα για την εξάπλωση του ιδανικού γίνεται τρόπος ζωής.

7. Οι περισσότεροι χριστιανοί μας δεν γνωρίζουν τα «όρια» της πίστης τους, με αποτέλεσμα να παρασύρονται από ομάδες, που παρουσιάζονται με «γραφική», όπως ισχυρίζονται, κατοχύρωση, και φέρουν σύγχυση και αβεβαιότητα. Γι’ αυτό η οριοθέτηση της πίστης μας αποτελεί βασική ποιμαντική ανάγκη. Εξάλλου η ερμηνεία του μυστηρίου της σωτηρίας με βάση το Ορθόδοξο δόγμα και η σύνδεση του δόγματος με τη ζωή θα βοηθήσει στην καλλιέργεια και στην ανάπτυξη της θρησκευτικής αυτοσυνειδησίας των πιστών, με αποτέλεσμα να νοιώθουν «υπερηφάνεια» εν Κυρίω για την πίστη τους, η οποία θα τους προφυλάσσει από τις κακοτοπιές, όπου θα μπορούσε να τους οδηγήσει μία μονομερής αξιολόγηση της «εμπειρικής πίστεως», στα πλαίσια μιας οποιασδήποτε ομάδας.

γ. Προτεραιότητες στο ποιμαντικό έργο

1. Όλα αυτά προσδιορίζουν τα κενά στο ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας μας. Και απαιτούν ανάλογες αποφάσεις από μέρους της Εκκλησίας, αναφορικά με το θέμα των προτεραιοτήτων στο ποιμαντικό έργο, που πρέπει να μελετηθεί σοβαρά και με συνεπεία. Αν αυτό γίνει, τότε ασφαλώς οι ποιμένες της Εκκλησίας, θα κληθούν να εγκαταλείψουν μερικές δραστηριότητες που τους απορροφούν πολύ χρόνο, με αποτέλεσμα να χωλαίνουν στη βασική τους αποστολή. Αυτή η θέση υπογραμμίσθηκε σε ειδικό υπόμνημα προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος.

2. Παραθέτουμε μερικές από τις προτάσεις που περιλαμβάνονται σ' αυτό:

α. Να τεθεί σε προτεραιότητα η δημιουργία ατμόσφαιρας αγάπης και «ζεστασιάς», στα πλαίσια της ενοριακής ζωής. Προς τούτο είναι ανάγκη να αναθεωρήσουμε κάποιες μεταγενέστερες «παραδόσεις» μας, να αναζωπυρώσουμε κάποιες άλλες παλαιοχριστιανικές παραδόσεις, να δημιουργήσουμε νέες και να ξαναμελετήσουμε από την αρχή το θέμα ενορία, μάλιστα στις μεγαλουπόλεις. Είναι ανάγκη να αναθεωρήσουμε τη στάση μας απέναντι στα λαϊκά μέλη της Εκκλησίας, ώστε να τους ενισχύσουμε το συναίσθημα της ευθύνης για τη ζωή της Εκκλησίας. Θα αισθανθούν έτσι «αποδοχή», αναγνώριση και ζεστασιά και θα ενισχυθούν οι ενθουσιαστικές τάσεις μέσα στα πλαίσια της ορθοδόξου πίστεως και ζωής, όχι έξω από αυτά.

β. Να θέσουμε στην αρμόζουσα προτεραιότητα το έργο της κατήχησης του λαού μας, με συνέπεια και ευθύνη, μεταφέροντας κάποιες σημερινές δραστηριότητες σε δεύτερη θέση και διαθέτοντας γι’ αυτό το σκοπό, πάλι κατά προτεραιότητα, τα οικονομικά μας μέσα. Αυτό σημαίνει πως πολλά πρέπει ν' αλλάξουν στο πρόγραμμα μας.

γ. Είναι ανάγκη να τονισθεί ότι πρέπει οι ποιμένες μας να παρουσιάζουνθετική εικόνα του Θεού, ώστε να αγγίζει την ταλαιπωρημένη ψυχή του σύγχρονου ανθρώπου και να τη γεμίζει με ελπίδα. Από το άλλο μέρος είναι ανάγκη να οριοθετηθεί η πίστη μας, ώστε οι Χριστιανοί μας να έχουν ένα σαφές σημείο αναφοράς. Κάθε τι που αποβλέπει σ' αυτό το σκοπό να ενισχυθεί.

