ΜΥΝΗΜΑ ΗΜΕΡΑΣ
ΣΑΣ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ
ΓΙΑ ΑΡΙΣΤΗ
ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΤΕ
FIREFOX
ή
GOOGLE CHROME
ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΤΕ
FIREFOX
ή
GOOGLE CHROME
Κάθε μέρα το πρωί ...
... βάλε αρχή σε κάθε αρετή και εντολή του θεού. Και αγωνίσου
Με πολλή υπομονή
Με φόβο και μακροθυμία,
Με αγάπη θεού,
Με όλη την προθυμία ψυχής και σώματος,
Με ταπείνωση πολλή,
Με υπομονή θλίψης της καρδιάς και προσεκτική φύλαξη της
Με προσευχή πολλή
Με προσευχή για τους άλλους με στεναγμούς,
Με αγνότητα γλώσσας,
Με προσοχή στα μάτια.
Να μη οργίζεσαι κι αν ακόμα σε ατιμάζουν, αλλά έχοντας ειρήνη μέσα σου•
Να μην ανταποδίνεις κακό αντί κακού
Να μην προσέχεις τα λάθη των άλλων
Να μη δίνεις αξία στον εαυτό σου, πού είναι κάτω από όλα τα κτίσματα
Να αντιτάσσεται και να απαρνείσαι την ύλη και όλα όσα έχουν σχέση με τη σάρκα.
Να ζεις:
Με διάθεση άρσης σταυρού, Με αγωνιστικό φρόνημα, Με πτωχεία του πνεύματος,
Με άσκηση και προαίρεση πνευματική,
Με μετάνοια και δάκρυα,
Με αγώνα πολέμου,
Με διάκριση,
Με αγνότητα ψυχής,
Με φαγητό όπως πρέπει,
Δουλεύοντας με ησυχία το εργόχειρο,
Με νυχτερινές αγρυπνίες,
Υπομένοντας την πείνα και τη δίψα, το κρύο και τη γύμνια,
Κοπιάζοντας. και πάνω άπ' όλα και μαζί μ' αυτά:
Να κλείνεις ό ίδιος τον τάφο από πάνω σου σαν να έχεις πεθά¬νει,
Έχοντας το φρόνημα πώς κοντά σου βρίσκεται ό θάνατος κά¬θε στιγμή...
Θα θελήσει άραγε να ακούσει ό σύγχρονος άνθρωπος τα μηνύματα αυτά πού μας στέλνουν οι αρχαίοι ασκητές της Θηβαΐδος και οι άλλοι αντίστοιχοί τους; Θα το θελήσει;
Με πολλή υπομονή
Με φόβο και μακροθυμία,
Με αγάπη θεού,
Με όλη την προθυμία ψυχής και σώματος,
Με ταπείνωση πολλή,
Με υπομονή θλίψης της καρδιάς και προσεκτική φύλαξη της
Με προσευχή πολλή
Με προσευχή για τους άλλους με στεναγμούς,
Με αγνότητα γλώσσας,
Με προσοχή στα μάτια.
Να μη οργίζεσαι κι αν ακόμα σε ατιμάζουν, αλλά έχοντας ειρήνη μέσα σου•
Να μην ανταποδίνεις κακό αντί κακού
Να μην προσέχεις τα λάθη των άλλων
Να μη δίνεις αξία στον εαυτό σου, πού είναι κάτω από όλα τα κτίσματα
Να αντιτάσσεται και να απαρνείσαι την ύλη και όλα όσα έχουν σχέση με τη σάρκα.
Να ζεις:
Με διάθεση άρσης σταυρού, Με αγωνιστικό φρόνημα, Με πτωχεία του πνεύματος,
Με άσκηση και προαίρεση πνευματική,
Με μετάνοια και δάκρυα,
Με αγώνα πολέμου,
Με διάκριση,
Με αγνότητα ψυχής,
Με φαγητό όπως πρέπει,
Δουλεύοντας με ησυχία το εργόχειρο,
Με νυχτερινές αγρυπνίες,
Υπομένοντας την πείνα και τη δίψα, το κρύο και τη γύμνια,
Κοπιάζοντας. και πάνω άπ' όλα και μαζί μ' αυτά:
Να κλείνεις ό ίδιος τον τάφο από πάνω σου σαν να έχεις πεθά¬νει,
Έχοντας το φρόνημα πώς κοντά σου βρίσκεται ό θάνατος κά¬θε στιγμή...
Θα θελήσει άραγε να ακούσει ό σύγχρονος άνθρωπος τα μηνύματα αυτά πού μας στέλνουν οι αρχαίοι ασκητές της Θηβαΐδος και οι άλλοι αντίστοιχοί τους; Θα το θελήσει;
H ΠΙΣΤΗ
Blog Archive
- 2018 (1)
- 2017 (15)
- 2015 (9)
- 2014 (25)
-
2013
(1178)
- Δεκεμβρίου(6)
- Νοεμβρίου(12)
- Σεπτεμβρίου(18)
- Ιουνίου(16)
- Μαΐου(192)
- Απριλίου(145)
- Μαρτίου(173)
- Φεβρουαρίου(211)
-
Ιανουαρίου(405)
- Η προσευχή σου θα είναι τέλεια, εφόσον θα έχεις δι...
- Απελπισία και αμέλεια. Κοίτα να δεις τη δύναμη που...
- ΠΩΣ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΙΣ ΤΗ ΝΥΧΤΑ...
- ΜΙΚΡΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΑ
- Εξόδιος Ακολουθία Αρχιμ. π. Θεοφίλου Ζησόπουλου
- ΘΑΥΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΠΑΙΣΙΟΥ
- Οἱ Ἅγιοι Τρεῖς Ἱεράρχες 30 Ιανουαρίου
- Τεμάχιο Ιερού Λειψάνου του Αγίου Χαραλάμπους, από ...
- Εορτή του Οσίου Εφραίμ του Σύρου 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
- O Γέροντας Νίκων στο ΑΝΤΙ-ΝΕΑ ΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ
- Μια απάντηση στον Κουράκη, που ζήτησε να πληρώνουν...
- Ποιος είναι «ψυχοπαθής», κατά τους Πατέρες της Εκκ...
- Οι ψαλμοί ενα θεόπνευστο βιβλίο γιά όλες τίς περιπ...
- Ψαλμοί του προφήτου και Βασιλέως Δαυίδ
- ΠΩΣ ΝΑ ΛΙΒΑΝΙΖΟΥΜΕ
- ΓΕΡΩΝ ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΑΙΓΙΝΗΣ
- Ιεροί Κανόνες της Ορθοδοξίας
- ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Η ΧΑΡΑ ΚΑΙ H EΥΤYXIA
- Ποιες οι λύπες της ζωής μας; Ποιες οι χαρές της ζω...
- ΠΕΝΘΟΣ- το παράθυρο της ελπίδας στην καρδιά μας .
- Οι ψυχές των κεκοιμημένων - π. Παϊσιος
- Ἀνακομιδὴ Τιμίων Λειψάνων Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμο...
- ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΕΝΟΥΣ
- ΡΩΣΟΣ ΑΣΚΗΤΗΣ ΣΤΟΝ ΑΘΩΝΑ
- ΟΣΙΑΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΡΗΜΙΤΗ
- Ο ΧΗΜΙΚΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΕΝΑΓΙΑΣ
- Ο ΓΕΡΩΝ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ ΣΤΑ ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ
- ΜΕΓΑΛΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ - ΜΙΚΡΗ ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ
- Ο ΣΟΦΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΔΑΝΙΗΛ ΣΤΑ ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΑ
- ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΑΓΝΏΣΤΟΥ ΛΕΙΨΑΝΟΥ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ...
- Βρες πότε εορτάζεις:
- ΓΙΑΤΙ ΕΙΣΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ;
- ΥΠΕΡ ΕΚΑΤΟΝΤΟΥΤΗΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ...
- ΤΡΟΜΕΡΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΟΗΣ
- Ο ΚΟΠΟΣ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΣΚΟΠΟ ΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ
- ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΘΑΥΜΑ ΑΝΤΙΜΙΣΘΙΑΣ
- ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΤΗΣ ΥΠΑΚΟΗΣ
- ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΓΝΟΥ ΚΑΙ ΑΛΗΘΙΝΟΥ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΥ
- ΑΓΙΟΙ ΣΤΗ ΣΚΗΤΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ
- ΣΠΗΛΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ
- Ο ΠΑΤΕΡ ΑΡΤΕΜΙΟΣ ΚΑΙ Η ΣΠΗΛΙΑ
- Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ο Ε' ΜΟΝΑΧΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ
- ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟ ΑΠΕΦΕΥΓΑΝ ΤΗ ΔΟΞΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
- ΦΟΒΕΡΗ ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΩΡΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
- ΟΙ ΥΠΟΜΕΝΟΝΤΕΣ ΤΟΥΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΥΣ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΛΟΓΙΖΟΝΤΑΙ
- Ο ΓΕΡΩΝ ΑΒΕΡΚΙΟΣ
- ΔΕΚΑ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΚΑΙ ΑΝΏΝΥΜΟΙ ΑΓΙΟΙ
- Ο ΓΕΡΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΕ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΘΑΝΑΤΟΥ (ΙΖ' αιώνας)
- ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ
- ΦΟΒΕΡΟ ΘΑΥΜΑ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
- Ο ΦΥΛΑΚΑΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΒΟΗΘΗΣΕ ΤΗΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ
- Ο ΔΕΣΠΟΤΗΣ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΜΟΝΑΧΟΣ ΣΤΗ Ν. ΣΚΗΤΗ
- Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΙΩΑΚΕΙΜ ΣΠΕΤΣΕΡΗΣ 1860-1934
- ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΚΗΤΗΣ Ο ΓΕΡΟ - ΔΑΝΙΗΛ (ΙΘ' αι...
- ΕΝΑΡΕΤΟΣ ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΩΤΗΣ
- ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ «Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ»
- Ο ΑΣΚΗΤΗΣ ΓΕΡΟ - ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ (ΙΣΤ' αιώνας)
- Ο ΓΕΡΟ ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ
- Ο ΓΕΡΟ ΙΩΣΗΦ - ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ΣΤΗ Ν. ΣΚΗΤΗ (1912)
- Ο ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΤΗ ΝΕΑ ΣΚΗΤΗ (1880 - 1967)
- Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΟ ΚΟΜΒΟΣΧΟΙΝΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΧΗ
- Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
- Η Επιστήμη και οι Άγιοι Πατέρες
- Η επιστήμη μπροστά στη σταύρωση και την ανάσταση τ...
- Η ΚΑΥΣΙΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ Η ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΣ ΙΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ...
- ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ και... «ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ» (εκτός και εντός εισα...
- Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταν...
- Νουθεσίες Γέροντα Ευσεβίου Γιαννακάκη (1910-1995)
- Διδαχές Αγίου Κοσμά του Αιτωλού
- Γέροντος ΙΩΣΗΦ του Αγιορείτου, † 1959
- Αρτέμης: «Ο Θεός μας μιλάει κάθε στιγμή…».(Συνέντε...
- Οικογενειακές στενοχώριες και αγιασμός - Γερων Πορ...
- Το πιο συγκλονιστικό θαύμα του γέροντος Παϊσίου (ε...
- Η δήθεν «καταδικαστική» απόφαση της Ελλάδος από το...
- Πως θα καταγράφονται ηλεκτρονικά όλες οι συναλλαγέ...
- Θα μας θεωρούν ΟΛΟΥΣ νεκρούς από 1ης Ιουνίου 2013 ...
- Δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε, ούτε να δίνουμε θάρρ...
- Οι νέοι και η γλώσσα των Λειτουργικών Κειμένων
- ΑΝΕΥ ΝΕΩΝ: Προς τους νέους...
- Η στενοχώρια δείχνει ότι δεν εμπιστευόμαστε τη ζωή...
- «Αμάρτησα ως άνθρωπος, λυπήσου με ως Θεός!»
- Ὁ Ὅσιος Νεόφυτος ὁ Ἔγκλειστος ὁ ἐν Κύπρῳ ἀσκήσας 2...
- Ἡ Ἁγία Ξένη 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
- Η Αρπαγή της εκκλησίας
- Πρέπει οι Χριστιανοί να είναι ανεκτικοί στις θρησκ...
- Ποια είναι σωστή θρησκεία για μένα;
- Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να ευαγγελίσεις κάπ...
- Ἡμερομηνίες τοῦ Πάσχα
- ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ- ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
- ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ- ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
- ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ- ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
- ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ- ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
- ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ- ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
- ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ- ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
- ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ- Π Ρ Ο Λ Ο Γ ΟΣ
- «Η Ασκητική της Αγάπης»
- Ας αποφεύγουμε όσους μας βλάπτουν...
- Μάθε να περιμένεις (β΄)
- Μάθε να περιμένεις (α΄)
- Ὁ Ἅγιος Τιμόθεος ὁ Ἀπόστολος 22 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
- 2012 (253)
Pages
]]>
.
.
.
Από το Blogger.
ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
1 ΜΗΝ ΜΑΡΤΙΟΣ
ἔχων ἡμέρας τριάκοντα μίαν
῾Η ἡμέρα ἔχει ὥρας 12 καὶ ἡ νὺξ ὥρας 12
1. Παρασκευή. Εὐδοκίας ὁσιομάρτυρος (†160-170),
Μαρκέλλου καὶ ᾿Αντωνίνης μαρτύρων.
᾿Απόστολος: ἡμέρας, Παρ. λδ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ ᾿Ιωάν. β΄ 7-
17)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Παρ. ιζ΄ ἑβδ. Λουκᾶ (Μρ. ιδ΄ 3-9).
