ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

1 ΜΗΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

ἔχων ἡμέρας τριάκοντα

῾Η ἡμέρα ἔχει ὥρας 10 καὶ ἡ νὺξ ὥρας 14

1. Παρασκευή. Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ τῶν ἀναργύρων καὶ

τῆς μητρὸς αὐτῶν Θεοδότης (τῶν ἐκ Μικρᾶς ᾿Ασίας). Δαυὶδ

ὁσίου τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ (ιϛ΄ αἰ.), ᾿Ιακώβου ἱερομάρτ. τοῦ ἐν

Αἰτωλίᾳ καὶ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ.

῾Η ἀκολουθία τῶν ἁγίων Ἀναργύρων ψάλλεται μετὰ τῆς

Παρακλητικῆς «κατὰ τὴν τοῦ Μηναίου διάταξιν» (Τ.Μ.Ε. 1η

Νοεμ. §1), ἤ τοι εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν ἄνευ εἰσόδου, εἰς δὲ τὸν

ὄρθρον ἄνευ καταβασιῶν καὶ ἄνευ δοξολογίας μεγάλης· εἰς

τὴν λειτουργίαν ᾿Απόστολος: τῶν ἁγίων, Νοεμ. 1ῃ, «῾Υμεῖς

ἐστε σῶμα Χριστοῦ» (Α΄ Κορ. ιβ΄ 27-ιγ΄ 8)· Εὐαγγέλιον:

ἡμέρας, Παρ. ζ΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιβ΄ 2-12)· κοινωνικὸν «Εἰς

μνημόσυνον».

Σημειώσεις. 1. Πρὸς περισσοτέραν τιμὴν τῶν ἁγίων εἴθισται εἰς

ὡρισμένους ναοὺς μετὰ τοὺς αἴνους τοῦ Μηναίου νὰ ψάλλεται δοξο-

λογία μεγάλη, ὁπότε καταλιμπάνονται τὰ ἀπόστιχα· εἰς δὲ τὴν λειτουρ-

γίαν κοντάκιον «Προστασία»· Εὐαγγέλιον: τῶν ἁγίων, 1ης Νοεμ.,

«Προσκαλεσάμενος ὁ ᾿Ιησοῦς» (Μτθ. ι΄ 1, 5-8).

2. Ἔνθα ἰδιαιτέρως τιμῶνται οἱ ἅγιοι, ἀλλὰ δὲν ὑπάρχει ἰδιαιτέρα ἀ-

κολουθία αὐτῶν, εἴθισται νὰ συμπληρώνεται εἰς τὸν ὄρθρον ἡ ἀκολουθία

τοῦ Μηναίου μὲ τὰ καθίσματα τῆς 1ης Ἰουλίου, ὁπότε γίνεται εἴσοδος εἰς

τὸν ἑσπερινόν, ψάλλονται δὲ καὶ καταβασίαι «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου» εἰς

τὸν ὄρθρον.

3. Ἔνθα τιμᾶται ὁ ὅσιος Δαυίδ (ἢ ὁ ἱερομάρτυς Ἰάκωβος), ἡ ἀκολου-

θία αὐτοῦ ψάλλεται ἐξ ἰδιαιτέρας φυλλάδος, ἡ δὲ τοῦ Μηναίου καταλιμ-

πάνεται.ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

2

2. Σάββατον. ᾿Ακινδύνου, Πηγασίου, ᾿Αφθονίου, ᾿Ελπιδο-

φόρου καὶ ᾿Ανεμποδίστου μαρτύρων (†341-345). Θεοδώρου,

Λάμπρου καὶ ἀγνώστου, τῶν ἐν ᾿Αγρινίῳ νεομαρτύρων (†

1786).

῾Η ἀκολουθία τοῦ Σαββάτου ψάλλεται μὲ «Θεὸς Κύριος»

(βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις §§31-44).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Σαβ. ιθ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ Κορ. ιε΄ 58-ιϛ΄ 3)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Σαβ. ζ΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. θ΄ 1-6).

3. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΘ΄ (Ε΄ ΛΟΥΚΑ). ᾿Ακεψιμᾶ, ᾿Ιωσήφ,

᾿Αειθαλᾶ μαρτύρων (δ΄ αἰ.)· ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων

Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου. Γεωργίου νέου ἱερομάρτυρος

τοῦ Νεαπολίτου (†1797). ῏Ηχος β΄, ἑωθινὸν η΄.

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «᾿Αθλοφόροι Κυρίου»· κοντάκιον

«Τῇ τῆς Τριάδος καλλονῇ».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Ο προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 4 καὶ τὰ τοῦ

Μηναίου 6 προσόμοια ἀνὰ μίαν, Δόξα, «᾿Αξίως τοῦ ὀνόμα-

τος», Καὶ νῦν, «Παρῆλθεν ἡ σκιά».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.

ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, τοῦ Μηναίου «Προοί-

μιον τυπικῶς», Καὶ νῦν, «῾Ο ποιητὴς καὶ λυτρωτής μου»

(᾿Οκτώηχος, ἦχ. πλ. β΄, Σαβ. ἑσπέρας).

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «῞Οτε κατῆλθες», «Οἱ μάρτυρές σου, Κύ-

ριε», Δόξα, «῾Ως τῶν αἰχμαλώτων», Καὶ νῦν, «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος

ἀπόκρυφον», καὶ ἀπόλυσις.

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς

κανὼν τοῦ ἤχου «Τὴν τριττὴν καὶ μίαν», τὰ τριαδικὰ

«῎Αξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἡ ὑπακοὴ τοῦ ἤχου «Μετὰ

τὸ πάθος πορευθεῖσαι».ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

3

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς

Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια ὡς προεγράφησαν.

[Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ ἄμωμος.]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα, τῆς α΄ στιχολογίας μὲ

θεοτοκίον «Πάντα ὑπὲρ ἔννοιαν», καὶ τὰ τῆς β΄ στιχολογίας

μὲ τὸ θεοτοκίον αὐτῶν. Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀνα-

βαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (η΄) μετὰ πάσης τῆς συνήθους τά-

ξεως αὐτοῦ.

ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος (μετὰ τῶν εἱρμῶν) καὶ οἱ δύο

τοῦ Μηναίου ἀνὰ 4· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ

Μηναίου· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου

καὶ τὸ συναξάριον.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν

τιμιωτέραν», «῞Απας γηγενής».

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ η΄ ἀναστάσιμον

«Δύο ἀγγέλους βλέψασα», καὶ τὰ τοῦ Μηναίου.