δ. Επειδή αυτά είναι ίσως δύσκολο να πραγματοποιηθούν αμέσως και σε κάθε ενορία, είναι ανάγκη να υπάρξει μια δυνατότητα «υποδοχής» των αδελφών μας εκείνων, που για τον ένα ή τον άλλο λόγο αναζήτησαν και πίστευσαν, πως βρήκαν αγάπη και ζεστασιά σε διάφορες ομάδες, η διδαχή των οποίων δεν εναρμονίζεται απόλυτα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας.

ε. Αυτούς τους αδελφούς θα τους καλέσουμε σε ενότητα πίστης, στην πίστη της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας.

Αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα τους οδηγήσουμε σε μια απλή διανοητική παραδοχή των Ορθοδόξων δογμάτων, αλλά στην πίστη που αγκαλιάζει ολόκληρο τον άνθρωπο, δηλαδή θα τους εντάξουμε στη ζωή της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, στην κοινωνία «μετά πάντων των αγίων». Μέσα σ’ αυτή τη ζωή νοιώθει κανείς ότι γίνεται αποδεκτός από τους αδελφούς και αισθάνεται αναγνώριση, ζεστασιά, αδελφική αγάπη.

Αν περιορισθούμε μόνο στην προσπαθεία να απαλλάξουμε τον άλλο από κάποιες κακοδοξίες, ακόμη και αν το επιτύχουμε, η βοήθεια δεν θα είναι ούτε ουσιαστική ούτε μόνιμη. Γιατί αυτό που τον οδήγησε στην πλάνη δεν ήταν η αναζήτηση κάποιας διδαχής, αλλά η δίψα για αποδοχή, αναγνώριση, ζεστασιά, αγάπη. Το μόνο που θα επιτύχουμε, αν τον απαλλάξουμε μόνο από τις κακοδοξίες και τον αποσπάσουμε από την ομάδα στην οποία εντάχθηκε, είναι να τον «ξεριζώσουμε» κοινωνικά, να του δημιουργήσουμε δηλαδή κενά, που θα τον οδηγήσουν και πάλι σε νέες περιπλανήσεις. Η πείρα διδάσκει, πως πολλοί αδελφοί που εγκατέλειψαν κάποιες αιρετικές ομάδες και δεν επανεντάχθηκαν ουσιαστικά στην κοινωνία των αδελφών, περιπλανώνται από αίρεση σε αίρεση και η ψυχή τους δεν βρίσκει ανάπαυση πουθενά.

4. Γι’ αυτό και η πρότασή μας: Σε κάθε πόλη ή τουλάχιστο σε κάθε Μητρόπολη, να ξεχωρισθεί ένας ιερός Ναός, που να τεθεί στη διάθεση κληρικού, ειδικά εντεταλμένου για θέματα αιρέσεων και κοσμοθεωριών. Ο κληρικός αυτός πρέπει να απαλλαγεί από άλλα καθήκοντα και να θέσει σε απόλυτη προτεραιότητα το έργο αυτό. Τότε θα συνταχθούν αβίαστα γύρω του συνεργάτες, και με τον καιρό η «ζεστασιά» και η αδελφική αγάπη θα καλλιεργείται και θα αναπτύσσει μέσα στα πλαίσια της Ορθόδοξης πίστης και της Ορθόδοξης λατρευτικής ζωής. Κανένας δεν θα νοιώθει εκεί «ξεριζωμένος» και κανένας δεν θα αναζητάει αποδοχή και αναγνώριση, αγάπη και ζεστασιά έξω και μακρυά από την Εκκλησία.

δ. Η ευθύνη των λαϊκών

Τα λαϊκά μέλη της Εκκλησίας πρέπει να γνωρίζουν ότι τα κενά των ποιμένων δεν απαλλάσσουν τους λαϊκούς από το δικό τους μέρος της ευθύνης για τα θέματα της Εκκλησίας, ακόμη και στις περιπτώσεις που νομίζουν ότι η συμμετοχή τους στο έργο της Εκκλησίας δεν είναι παντού και πάντοτε επιθυμητή. Αντί να τηρήσουν παθητική στάση ή να ενταχθούν σε «κλειστούς κύκλους», οδηγούμενοι από μόνη τη δίψα τους για αποδοχή, αναγνώριση, ζεστασιά, αγάπη, οφείλουν να σταθούν δίπλα στον ποιμένα της ενορίας τους, να του προσφέρουν τη συνεργασία τους, να τον κινήσουν να αποτελέσουν τη «μικρή ζύμη» της ενορίας, ώστε να δημιουργηθεί αυτή η «ζεστή» ατμόσφαιρα, που επιθυμούμε, στα πλαίσια της ζωής και της δραστηριότητας της ενορίας. Αν όλοι οι συνειδητοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί πάρουν στα σοβαρά το καθήκον, το οποίον απορρέει από την πραγματικότητα του «εις εν Χριστώ» και του «μέλη εκ μέρους», αν προσέξουν το λόγο του Κυρίου που λέγει: «υμείς έστε το άλας της γης», τότε στην περίπτωση που δεν λειτουργούν σαν «άλας» η απολογία τους «επί του φοβερού βήματος του Χριστου» δεν θα είναι «καλή». Και πάντως δεν μπορούν να προβάλλουν σαν δικαιολογία τα κενά των ποιμένων, οι οποίοι ασφαλώς θα λογοδοτήσουν για τις δικές τους παραλείψεις.