2. Σάββατον. ῾Ησυχίου μάρτυρος. Θεοδότου ἐπισκόπου
Κυρηνείας Κύπρου (†326), Εὐθαλίας παρθενομάρτυρος
(†252). Νικολάου ἱερέως τοῦ Πλανᾶ (†1932).
῾Η ἀκολουθία τοῦ Σαββάτου μὲ ἀλληλούια εἰς τὸν ὄρθρον
(βλέπε ἔμπροσθεν εἰς τὰς γενικὰς τυπικὰς διατάξεις §§45-51)
καὶ τὰ 8 νεκρώσιμα εὐλογητάρια. ᾿Απόστολος: ἡμέρας, Σαβ.
λδ΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ Τιμ. ϛ΄ 11-16)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Σαβ. ιζ΄
ἑβδ. Λουκᾶ (Λκ. κ΄ 46-κα΄ 4, η΄ 8).
3. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ. Εὐτροπίου, Κλεονίκου,
Βασιλίσκου τῶν μαρτύρων. Θεοδωρήτου ἱερομάρτυρος.
῏Ηχος πλ. β΄, ἑωθινὸν ϛ΄ (τυπικὸν Τριῳδίου §§ 4-6).
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «᾿Απόστολοι, μάρτυρες», Δόξα,
«Μνήσθητι, Κύριε»· κοντάκιον «῾Ως ἀπαρχὰς τῆς φύσεως».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 7 καὶ τὰ δύο
ἰδιόμελα τοῦ Τριῳδίου δευτεροῦντες τὸ πρῶτον, Δόξα, «῍Ω
πόσων ἀγαθῶν», Καὶ νῦν, «Τίς μὴ μακαρίσει σε».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
2
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, «Τῆς πατρικῆς
δωρεᾶς», Καὶ νῦν, «῾Ο ποιητὴς καὶ λυτρωτής μου».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ «᾿Αγγελικαὶ δυνάμεις», Δόξα, Καὶ νῦν, «῾Ο
τὴν εὐλογημένην».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Ὁ τριαδικὸς κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ
τριαδικὰ «῎Αξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ τὰ κατανυκτικὰ
τροπάρια «᾿Ελέησον ἡμᾶς» κ.λπ..
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς
Κύριος» ἀπολυτίκιον «᾿Αγγελικαὶ δυνάμεις», Δόξα, τὸ αὐτό,
Καὶ νῦν, «῾Ο τὴν εὐλογημένην». [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ
῎Αμωμος.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα, καὶ τὰ εὐλογητάρια. Ἡ
ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (ϛ΄) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· μετὰ τὸν
ν΄ ψαλμόν, τὰ ἰδιόμελα «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως ἐν
τῷ Τριῳδίῳ.
ΚΑΝΟΝΕΣ ὁ ἀναστάσιμος (μετὰ τῶν εἱρμῶν), καὶ ὁ τοῦ
Τριῳδίου μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι».
᾿Απὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου, τὸ
μεσῴδιον κάθισμα τοῦ Τριῳδίου* καὶ τὸ θεοτοκίον. ᾿Αφ᾿ ϛ΄
κοντάκιον καὶ οἶκος τοῦ Τριῳδίου, τὸ μηνολόγιον καὶ τὸ
ὑπόμνημα τοῦ Τριῳδίου.
* Μεσῴδιον κάθισμα, ἦχος α΄, πρὸς «Τὸν τάφον σου, σωτήρ».
Ἀγκάλας πατρικὰς διανοῖξαί μοι σπεῦσον,
׀ ἀσώτως τὸν ἐμὸν
κατηνάλωσα βίον,
׀ εἰς πλοῦτον ἀδαπάνητον ἀφορῶν τοῦ ἐλέους σου ׀
νῦν πτωχεύουσαν μὴ ὑπερίδῃς καρδίαν,
׀ σοὶ γὰρ Κύριε ἐν κατανύξει
κραυγάζω·
׀ ἡμάρτηκα, σῶσόν με. (Κων. Παπαγιάννη, «Διορθώσεις καὶ
παρατηρήσεις εἰς τὸ Τριῴδιον», Θεσσαλονίκη 2006, σ. 27 καὶ 28)ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
3
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ τοῦ Τριῳδίου «Τὴν Μωσέως ᾠδήν»·
«Τὴν τιμιωτέραν», «Τῶν γηγενῶν τίς ἤκουσεν».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ ϛ΄ ἀναστάσιμον,
τὸ τοῦ Τριῳδίου καὶ τὸ θεοτοκίον αὐτοῦ.
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ ἀναστάσιμα 5 καὶ τοῦ Τριῳδίου 3 «Τὴν
τοῦ ἀσώτου φωνὴν» κ.λπ., Δόξα, «Πάτερ ἀγαθέ», Καὶ νῦν,
«῾Υπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «Ἀναστὰς ἐκ τοῦ
μνήματος» (ἢ «Σήμερον σωτηρία»).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ καὶ οἱ
μακαρισμοὶ τοῦ ἤχου εἰς 4 καὶ 4 ἐκ τῆς ϛ΄ ᾠδῆς τοῦ κανόνος
τοῦ Τριῳδίου].
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «᾿Αγγελικαὶ δυνάμεις»,
καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον τοῦ Τριῳδίου «Τῆς πατρῴας δόξης
σου».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ
ἤχου· ᾿Απόστολος: Κυρ. λδ΄ ἐπιστ., «Πάντα μοι ἔξεστιν» (Α΄
Κορ. ϛ΄ 12-20)· Εὐαγγέλιον: Κυρ. ιζ΄ Λουκᾶ, «῎Ανθρωπός τις
εἶχε δύο υἱούς» (Λκ. ιε΄ 11-32).
Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «Ἄξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς
συνήθως.
Εἴδησις. Τὴν Τετάρτην καὶ τὴν Παρασκευὴν τῆς παρούσης πρὸ τῆς
ἀπόκρεω ἑβδομάδος δὲν γίνεται κατάλυσις, ἀλλὰ τηρεῖται ἡ συνήθης
τῶν ἡμερῶν αὐτῶν νηστεία.
4. Δευτέρα. Γερασίμου ὁσίου τοῦ ἐν ᾿Ιορδάνῃ (†475)· Παύ-
λου καὶ ᾿Ιουλιανῆς τῶν μαρτύρων (†273). ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
4
᾿Απόστολος: ἡμέρας, Δευτ. λε΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ ᾿Ιω. β΄ 18-γ΄
8)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Δευτ. ἀπόκρεω (Μρ. ια΄ 1-11).
5. Τρίτη. Κόνωνος ὁσιομάρτυρος (α΄ αἰ.). Κόνωνος
μάρτυρος τοῦ κηπουροῦ (γ΄ αἰ.). Μάρκου ὁσίου τοῦ
᾿Αθηναίου († δ΄ αἰ.), Γεωργίου νεομάρτυρος τοῦ ἐκ ῾Ραψάνης.
᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τρ. λε΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ ᾿Ιω. γ΄ 9-22)·
Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τρ. ἀπόκρεω (Μρ. ιδ΄ 10-42).
6. Τετάρτη. Τῶν ἐν ᾿Αμορίῳ 42 μαρτύρων (†845). Μνήμη
τῆς εὑρέσεως τοῦ τ. σταυροῦ ὑπὸ τῆς ἁγίας ῾Ελένης (326).
᾿Απόστολος: ἡμέρας, Τετ. λε΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ ᾿Ιω. γ΄ 21-δ΄
11)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Τετ. ἀπόκρεω (Μρ. ιδ΄ 43-ιε΄ 1).
7. Πέμπτη. Τῶν ἐν Χερσῶνι ἐπισκοπευσάντων
ἱερομαρτύρων ᾿Εφραίμ, Βασιλέως, Εὐγενίου κ.λπ. (δ΄ αἰ.).
Λαυρεντίου ὁσίου τοῦ Μεγαρέως.
᾿Απόστολος: ἡμέρας, Πέμ. λε΄ ἑβδ. ἐπιστ. (Α΄ ᾿Ιω. δ΄ 20-ε΄
21)· Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πέμ. ἀπόκρεω (Μρ. ιε΄ 1-5).
8. Παρασκευή. Θεοφυλάκτου ἐπισκόπου Νικομηδείας
(†842-5), ῾Ερμοῦ ἀποστόλου (α΄ αἰ.).
Εἴδησις. Προψάλλεται σήμερον ἡ ἀκολουθία τῶν ἁγίων
Τεσσαράκοντα μαρτύρων διὰ τὸ εἶναι αὔριον ψυχοσάββατον, ἡ δὲ
ἀκολουθία τῆς ἡμέρας (8ης Μαρτίου) ψάλλεται ἐν τοῖς ἀποδείπνοις.
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Αντὶ ἀπολυτικίου καὶ κοντακίου τὰ τροπάρια
τῆς ὥρας.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Ο προοιμιακὸς καὶ ἡ α΄ στάσις τοῦ
Ψαλτηρίου «Μακάριος ἀνήρ».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
5
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», τὰ 3 ἑσπέρια ἰδιόμελα τῶν
μαρτύρων «Φέροντες τὰ παρόντα» κ.λπ. εἰς 6, Δόξα, τὸ
ἰδιόμελον «Τὴν λίμνην ὡς παράδεισον» (ζήτει εἰς τὸν στίχον
τῶν αἴνων), Καὶ νῦν, θεοτοκίον ὁμόηχον «Παρῆλθεν ἡ σκιὰ
τοῦ νόμου».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 3 προσόμοια τῶν αἴνων «Δεῦτε μαρτυρι-
κήν, ἀδελφοὶ» κ.λπ. μὲ στίχους εἰς τὰ δύο τελευταῖα α΄) «῞Οτι
ἐδοκίμασας ἡμᾶς, ὁ Θεός, ἐπύρωσας ἡμᾶς ὡς πυροῦται τὸ
ἀργύριον», β΄) «Διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος, καὶ ἐξήγα-
γες ἡμᾶς εἰς ἀναψυχήν», Δόξα, τὸ ἰδιόμελον «᾿Εν ᾠδαῖς
ᾀσμάτων» (ζήτει εἰς τὸν στίχον τοῦ ἑσπερινοῦ), Καὶ νῦν,
ὁμόηχον θεοτοκίον «῾Ο ποιητὴς καὶ λυτρωτής μου» (ἐκ τῆς
Παρακλητικῆς, ἦχ. πλ. β΄, Σαββάτῳ ἑσπέρας).
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ «Τὰς ἀλγηδόνας», Δόξα, Καὶ νῦν, «Τοῦ
Γαβριὴλ φθεγξαμένου σοι».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμὸν ψάλλονται τὰ
εἰς τοὺς αἴνους κείμενα 3 στιχηρὰ ἰδιόμελα τῶν μαρτύρων
«Χορὸς τετραδεκαπύρσευτος», «Τὴν τετραδεκάριθμον χορεί-
αν», «᾿Αληθείας σε κρατῆρα», Δόξα, «Προφητικῶς ἀνεβόα ὁ
Δαυίδ» (ζήτει εἰς τὸν ἑσπερινὸν τῶν ἁγίων πρὸ τῆς 10ης
Μαρτίου), Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μου»
(Παρακλητική, ἦχος β΄, Δευτέρᾳ ἑσπέρας), τρισάγιον κ.λπ.
καὶ ἀπολυτίκιον «Τὰς ἀλγηδόνας τῶν ἁγίων».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς
Κύριος» ἀπολυτίκιον «Τὰς ἀλγηδόνας», Δόξα, τὸ αὐτό, Καὶ
νῦν, «Τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου σοι». ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
6
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ τῶν ἁγίων κατὰ σειράν, καὶ ἡ τάξις τοῦ
Εὐαγγελίου τοῦ ὄρθρου, ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ· Εὐαγγέλιον τῶν
μαρτύρων, Τρ. ιβ΄ ἑβδ. Λουκᾶ, «Προσέχετε ἀπὸ τῶν ἀνθρώ-
πων» (Λκ. κα΄ 12-19).
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ μικρὸς παρακλητικὸς τῆς Θεοτόκου μετὰ τῶν
εἱρμῶν καὶ ὁ τῶν μαρτύρων ἄνευ τῶν εἱρμῶν· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ
μεσῴδιον κάθισμα τῶν ἁγίων μετὰ τοῦ θεοτοκίου· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ
κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τῶν μαρτύρων καὶ τὸ συναξάριον
τῆς ἡμέρας (8ης Μαρτίου).
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν
τιμιωτέραν», «῞Απας γηγενής».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Χορὸς τετραδεκάριθμος» καὶ τὸ
θεοτοκίον «Χαῖρε, κατάρας λύτρωσις».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ προσόμοια τῶν ἁγίων 3 «Δεῦτε μαρτυ-
ρικήν, ἀδελφοὶ» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, «᾿Αθλοφόροι τοῦ Χρι-
στοῦ», Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Μακαρίζομέν σε». Δοξολογία
μεγάλη καὶ τὸ ἀπολυτίκιον.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ μα-
καρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν, γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὰς ἀλγηδόνας» καὶ
τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Προστασία».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος τῶν μαρτύρων, Μαρτίου 9,
«Τοσοῦτον ἔχοντες περικείμενον» (῾Εβρ. ιβ΄ 1-10), τὸ Εὐαγγέ-
λιον αὐτῶν, Τετ. θ΄ ἑβδ. Ματθ., «῾Ομοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν
οὐρανῶν» (Μτθ. κ΄ 1-16).
Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῎Αξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Εἰς μνημόσυνον»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ
λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
7
9. † Ψυχοσάββατον. «Μνήμη πάντων τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος
κεκοιμημένων ὀρθοδόξων χριστιανῶν». † Τῶν ἁγίων τεσσα-
ράκοντα μαρτύρων τῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῆς Σεβαστείας μαρτυρη-
σάντων (†320).