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ τοῦ

Μηναίου προσόμοια 3 «Τοῦ Χριστοῦ τὸ γεώργιον» κ.λπ. εἰς

4, εἰς στίχους τὰ δύο τελευταῖα α) «Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν

τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ», β) «Τοῖς ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ αὐτοῦ

ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος», Δόξα, τὸ η΄ ἑωθινὸν «Τὰ τῆς

Μαρίας δάκρυα», Καὶ νῦν, «῾Υπερευλογημένη». Δοξολογία

μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ μα-

καρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν, γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «῞Οτε κατῆλθες», «Οἱ

μάρτυρές σου, Κύριε», «῾Ως τῶν αἰχμαλώτων» καὶ τοῦ ναοῦ,

κοντάκιον «Προστασία».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ

ἤχου. ᾿Απόστολος: Κυρ. ιθ΄ ἐπιστ., «῾Ο Θεὸς καὶ Πατήρ» (Β΄ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

4

Κορ. ια΄ 31-ιβ΄ 9)· Εὐαγγέλιον: Κυρ. ε΄ Λουκᾶ, «῎Ανθρωπός

τις ἦν πλούσιος» (Λκ. ιϛ΄ 19-31).

Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῎Αξιον ἐστίν».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ

τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.

4. Δευτέρα. ᾿Ιωαννικίου ὁσίου τοῦ μεγάλου (†846), Νικάν-

δρου καὶ ῾Ερμαίου ἱερομαρτύρων. ᾿Ιωάννου Βατάτζη τοῦ

βασιλέως καὶ ἐλεήμονος.

Διὰ τὰς ἐν καθημερινῇ ἀκολουθίας μετὰ Παρακλητικῆς

βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις (§§1-30).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Δευτ. κ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Φιλιπ. β΄ 12-16)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Δευτ. η΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιβ΄ 13-15, 22-

31).

5. Τρίτη. Γαλακτίωνος καὶ ᾿Επιστήμης τῶν μαρτύρων (γ΄

αἰ.). ῾Ερμᾶ καὶ Λίνου ἐκ τῶν 70 (α΄ αἰ.).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τρίτης κ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Φιλιπ. β΄ 16-23)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. η΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιβ΄ 42-48).

6. Τετάρτη. Παύλου ἀρχιεπισκόπου Κων/πόλεως ὁμολο-

γητοῦ (†350). Λουκᾶ ὁσίου (†800-820), Λεονάρδου ὁσίου.

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τετ. κ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Φιλιπ. β΄ 24-30)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τετ. η΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιβ΄ 48-59).

7. Πέμπτη. Τῶν ἐν Μελιτινῇ 33 μαρτύρων (γ΄ αἰ.), Λαζά-

ρου ὁσίου τοῦ ἐν τῷ Γαλησίῳ ὄρει (†1053).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Πέμ. κ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Φιλιπ. γ΄ 1-8)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πέμ. η΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιγ΄ 1-9).

8. Παρασκευή. † Σύναξις τῶν ἀρχιστρατήγων Μιχαὴλ καὶ

Γαβριὴλ καὶ τῶν λοιπῶν ἀσωμάτων δυνάμεων.ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

5

῾Η ἀκολουθία ψάλλεται ἄνευ Παρακλητικῆς, κατὰ τὴν

διάταξιν τοῦ Μηναίου (τυπικὸν 8ης Νοεμβρίου §§1-3).

Εἰς τὸν ἑσπερινὸν ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ. Τὰ διὰ τὴν λιτὴν

ἰδιόμελα εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Οἱ στίχοι τῶν ἀποστίχων τοῦ

ἑσπερινοῦ· «Ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα καὶ

τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα» καὶ «Εὐλόγει, ἡ ψυχή

μου, τὸν Κύριον· Κύριε ὁ Θεός μου, ἐμεγαλύνθης σφόδρα».

Τὸ ἀπολυτίκιον τῶν ἀρχαγγέλων εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν καὶ

μετὰ τὴν μεγ. δοξολογίαν ἅπαξ, εἰς δὲ τὸ «Θεὸς Κύριος» δίς

(μετὰ τοῦ Δόξα), καὶ τὸ θεοτοκίον.

Εἰς τὸν ὄρθρον τὰ τοῦ Μηναίου. Εὐαγγέλιον τῶν

ἀγγέλων, Δευτ. α΄ ἑβδ. Ματθ., «῾Ορᾶτε μὴ καταφρονήσητε»

(Μτθ. ιη΄ 10-20). Κανόνες, ὁ μικρὸς παρακλητικὸς τῆς

Θεοτόκου μετὰ τῶν εἱρμῶν καὶ οἱ δύο τῶν ταξιαρχῶν μετὰ

στίχου «Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν».

Καταβασίαι οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου», καὶ τὰ λοιπὰ

ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ.

Εἴδησις. Οἱ εἱρμοὶ τοῦ κανόνος τῆς ἑορτῆς τῶν εἰσοδίων τῆς Θεοτό-

κου «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου», ψαλλόμενοι μέχρι τῆς 20ῆς τοῦ μηνὸς ὡς

καταβασίαι, διαφέρουν τῶν συνήθων κατὰ τὰ ἑξῆς σημεῖα:

᾿ῼδὴ α΄ «...καὶ ᾄσω γηθόμενος ταύτης τὴν εἴσοδον».

᾿ῼδὴ γ΄ «...πνευματικόν, στερέωσον· κἂν τῇ σεπτῇ εἰσόδῳ σου στεφά-

νων δόξης ἀξίωσον».

᾿ῼδὴ ε΄ «᾿Εξέστη τὰ σύμπαντα ἐν τῇ σεπτῇ εἰσόδῳ σου· σὺ γάρ, ἀπει-

ρόγαμε παρθένε, ἔνδον εἰσῆλθες ἐν τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, ὥς περ καθαρώ-

τατος ναός, πᾶσι τοῖς ὑμνοῦσί σε τὴν εἰρήνην βραβεύουσα».

᾿ῼδὴ θ΄ «...φύσις γεραίρουσα τὰ ἱερὰ εἰσόδια τῆς θεομήτορος...»

Εἰς τὴν λειτουργίαν, κοντάκιον «῾Ο καθαρώτατος ναός».

᾿Απόστολος: τῶν ἀσωμάτων, 8 Νοεμ., «Εἰ ὁ δι᾿ ἀγγέλων λα-

ληθεὶς λόγος» (῾Εβρ. β΄ 2-10)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, «῾Ο ἀκού-

ων ὑμῶν ἐμοῦ ἀκούει» (Λκ. ι΄ 16-21). Κοινωνικὸν «῾Ο ποιῶν ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

6

τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ

πυρὸς φλόγα· ἀλληλούια».

9. Σάββατον. ᾿Ονησιφόρου μάρτυρος (γ΄-δ΄ αἰ.), Ματρώνης

ὁσίας. Θεοκτίστης τῆς Λεσβίας (†889), Νεκταρίου Πενταπό-

λεως τοῦ ἐν Αἰγίνῃ (†1920).

῾Η ἀκολουθία τοῦ Σαββάτου μὲ ἀλληλούια εἰς τὸν ὄρθρον

(βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις §§45-51)

καὶ τὰ 8 νεκρώσιμα εὐλογητάρια. ᾿Απόστολος: ἡμέρας, Σαβ.