ε. Καθήκον των υπευθύνων της ΧΟΕ

Οι υπεύθυνοι αυτής της οργάνωσης πρέπει να αντιληφθούν, πως ο Στ. Γιαννετάκης, ακόμη και αν διαθέτει οποιαδήποτε άλλα χαρίσματα, έπεσε σε βασικές δογματικές πλάνες. Οι κακοδοξίες αυτές αναφέρονται σε σοβαρά θέματα της πίστης μας, όπως είναι το χριστολογικό και ανθρωπολογικό δόγμα. Η ΧΟΕ ιδρύθηκε για να υπηρετήσει ένα θρησκευτικό μεσσιανικό σωβινισμό, που δεν συμβιβάζεται με την Ορθόδοξη πίστη.

Πρέπει λοιπόν οι υπεύθυνοι της ΧΟΕ, με ταπείνωση, να παραδεχθούν και να αποκηρύξουν αυτές τις πλάνες. Για να γίνει αυτό θα χρειασθεί και αναθεώρηση του καταστατικού, που έχει συνταχθεί για να υπηρετήσει αυτό το μεσσιανικό σωβινισμό.

Αλλά η οργάνωση αυτή χρειάζεται θεολογική καθοδήγηση, ώστε να μη περιπέσει σε νέες πλάνες. Είναι ανάγκη το ενθουσιαστικό στοιχείο, το οποίο διαθέτει, να αποκτήσει «σημείο αναφοράς» και «μέτρο κρίσης», ώστε να μην απολυτοποιηθεί, με κίνδυνο να παρεκκλίνει και πάλι από την Ορθόδοξη αλήθεια. Πρέπει να επιλεγεί κατάλληλος κληρικός, με θεολογική παιδεία και ιεραποστολικό ζήλο, που να είναι και αποδεκτός από την οργάνωση, ώστε να αναλάβει την ουσιαστική πνευματική επισκόπηση της ΧΟΕ. Τότε θα υπάρχει η εγγύηση, ώστε και οι πλάνες του παρελθόντος να εγκαταλειφθούν οριστικά και να αποφευχθούν νέες,λόγω της απειρίας των ανθρώπων της ΧΟΕ σε θέματα θεολογικά.

στ. Καθήκον των οπαδών της ΧΟΕ

Το να αναζητήσει κανείς σε ομάδα αδελφών αναγνώριση, ζεστασιά, αγάπη, δυνατότητα χρησιμοποίησης των χαρισμάτων του για το καλό των άλλων και για τη δόξα του Θεού, είναι αιτήματα νόμιμα, που πηγάζουν από τη Χριστιανική μας υπόσχεση. Όμως η ΧΟΕ αποδεικνύεται κλειστή ομάδα και η διδαχή της, τουλάχιστο στα σημεία που αναφερθήκαμε, δεν εναρμονίζεται με την Ορθόδοξη πίστη. Αυτό οδηγεί σε εξάρτηση και σε πλάνη.

Το να πει κανείς, ότι δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτές τις διαφορές και ότι επιθυμεί να μείνει στη ΧΟΕ, ακόμη και αν η διδαχή της περιλαμβάνει και τα σημεία που επισημάναμε, αυτό πλέον είναι μια προσωπική επιλογή. Όποιος κάνει αυτή την επιλογή θέτει στο κέντρο την προσωπική του εμπειρία, την οποία και απολυτοποιεί γι’ αυτό και το περιεχόμενο της πίστης τίθεται σε δεύτερη θέση.

Όμως παρόμοιες εμπειρίες μπορούν να επιδείξουν και οπαδοί διαφόρων αιρετικών ομάδων, όπως οι πεντηκοστιανοί, οι «χαρισματικοί», ή οι άνθρωποι που εντάχθηκαν σε νεοπεντηκοστιανές και «υπερδογματικές» φονταμενταλιστικές ομάδες. Και οι ομάδες αυτές οδηγούν τελικά τους οπαδούς τους σε απόλυτη εξάρτηση, μεθοδεύοντας και τις πνευματικές τους εμπειρίες.