Τῆς ἀκολουθίας τῶν ἁγίων προψαλείσης χθές, σήμερον ψάλλεται
μόνη ἡ ἀκολουθία τοῦ Ψυχοσαββάτου ὡς συνήθως. (Τυπικὸν Τριῳδίου,
Σάββατον πρὸ τῆς ἀπόκρεω, §§7-9· τὰ σχετικὰ τοῦ πλ. β΄ ἤχου μαρτυρι-
κά, καθίσματα κ.λπ. ζήτει ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου.)
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «Τὰς ἀλγηδόνας»· κοντάκιον
«Πᾶσαν στρατιάν».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακός [καὶ τὸ Ψαλτήριον].
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» –εἰς στίχους 6–, ἑσπέρια
μαρτυρικὰ τοῦ πλ. β΄ ἤχου 3 («Οἱ μαρτυρήσαντες διὰ σέ»,
«Οἱ ἀθλοφόροι μάρτυρες», «Ὁ σταυρός σου, Κύριε»), καὶ
προσόμοια τῶν κεκοιμημένων 3 (Σαββάτου πρὸ τῆς ᾿Από-
κρεω) «Τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος σήμερον» κ.λπ., Δόξα, τὸ ἰδιόμελον
«Θρηνῶ καὶ ὀδύρομαι», Καὶ νῦν, τὸ α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου
«Τίς μὴ μακαρίσει σε».
ΑΝΕΥ ΕΙΣΟΔΟΥ «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ ψάλλομεν, ἀντὶ τοῦ
προκειμένου τῆς ἡμέρας, εἰς ἦχον πλ. δ΄ τὸ «᾿Αλληλούια,
ἀλληλούια, ἀλληλούια» ἐκ τρίτου, εἰς στίχους τὸ μὲν β΄ «Μα-
κάριοι οὓς ἐξελέξω», τὸ δὲ γ΄ «Καὶ τὸ μνημόσυνον αὐτῶν»·
εἶτα εὐθὺς τὸ «Καταξίωσον» κ.τ.λ. ὡς συνήθως. ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
8
ΕΙΣ ΤΑ ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 4 μαρτυρικὰ τοῦ πλ. β΄ ἤχου*, ἤτοι·
α) ἄνευ στίχου «Κύριε, ἐν τῇ μνήμῃ τῶν ἁγίων σου», β) μὲ
στίχον «Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ», «Κύριε, εἰ
μὴ τοὺς ἁγίους σου», γ) μὲ στίχον «Τοῖς ἁγίοις τοῖς ἐν τῇ γῇ
αὐτοῦ ἐθαυμάστωσεν ὁ Κύριος», «Μνήμη μαρτύρων», δ) μὲ
στίχον «᾿Εκέκραξαν οἱ δίκαιοι, καὶ ὁ Κύριος εἰσήκουσεν
αὐτῶν», «Τοὺς ἐκλεκτοὺς ἐθαυμάστωσε» (ζήτει ταῦτα ἐν
τέλει τοῦ Τριῳδίου, ἦχ. πλ. β΄, Σαββάτῳ πρωὶ εἰς τοὺς
αἴνους), Δόξα, «᾿Αρχή μοι καὶ ὑπόστασις», Καὶ νῦν, τὸ μετ᾿
αὐτὸ κείμενον θεοτοκίον «Πρεσβείαις τῆς τεκούσης σε».
* Εἰς τὰ ἀπόστιχα ψάλλεται κανονικῶς τὸ δ΄ μαρτυρικὸν καὶ τὰ δύο
νεκρώσιμα τοῦ ἤχου, ὡς ἑξῆς.
Οἱ μάρτυρές σου, Κύριε, οὐκ ἠρνήσαντό σε, ׀ οὐκ ἀπέστησαν ἀπὸ τῶν ἐν-
τολῶν σου·
׀ ταῖς αὐτῶν πρεσβείαις ἐλέησον ἡμᾶς.
Στίχος. Αἱ ψυχαὶ αὐτῶν ἐν ἀγαθοῖς αὐλισθήσονται.
Ἐτίμησας εἰκόνι σου τὸ τῶν χειρῶν σου, σῶτερ, πλαστούργημα ׀ ζωγρα-
φήσας ἐν ὑλικῇ μορφῇ ׀ τῆς νοερᾶς οὐσίας τὸ ὁμοίωμα, ׀ ἧς καὶ κοινωνόν με
κατέστησας ׀ θέμενος τῶν ἐπὶ γῆς κατάρχειν με τῷ αὐτεξουσίῳ, Λόγε· ׀ δι᾿ ὅ,
σῶτερ, τοὺς δούλους σου ἐν χώρᾳ ζώντων ׀ ἐν σκηναῖς δικαίων ἀνάπαυσον.
Στίχος. Μακάριοι οὓς ἐξελέξω καὶ προσελάβου, Κύριε.
῞Ινα μοι τὸ ἀξίωμα τῆς τῶν λοιπῶν ζωῆς διακρίνηται, ׀ κῆπον ἐν τῇ Ἐδὲμ
׀ παντοίοις ὡραϊσμένον φυτοῖς ἐφύτευσας, ׀ λύπης καὶ μερίμνης ἐλεύθερον,
μέτοχον θείας ζωῆς, ׀ ἰσάγγελον ἐπὶ γῆς μικτόν με τάξας· ׀ δι᾿ ὅ, σῶτερ, τοὺς
δούλους σου ἐν χώρᾳ ζώντων ׀ ἐν σκηναῖς δικαίων ἀνάπαυσον. ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
9
ΝΕΚΡΩΣΙΜΟΣ ΚΑΝΩΝ. Μετὰ τὸ «Νῦν ἀπολύεις» οἱ χοροὶ
ψάλλουν τὸν νεκρώσιμον κανόνα τοῦ πλ. β΄ ἤχου «᾿Εν οὐ-
ρανίοις θαλάμοις» ἄνευ τῶν εἱρμῶν εἰς τὰ ἑξῆς προΰμνια:
τὸ 1ον τροπάριον ἑκάστης ᾠδῆς εἰς τὸ «Πρεσβείαις τῶν
μαρτύρων σου, Χριστὲ ὁ Θεός, ἀνάπαυσον τὰς ψυχὰς τῶν
δούλων σου»·
τὸ 2ον τροπάριον εἰς τὸ «Αἱ ψυχαὶ αὐτῶν ἐν ἀγαθοῖς
αὐλισθήσονται»·
τὸ 3ον τροπ. εἰς τὸ «Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ ἁγίῳ
Πνεύματι»·
τὸ 4ον τροπάριον εἰς τὸ «Καὶ νῦν καὶ ἀεί»·
μετὰ τὴν θ΄ ᾠδὴν ὁ εἱρμὸς αὐτῆς «Θεὸν ἀνθρώποις ἰδεῖν
ἀδύνατον» ἄνευ στίχου. Εἶτα τὸ τρισάγιον κ.τ.λ..
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ «῾Ο βάθει σοφίας», Δόξα, τὸ ἀκροτελεύ-
τιον αὐτοῦ «᾿Εν σοὶ γὰρ τὴν ἐλπίδα», Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Σὲ
καὶ τεῖχος», ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Ἡ ἐκτενὴς «᾿Ελέησον ἡμᾶς, ὁ
Θεός».
ΝΕΚΡΩΣΙΜΟΝ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ. Μετὰ τὴν ἐκφώνησιν «Ὅτι
ἐλεήμων» ψάλλονται τὰ τροπάρια «Μετὰ πνευμάτων δι-
καίων» κ.λπ., καὶ μετὰ ὁ ἱερεὺς ἱστάμενος πρὸ τῆς εἰκόνος
τοῦ δεσπότου Χριστοῦ, κάτωθι τῆς ὁποίας εὑρίσκονται τὰ
ὑπὲρ τῶν ἀποιχομένων κόλλυβα, ἐκφωνεῖ τὸ μνημόσυνον τῶν
κεκοιμημένων ὡς ἑξῆς:
«᾿Ελέησον ἡμᾶς, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου, δεόμεθά
σου, ἐπάκουσον καὶ ἐλέησον»· ὁ χορὸς «Κύριε, ἐλέησον» γ΄.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
10
«῎Ετι δεόμεθα ὑπὲρ αἰωνίου μνήμης καὶ μακαρίας ἀνα-
παύσεως πάντων τῶν ἐπ᾿ ἐλπίδι ἀναστάσεως ζωῆς αἰωνίου
κεκοιμημένων εὐσεβῶς ὀρθοδόξων χριστιανῶν, βασιλέων,
πατριαρχῶν, ἀρχιερέων, ἱερέων, ἱερομονάχων, ἱεροδιακό-
νων, μοναχῶν, πατέρων, προπατόρων, πάππων, προπάππων,
γονέων, συζύγων, τέκνων, ἀδελφῶν καὶ συγγενῶν ἡμῶν, ἐκ
τῶν ἀπ᾿ ἀρχῆς καὶ μέχρι τῶν ἐσχάτων, καὶ ὑπὲρ τοῦ συγχω-
ρηθῆναι αὐτοῖς πᾶν πλημμέλημα ἑκούσιόν τε καὶ ἀκούσιον»·
ὁ χορὸς «Κύριε, ἐλέησον» γ΄ χῦμα.
«Ὅπως Κύριος ὁ Θεὸς τάξῃ τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἔνθα οἱ
δίκαιοι ἀναπαύονται»· ὁ χορὸς «Κύριε, ἐλέησον» γ΄ χῦμα.
«Τὰ ἐλέη τοῦ Θεοῦ, τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν καὶ ἄφε-
σιν τῶν αὑτῶν ἁμαρτιῶν παρὰ Χριστῷ τῷ ἀθανάτῳ βασιλεῖ
καὶ Θεῷ ἡμῶν αἰτησώμεθα»· ὁ χορὸς «Παράσχου, Κύριε».
Ὁ ἱερεὺς «Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν», ὁ χορὸς «Κύριε, ἐλέη-
σον» ἅπαξ. ῾Ο ἱερεὺς τὴν εὐχήν·
«῾Ο Θεὸς τῶν πνευμάτων καὶ πάσης σαρκός, ὁ τὸν διάβο-
λον καταπατήσας τὸν δὲ θάνατον καταργήσας καὶ ζωὴν τῷ
κόσμῳ σου δωρησάμενος, αὐτός, Κύριε, ἀνάπαυσον καὶ τὰς
ψυχὰς τῶν κεκοιμημένων δούλων σου, βασιλέων, πατριαρ-
χῶν, ἀρχιερέων, ἱερέων, ἱερομονάχων, μοναχῶν καὶ πάντων
τῶν ἀπὸ περάτων ἕως περάτων τῆς οἰκουμένης κεκοιμημένων
εὐσεβῶς ὀρθοδόξων χριστιανῶν, πατέρων, προπατόρων, πάπ-
πων, προπάππων, γονέων, συζύγων, τέκνων, ἀδελφῶν καὶ
συγγενῶν ἡμῶν ἐν τόπῳ χλοερῷ, ἐν τόπῳ ἀναψύξεως, ἔνθα
ἀπέδρα ὀδύνη, λύπη καὶ στεναγμός· πᾶν ἁμάρτημα τὸ παρ᾿ ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
11
αὐτῶν πραχθέν, ἐν λόγῳ ἢ ἔργῳ ἢ διανοίᾳ, ὡς ἀγαθὸς καὶ
φιλάνθρωπος Θεὸς συγχώρησον, ὅτι οὐκ ἔστιν ἄνθρωπος ὃς
ζήσεται καὶ οὐχ ἁμαρτήσει· σὺ γὰρ μόνος ἐκτὸς ἁμαρτίας· ἡ
δικαιοσύνη σου δικαιοσύνη εἰς τὸν αἰῶνα καὶ ὁ λόγος σου
ἀλήθεια· ὅτι σὺ εἶ ἡ ἀνάστασις, ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἀνάπαυσις πάν-
των τῶν κεκοιμημένων εὐσεβῶς ὀρθοδόξων χριστιανῶν, Χρι-
στὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν σὺν τῷ ἀν-
άρχῳ σου Πατρί...»
῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη αὐτῶν» ἐκ τρίτου.
Εἶτα ὁ ἱερεὺς «Σοφία»· «῾Ο ὢν εὐλογητὸς» κ.λπ. καὶ ἐκ-
φωνεῖ τὴν συνήθη εὐχὴν τῆς ἀπολύσεως.
Εἰς τὸ μεσονυκτικὸν τοῦ Σαββάτου μετὰ τὸ «Τὴν πᾶσαν
ἐλπίδα μου», ἀντὶ τῶν κατανυκτικῶν τροπαρίων «᾿Ελέησον
ἡμᾶς, Κύριε» κ.λπ., τὸ ἀπολυτίκιον «῾Ο βάθει σοφίας».
Εἰς τὸν ὄρθρον. ᾿Αντὶ τοῦ «Θεὸς Κύριος» ψάλλεται ἐξ
ὑπαμοιβῆς εἰς ἦχον πλ. δ΄ τὸ «᾿Αλληλούια, ἀλληλούια, ἀλλη-
λούια» τετράκις, δὶς ἄνευ στίχου καὶ δὶς ἐφύμνιον τῶν στί-
χων «Μακάριοι οὓς ἐξελέξω», «Καὶ τὸ μνημόσυνον αὐτῶν».
Εἶτα τὸ ἀπολυτίκιον μετὰ τοῦ θεοτοκίου, ὡς ἀκριβῶς εἰς τὸν
ἑσπερινόν. (Καταλιμπανομένης συνήθως τῆς στιχολογίας τοῦ
Ψαλτηρίου) μικρὰ συναπτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «Ὅτι σὸν τὸ
κράτος».