κ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Β΄ Κορ. α΄ 8-11)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Σαβ. η΄

ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. θ΄ 37-43).

Σημείωσις. Ἔνθα τιμᾶται ἡ ἁγία Θεοκτίστη ἢ ὁ ἅγιος Νεκτάριος, ἡ

ἀκολουθία τοῦ τιμωμένου ἁγίου θὰ ψαλῇ ἐξ ἰδιαιτέρας φυλλάδος συμ-

φώνως μὲ τὴν τυπικὴν διάταξιν αὐτῆς, ἄνευ Παρακλητικῆς.

Εἴδησις. 1. ᾿Απὸ σήμερον μέχρι τῆς 20ῆς Νοεμβρίου, ἐὰν ἑορτάζεται

ἅγιος, ψάλλονται μὲν καταβασίαι «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου» μὲ τὴν χαρα-

κτηριστικὴν κατάληξιν «ταύτης τὴν εἴσοδον» (βλέπε εἴδησιν εἰς τὴν 8ην

Νοεμβρίου), εἰς δὲ τὴν λειτουργίαν ὡς ἐπισφραγιστικὸν τὸ κοντάκιον

«῾Ο καθαρώτατος ναός».

10. † ΚΥΡΙΑΚΗ Κ΄ (Η΄ ΛΟΥΚΑ). ᾿Ολυμπᾶ, Τερτίου κ.λπ.

ἐκ τῶν 70 (α΄ αἰ.)· ᾿Ορέστου μάρτ. τοῦ Τυανέως (†304). Ἀρσε-

νίου ὁσίου τοῦ Καππαδόκου (†1924). ῏Ηχος γ΄, ἑωθινὸν θ΄.

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «᾿Απόστολοι, μάρτυρες», Δόξα,

«Μνήσθητι, Κύριε»· κοντάκιον «῾Ως ἀπαρχάς».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Ο προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 4 καὶ τοῦ Μη-

ναίου τὰ 6 προσόμοια ἀνὰ μίαν, Δόξα, Καὶ νῦν, «Πῶς μὴ

θαυμάσωμεν».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.

ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, Καὶ νῦν, «᾿Ασπόρως ἐκ

θείου Πνεύματος».ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

7

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Εὐφραινέσθω τὰ οὐράνια», Δόξα, Καὶ νῦν,

«Σὲ τὴν μεσιτεύσασαν».

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμὸν ὁ τριαδικὸς

κανὼν τοῦ ἤχου «᾿Ακατάληπτε μόνη κυριαρχία», τὰ

τριαδικὰ «῎Αξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἡ ὑπακοὴ τοῦ

ἤχου «᾿Εκπλήττων τῇ ὁράσει».

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύρι-

ος» ἀπολυτίκια «Εὐφραινέσθω», Δόξα, τὸ αὐτό, Καὶ νῦν, «Σὲ

τὴν μεσιτεύσασαν». [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ ἄμωμος.]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα κατὰ σειρὰν καὶ τὰ

εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον

τοῦ ἤχου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (θ΄) μετὰ πάσης τῆς συνήθους τά-

ξεως αὐτοῦ.

ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος καὶ οἱ δύο τοῦ Μηναίου ἀνὰ 4·

ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ Μηναίου· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ

ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὸ συναξάριον.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου... ταύτης

τὴν εἴσοδον» (βλέπε εἴδησιν 8ης Νοεμ.)· «Τὴν τιμιωτέραν»,

«῞Απας γηγενής... τὰ ἱερὰ εἰσόδια».

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ θ΄ ἀναστάσιμον

«Συγκεκλεισμένων, δέσποτα» καὶ τὸ θεοτοκίον αὐτοῦ «Τὸν

σὸν υἱὸν ὡς ἔβλεψας».

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 8, Δόξα, τὸ θ΄

ἑωθινὸν «῾Ως ἐπ᾿ ἐσχάτων τῶν χρόνων», Καὶ νῦν, «῾Υπερευ-

λογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ τῶν

μακαρισμῶν τοῦ ἤχου].

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Εὐφραινέσθω τὰ

οὐράνια» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «῾Ο καθαρώτατος ναός».ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

8

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ

ἤχου. ᾿Απόστολος: Κυρ. κ΄ ἐπιστ., «Γνωρίζω ὑμῖν τὸ εὐαγ-

γέλιον τὸ εὐαγγελισθέν» (Γαλ. α΄ 11-19)· Εὐαγγέλιον: Κυρ. η΄

Λουκᾶ, «Νομικός τις προσῆλθε τῷ ᾿Ιησοῦ» (Λκ. ι΄ 25-37).

Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῎Αξιον ἐστίν».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ

τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.

11. Δευτέρα. Μηνᾶ (†304), Βίκτωρος (β΄ αἰ.) καὶ Βικεντίου

διακόνου (†304) μαρτύρων, Θεοδώρου ὁσ. τοῦ Στουδίτου.

Διὰ τὰς ἐν καθημερινῇ ἀκολουθίας μετὰ Παρακλητικῆς

βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις (§§1-30).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Δευτ. κα΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Φιλιπ. δ΄ 10-23)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Δευτ. θ΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιδ΄ 1, 12-15).

12. Τρίτη. ᾿Ιωάννου τοῦ ἐλεήμονος, πατριάρχου ᾿Αλεξαν-

δρείας (†616-620)· Νείλου ὁσίου τοῦ μυροβλύτου (ε΄ αἰ.).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τρ. κα΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. α΄ 1-3, 6-

11)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. θ΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιδ΄ 25-35).

13. Τετάρτη. † ᾿Ιωάννου ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπό-

λεως τοῦ Χρυσοστόμου (†407).

῾Η ἀκολουθία ἑορτάσιμος οὖσα ψάλλεται ἄνευ Παρακλη-

τικῆς, ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, ἀλλὰ τὰ διὰ τὴν λιτὴν ἰδιόμελα εἰς

τὸ μεσονυκτικόν. Τὸ ἀπολυτίκιον τοῦ ἁγίου εἰς μὲν τὸν ἑσπε-

ρινὸν καὶ μετὰ τὴν μεγάλην δοξολογίαν ἅπαξ, εἰς δὲ τὸ «Θεὸς

Κύριος» δίς (μετὰ τοῦ Δόξα), καὶ τὸ θεοτοκίον. Εὐαγγέλιον

ὄρθρου: τοῦ ἱεράρχου, ζήτει τῇ 13ῃ Νοεμ., «᾿Αμὴν ἀμὴν λέγω

ὑμῖν» (᾿Ιω. ι΄ 1-9). Καταβασίαι οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα

μου... ταύτης τὴν εἴσοδον» (βλέπε εἴδησιν 8ης Νοεμ.). Εἰς τὴν

λειτουργίαν, μετὰ τὴν εἴσοδον, ἀπολυτίκια «῾Η τοῦ στόματός

σου» καὶ τὸ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «῾Ο καθαρώτατος ναός». ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

9

᾿Απόστολος: τοῦ ἱεράρχου, 13 Νοεμ., «Τοιοῦτος ἡμῖν ἔπρεπεν

ἀρχιερεύς» (῾Εβρ. ζ΄ 26-η΄ 2)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, «᾿Εγώ εἰμι ἡ

θύρα» (᾿Ιω. ι΄ 9-16). Κοινωνικὸν «Εἰς μνημόσυνον».