Συνεπώς, το να απολυτοποιήσει κανείς την προσωπική του εμπειρία είναιπράγμα επικίνδυνο. Κανείς δεν πρέπει να κατηγορεί τους ποιμένες της Εκκλησίας, όταν επισημαίνουν αιρετική διδαχή, οπουδήποτε και αν αυτή υπάρχει. Το αν οι ίδιοι ποιμένες, με τις παραλείψεις τους, εδημιούργησαν κενά, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να στραφούν αλλού για να γεμίσουν αυτά τα κενά, αυτό δεν δικαιώνει την παραμονή στην πλάνη. Γιατί ο καθένας φέρει το δικό του μέρος της ευθύνης:

«Και ο σκοπός, εάν ίδη τη ρομφαία ερχομένη και μη σημάνη τη σάλπιγγι, και ο λαός μη φυλάξηται, και ελθούσα η ρομφαία λάβει εξ αυτών ψυχή, αυτή για την αυτής ανομία ελήφθη, και το αίμα εκ χειρός σκοπού εκζητήσω» (Ίεζ. Λγ' 6).

Συνοψίζουμε

Κλείνοντας συνοψίζουμε εδώ την πρόταση μας για τη λύση του ποιμαντικού προβλήματος «ΧΟΕ».

α. Κατ' αρχή υπογραμμίζουμε την αναγκαιότητα προσαρμογής των προτεραιοτήτων της Εκκλησίας στα σύγχρονα «καυτά» ποιμαντικό προβλήματα, ώστε η ενοριακή ζωή και το ποιμαντικό μας έργο να μην παρουσιάζει κενά, με αποτέλεσμα τη δημουργία και την εξάπλωση ομάδων και κύκλων, που απολυτοποιούν, την προσωπική εμπειρία και οδηγούν αναπόφευκτα στην πλάνη.

β. Τονίζουμε ακόμη, πως και τα λαϊκά μέλη της Εκκλησίας οφείλουν να λειτουργήσουν σαν «άλας», ώστε να «νοστιμίση» η όλη ενοριακή ζωή. Ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος ποιμένας έχει διαφορετική αντίληψη για τη θέση τη δική του και των λαϊκών στην Εκκλησία, και αν ακόμη θέλει να επιβάλλει την εσφαλμένη αυτή αντίληψη, πρέπει τα συνειδητά μέλη της Εκκλησίας, με ταπείνωση και βαθύτερη συναίσθηση της δικής τους ευθύνης, να συνεχίσουν να λειτουργούν σαν «αλάτι», ασκώντας τη λειτουργία των δικών τους χαρισμάτων, χωρίς να ιδιοποιούνται χαρίσματα, που δεν διαθέτουν, και προ παντός χωρίς να εγκαταλείπουν την ενορία.

γ. Στην ηγεσία της ΧΟΕ ευχόμαστε να αναγνωρίσει και να αποκηρύξει τις πλάνες που επισημάναμε και να ζητήσει από την Εκκλησία ποιμαντική συμπαράσταση και ουσιαστική θεολογική καθοδήγηση. Οι άνθρωποι της ΧΟΕ πρέπει με ταπείνωση να θέσουν στη διακονία της Εκκλησίας τα χαρίσματα που πραγματικά έλαβαν από τον Θεό, και να μη ιδιοποιούνται χαρίσματα που δεν έλαβαν. Έχουν ευθύνη απέναντι του Θεού. Οι παραλείψεις άλλων δεν απαλλάσουν την ηγεσία της ΧΟΕ από αυτή την προσωπική ευθύνη.

δ. Τέλος, οι αδελφοί μας που εντάχθηκαν στη ΧΟΕ, είτε χαρακτηρίζονται «μέλη στελέχη» είτε απλά μέλη, (διάκριση που γεννά, όπως αναφέραμε, σοβαρές υποψίες), πρέπει να υψωθούν πάνω από συναισθηματικές καταστάσεις και να εργασθούν για ουσιαστική ένταξη της κίνησης στην πίστη και στη ζωή της Εκκλησίας. Μα αν η ηγεσία της οργάνωσης δεν αναθεωρήσει τις πλάνες του Στ. Γιαννετάκη και δεν δεχθεί την ουσιαστική επισκόπηση ενός υπεύθυνου ποιμένα της Εκκλησίας, τότε οφείλουν ναεγκαταλείψουν αυτή την οργάνωση.

Πηγή