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ 3 μαρτυρικὰ τοῦ πλ. β΄ ἤχου (βλέπε ἐν
τέλει τοῦ Τριῳδίου) «᾿Αθλητικαὶ ἐνστάσεις», «᾿Αθλητικὸν
ἀγῶνα», «Τῶν ἁγίων σου ἡ μνήμη» –εἰς τοὺς οἰκείους στίχους
τὰ δύο τελευταῖα–, Δόξα, τὸ νεκρώσιμον, Καὶ νῦν, τὸ α΄
θεοτοκίον τοῦ ἤχου «῾Ο τὴν εὐλογημένην» (ἐκ τῆς Παρακλη-ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
12
τικῆς). Εὐθὺς (ἐν ταῖς ἐνορίαις παραλειπομένου συνήθως
τοῦ, εἰς στάσεις δύο, ᾿Αμώμου) τὰ 8 νεκρώσιμα εὐλογητάρια.
ΝΕΚΡΩΣΙΜΟΝ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ. Εἶτα ὁ ἱερεὺς ἐξέρχεται εἰς
τὰ βημόθυρα, ἵσταται πρὸ τῆς εἰκόνος τοῦ δεσπότου Χρι-
στοῦ, κάτωθι τῆς ὁποίας εὑρίσκονται τὰ προτεθέντα κόλλυ-
βα, καὶ ἐκφωνεῖ τὸ μνημόσυνον τῶν κεκοιμημένων, ὡς ἐση-
μειώθη εἰς τὸν ἑσπερινόν. Κατόπιν οἱ χοροὶ ψάλλουν τὸ ἐν
τῷ Τριῳδίῳ κάθισμα «᾿Ανάπαυσον, σωτὴρ ἡμῶν», Δόξα, τὸ
ἀκροτελεύτιον αὐτοῦ «Καὶ πάντα τὰ ἐν ἀγνοίᾳ», Καὶ νῦν,
θεοτοκίον «῾Ο ἐκ παρθένου ἀνατείλας».
ΚΑΝΩΝ. Ὁ ν΄ ψαλμὸς χῦμα καὶ ὁ ἐν τῷ Τριῳδίῳ κανὼν
μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ. Στίχοι εἰς τὰ τροπάρια· α) «Μακά-
ριοι οὓς ἐξελέξω καὶ προσελάβου, Κύριε», β) «Καὶ τὸ μνημό-
συνον αὐτῶν εἰς γενεὰν καὶ γενεάν», γ) «Αἱ ψυχαὶ αὐτῶν ἐν
ἀγαθοῖς αὐλισθήσονται», δ) «᾿Ανάπαυσον, Κύριε, τὰς ψυχὰς
τῶν δούλων σου». Ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς ψάλλεται ὁ εἱρμὸς αὐτῆς (τοῦ
κανόνος τοῦ Ψυχοσαββάτου), ἡ αἴτησις, καὶ τὸ μεσῴδιον
κάθισμα «῾Ο δι᾿ ἡμᾶς ὑπομείνας» μετὰ τοῦ θεοτοκίου, ὡς ἐν
τῷ Τριῳδίῳ· ἀφ᾿ ϛ΄ ᾠδῆς ὁ εἱρμὸς αὐτῆς, ἡ αἴτησις, τὸ
νεκρώσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὰ συναξάρια τῆς
ἡμέρας καὶ τοῦ Τριῳδίου.
Καταβασίαι δὲν λέγονται, ἀλλὰ εἰς τὸ «Αἰνοῦμεν, εὐλο-
γοῦμεν» ψάλλεται ὁ εἱρμὸς τῆς η΄ ᾠδῆς «Τὸν ἐν ὄρει ἁγίῳ»·
«Τὴν τιμιωτέραν», ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς «Τὸν προδηλωθέντα»
καὶ τὸ «῎Αξιον ἐστίν».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῾Ο καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων», τὸ ἕτερον
καὶ τὸ θεοτοκίον αὐτῶν.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
13
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ προσόμοια «Δεῦτε πρὸ τέλους
πάντες» κ.λπ., ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. «Σοὶ δόξα πρέπει» καὶ ἡ
δοξολογία χῦμα. Εἶτα «Πληρώσωμεν τὴν ἑωθινὴν» καὶ τὰ
λοιπὰ τοῦ ὄρθρου τῶν καθημερινῶν.
ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΙΧΟΝ, τὰ ἐν τῷ τέλει τοῦ Τριῳδίου 3 νεκρώ-
σιμα τοῦ Θεοφάνους (τοῦ πλ. β΄ ἤχου) «῎Εχων ἀκατάληπτον»
κ.λπ., εἰς τοὺς πρὸ αὐτῶν στίχους τὰ δύο τελευταῖα, Δόξα, τὸ
νεκρώσιμον τοῦ Ψυχοσαββάτου «῎Αλγος τῷ ᾿Αδάμ», Καὶ
νῦν, θεοτοκίον, «Σὺ εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν»· «᾿Αγαθὸν τὸ ἐξομο-
λογεῖσθαι», τρισάγιον κ.τ.λ..
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ «῾Ο βάθει σοφίας», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ θ ε -
ο τ ο κ ί ο ν «Σὲ καὶ τεῖχος καὶ λιμένα», ὡς ὁρίζει καὶ τὸ
Τ.Μ.Ε. (σ. 321).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ τυπικὰ καὶ εἰς τοὺς μακαρισμοὺς
ἡ γ΄ καὶ ἡ ϛ΄ ᾠδὴ τοῦ κανόνος τοῦ Ψυχοσαββάτου· ἂν ὅμως
ψαλοῦν ἀντίφωνα, λέγονται τὰ συνήθη τῆς λειτουργίας
(«τῶν καθημερινῶν»).
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ ἐν
ἁγίοις».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «῾Ο βάθει σοφίας» καὶ
τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Μετὰ τῶν ἁγίων».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον νεκρώ-
σιμα· ᾿Απόστολος κοιμηθέντων, «Οὐ θέλω ὑμᾶς ἀγνοεῖν» (Α΄
Θεσ. δ΄ 13-17)· Εὐαγγέλιον Σαβ. πρὸ τῆς ἀπόκρεω, «Βλέπετε
μὴ πλανηθῆτε» (Λκ. κα΄ 8-9, 25-27, 35-36).
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Μακάριοι οὓς ἐξελέξω». «Εἴδομεν τὸ φῶς».
«Πληρωθήτω».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
14
ΝΕΚΡΩΣΙΜΟΝ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ. Μετὰ τὴν ὀπισθάμβωνον
εὐχὴν ψάλλονται τὰ νεκρώσιμα τροπάρια «Μετὰ πνευμάτων
δικαίων» κ.λπ., καὶ ἐκφωνεῖται παρὰ τοῦ ἱερέως τὸ μνημό-
συνον τῶν κεκοιμημένων, ὡς ἐσημειώθη ἐν τῷ ἑσπερινῷ· μετὰ
τὴν εὐχὴν «῾Ο Θεὸς τῶν πνευμάτων», τὸ «Αἰωνία ἡ μνήμη
αὐτῶν» τρίς.
ΑΠΟΛΥΣΙΣ. Μετὰ ταῦτα οἱ χοροὶ τὸ «Εἴη τὸ ὄνομα
Κυρίου» (γ΄), ὁ ἱερεὺς «Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν», «Εὐλογία
Κυρίου καὶ ἔλεος», καὶ ἡ συνήθης ἀπόλυσις.
10. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ. «Μνεία τῆς δευτέρας
καὶ ἀδεκάστου παρουσίας τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χρι-
στοῦ». Κοδράτου τοῦ ἐν Κορίνθῳ καὶ τῶν σὺν αὐτῷ 5
μαρτύρων (†251). ᾿Αναστασίας τῆς πατρικίας, Μιχαὴλ
Μαυροειδῆ νεομάρτ. τοῦ ἐν Ἀδριανουπόλει (†1544). ῏Ηχος
βαρύς, ἑωθινὸν ζ΄.
Εἰς τὴν θ΄. «῾Ο βάθει σοφίας»· κοντάκιον «Μετὰ τῶν
ἁγίων».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» ἀναστάσιμα 6, τοῦ Τριῳδίου
προσόμοια 4 «῞Οταν μέλλῃς ἔρχεσθαι» κ.λπ., Δόξα, τοῦ
Τριῳδίου «῞Οταν τίθωνται θρόνοι», Καὶ νῦν, «Μήτηρ μὲν
ἐγνώσθης».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, «Οἴμοι, μέλαινα ψυχή»,
Καὶ νῦν, «᾿Ανύμφευτε παρθένε».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ «Κατέλυσας τῷ σταυρῷ σου», Δόξα, Καὶ
νῦν, «῾Ως τῆς ἡμῶν ἀναστάσεως».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
15
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς
κανὼν τοῦ ἤχου «῎Ανοιξόν μου τὸ στόμα», Δόξα, τὸ ἐν τῷ
Τριῳδίῳ ἰδιόμελον τῆς λιτῆς «Τὰς τοῦ Κυρίου γνόντες ἐν-
τολάς», Καὶ νῦν, θεοτοκίον «῾Υπὸ τὴν σήν, δέσποινα», τὰ
τριαδικὰ «῎Αξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ τὰ κατανυκτικὰ
τροπάρια «᾿Ελέησον ἡμᾶς, Κύριε».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύ-
ριος» ἀπολυτίκιον «Κατέλυσας τῷ σταυρῷ σου», Δόξα, τὸ
αὐτό, Καὶ νῦν, «῾Ως τῆς ἡμῶν ἀναστάσεως». [Τὸ Ψαλτήριον
καὶ ὁ πολυέλεος «᾿Επὶ τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος».]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα καὶ τὰ εὐλογητάρια. Ἡ ὑπα-
κοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (ζ΄) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· μετὰ τὸν
ν΄ ψαλμόν, τὰ ἰδιόμελα «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως ἐν
τῷ Τριῳδίῳ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος καὶ ὁ τοῦ Τριῳδίου· ἀπὸ γ΄
ᾠδῆς τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὰ με-
σῴδια τοῦ Τριῳδίου καθίσματα (παραλειπομένου τοῦ θεοτο-
κίου «Τὸν πάντων ποιητήν»)· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος
τοῦ Τριῳδίου καὶ τὰ συναξάρια Μηναίου καὶ Τριῳδίου.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «Βοηθὸς καὶ σκεπαστής». «Τὴν
τιμιωτέραν», ὁ εἱρμὸς «᾿Ασπόρου συλλήψεως».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ ζ΄ ἀναστάσιμον
«῞Οτι ᾖραν τὸν Κύριον» καὶ τὰ τοῦ Τριῳδίου μετὰ τοῦ θεο-
τοκίου.
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 5 καὶ τοῦ Τρι-
ῳδίου ἰδιόμελα 3 «᾿Εννοῶ τὴν ἡμέραν ἐκείνην» κ.λπ., εἰς τοὺς
συνήθεις στίχους τὰ δύο τελευταῖα «᾿Ανάστηθι, Κύριε...» καὶ ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
16
«᾿Εξομολογήσομαί σοι, Κύριε...», Δόξα, «Προκαθάρωμεν ἑ-
αυτούς», Καὶ νῦν, «῾Υπερευλογημένη», δοξολογία μεγάλη,
«Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος» (ἢ «Σήμερον σωτηρία»).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ συνήθη ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ
καὶ εἰς τοὺς μακαρισμοὺς 4 τροπάρια τοῦ ἤχου καὶ ἡ ϛ΄ ᾠδὴ
τοῦ κανόνος τῆς ᾿Απόκρεω εἰς 4].
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Κατέλυσας τῷ σταυρῷ
σου» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον τοῦ Τριῳδίου «῞Οταν ἔλθῃς, ὁ
Θεός».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τὰ ἐν
τῷ Τριῳδίῳ εἰδικὰ τῆς Κυριακῆς· ᾿Απόστολος: Κυρ. ἀπόκρεω,
«Βρῶμα ἡμᾶς οὐ παρίστησιν» (Α΄ Κορ. η΄ 8-θ΄ 2)· Εὐαγγέλιον:
Κυρ. ἀπόκρεω, «῞Οταν ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου» (Μτθ. κε΄
31-46).
Εἰς τὸ Ἐξαιρέτως «῎Αξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», «Πληρωθήτω»
καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
Εἰδήσεις. 1. Εἰς πάσας τὰς ἡμέρας τῆς παρούσης ἑβδομάδος, προ-
οίμιον καὶ θυρανοίξια οὔσης τῆς ἁγίας καὶ μεγάλης τεσσαρακοστῆς
νηστείας, μόνον διὰ τυροῦ, ὠῶν καὶ ἰχθύων καταλύομεν, ἀπέχομεν δὲ
κρέατος.
2. Συμφώνως μὲ ἀρχαίας ἱστορικὰς καὶ λειτουργικὰς μαρτυρίας (καὶ
δὴ κατὰ τὸν 9ον αἰῶνα τοῦ ἁγίου Φωτίου τοῦ μεγάλου) ἡ παροῦσα
ἑβδομὰς ἦτο κάποτε αὐστηρῶς νηστήσιμος ὡς πρώτη τῆς τεσσαρακοστῆς
νηστείας.
3. Αἱ ἀκολουθίαι τῶν καθημερινῶν μέχρι τοῦ Σαββάτου τῆς Τυρινῆς
διεξάγονται κατὰ τὸ τυπικὸν τοῦ Τριῳδίου §13.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
17
11. Δευτέρα τῆς τυρινῆς. Σωφρονίου πατρ. ᾿Ιεροσολύμων
(†638-44). Πιονίου, Τροφίμου καὶ Θαλλοῦ τῶν μαρτύρων,
Θεοδώρας ὁσίας (τῆς ἐκ Σερβίων Κοζάνης) βασιλίσσης ῎Αρ-
της.