14. Πέμπτη. † Φιλίππου τοῦ ἀποστόλου ἐκ τῶν ιβ΄ (α΄ αἰ.).

Γρηγορίου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης τοῦ Παλαμᾶ

(†1340), Κωνσταντίνου νεομάρτυρος τοῦ ῾Υδραίου (†1800).

῾Η ἀκολουθία ψάλλεται μετὰ Παρακλητικῆς κατὰ τὴν ἐν

τῷ Μηναίῳ διάταξιν (Τ.Μ.Ε. 14 Νοεμ. §1), ἤ τοι ἄνευ εἰσόδου

εἰς τὸν ἑσπερινὸν καὶ ἄνευ καταβασιῶν εἰς τὸν ὄρθρον, ἀλλὰ

μετὰ δοξολογίας μεγάλης. Τὸ ἀπολυτίκιον «᾿Απόστολε ἅγιε

Φίλιππε» ἐν τῷ ἑσπερινῷ καὶ ἐν τέλει τοῦ ὄρθρου ἅπαξ (ἀλλ᾿

εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» δὶς μετὰ τοῦ Δόξα), Δόξα, Καὶ νῦν, «Σὲ

τὴν μεσιτεύσασαν». Εἰς τὴν λειτουργίαν, μετὰ τὴν εἴσοδον

ἀπολυτίκια τοῦ ἀποστόλου καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «῾Ο κα-

θαρώτατος ναός». Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον ἀποστο-

λικά· ᾿Απόστολος τοῦ ἀποστόλου, Κυρ. ι΄ ἐπιστ., «῾Ο Θεὸς

ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους» (Α΄ Κορ. δ΄ 9-16)· Εὐαγγέλιον ὁμοί-

ως, Κυρ. α΄ νηστ., «᾿Ηθέλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐξελθεῖν» (᾿Ιω. α΄ 44-

52). Κοινωνικὸν «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν».

15. Παρασκευή. Γουρία, Σαμωνᾶ (†299-306) καὶ ᾿Αβίβου

(†222) μαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν.

῎Αρχεται ἡ νηστεία τῶν Χριστουγέννων.

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Παρ. κα΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. β΄ 1-7)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Παρ. θ΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιϛ΄ 15-18, ιζ΄ 1-

4).ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

10

Εἴδησις. ᾿Απὸ σήμερον ἄρχεται ἡ τεσσαρακοστὴ πρὸ τῶν Χριστου-

γέννων, εἰς ἣν ἐπιτρέπεται, ἐκτὸς Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς, μέχρι μὲν

τῆς 17ης Δεκεμβρίου κατάλυσις ἰχθύος, ἀπὸ δὲ τῆς 18ης ἕως τῆς 24ης

Δεκεμβρίου κατάλυσις οἴνου καὶ ἐλαίου· βλέπε σχετικῶς καὶ Πηδάλιον,

᾿Αθῆναι 1982, ὑποσ. εἰς ἑρμηνείαν ξθ΄ ἀποστολικοῦ κανόνος, σελ. 93-94,

περὶ τὸ τέλος τῆς ὁποίας σημειοῦται: «Πρέπει δὲ νὰ φυλάττουν ταύτας

(τὰς νηστείας) ὄχι μὲ ξηροφαγίαν καθὼς τὴν μεγάλην μ΄, ἀλλὰ μὲ

οἰνέλαιον καὶ ἰχθυοφαγίαν, ἔξω μόνον τῶν Τετράδων καὶ Παρασκευῶν,

ὅπου τυγχάνουν ἀναμεταξὺ εἰς τὰς νηστείας αὐτάς, καὶ ἔξω τῆς νηστείας

τοῦ Αὐγούστου, κατὰ τὴν ὁποίαν ἅπαξ μόνον, ἐν τῇ ἑορτῇ τῆς Μεταμορ-

φώσεως, ἰχθύος μεταλαμβάνομεν».

16. Σάββατον. Ματθαίου τοῦ ἀποστόλου καὶ εὐαγγελι-

στοῦ.

῾Η ἀκολουθία τοῦ ἀποστόλου, ὡς στερουμένη καθισμάτων

τῶν στιχολογιῶν τοῦ ὄρθρου, εἶναι ἡμιεορτάσιμος καὶ

ψάλλεται κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Μηναίου. Εἰς τὸν ἑσπερινὸν

μετὰ τὸ δοξαστικὸν τῶν κεκραγαρίων, Καὶ νῦν, «Πῶς μὴ

θαυμάσωμεν» (διὰ τὴν ἀπόδοσιν τοῦ ἤχου)· ἄνευ εἰσόδου, τὰ

λοιπὰ ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ. Τὸ ἀπολυτίκιον «᾿Απόστολε ἅγιε»

ἐν τῷ ἑσπερινῷ καὶ ἐν τέλει τοῦ ὄρθρου ἅπαξ (ἀλλ᾿ εἰς τὸ

«Θεὸς Κύριος» δὶς μετὰ τοῦ Δόξα), Δόξα, Καὶ νῦν, «Σὲ τὴν

μεσιτεύσασαν». Εἰς τὸν ὄρθρον τὰ καθίσματα τῆς

Παρακλητικῆς ἄνευ τῶν νεκρωσίμων· κανόνες ἀνὰ 4, πρῶτος

ὁ τοῦ Μηναίου μετὰ τῶν εἱρμῶν, εἶτα δὲ ὁ α΄ τῆς

Παρακλητικῆς ἄνευ εἱρμῶν καὶ ἄνευ τοῦ νεκρωσίμου

τροπαρίου ἑκάστης ὡδῆς· ἡ λοιπὴ ἀκολουθία ὡς ἐν τῷ

Μηναίῳ, ἄνευ καταβασιῶν (ἀλλὰ μόνον οἱ 4 εἱρμοὶ τοῦ

κανόνος τῆς Παρακλητικῆς εἰς τὴν τάξιν αὐτῶν)· εἰς τοὺς αἴ-

νους τὰ στιχηρὰ τοῦ ἀποστόλου καὶ δοξολογία μεγάλη. Εἰς

τὴν λειτουργίαν κοντάκιον «῾Ο καθαρώτατος ναός». ᾿Από-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

11

στολος: εὐαγγελιστοῦ, Τρ. δ΄ ἑβδ. ἐπιστ., «Λέγει ἡ γραφή· πᾶς

ὁ πιστεύων» (῾Ρωμ. ι΄ 11-ια΄ 2)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, Σαβ. ε΄

ἑβδ. Ματθ., «Παράγων ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδεν ἄνθρωπον καθήμενον

ἐπὶ τὸ τελώνιον» (Μτθ. θ΄ 9-13). Κοινωνικὸν «Εἰς πᾶσαν τὴν

γῆν».

17. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑ΄ (Θ΄ ΛΟΥΚΑ). Γρηγορίου ἐπισκόπου

Νεοκαισαρείας († 270). Γενναδίου ἀρχιεπισκόπου Κων-

σταντινουπόλεως (†471). ῏Ηχος δ΄, ἑωθινὸν ι΄.

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «᾿Απόστολε ἅγιε»· κοντάκιον

«Τοῦ τελωνείου τὸν ζυγόν».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Ο προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 6 καὶ τοῦ

Μηναίου προσόμοια 3 «Τί σε νῦν καλέσω» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα,

«Εἰς βάθος θεωρίας», Καὶ νῦν, «῾Ο διὰ σὲ θεοπάτωρ».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.

ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, «Γρηγόρησις Θεοῦ»,

Καὶ νῦν, «῾Ο ποιητὴς καὶ λυτρωτής μου» (Παρακλητική, ἦχ.

πλ. β΄, Σαβ. ἑσπέρας).

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τὸ φαιδρὸν τῆς ἀναστάσεως», Δόξα, «᾿Εν

προσευχαῖς γρηγορῶν», Καὶ νῦν, «῾Ο δι᾿ ἡμᾶς γεννηθείς».

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς

κανὼν τοῦ ἤχου «Τριάδα θεαρχικήν», τὰ τριαδικὰ «῎Αξιον

ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἡ ὑπακοὴ τοῦ ἤχου «Τὰ τῆς σῆς

παραδόξου ἐγέρσεως».

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς

Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια ὡς προεγράφησαν.

[Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ ἄμωμος.]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα, τῆς α΄ στιχολογίας μὲ

θεοτοκίον «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος ἀπόκρυφον», καὶ τὰ τῆς β΄ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

12

στιχολογίας μὲ τὸ θεοτοκίον αὐτῶν. Εὐλογητάρια. Ἡ

ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (ι΄) μετὰ πάσης τῆς συνήθους τάξεως

αὐτοῦ.

ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος μετὰ τῶν εἱρμῶν, καὶ ὁ τοῦ

Μηναίου μετὰ στίχου «῞Αγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπὲρ

ἡμῶν»· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ Μηναίου· ἀφ᾿

ϛ΄ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὸ

συναξάριον.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου... ταύτης

τὴν εἴσοδον» (βλ. εἴδησιν 8ης Νοεμβ.)· «Τὴν τιμιωτέραν»,

«῞Απας γηγενής... τὰ ἱερὰ εἰσόδια».

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ ι΄ ἀναστάσιμον

«Τιβεριάδος θάλασσα», τὸ τοῦ Μηναίου «Τὸν ἐν ποικίλοις

θαύμασι» καὶ τὸ θεοτοκίον «῾Ο τῆς ζωῆς τῆς θείας».

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ ἀναστάσιμα 4 καὶ τοῦ Μηναίου

προσόμοια 3 «Χαίροις, θεολογίαις σαφῶς» κ.λπ. εἰς 4, μὲ

στίχους εἰς τὰ δύο τελευταῖα α) «Τὸ στόμα μου λαλήσει

σοφίαν, καὶ ἡ μελέτη τῆς καρδίας μου σύνεσιν» β) «Στόμα

δικαίου μελετήσει σοφίαν, καὶ γλῶσσα αὐτοῦ λαλήσει

κρίσιν», Δόξα, τὸ ι΄ ἑωθινὸν «Μετὰ τὴν εἰς ᾅδου κάθοδον»,

Καὶ νῦν, «῾Υπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον

σωτηρία».

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ μα-

καρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν, γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὸ φαιδρὸν τῆς

ἀναστάσεως», «᾿Εν προσευχαῖς γρηγορῶν» καὶ τοῦ ναοῦ,

κοντάκιον «῾Ο καθαρώτατος ναός».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ

ἤχου. ᾿Απόστολος: Κυρ. κα΄ ἐπιστ., «Εἰδότες ὅτι οὐ δικαι-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

13

οῦται» (Γαλ. β΄ 16-20)· Εὐαγγέλιον: Κυρ. θ΄ Λουκᾶ, «᾿Ανθρώ-

που τινὸς πλουσίου» (Λκ. ιβ΄ 16-21).

Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῎Αξιον ἐστίν».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ

τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.

18. Δευτέρα. Πλάτωνος μεγαλομάρτυρος. (†306). ῾Ρωμανοῦ

μάρτυρος (†308), Ζακχαίου διακόνου (†307), ᾿Αναστασίου

νεομάρτ. ἐκ Παραμυθίας (†1743).

Διὰ τὰς ἐν καθημερινῇ ἀκολουθίας μετὰ Παρακλητικῆς

βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις (§§1-30).

Τὰ προσόμοια καὶ τὸ κοντάκιον τοῦ ἁγίου Ῥωμανοῦ

καταλιμπάνονται ἐν οἱᾳδήποτε ἡμέρᾳ καὶ ἂν τύχῃ σήμερον,

διότι ἐν τῷ Μηναίῳ δὲν ὑπάρχει κανὼν αὐτοῦ. ᾿Απολυτίκιον

τοῦ ἁγίου Πλάτωνος «Ὁ μάρτυς σου, Κύριε». ᾿Απόστολος:

ἡμέρας, Δευτ. κβ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. β΄ 13-20)· Εὐαγγέλιον:

ἡμέρας, Δευτ. ι΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιζ΄ 20-25).

19. Τρίτη. ᾿Αβδιοὺ προφήτου (θ΄ π.Χ. αἰ.), Βαρλαὰμ μάρ-

τυρος (†304). ῾Ηλιοδώρου (†272) καὶ Εὐφημίας μαρτύρων.

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τρ. κβ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Κολασ. β΄ 20-γ΄ 3)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. ι΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιζ΄ 26-37, ιη΄ 8).

20. Τετάρτη. Προεόρτια τῶν εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου· Γρη-

γορίου Δεκαπολίτου (†816) ὁσίου, Πρόκλου Κων/πόλεως

(†447).

Σχολαζούσης σήμερον τῆς Παρακλητικῆς, ἡ ἀκολουθία

ψάλλεται μόνον ἐκ τοῦ Μηναίου (ὅρα καὶ ἔμπροσθεν, γεν.

τυπ. διατάξεις §§52-63). Εἰς τὴν λειτουργίαν κοντάκιον

«Εὐφροσύνης σήμερον»· ᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τετ. κβ΄ ἑβδ.