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «Κατέλυσας»· κοντάκιον τοῦ
Τριῳδίου «Ὅταν ἔλθῃς, ὁ Θεός»· μετὰ τὴν εὐχὴν τῆς ὥρας, ἡ
εὐχὴ τῆς (μικρᾶς) ἀπολύσεως «῾Ο ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Εσπέρια τῆς Παρακλητικῆς δεσποτικὰ
δύο «῏Αρόν σου, ὦ ψυχή μου», «Βλέψον σου τὰ παράνομα»,
τῶν ἀσωμάτων ἓν «Φλόγα πυρὸς» καὶ τοῦ μηναίου (11 Μαρτ.)
προσόμοια 3 «Σωφροσύνης ἐπώνυμος» κ.λπ., Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ
θεοτοκίον «Κατακρίσεως λύτρωσαι».
ΑΝΕΥ ΕΙΣΟΔΟΥ «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον «᾿Ιδοὺ δὴ
εὐλογεῖτε» καὶ τὸ «Καταξίωσον».
ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΙΧΟΝ, τὸ ἰδιόμελον τοῦ Τριῳδίου «Λιχνευ-
σάμενοι, τὴν πρώτην ὑπέστημεν γύμνωσιν» δίς, τὸ ὁμόηχον
α΄ μαρτυρικὸν «Μάρτυρες Κυρίου» ἅπαξ, εἰς τοὺς οἰκείους
στίχους, Δόξα, Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Τὰ οὐράνια ὑμνεῖ σε».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ τῆς ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος «Τῶν οὐρανίων
στρατιῶν», Δόξα, Καὶ νῦν, ὁμόηχον θεοτοκίον «Τῇ ἀνα-
τραφείσῃ» (βλ. εἰς ῾Ωρολόγιον). ᾿Απόλυσις.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύρι-
ος» ἀπολυτίκιον «Τῶν οὐρανίων στρατιῶν», Δόξα, τὸ αὐτό,
Καὶ νῦν, «Τῇ ἀνατραφείσῃ».
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ, [μετὰ τὴν α΄ στιχολ.] τὰ κατανυκτικὰ τῆς
Δευτέρας τοῦ βαρέος ἤχου (βλέπε ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου), ἀλ-
λὰ πρὸ τοῦ θεοτοκίου εἰς τὸ Δόξα λέγομεν τὸ μαρτυρικὸν ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
18
«Οἱ ἅγιοί σου, Κύριε»· εἶτα [μετὰ τὴν β΄ στιχολ.] τὸ κάθισμα
τοῦ Τριῳδίου (Δευτέρας τυρινῆς) δὶς μετὰ τοῦ θεοτοκίου.
ΚΑΝΟΝΕΣ, οἱ δύο τῆς Παρακλητικῆς, ὁ τοῦ Μηναίου καὶ
οἱ δύο τριῴδιοι κανόνες τοῦ Τριῳδίου, ἀλλὰ εἰς ὅσας ᾠδὰς
λέγομεν τὰ δύο τριῴδια καταλιμπάνομεν τὰς ᾠδὰς τῆς Πα-
ρακλητικῆς καὶ ἀρχόμεθα ἀπὸ τῆς ᾠδῆς τοῦ Μηναίου (σήμε-
ρον αὐτὸ συμβαίνει εἰς τὰς ᾠδὰς α΄, η΄ καὶ θ΄)· εἰς τὴν ἀρχὴν
ἑκάστης ᾠδῆς λέγεται ὁ εἱρμὸς μόνον τοῦ πρώτου κανόνος.
᾿Επειδὴ δὲν ψάλλονται καταβασίαι, ἐν τέλει τῆς γ΄ ᾠδῆς ψάλ-
λεται ὁ εἱρμὸς αὐτῆς ἐκ τοῦ Μηναίου «Εὐφραίνεται ἐπὶ σοί»,
αἴτησις καὶ τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ Μηναίου· ἐν τέλει τῆς
ϛ΄ ᾠδῆς ψάλλεται ὁ εἱρμὸς αὐτῆς ἐκ τοῦ Μηναίου «Θύσω
σοι», αἴτησις, τὸ κοντάκιον τῆς ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος «᾿Αρχι-
στράτηγοι Θεοῦ» καὶ τὸ συναξάριον· εἰς τὸ «Αἰνοῦμεν, εὐλο-
γοῦμεν», ὁ εἱρμὸς τῆς η΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τριῳδίου «Ὕμνον σοι
προσφέρομεν», «Τὴν τιμιωτέραν», ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς τοῦ β΄
τριῳδίου «Σὲ τὴν ὁραθεῖσαν» καὶ τὸ «῎Αξιον ἐστὶν ὡς ἀλη-
θῶς». Αἴτησις καὶ ἐκφώνησις.
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΟΝ τῆς ἡμέρας (βλέπε εἰς ῾Ωρολόγιον ἢ
Παρακλητικὴν) «᾿Αρχάγγελοι καὶ ἄγγελοι» μετὰ τοῦ ὁμοίου
θεοτοκίου «Σύ μου προστάτις, ἄχραντε». «Σοὶ δόξα πρέπει»,
ἡ δοξολογία χῦμα, καὶ τὰ λοιπὰ πάντα ὡς συνήθως ἐν ταῖς
ἁπλαῖς καθημεριναῖς.
ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΙΧΟΝ ΤΩΝ ΑΙΝΩΝ στιχηρὰ ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ,
«᾿Αγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι», τρισάγιον κ.λπ., τὸ ἀπολυ-
τίκιον «Τῶν οὐρανίων στρατιῶν», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ὁμόη-
χον αὐτοῦ θεοτοκίον τοῦ τέλους τοῦ ὄρθρου «Ὅτι πάντων ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
19
ὑπάρχεις» (βλέπε εἰς ῾Ωρολόγιον ἢ εἰς τὸ τέλος τῆς Παρακλη-
τικῆς).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. ᾿Αντίφωνα καὶ εἰσοδικὸν τὰ συνήθη
«τῶν καθημερινῶν». Μετὰ τὴν εἴσοδον ἀπολυτίκια «Τῶν οὐ-
ρανίων στρατιῶν» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον [«᾿Αρχιστράτη-
γοι Θεοῦ» καὶ] «Προστασία τῶν χριστιανῶν». Ἀπόστολος:
Δευτ. τυροφάγου (Γ΄ ᾿Ιω. 1-15)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως (Λκ. ιθ΄
29-40, κβ΄ 7-39). Κοινωνικὸν «῾Ο ποιῶν τοὺς ἀγγέλους».
12. Τρίτη τῆς τυρινῆς. Θεοφάνους τοῦ ὁμολογητοῦ (†818).
Γρηγορίου ῾Ρώμης τοῦ Διαλόγου (†604), Φινεὲς τοῦ δικαίου
(1430 π.Χ.), Συμεὼν τοῦ νέου Θεολόγου (†1022).
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Αντὶ ἀπολυτικίου καὶ κοντακίου τὰ τροπάρια
τῆς ὥρας.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Εσπέρια τῆς Παρακλητικῆς δεσποτικὰ
2, τοῦ Προδρόμου προσόμοιον ἓν καὶ τοῦ Μηναίου ἕτερα 3,
Δόξα, Καὶ νῦν, προσόμοιον θεοτοκίον· εἰς τὸν στίχον ἅπαντα
ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Ἀπολυτίκιον τῆς ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος
«Μνήμη δικαίου», Δόξα, Καὶ νῦν, ὁμόηχον θεοτοκίον «Θείας
γεγόναμεν κοινωνοί» (βλ. εἰς ῾Ωρολόγιον).
Εἰς τὸν ὄρθρον. ᾿Απολυτίκιον «Μνήμη δικαίου», Δόξα, τὸ
αὐτό, Καὶ νῦν, ὁμόηχον θεοτοκίον «Θείας γεγόναμεν
κοινωνοί». Καθίσματα τῆς ἡμέρας ὡς ἐσημειώθησαν χθές.
Κανόνες, οἱ δύο τῆς Παρακλητικῆς, ὁ τοῦ Μηναίου καὶ οἱ
δύο τριῴδιοι κανόνες τοῦ Τριῳδίου, ἀλλὰ εἰς ὅσας ᾠδὰς λέ-
γομεν τὰ δύο τριῴδια καταλιμπάνομεν τὰς ᾠδὰς τῆς Παρα-
κλητικῆς καὶ ἀρχόμεθα ἀπὸ τῆς ᾠδῆς τοῦ Μηναίου (σήμερον
αὐτὸ συμβαίνει εἰς τὰς ᾠδὰς η΄ καὶ θ΄)· εἰς τὴν ἀρχὴν ἑκάστης
ᾠδῆς λέγεται ὁ εἱρμὸς μόνον τοῦ πρώτου κανόνος. Εἰς τὴν β΄ ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
20
ᾠδὴν λέγομεν μόνον τὰ δύο τριῴδια προτάσσοντες αὐτῶν
τὸν εἱρμὸν τοῦ α΄· «῾Ως ὄμβρος ἐπ᾿ ἄγρωστιν καὶ ὡσεὶ νιφετὸς
ἐπὶ χόρτον καταβήτω ἐπὶ γῆς τὰ ῥήματά μου» (ὁ δὲ εἰς τὸ
τέλος αὐτῶν εἱρμὸς τοῦ β΄ τριῳδίου παραλείπεται). Καταβα-
σίαι δὲν ψάλλονται, ἀλλὰ μόνον οἱ 4 εἱρμοὶ εἰς τὴν τάξιν
αὐτῶν. Τὰ λοιπὰ κατὰ τὴν σημειωθεῖσαν χθὲς τάξιν. Μετὰ τὸ
τρισάγιον κ.τ.λ. εἰς τὸ τέλος τοῦ ὄρθρου ἀπολυτίκιον «Μνήμη
δικαίου», Δόξα, Καὶ νῦν, ὁμόηχον θεοτοκίον «Σὲ μεγαλύνο-
μεν, Θεοτόκε» (βλέπε εἰς τὰ θεοτοκία ἀπολυτίκια, ἦχος β΄,
Τρίτη πρωί).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. ᾿Αντίφωνα καὶ εἰσοδικὸν τὰ συνήθη
τῆς λειτουργίας. Μετὰ τὴν εἴσοδον, ἀπολυτίκια «Μνήμη
δικαίου», καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον [«Προφῆτα Θεοῦ καὶ
πρόδρομε» καὶ] «Προστασία τῶν χριστιανῶν». ᾿Απόστολος:
Τρίτης τυρινῆς (᾿Ιούδα 1-10)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως (Λκ. κβ΄ 39-
42, 45-κγ΄ 1). Κοινωνικὸν «Εἰς μνημόσυνον», καὶ τὰ λοιπὰ
ὡς συνήθως.
13. Τετάρτη τῆς τυρινῆς. Ἡ ἀνακομιδὴ τοῦ ἱεροῦ
λειψάνου Νικηφόρου πατριάρχου ΚΠόλεως († 846). Πουπλί-
ου ἐπισκόπου ᾿Αθηνῶν ἱερομάρτυρος (β΄ αἰ.).
Σήμερον δὲν τελεῖται θεία λειτουργία.
Εἰς τὴν θ΄. Τὰ συνήθη τροπάρια τῆς ὥρας.
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. ῾Εσπέρια ἐκ τῆς Παρακλητικῆς σταυ-
ρώσιμα δύο καὶ τῆς Θεοτόκου ἕν, καὶ ἐκ τοῦ μηναίου προσό-
μοια 3, Δόξα, Καὶ νῦν, προσόμοιον σταυροθεοτοκίον. Ἄνευ
εἰσόδου «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ ψάλλεται, ἀντὶ τοῦ συνήθους προ-
κειμένου, εἰς ἦχον πλ. β΄ τὸ «᾿Αλληλούια, ἀλληλούια, ἀλλη-ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
21
λούια» ἐκ τρίτου, εἰς στίχους τὸ μὲν β΄ «῾Υψοῦτε Κύριον τὸν
Θεὸν ἡμῶν καὶ προσκυνεῖτε τῷ ὑποποδίῳ τῶν ποδῶν αὐτοῦ,
ὅτι ἅγιος ἐστίν», τὸ δὲ γ΄ «[Δόξα Πατρί... Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ]
Καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». Εὐθὺς τὸ «Καταξίωσον»
κ.λπ. ὡς συνήθως. Εἰς τὸν στίχον, ἅπαντα ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ.
«Νῦν ἀπολύεις», τρισάγιον κ.λπ. καὶ οἱ χοροὶ τὰ τροπάρια
«Θεοτόκε παρθένε», «Βαπτιστὰ τοῦ Χριστοῦ», κ.τ.λ.. Εἶτα
«Κύριε, ἐλέησον» (μ΄), Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὴν τιμιωτέραν», «᾿Εν
ὀνόματι Κυρίου», ὁ ἱερεὺς «῾Ο ὢν εὐλογητός», «᾿Επουράνιε
βασιλεῦ», αἱ 3 μεγ. μετάνοιαι μετὰ τῆς εὐχῆς τοῦ ἁγ. ᾿Εφραὶμ
καὶ ἀπόλυσις.