ἐπιστ. (Κολασ. γ΄ 17-δ΄ 1)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τετ. ι΄ ἑβδ.

Λουκᾶ (Λκ. ιη΄ 15-17, 26-30).ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

14

21. Πέμπτη. † ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟ-

ΚΟΥ ΜΑΡΙΑΣ (τυπικὸν 21ης Νοεμβρίου §§ 5-7).

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «Χαρὰν προμνηστεύεται»· κον-

τάκιον «Εὐφροσύνης σήμερον ἡ οἰκουμένη».

῾Η ἀκολουθία ψάλλεται κατὰ τὴν διάταξιν τοῦ Μηναίου.

Εἰς τὸν ἑσπερινὸν ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ· τὰ διὰ τὴν λιτὴν στι-

χηρὰ εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Ἀπόλυσις «Χριστὸς ὁ ἀληθινός...

ταῖς πρεσβείαις τῆς παναχράντου καὶ παναμώμου αὐτοῦ μη-

τρός, ἧς τὰ Εἰσόδια ἑορτάζομεν...»

Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸν ὄρθρον [τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ πο-

λύελεος «Ἐξηρεύξατο ἡ καρδία μου»], καταβασίαι «Χριστὸς

γεννᾶται». Ἡ θ΄ ᾠδὴ ἀμφοτέρων τῶν κανόνων μετὰ τῶν με-

γαλυναρίων καὶ ὁ εἱρμὸς «[Μεγάλυνον, ψυχή μου...] Μυστή-

ριον ξένον». Μετὰ τὴν μεγ. δοξολογίαν «Σήμερον τῆς εὐδοκί-

ας» ἅπαξ.

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα τῆς ἑορτῆς ὡς ἐν τῷ

Μηναίῳ.

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... ὁ ἐν ἁγίοις θαυμα-

στός».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ μόνον τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς καὶ

τὸ κοντάκιον «῾Ο καθαρώτατος ναός». Τρισάγιον.

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος: τῆς ἑορτῆς, 21 Νοεμ., «Εἶχεν

ἡ πρώτη σκηνή» (῾Εβρ. θ΄ 1-7)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, 8 Σεπτ.,

«Εἰσῆλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς κώμην τινά» (Λκ. ι΄ 38-42, ια΄ 27-28).

Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῎Αγγελοι τὴν εἴσοδον... ῾Ως ἐμψύχῳ

Θεοῦ».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Ποτήριον σωτηρίου»· «Εἴδομεν τὸ φῶς».

Ἐν τῇ τραπέζῃ κατάλυσις ἰχθύος.

Εἰδήσεις. 1. ᾿Απὸ σήμερον ἕως τῆς 24ης Δεκεμβρίου, ἐὰν ἑορτάζεται

ἅγιος, ψάλλονται καταβασίαι «Χριστὸς γεννᾶται». ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

15

2. Τῇ 22ᾳ καὶ τῇ 24ῃ Νοεμβρίου τῶν κανόνων τοῦ Μηναίου εἰς τὸν

ὄρθρον προτάσσεται ὁ α΄ κανὼν τῆς ἑορτῆς, τῇ δὲ 23ῃ ὁ β΄ κανών.

3. ᾿Απὸ σήμερον μέχρι τῆς 25ης Νοεμβρίου σχολάζει ἡ παρακλητική

(πλὴν Κυριακῆς), εἴθισται δὲ εἰς τὰς θ. λειτουργίας τῶν καθημερινῶν νὰ

ψάλλωνται τὰ ἀντίφωνα τῆς ἑορτῆς· κοντάκιον ὁμοίως τῆς ἑορτῆς.

22. Παρασκευή. ᾿Αρχίππου, Φιλήμονος, ᾿Ονησίμου ἀπο-

στόλων· Κικιλίας μάρτυρος καὶ τῶν σὺν αὐτῇ (†230).

Κλήμεντος καὶ Σισινίου ἱερομαρτύρων.

Εἰς πάσας τὰς μεθεόρτους καθημερινὰς ἡ ἀκολουθία ψάλ-

λεται μόνον ἐκ τοῦ Μηναίου (ὅρα ἔμπροσθεν, γεν. τυπικὰς

διατάξεις §§52-63). ᾿Απόστολος: ἀποστόλων, 22 Νοεμ. (Φιλήμ.

1-25)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Παρ. ι΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιθ΄ 12-28).

23. Σάββατον. ᾿Αμφιλοχίου ἐπισκόπου ᾿Ικονίου (†394),

Γρηγορίου ᾿Ακραγαντίνων. Σισινίου ὁμολογητοῦ (γ΄ αἰ.).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Σαβ. κβ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Β΄ Κορ. ε΄ 1-10)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Σαβ. ι΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ι΄ 19-21).

24. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΒ΄ (ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ), «ἡ μετὰ τὴν ἑορτήν».

Κλήμεντος ἐπισκόπου ῾Ρώμης (†101), Πέτρου ἐπισκόπου

᾿Αλεξανδρείας (†311). ῏Ηχος πλ. α΄, ἑωθινὸν ια΄.

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «Σήμερον τῆς εὐδοκίας»· κοντά-

κιον «῾Ο καθαρώτατος ναός».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Ο προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 6 καὶ μεθέορτα

προσόμοια 3 «Δεῦτε φιλέορτοι πάντες» κ.λπ. (ζήτει εἰς τὰ

ἀπόστιχα τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς 24ης Νοεμ.) εἰς 4, Δόξα, τῆς

ἑορτῆς «Μετὰ τὸ τεχθῆναί σε», Καὶ νῦν, «᾿Εν τῇ ᾿Ερυθρᾷ

θαλάσσῃ».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

16

ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, Καὶ νῦν, μεθέορτον «῾Ο

Δαυὶδ προανεφώνει σοι» (24ης Νοεμ.).

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τὸν συνάναρχον Λόγον», Δόξα, Καὶ νῦν,

«Σήμερον τῆς εὐδοκίας».

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς

κανὼν τοῦ ἤχου «Κράτος τῆς ἑνιαίας», τὰ τριαδικὰ «῎Αξιον

ἐστί»· τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἀπολυτίκιον «Σήμερον τῆς

εὐδοκίας».

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς

Κύριος» ἀπολυτίκια «Τὸν συνάναρχον», Δόξα, τὸ αὐτό, Καὶ

νῦν, «Σήμερον τῆς εὐδοκίας». [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ ἄμωμος.]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα τῶν δύο στιχολογιῶν, ἀλλ᾿

ἀντὶ θεοτοκίων τὰ μεθέορτα τῆς 24ης τοῦ μηνός.

Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον

τοῦ ἤχου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (ια΄) μετὰ πάσης τῆς συνήθους τά-

ξεως αὐτοῦ.

ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος (μετὰ τῶν εἱρμῶν) εἰς 4, καὶ ὁ α΄

τῆς ἑορτῆς εἰς 4 μετὰ στίχου «῾Υπεραγία Θεοτόκε, σῶσον

ἡμᾶς»· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ μεθέορτον μεσῴδιον «Πρὸ συλλήψεως,

ἁγνή» (24 Νοεμ.)· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ

οἴκου καὶ τὸ συναξάριον.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Χριστὸς γεννᾶται»· «Τὴν

τιμιωτέραν», «[Μεγάλυνον, ψυχή μου...] Μυστήριον ξένον».

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ ια΄ ἀναστάσιμον

«Μετὰ τὴν θείαν ἔγερσιν» καὶ τῆς ἑορτῆς «῝Ην πάλαι

προκατήγγειλεν».

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ τῆς κυρίας ἡ-

μέρας τῆς ἑορτῆς (21 Νοεμ.) προσόμοια 4 «Λαμπαδηφόροι

παρθένοι» κ.λπ., εἰς στίχους τὰ δύο τελευταῖα α) «᾿Απε-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

17

νεχθήσονται παρθένοι ὀπίσω αὐτῆς, αἱ πλησίον αὐτῆς ἀπε-

νεχθήσονταί σοι», β) «᾿Απενεχθήσονται ἐν εὐφροσύνῃ καὶ

ἀγαλλιάσει, ἀχθήσονται εἰς ναὸν βασιλέως», Δόξα, τὸ ια΄

ἑωθινὸν «Φανερῶν ἑαυτόν», Καὶ νῦν, «῾Υπερευλογημένη».

Δοξολογία μεγάλη, «᾿Αναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος» (ἢ «Σήμερον

σωτηρία»).

Εἰς τὴν λειτουργίαν. ᾿Εὰν προτιμηθοῦν ἀντίφωνα, ψάλ-

λονται τὰ τῆς ἑορτῆς (βλέπε εἰς τὸ μηναῖον), μετ᾿ ἐφυμνίου εἰς

τὸ β΄ «Σῶσον ἡμᾶς... ὁ ἀναστάς». [᾿Εὰν προτιμηθοῦν τὰ τυ-

πικά, εἰς τοὺς μακαρισμοὺς 4 τροπάρια τοῦ ἤχου καὶ ἡ ϛ΄ ᾠδὴ

τοῦ α΄ κανόνος τῶν Εἰσοδίων εἰς 4.]

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ

ἀναστάς».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὸν συνάναρχον

Λόγον», τῆς ἑορτῆς καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «῾Ο καθαρώτα-

τος ναός».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ

ἤχου. ᾿Απόστολος: Κυρ. κβ΄ ἐπιστ., «῎Ιδετε πηλίκοις ὑμῖν

γράμμασιν» (Γαλ. ϛ΄ 11-18)· Εὐαγγέλιον Κυρ. ιγ΄ Λουκᾶ,

«῎Αρχων τις προσῆλθε τῷ ᾿Ιησοῦ λέγων» (Λκ. ιη΄ 18-27).

Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῎Αξιον ἐστίν».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ

τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.

25. Δευτέρα. † ᾿Απόδοσις τῶν Εἰσοδίων, Αἰκατερίνης τῆς

μεγαλομάρτυρος (†313)· Μερκουρίου μεγαλομάρτυρος. (Τυ-

πικὸν 25ης Νοεμβρίου §§14-16.)

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «Τὸν συνάναρχον Λόγον», Δόξα,

«Σήμερον τῆς εὐδοκίας»· κοντάκιον «῾Ο καθαρώτατος ναός».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Ο προοιμιακός.ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

18

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» τὰ 6 ἑσπέρια ὡς ἐν τῷ Μη-

ναίῳ, Δόξα, τῆς ἁγίας «Χαρμονικῶς τῇ πανηγύρει», Καὶ νῦν,

τῆς ἑορτῆς «Μετὰ τὸ τεχθῆναί σε».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.*

ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 3 προσόμοια τῆς ἑορτῆς (21ης Νοεμβρίου)

«Χαίρει ὁ οὐρανὸς» κ.λπ., εἰς τοὺς πρὸ αὐτῶν στίχους τὰ δύο

τελευταῖα, Δόξα, τῆς ἁγίας «Βίον ἄυλον», Καὶ νῦν, «Σήμερον

τὰ στίφη».

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Σήμερον τῆς εὐδοκίας», Δόξα, «Τὴν πανεύ-

φημον νύμφην», Καὶ νῦν, «Σήμερον τῆς εὐδοκίας».

Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» ἀπολυτίκια ὡς εἰς

τὸν ἑσπερινόν. Καθίσματα μόνον τὰ τῶν δύο πρώτων στιχο-

λογιῶν*, καὶ ὁ ν΄ ψαλμὸς χῦμα.

ΚΑΝΟΝΕΣ, οἱ δύο τῆς ἑορτῆς καὶ ὁ τῆς ἁγίας· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς

τὸ μεσῴδιον κάθισμα τῆς ἁγίας, Δόξα, Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς·

ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τῆς ἁγίας καὶ τὸ συναξά-

ριον.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Χριστὸς γεννᾶται»· (ἀντὶ τῆς

στιχολογίας τῆς ᾠδῆς τῆς Θεοτόκου Τὴν τιμιωτέραν)

ψάλλεται ἡ θ΄ ᾠδὴ τῶν δύο κανόνων τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν

ἀντιστοίχων μεγαλυναρίων· εἶτα «Μεγάλυνον, ψυχή μου...

Μυστήριον ξένον».

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ τὸ τῆς ἁγίας καὶ τὸ τῆς ἑορτῆς.

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ, εἰς στίχους 6 (ἤτοι ἀπὸ τοῦ στίχου

«Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα...»), προσόμοια τῆς ἑορτῆς (21



* Αἱ σύγχρονοι ἐκδόσεις τῶν Μηναίων εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν προβλέ-

πουν ἀναγνώσματα τῆς ἁγίας, εἰς δὲ τὸν ὄρθρον παραθέτουν καθίσματα

διὰ τὸν πολυέλεον καὶ ὁρίζουν τὴν τάξιν τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ ὄρθρου

(Σαβ. ιζ΄ ἑβδ. Ματθ., «῾Ωμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν»· Μτθ. κε΄ 1-13).

Ταῦτα δὲν προβλέπονται ὑπὸ τοῦ Τυπικοῦ τῆς Μεγάλης ᾿Εκκλησίας, ἔχει

ἐπικρατήσει ὅμως νὰ λέγωνται εἰς τοὺς ἐπ᾿ ὀνόματι τῆς ἁγίας ναούς.ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

19

Νοεμ.) 3 «Λαμπαδηφόροι παρθένοι» κ.λπ. (καταλιμπανομέ-

νου τοῦ 4ου), καὶ τῆς ἁγίας ἕτερα 3 «Μνήμην τὴν πανίερον»

κ.λπ., Δόξα, τῆς ἁγίας «Βίον ἄυλον», Καὶ νῦν, τῆς ἑορτῆς

«Σήμερον τῷ ναῷ προσάγεται». Δοξολογία μεγάλη, «Σήμε-

ρον τῆς εὐδοκίας».