Εἰς τὸν ὄρθρον. ᾿Αντὶ τοῦ «Θεὸς Κύριος», τὸ «᾿Αλληλούια,
ἀλληλούια, ἀλληλούια» τετράκις εἰς τὸν ἦχον τῆς ἑβδομάδος
(βαρὺν) μὲ τοὺς στίχους αὐτοῦ «᾿Εκ νυκτὸς ὀρθρίζει» κ.λπ.,
καὶ οἱ τριαδικοὶ ὕμνοι τοῦ βαρέος ἤχου «῾Ο ὑψίστῃ δυνάμει»,
μὲ κατάληξιν εἰς τὸ μὲν πρῶτον «δυνάμει τοῦ σταυροῦ σου
σῶσον ἡμᾶς», εἰς τὸ δεύτερον «πρεσβείαις τοῦ ἁγίου (τοῦ
ναοῦ) σῶσον ἡμᾶς», εἰς δὲ τὸ τρίτον «διὰ τῆς Θεοτόκου
ἐλέησον ἡμᾶς». Καθίσματα [μετὰ τὴν α΄ στιχολ. τοῦ Ψαλτη-
ρίου] τὰ τῆς Παρακλητικῆς δύο σταυρώσιμα, Δόξα, Καὶ νῦν,
τὸ σταυροθεοτοκίον· εἶτα [μετὰ τὴν β΄ στιχολ.] τὰ τοῦ
Τριῳδίου (Τετάρτης τυρινῆς). Ὁ ν΄ ψαλμὸς χῦμα, καὶ οἱ
κανόνες ὡς ἑξῆς· λέγομεν τὸν α΄ κανόνα τῆς Παρακλητικῆς
(μετὰ τῶν εἱρμῶν), τὸν τοῦ Μηναίου (ἄνευ εἱρμῶν) καὶ τὸν
τοῦ Τριῳδίου (ἄνευ εἱρμῶν), ἀλλὰ εἰς τὰς ᾠδὰς γ΄ η΄ καὶ θ΄
(καταλιμπάνονται ἡ Παρακλητικὴ καὶ τὸ Μηναῖον καὶ)
λέγομεν μόνον τὸν κανόνα τοῦ Τριῳδίου (μετὰ τῶν εἱρμῶν)
μαζὶ μὲ τοὺς δύο συναπτομένους τριῳδίους κανόνας. Ἐν ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
22
τέλει τῆς γ΄ ᾠδῆς ὁ εἱρμὸς «Στειρωθέντα μου τὸν νοῦν» (ὅλοι
οἱ εἱρμοὶ σήμερον ψάλλονται ἀπὸ τὸ Τριῴδιον), αἴτησις καὶ
τὸ μεσῴδιον κάθισμα τοῦ Μηναίου μετὰ τοῦ σταυροθεο-
τοκίου· ἐν τέλει τῆς ϛ΄ ᾠδῆς ὁ εἱρμὸς «῾Ως ᾿Ιωνᾶν τὸν προ-
φήτην», αἴτησις, ἀντὶ κοντακίου τὸ μαρτυρικὸν τοῦ ἤχου
«Τῆς ἀθεότητος τῶν τυράννων» (βλ. ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου,
ἦχος βαρύς, Τετάρτη πρωὶ) καὶ τὸ συναξάριον. Εἰς τὸ
«Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν», ὁ ἐν τέλει τῆς η΄ ᾠδῆς εἱρμὸς «Τὸν
ἐν τῇ βάτῳ Μωσεῖ»· «Τὴν τιμιωτέραν», ὁ ἐν τέλει τῆς θ΄ ᾠδῆς
εἱρμὸς «Τὴν ὑπερφυῶς σαρκὶ» καὶ τὸ «῎Αξιον ἐστί». Μετὰ
τὴν αἴτησιν, ἀντὶ ἐξαποστειλαρίου, τὸ φωταγωγικὸν τοῦ
βαρέος ἤχου ἐκ τοῦ Τριῳδίου «Διέγειρόν με, Κύριε» (τρὶς) μὲ
κατάληξιν εἰς μὲν τὸ α΄ «Δυνάμει τοῦ σταυροῦ σου καὶ
σῶσόν με», εἰς τὸ β΄ «Πρεσβείαις τοῦ ἁγίου (τοῦ ναοῦ) καὶ
σῶσόν με», εἰς δὲ τὸ γ΄ «Πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου καὶ σῶσόν
με». [Οἱ ψαλμοὶ τῶν αἴνων.] Εἶτα «Σοὶ δόξα πρέπει», ἡ
δοξολογία χῦμα, κ.τ.λ. ὡς συνήθως. Εἰς τὸν στίχον τῶν
αἴνων, ἅπαντα ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. «᾿Αγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖ-
σθαι», τρισάγιον κ.λπ., τὸ ἀπολυτίκιον «᾿Εν τῷ ναῷ ἑστῶ-
τες». Εἶτα «Κύριε, ἐλέησον» (μ΄) καὶ τὰ λοιπὰ ὡς ἐν τῷ
ἑσπερινῷ, ἀλλὰ μετὰ τὴν εὐχὴν τοῦ ἁγίου ᾿Εφραὶμ εὐθὺς
«Δεῦτε προσκυνήσωμεν» (γ΄) καὶ ἀναγινώσκονται αἱ ὧραι α΄,
γ΄ καὶ ϛ΄, ἀκριβῶς ὡς ἔχουν ἐν τῷ Ὡρολογίῳ, ἀλλὰ τὰ τρο-
πάρια αὐτῶν λέγονται χῦμα. Μετὰ τὸ θεοτοκίον τῆς ϛ΄ ὥρας
«῞Οτι οὐκ ἔχομεν παρρησίαν», τὸ τροπάριον τῆς προφητείας,
ἡ προφητεία καὶ τὸ ἕτερον προκείμενον, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ·
εἶτα «Ταχὺ προκαταλαβέτωσαν», ἡ λοιπὴ ἀκολουθία τῆς ϛ΄ ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
23
ὥρας, καὶ μετὰ τὴν εὐχὴν «Θεὲ καὶ Κύριε τῶν δυνάμεων» ἡ
(μεγάλη) ἀπόλυσις.
Εἴδησις. Κατ᾿ ἔθος τῆς ᾿Ιεροσολυμιτικῆς ᾿Εκκλησίας, ἐπικρατῆσαν εἰς
ἅπασαν τὴν ᾿Ορθόδοξον ᾿Εκκλησίαν, τῇ Τετάρτῃ καὶ τῇ Παρασκευῇ τῆς
παρούσης τυρινῆς ἑβδομάδος οὔτε τελεία θ. λειτουργία (Χρυσοστόμου)
οὔτε τοιαύτη προηγιασμένων θείων δώρων τελεῖται· ἐκτὸς ἂν τύχῃ ἐν
ταῖς ἡμέραις αὐταῖς μνήμη ἑορταζομένου ἁγίου, ὁπότε καταλιμπάνεται ἡ
ἀκολουθία τοῦ Τριῳδίου καὶ ψάλλεται μόνον ἡ τοῦ ἁγίου τοιαύτη,
τελεῖται δὲ ἡ θ. λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου.
14. Πέμπτη τῆς τυρινῆς. Βενεδίκτου ὁσίου (†543)· Εὐσχή-
μονος ὁμολογητοῦ ἐπισκόπου Λαμψάκου († θ΄ αἰ.).
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Αντὶ ἀπολυτικίου καὶ κοντακίου, τὰ τροπάρια
τῆς ὥρας.
῾Η ἀκολουθία ψάλλεται κατὰ τὴν τάξιν τῆς προλαβούσης
Δευτέρας. Εἰς τὸν ἑσπερινὸν μετὰ τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας
ἀναγινώσκεται ἡ ἐν τῷ Τριῳδίῳ προφητεία μετὰ τοῦ ἐν τέλει
αὐτῆς προκειμένου. Εἰς τὸν ὄρθρον, μετὰ τὰ καθίσματα τῶν
στιχολογιῶν, οἱ κανόνες ὡς ἑξῆς· οἱ δύο τῆς Παρακλητικῆς
(μὲ τοὺς εἱρμοὺς τοῦ α΄) καὶ ὁ τοῦ Μηναίου (ἄνευ εἱρμῶν),
ἀλλ᾿ εἰς τὰς ᾠδὰς δ΄, η΄ καὶ θ΄ λέγομεν μόνον τὸν κανόνα τοῦ
Μηναίου (μετὰ τῶν εἱρμῶν) καὶ τοὺς κανόνας τῶν δύο τριῳ-
δίων. Ἀφ᾿ ϛ΄ ᾠδῆς κοντάκιον καὶ οἶκος τοῦ Μηναίου καὶ τὸ
συναξάριον, ἀπὸ θ΄ τὸ ἐξαποστειλάριον τῆς ἡμέρας τῆς ἑβδο-
μάδος μετὰ τοῦ θεοτοκίου, πάντα δὲ τὰ λοιπὰ κατὰ τὴν τάξιν
τῆς προλαβούσης Δευτέρας.
᾿Απόστολος: ἡμέρας, Πέμπτης τῆς τυρινῆς (᾿Ιούδα 11-25)·
Εὐαγγέλιον: ἡμέρας, Πέμπτης τῆς τυρινῆς (Λκ. κγ΄ 1-31, 33,
44-56).ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
24
15. Παρασκευὴ τῆς τυρινῆς. ᾿Αγαπίου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ
(†303). ᾿Αριστοβούλου ἀποστόλου Βρετανίας, Μανουὴλ
νεομάρτυρος τοῦ Κρητός (†1792).
Σήμερον δὲν τελεῖται θεία λειτουργία.
῾Η ἀκολουθία κατὰ τὴν τάξιν τῆς παρελθούσης Τετάρτης,
ἀλλ᾿ εἰς τὴν θ΄ ᾠδὴν τῶν κανόνων, ἐπειδὴ ὑπάρχει εἷς μόνον
τριῴδιος κανών, προηγεῖται ἡ θ΄ ᾠδὴ τοῦ κανόνος τοῦ Μη-
ναίου (μετὰ τοῦ εἱρμοῦ αὐτῆς), εἶτα ἡ θ΄ ᾠδὴ τοῦ Τριῳδίου
ἄνευ τοῦ εἱρμοῦ καὶ ἡ θ΄ τοῦ τριῳδίου κανόνος. Πάντα τὰ
λοιπὰ ἐν τῷ ὄρθρῳ καὶ ἐν ταῖς ὥραις, ὡς προεγράφησαν τῇ
Τετάρτῃ, μὴ ἐπιτελουμένης θ. λειτουργίας.
16. Σάββατον τῆς τυρινῆς. † «Τῶν ἐν ἀσκήσει λαμψάντων
ἁγίων ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν». Σαββίνου τοῦ Αἰγυπτίου
(†287). ᾿Ιουλιανοῦ μάρτυρος (γ΄ αἰ.), Χριστοδούλου ὁσίου
τοῦ ἐν Πάτμῳ.
Εἰς τὴν θ΄, ἀναγινωσκομένην λιτήν, ἀντὶ ἀπολυτικίου καὶ
κοντακίου τὰ τροπάρια τῆς ὥρας.
῾Η ἀκολουθία ψάλλεται ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ (ἄνευ τοῦ Μη-
ναίου).
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Καὶ νῦν τῶν ἑσπερίων τὸ α΄ θεοτοκίον
τοῦ ἤχου «Μήτηρ μὲν ἐγνώσθης»· ἄ ν ε υ ε ἰ σ ό δ ο υ, «Φῶς
ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας, τὸ ἀνάγνωσμα τοῦ Τρι-
ῳδίου καὶ τὸ μετ᾿ αὐτὸ ἕτερον προκείμενον, τὸ «Καταξίω-
σον» κ.λπ..
Εἰς τὸν ὄρθρον. ῾Ο κανὼν τῶν πατέρων ἐκ τοῦ Τριῳδίου·
καταβασίαι οἱ εἱρμοὶ τοῦ κανόνος «ᾎσμα ἀναπέμψωμεν»·
«Τὴν τιμιωτέραν», «Τὸν προδηλωθέντα»· οἱ αἶνοι ὡς ἐν τῷ ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
25
Τριῳδίῳ, Καὶ νῦν, «Θεοτόκε, σὺ εἶ ἡ ἄμπελος... μ ε τ ὰ τ ῶ ν
ὁ σ ί ων...»· δοξολογία μεγάλη.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Μετὰ τὴν εἴσοδον, ἀπολυτίκια «῾Ο
Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Προ-
στασία». ᾿Απόστολος ὁσιακός, Σαβ. κζ΄ ἑβδ. ἐπιστ., «῾Ο καρ-
πὸς τοῦ Πνεύματος» (Γαλ. ε΄ 22-ϛ΄ 2)· Εὐαγγέλιον τῆς ἡμέρας,
«Προσέχετε τὴν ἐλεημοσύνην» (Μτθ. ϛ΄ 1-13). Κοινωνικὸν
«Εἰς μνημόσυνον αἰώνιον ἔσονται δίκαιοι».
17. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ. «Ἀνάμνησις τῆς ἀπὸ τοῦ
παραδείσου ἐξορίας τοῦ πρωτοπλάστου ᾿Αδάμ». ᾿Αλεξίου ὁσ.
τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ (†411). ῏Ηχος πλ. δ΄, ἑωθινὸν η΄
(τυπικὸν Τριῳδίου, Κυριακὴ Τυρινῆς §§14-16).
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «῾Ο Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν»·
κοντάκιον «῾Ως εὐσεβείας κήρυκας».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 6, τοῦ Τριῳδίου
4, Δόξα, «᾿Εκάθισεν ᾿Αδάμ», Καὶ νῦν, «῾Ο βασιλεὺς τῶν
οὐρανῶν».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, «᾿Εξεβλήθη ᾿Αδάμ», Καὶ
νῦν, «῾Ο ποιητὴς καὶ λυτρωτής μου».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ «᾿Εξ ὕψους κατῆλθες», Δόξα, Καὶ νῦν, «῾Ο
δι᾿ ἡμᾶς». Ἀπόλυσις.
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμὸν ὁ τριαδικὸς
κανὼν τοῦ ἤχου, Δόξα, τὸ ἐν τῷ Τριῳδίῳ διὰ τὴν λιτὴν ἰδιό-
μελον «Ἥλιος ἀκτῖνας», Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Μυστικῶς ἀνυ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
26
μνοῦμεν», τὰ τριαδικὰ «῎Αξιoν ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ τὰ
3 κατανυκτικὰ τροπάρια «᾿Ελέησον ἡμᾶς, Κύριε» κ.λπ..
Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν ἑβδομάδα, α΄ τῶν νηστειῶν, θὰ τελε-
σθοῦν δύο θεῖαι λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων (Τετάρτῃ καὶ Πα-
ρασκευῇ).
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον εἰς τὸ «Θεὸς Κύ-
ριος» τὸ ἀπολυτίκιον «᾿Εξ ὕψους κατῆλθες», Δόξα, τὸ αὐτό,
Καὶ νῦν, «῾Ο δι᾿ ἡμᾶς». [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ πολυέλεος «᾿Επὶ
τῶν ποταμῶν Βαβυλῶνος» (Τ.Μ.Ε. Προθεωρία §20).]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα καὶ τὰ εὐλογητάρια. Ἡ ὑπα-
κοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (η΄) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· μετὰ τὸν
ν΄ ψαλμόν, τὰ ἰδιόμελα «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως ἐν
τῷ Τριῳδίῳ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος (μετὰ τῶν εἱρμῶν) καὶ ὁ τοῦ
Τριῳδίου (μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι»)·
ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος καὶ τὰ
μεσῴδια καθίσματα τοῦ Τριῳδίου· ἀφ᾿ ϛ΄ κοντάκιον καὶ οἶ-
κος τοῦ Τριῳδίου, τὸ μηνολόγιον καὶ τὸ ὑπόμνημα τοῦ Τριῳ-
δίου.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «῾Ως ἐν ἠπείρῳ πεζεύσας»· «Τὴν
τιμιωτέραν», ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς «Θεὸν ἀνθρώποις ἰδεῖν
ἀδύνατον».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «Ἅγιος Κύριος», τὸ η΄ ἀναστάσιμον
«Δύο ἀγγέλους βλέψασα» καὶ τοῦ Τριῳδίου «Τῆς ἐντολῆς
σου, Κύριε» καὶ «᾿Αποικισθέντες, Κύριε», ὃ ἐστὶ καὶ θεοτο-
κίον.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
27
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ ἀναστάσιμα 5 καὶ τοῦ Τριῳδίου ἰδιόμε-
λα 3, «Οἴμοι! ὁ ᾿Αδὰμ» κ.λπ. –εἰς τοὺς συνήθεις στίχους τῆς
Κυριακῆς τὰ δύο τελευταῖα–, Δόξα, τοῦ Τριῳδίου «῎Εφθασε
καιρός», Καὶ νῦν, «῾Υπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη,
«Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος» (ἢ «Σήμερον σωτηρία»).
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ συνήθη ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ
καὶ εἰς τοὺς μακαρισμοὺς 4 τροπάρια τοῦ ἤχου καὶ ἡ ϛ΄ ᾠδὴ
τοῦ κανόνος τῆς Τυρινῆς εἰς 4].
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «᾿Εξ ὕψους κατῆλθες»
καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον τοῦ Τριῳδίου «Τῆς σοφίας ὁδηγέ».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος: Κυρ. τῆς τυρινῆς, «Νῦν ἐγ-
γύτερον ἡμῶν ἡ σωτηρία» (῾Ρωμ. ιγ΄ 11-ιδ΄ 4)· Εὐαγγέλιον: ὁ-
μοίως, «᾿Εὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν»
(Μτθ. ϛ΄ 14-21).
Εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῎Αξιον ἐστίν».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ
τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
Σημείωσις. Ἔνθα τιμᾶται ἡ μνήμη τοῦ ὁσίου ᾿Αλεξίου, ἡ ἐξ ἰδιαι-
τέρας φυλλάδος ἀκολουθία αὐτοῦ συμψάλλεται κατὰ τὰς συναφεῖς δια-
τάξεις τοῦ Τυπικοῦ (Τ.Μ.Ε., 10 Φεβρ. §§3-5)· ᾿Απόστολος τοῦ ὁσίου, 6
Δεκ. (῾Εβρ. ιγ΄ 17-21)· Εὐαγγέλιον τοῦ Τριῳδίου.
Τῇ αὐτῇ Κυριακῇ ἑσπέρας. Εἰς τὴν θ΄. Ἀπολυτίκιον «᾿Εξ
ὕψους κατῆλθες»· κοντάκιον Τριῳδίου «Τῆς σοφίας, ὁδηγέ».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακός (ἄνευ Ψαλτηρίου).
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» (λεγόμενον σύντομον) ἀπὸ
τοῦ στίχου «᾿Εξάγαγε ἐκ φυλακῆς» τὰ 4 κατανυκτικὰ τοῦ πλ
δ΄ ἤχου (ζήτει αὐτὰ ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου) «Σὲ τὸν βασιλέα»
κ.λπ., εἶτα προσόμοια τοῦ Τριῳδίου 3 «᾿Εγκρατείᾳ τὴν σάρ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
28
κα» κ.λπ. (ζήτει τῇ Κυριακῇ τῆς τυρινῆς ἑσπέρας) καὶ τοῦ
Μηναίου (Μαρτίου 18) ἕτερα 3 «῾Ως ἀστὴρ ἀνατέταλκας»
κ.λπ., Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἐν συνεχείᾳ προσόμοιον θεοτοκίον
«Φωτοφόρον παλάτιον».
ΕΙΣΟΔΟΣ μετὰ θυμιατοῦ (ἥ τις γίνεται ἐν πάσαις ταῖς Κυρι-
ακαῖς τῆς μεγ. Τεσσαρακοστῆς εἰς τὸ λυχνικόν, διὰ τὰ μεγάλα
προκείμενα), «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ τὸ μέγα προκείμενον «Μὴ
ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου», κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ
τάξιν.
Ἡ ἐκτενὴς «Εἴπωμεν πάντες», «Καταξίωσον» καὶ τὰ λοιπὰ
ὡς συνήθως.
ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΙΧΟΝ, τὸ ἰδιόμελον τοῦ Τριῳδίου «῎Ελαμψεν ἡ
χάρις σου» δὶς καὶ τὸ μαρτυρικὸν «῾Ο ἐνδοξαζόμενος» ἅπαξ,
εἰς τοὺς στίχους αὐτῶν, Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ προσόμοιον
θεοτοκίον «Τῶν ἀγγέλων αἱ τάξεις».
«Νῦν ἀπολύεις», τρισάγιον κ.λπ., «῞Οτι σοῦ ἐστίν», οἱ χοροὶ
τὰ τροπάρια «Θεοτόκε παρθένε», «Βαπτιστὰ τοῦ Χριστοῦ»,
Δόξα, «῾Ικετεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν», Καὶ νῦν, «῾Υπὸ τὴν σὴν εὐσ-
πλαγχνίαν»· «Κύριε, ἐλέησον» (μ΄), Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὴν τιμιω-
τέραν», «᾿Εν ὀνόματι Κυρίου εὐλόγησον, πάτερ»· ὁ ἱερεὺς «῾Ο
ὢν εὐλογητός», «᾿Επουράνιε βασιλεῦ», αἱ τρεῖς μεγ. μετάνοιαι
μετὰ τῆς εὐχῆς τοῦ ἁγ. ᾿Εφραὶμ «Κύριε καὶ δέσποτα τῆς ζωῆς
μου», καὶ ἡ (μεγ.) ἀπόλυσις «Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς ἡμῶν»
(ἐν ᾗ μνημονεύεται ὁ ἅγιος τῆς ἑπομένης ἡμέρας), ἀλλὰ πρὸ τοῦ
«Δι᾿ εὐχῶν» ὁ β΄ χορὸς ψάλλει τὸ «Πάντων προστατεύεις,
ἀγαθή», κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ ὁποίου παρέχεται διὰ τοῦ ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
29
ἱερέως ἡ συγχώρησις, καὶ εἶτα τὸ «Δι᾿ εὐχῶν» (τυπικὸν Τριῳ-
δίου §17).
Εἴδησις. ῾Η τάξις αὕτη τηρεῖται καὶ κατὰ τοὺς κατανυκτικοὺς ἑσπε-
ρινοὺς τῶν ἑπομένων πέντε Κυριακῶν τῶν νηστειῶν, ἐναλλασσομένων
τῶν κατανυκτικῶν τροπαρίων τῶν ἤχων ἑκάστης ἑβδομάδος καὶ τῶν
λοιπῶν τροπαρίων τοῦ Τριῳδίου.
18. † Καθαρὰ Δευτέρα. Κυρίλλου ἀρχιεπισκόπου ᾿Ιεροσο-
λύμων (†386). Τροφίμου, Εὐκαρπίωνος καὶ τῶν σὺν αὐτοῖς
μαρτύρων (†300).
Ἄρχεται ἡ ἁγία καὶ μεγάλη Τεσσαρακοστή
Τῇ Δευτέρᾳ πρωὶ παραλείπεται τὸ μεσονυκτικὸν «διὰ τὴν
τῆς ἑσπέρας παράκλησιν».
Εἰς τὸν ὄρθρον. «Εὐλογητὸς ὁ Θεός», «Βασιλεῦ οὐράνιε»,
τρισάγιον κ.τ.λ., «῞Οτι σοῦ ἐστί», «Κύριε, ἐλέησον» (ιβ΄),
Δόξα, Καὶ νῦν, «᾿Εν ὀνόματι Κυρίου εὐλόγησον, πάτερ», καὶ
ὁ ἱερεὺς εὐθὺς* «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καὶ ὁμοουσίῳ», ὁ δὲ
ἀναγνώστης τὸν ἑξάψαλμον. Τὰ εἰρηνικὰ καὶ ἡ ἐκφώνησις
«῞Οτι πρέπει σοι».
ΤΡΙΑΔΙΚΑ. Εἰς τὸν ἦχον τῆς ἑβδομάδος (πλ. δ΄ ἦχος) τὸ ἀλ-
ληλουιάριον τετράκις μὲ τοὺς στίχους αὐτοῦ «᾿Εκ νυκτὸς ὀρ-
θρίζει» κ.λπ., ὡς ἐν τῷ ῾Ωρολογίῳ, μεθ᾿ ὃ τοὺς ἐν τῷ τέλει τοῦ
* Τὸ μεσονυκτικὸν καὶ τὰ τροπάρια «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου»
κ.λπ. παραλείπονται μόνον σήμερον· ἐν ταῖς λοιπαῖς ἡμέραις τῆς Τεσσα-
ρακοστῆς λέγονται ὡς σύνηθες· [ἐν δὲ ταῖς ἱεραῖς μοναῖς] λέγονται καὶ οἱ
καλούμενοι βασιλικοὶ ψαλμοὶ (19 καὶ 20) ὡς ἐν τῷ Ὡρολογίῳ.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
30
Τριῳδίου τριαδικοὺς ὕμνους** τοῦ ἤχου τῆς ἑβδομάδος. [Τὰ
ἐνδιάτακτα 3 καθίσματα τοῦ Ψαλτηρίου.] Μικρὰ συναπτή.
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ εἰς τὴν α΄ στιχολογίαν, τὰ κατανυκτικὰ τοῦ
ἤχου τῆς ἑβδομάδος (Δευτέρας τοῦ πλ. δ΄ ἤχου, ἅ περ ζήτει εἰς
τὸ τέλος τοῦ Τριῳδίου). Εἰς τὴν β΄ καὶ γ΄ στιχολογίαν τὰ κα-
θίσματα τῆς ἡμέρας τοῦ Τριῳδίου (Δευτέρας α΄ ἑβδομάδος
«Τῆς νηστείας τῇ θείᾳ ἀπαρχῇ», κ.λπ.).
Ὁ ν΄ ψαλμὸς χῦμα, τὸ «Σῶσον, ὁ Θεός», «Κύριε, ἐλέησον»
(ιβ΄) καὶ ἡ ἐκφώνησις «᾿Ελέει καὶ οἰκτιρμοῖς».
ΚΑΝΟΝΕΣ. Ἐν συνεχείᾳ στιχολογοῦνται αἱ ἐννέα βιβλικαὶ
ᾠδαὶ κατὰ τὴν τάξιν αὐτῶν. Εἶτα ψάλλονται ἢ ἀναγινώ-
σκονται, ἄνευ προϋμνίου ἢ στίχου τινός, οἱ κανόνες ὡς ἑξῆς·
εἰς ὅσας ᾠδὰς ὑπάρχουν τριῴδια προηγεῖται ὁ κανὼν τοῦ
Μηναίου μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ καὶ ἕπονται τὰ τριῴδια, εἰς
δὲ τὰς λοιπὰς ᾠδὰς μόνον ὁ κανὼν τοῦ Μηναίου. Εἰς τὸ τέ-
λος τῆς γ΄ ᾠδῆς τοῦ κανόνος τοῦ Μηναίου ψάλλεται πάλιν ὁ
εἱρμὸς αὐτῆς (ἐννοεῖται ὅτι, ἂν μετὰ τὸ Μηναῖον ἀνεγνώ-
** ᾿Ιστέον, ὅτι ἡ συμπλήρωσις τῶν τριαδικῶν ὕμνων γίνεται ὡς ἑξῆς.
Τοῦ 1ου τροπαρίου μὲ τὸ χαρακτηριστικὸν τῆς ἡμέρας (Δευτέρα: «προ-
στασίαις τῶν ἀσωμάτων, σῶσον ἡμᾶς». Τρίτη: «πρεσβείαις τοῦ προ-
δρόμου, σῶσον ἡμᾶς». Τετάρτη καὶ Παρασκευή: «δυνάμει τοῦ σταυροῦ
σου, σῶσον ἡμᾶς». Πέμπτη: «πρεσβείαις τῶν ἀποστόλων, σῶσον ἡμᾶς»).
Τοῦ 2ου τροπαρίου μὲ τὸ χαρακτηριστικὸν τοῦ ἁγίου τοῦ ναοῦ (π.χ.