Εἰς τὴν λειτουργίαν. ᾿Αντίφωνα τὰ τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν

ἐφυμνίων αὐτῶν.

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς Υἱὲ

Θεοῦ, ὁ ἐν ἁγίοις θαυμαστός».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Σήμερον τῆς εὐδοκίας»,

«Τὴν πανεύφημον νύμφην» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «῾Ο κα-

θαρώτατος ναός».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος: τῆς ἁγίας, Πέμ. ιε΄ ἑβδ.

ἐπιστoλῶν, «Πρὸ τοῦ ἐλθεῖν τὴν πίστιν» (Γαλ. γ΄ 23-δ΄ 5)·

Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, Δευτ. ιε΄ ἑβδ. Ματθ., «᾿Ηκολούθει τῷ

᾿Ιησοῦ ὄχλος πολύς» (Μρ. ε΄ 24-34).

Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῎Αγγελοι τὴν εἴσοδον... ῾Ως ἐμψύχῳ Θε-

οῦ».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Ποτήριον σωτηρίου»· «Εἴδομεν τὸ φῶς»,

καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.

Εἴδησις. ᾿Απὸ αὔριον μέχρι τῆς 19ης Δεκεμβρίου ἐπανέρχεται ἡ

χρῆσις τῆς Παρακλητικῆς· ἐὰν δὲ ἑορτάζεται ἅγιος, εἰς τὴν θ. λειτουρ-

γίαν μέχρι τῆς 24ης Δεκεμβρίου ψάλλεται ἐπισφραγιστικὸν κοντάκιον

«῾Η παρθένος σήμερον τὸν προαιώνιον Λόγον».

26. Τρίτη. ᾿Αλυπίου ὁσίου († ζ΄ αἰ.), Νίκωνος τοῦ μετα-

νοεῖτε. Στυλιανοῦ Παφλαγόνος, Γεωργίου νεομάρτυρος τοῦ

Χιοπολίτου (†1807).

Διὰ τὰς ἐν καθημερινῇ ἀκολουθίας μετὰ Παρακλητικῆς

βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις (§§1-30). ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

20

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τρ. κγ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ Θεσ. α΄ 6-10)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. ια΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. ιθ΄ 45-48).

27. Τετάρτη. ᾿Ιακώβου μεγαλομάρτυρος τοῦ Πέρσου

(†421).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τετ. κγ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ Θεσ. β΄ 1-8)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τετ. ια΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. κ΄ 1-8).

28. Πέμπτη. Στεφάνου ὁσίου τοῦ νέου ὁμολογητοῦ (†767),

Εἰρηνάρχου μάρτυρος (†303). Τῶν πεντεκαίδεκα μαρτύρων

τῶν ἐν Τιβεριουπόλει μαρτυρησάντων (πολιούχων Κιλκίς).

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Πέμ. κγ΄ ἑβδ. ἐπ. (Α΄ Θεσ. β΄ 9-14)· Εὐ-

αγγέλιον: ἡμέρας, Πέμ. ια΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. κ΄ 9-18).

29. Παρασκευή. Παραμόνου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ 370

μαρτύρων (†250)· Διονυσίου ἐπισκόπου Κορίνθου ἱερομάρ-

τυρος.

᾿Απόστολος: ἡμέρας, Παρ. κγ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ Θεσ. β΄ 14-20)·

Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Παρ. ια΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. κ΄ 19-26).

30. Σάββατον. ᾿Ανδρέου ἀποστόλου τοῦ Πρωτοκλήτου

(†62), πολιούχου Πατρῶν. Φρουμεντίου ἐπισκόπου ᾿Ινδίας

(Αἰθιοπίας) (†380), ᾿Αλεξάνδρου Μηθύμνης. (Τυπικὸν 30ῆς

Νοεμ. §§1-3.)

Ἡ ἀκολουθία τοῦ ἀποστόλου ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, ἀλλὰ τὰ

διὰ τὴν λιτὴν ἰδιόμελα εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Τὸ ἀπολυτίκιον

εἰς μὲν τὸν ἑσπερινὸν καὶ μετὰ τὴν μεγ. δοξολογίαν ἅπαξ, εἰς

δὲ τὸ «Θεὸς Κύριος» δίς (μετὰ τοῦ Δόξα), καὶ θεοτοκίον «Τὸ

ἀπ᾿ αἰῶνος ἀπόκρυφον». Κανόνες οἱ ἐν τῷ Μηναίῳ. Κατα-

βασίαι «Χριστὸς γεννᾶται»· «Τὴν τιμιωτέραν» καὶ ὁ εἱρμὸς

«[Μεγάλυνον, ψυχή μου...] Μυστήριον ξένον». Τὰ λοιπὰ ὡς

ἐν τῷ Μηναίῳ.ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013

21

Εἰς τὴν λειτουργίαν, μετὰ τὴν εἴσοδον ἀπολυτίκια «῾Ως

τῶν ἀποστόλων» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «῾Η παρθένος σή-

μερον τὸν προαιώνιον Λόγον». ᾿Απόστολος: τοῦ Πρωτοκλή-

του, Κυρ. ι΄ ἐπιστ., «῾Ο Θεὸς ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους» (Α΄ Κορ.

δ΄ 9-16)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, 30 Νοεμ., «Εἱστήκει ὁ ᾿Ιωάννης

καὶ ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ δύο» (᾿Ιω. α΄ 35-52). Κοινωνικὸν

«Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν».

(δημοσίευσις 23/9/2012)

****

Σημείωσις. τὸ παρὸν συντάσσεται ὑπὸ Διονυσίου ᾿Ανατολικιώτου καὶ

παρέχεται διὰ προσωπικὴν χρῆσιν τῶν ἀναγνωστῶν τοῦ διαδικτυακοῦ

τόπου τῆς «Συμβολῆς» (http://www.symbole.gr). προσφέρεται δὲ εὐχαρί-

στως καὶ εἰς τὸν «ἐν ᾿Αθήναις σύλλογον μουσικοφίλων Κωνσταντινουπό-

λεως», κατόπιν ἐπικοινωνίας μετὰ τοῦ προέδρου τοῦ συλλόγου κ. Στα-

ματίου Κίσσα, διὰ νὰ χρησιμεύσῃ διὰ τὰς ἀνάγκας τῆς ἱστοσελίδος τοῦ

συλλόγου, ὕστερον ἀπὸ τὰς ἀναγκαίας ἀλλαγὰς ποὺ θὰ ἐπιφέρουν οἱ

συνεργάται αὐτοῦ.