«πρεσβείαις τοῦ ὁσίου, σῶσον ἡμᾶς» ἢ «πρεσβείαις τῆς ἀθληφόρου...» ἢ
«πρεσβείαις τῶν μαρτύρων...» ἢ «πρεσβείαις τοῦ ἱεράρχου, σῶσον ἡμᾶς»
κ.λπ.). Ἂν ὅμως ὁ ναὸς τιμᾶται ἐπ᾿ ὀνόματι δεσποτικῆς ἢ θεομητορικῆς
ἑορτῆς, ἡ συμπλήρωσις τοῦ 2ου τροπαρίου γίνεται ὅπως καὶ τοῦ α΄, πλὴν
τῆς Πέμπτης, ἀφιερωμένης οὔσης καὶ εἰς τὸν ἅγιον Νικόλαον, καθ᾿ ἣν ἡ
συμπλήρωσις γίνεται μὲ τὸ «πρεσβείαις τοῦ ἱεράρχου, σῶσον ἡμᾶς».
Τοῦ 3ου τριαδικοῦ ὕμνου ἡ συμπλήρωσις γίνεται ἀείποτε μὲ τὸ «διὰ
τῆς Θεοτόκου, ἐλέησον ἡμᾶς».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
31
σθησαν τριῴδια, τότε ψάλλεται ὁ εἱρμὸς τοῦ β΄ τριῳδίου), αἴ-
τησις, ἐκφώνησις «῞Οτι σὺ εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν» καὶ τὸ μεσῴδιον
κάθισμα τοῦ Μηναίου μετὰ τοῦ θεοτοκίου ἢ (Τετάρτῃ καὶ
Παρασκευῇ) τοῦ σταυροθεοτοκίου. Εἰς τὸ τέλος τῆς ϛ΄ ᾠδῆς
τοῦ κανόνος τοῦ Μηναίου (ἢ τοῦ τριῳδίου) ψάλλεται πάλιν
ὁ εἱρμὸς αὐτῆς, αἴτησις καὶ ἐκφώνησις «Σὺ γὰρ εἶ ὁ βασι-
λεύς». Εἶτα ἀντὶ κοντακίου τὸ ἐνδιάτακτον μαρτυρικὸν κά-
θισμα (ζήτει ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου· τὸ τυχὸν κοντάκιον τοῦ
Μηναίου καταλιμπάνεται), καὶ τὸ συναξάριον. (Σημειωτέον
ὅτι ἐν τῇ η΄ ᾠδῇ πρὸ τοῦ τριαδικοῦ, ἀντὶ τοῦ Δόξα, λέγομεν
«Εὐλογοῦμεν Πατέρα, Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα, τὸν Κύρι-
ον...»)
Εἰς τὸ «Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν» ὁ εἱρμὸς τῆς η΄ ᾠδῆς τοῦ β΄
τριῳδίου, «Τὴν Θεοτόκον καὶ μητέρα» καὶ στιχολογοῦμεν
«Τὴν τιμιωτέραν»· εἶτα ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τριῳδίου
καὶ τὸ «῎Αξιον ἐστίν». Αἴτησις, καὶ ἐκφώνησις «῞Οτι σὲ αἰ-
νοῦσι».
ΦΩΤΑΓΩΓΙΚΟΝ* ψάλλεται (ἐκ τρίτου) τὸ τοῦ ἤχου τῆς ἑ-
βδομάδος ἀντὶ ἐξαποστειλαρίου. [Μετὰ τοὺς ψαλμοὺς τῶν
αἴνων] στιχηρὰ αἴνων δὲν ψάλλονται, ἀλλ᾿ εὐθὺς «Σοὶ δόξα
πρέπει» καὶ ἡ δοξολογία χῦμα. Ὁ ἱερεὺς «Πληρώσωμεν τὴν
ἑωθινὴν» κ.τ.λ. ὡς συνήθως.
* ᾿Ιστέον ὅτι ἡ συμπλήρωσις τῶν φωταγωγικῶν γίνεται μὲ τὰ σημειω-
θέντα χαρακτηριστικὰ εἰς τοὺς τριαδικοὺς ὕμνους, ἀλλὰ εἰς τὰ φωταγω-
γικὰ κατακλείονται οὐχὶ μὲ τὸ «σῶσον ἡμᾶς», ἀλλὰ μὲ τὸ «καὶ σῶσόν
με» (π.χ. «πρεσβείαις τῆς ἀθληφόρου καὶ σῶσόν με», τὸ δὲ γ΄ πάντοτε μὲ
τὸ «πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου καὶ σῶσόν με»).ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
32
ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΙΧΟΝ ΤΩΝ ΑΙΝΩΝ τὸ ἰδιόμελον τοῦ Τριῳδίου
δὶς καὶ τὸ μαρτυρικὸν ἅπαξ εἰς τοὺς οἰκείους στίχους, Δόξα,
Καὶ νῦν, θεοτοκίον ἢ (Τετάρτῃ καὶ Παρασκευῇ) σταυροθεο-
τοκίον (σήμερον τὸ ἰδιόμελον «᾿Ελήλυθεν ἡ νηστεία», κ.τ.λ.).
«᾿Αγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι», τρισάγιον κ.λπ., «᾿Εν τῷ να-
ῷ ἑστῶτες», «Κύριε, ἐλέησον» (μ΄), Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὴν τιμι-
ωτέραν», «᾿Εν ὀνόματι Κυρίου»· ὁ ἱερεὺς «῾Ο ὢν εὐλογητός»,
τὸ «᾿Επουράνιε βασιλεῦ», αἱ τρεῖς μεγάλαι μετάνοιαι μετὰ
τῆς εὐχῆς τοῦ ἁγ. ᾿Εφραὶμ «Κύριε καὶ δέσποτα τῆς ζωῆς μου»
καὶ εὐθὺς ἐπισυνάπτονται
ΑΙ ΩΡΑΙ, ἀρχόμεναι πᾶσαι μετὰ τοῦ «Δεῦτε προσκυνήσω-
μεν» γ΄, κατὰ τὴν τάξιν τοῦ Τριῳδίου καὶ τοῦ ῾Ωρολογίου
(ἀλλ᾿ ἐν ταῖς ἐνορίαις μετὰ τὴν εὐχὴν τοῦ ἁγίου Ἐφραὶμ πα-
ραλείπεται τὸ τρισάγιον καὶ λέγεται εὐθὺς ἡ εὐχὴ ἑκάστης
ὥρας). Εἰς τὴν θ΄ ὥραν, μετὰ τὸ τρισάγιον καὶ τὰ μετ᾿ αὐτὸ
τροπάρια «Βλέπων ὁ λῃστὴς» κ.λπ., τὸ «Κύριε, ἐλέησον» (μ΄),
Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὴν τιμιωτέραν», «᾿Εν ὀνόματι Κυρίου», ὁ
ἱερεὺς «Δι᾿ εὐχῶν», αἱ τρεῖς μεγάλαι μετάνοιαι μετὰ τῆς εὐχῆς
«Κύριε καὶ δέσποτα» καὶ οἱ χοροὶ εἰς ἦχον πλ. δ΄ τοὺς μακα-
ρισμοὺς μετ᾿ ἐφυμνίου εἰς ἕκαστον στίχον τὸ «Μνήσθητι ἡ-
μῶν, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου», κατὰ τὴν ἐν τῷ
Τριῳδίῳ καὶ ῾Ωρολογίῳ τάξιν. Εἶτα τὰ τροπάρια «Χορὸς ὁ
ἐπουράνιος» κ.λπ., Καὶ νῦν, «Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν», τὸ «῎Α-
νες, ἄφες», τὸ «Πάτερ ἡμῶν», ὁ ἱερεὺς «῞Οτι σοῦ ἐστί», καὶ
τὰ κοντάκια «᾿Επὶ τοῦ ὄρους μετεμορφώθης», τὸ τῆς ἡμέρας
τῆς ἑβδομάδος (βλέπε αὐτὸ εἰς τὴν ἀκολουθίαν τῶν τυπικῶν),
τοῦ ἁγίου τοῦ ναοῦ, τὸ ἐνδιάτακτον μαρτυρικόν (τὸ ὁποῖον
ἀνεγνώσθη καὶ μετὰ τὴν ϛ΄ ᾠδὴν τῶν κανόνων), Δόξα, τὸ νε-ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
33
κρώσιμον «Μετὰ τῶν ἁγίων», Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Προστα-
σία», «Κύριε, ἐλέησον» (μ΄), «῾Ο ἐν παντὶ καιρῷ», «Κύριε,
ἐλέησον» (γ΄), Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὴν τιμιωτέραν», «᾿Εν ὀνό-
ματι Κυρίου», ὁ ἱερεὺς «῾Ο Θεὸς οἰκτιρήσαι ἡμᾶς», αἱ τρεῖς
μεγάλαι μετάνοιαι, μεθ᾿ ἃς ἄρχεται
Ὁ ἑσπερινός (ἄνευ προηγιασμένων δώρων). Μετὰ τὰς ὡς
ἄνω 3 μεγ. μετανοίας εὐθὺς «Δεῦτε προσκυνήσωμεν» γ΄ καὶ ὁ
προοιμιακός [μετὰ τὰ εἰρηνικὰ λέγε, εἰ βούλει, τὸ ιη΄ κάθισμα
τοῦ Ψαλτηρίου].
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ». Ἑσπέρια, εἰς στίχους 6, στι-
χηρὰ προσόμοια τοῦ Τριῳδίου 3 (σήμερον «Πᾶσαν ἁμαρ-
τίαν» κ.λπ.) καὶ 3 τοῦ ἁγίου τῆς ἑπομένης ἡμέρας ἐκ τοῦ Μη-
ναίου (σήμερον τῆς 19ης Μαρτίου «Θείας ἐπιγνώσεως»
κ.λπ.), Δόξα, Καὶ νῦν, θεοτοκίον προσόμοιον τοῦ Μηναίου (ἢ
ἐν Τρίτῃ καὶ Πέμπτῃ σταυροθεοτοκίον ἢ ἐν ἑκάστῃ Παρα-
σκευῇ τὸ α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου τῆς ἑβδομάδος).
ΑΝΕΥ ΕΙΣΟΔΟΥ «Φῶς ἱλαρόν», ὁ ἱερεὺς «῾Εσπέρας», ὁ
ἀναγνώστης τὰ ἀναγνώσματα μετὰ τῶν οἰκείων προκειμένων
καὶ τῶν στίχων αὐτῶν ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ, τὸ «Καταξίωσον»,
ὁ ἱερεὺς «Πληρώσωμεν τὴν ἑσπερινὴν» κ.τ.λ., ὡς συνήθως.
ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΙΧΟΝ ἅπαντα τοῦ Τριῳδίου κατὰ τὴν ἐν αὐτῷ
τάξιν. «Νῦν ἀπολύεις», τρισάγιον κ.λπ., εἰς ἦχον πλ. α΄ τὰ
τροπάρια «Θεοτόκε παρθένε» κ.λπ. (τὸ τελευταῖον κατὰ τὸ
Τ.Μ.Ε. λέγεται χῦμα), τὸ «Κύριε, ἐλέησον» (μ΄), Δόξα, Καὶ
νῦν, «Τὴν τιμιωτέραν», «᾿Εν ὀνόματι Κυρίου», ὁ ἱερεὺς «῾Ο
ὢν εὐλογητός», τὸ «᾿Επουράνιε βασιλεῦ», αἱ 3 μεγάλαι μετά-
νοιαι μετὰ τῆς οἰκείας εὐχῆς, τρισάγιον κ.λπ., τὸ «Κύριε, ἐλέ-
ησον» (ιβ΄), «Παναγία τριάς, τὸ ὁμοούσιον κράτος», «Εἴη τὸ ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
34
ὄνομα Κυρίου» τρίς (χῦμα), Δόξα, Καὶ νῦν, ὁ ἀναγνώστης
τοὺς ψαλμοὺς λγ΄ (33) «Εὐλογήσω τὸν Κύριον» καὶ ρμδ΄
(144) «῾Υψώσω σε, ὁ Θεός μου» καὶ ἀπόλυσις (ἐν τῇ ὁποίᾳ
μνημονεύεται ὁ ἅγιος τῆς ἑπομένης ἡμέρας).
Τῇ Δευτέρᾳ ἑσπέρας. Τὸ μέγα ἀπόδειπνον, κατὰ τὴν συν-
ήθη ἐν τῷ ῾Ωρολογίῳ τάξιν· μετὰ τὴν δοξολογίαν ψάλλεται τὸ
ἐνδιάτακτον τμῆμα τοῦ μεγ. κανόνος μετὰ τῶν εἱρμῶν, ὡς ἐν
τῷ Τριῳδίῳ (τὰ τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς μὲ στίχον «᾿Ελέησόν
με, ὁ Θεός, ἐλέησόν με», Δόξα, τὸ τριαδικόν, Καὶ νῦν, τὸ θεο-
τοκίον). Μόνον κατὰ τὴν α΄ ἑβδομάδα τῶν νηστειῶν, μετὰ τὸ
«Τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μου», ὁ ἱερεὺς ἐκ τῶν βημοθύρων ἀνα-
γινώσκει τὸ οἰκεῖον Εὐαγγέλιον τῶν παννυχίδων (σήμερον
τῆς Δευτέρας «Βλέπετε μὴ πλανηθῆτε» Λκ. κα΄ 8-36). Εἰς τὴν
ἀπόλυσιν πρὸ τοῦ «Δι᾿ εὐχῶν» ψάλλεται τὸ τροπάριον «Πάν-
των προστατεύεις» (ἐν Τρίτῃ καὶ Πέμπτῃ ἑσπέρας τὸ «Σφα-
γήν σου τὴν ἄδικον»).
Εἰδήσεις. 1. Εἰς τοὺς ἱκετευτικοὺς στίχους τοῦ μεγάλου ἀποδείπνου
«Παναγία δέσποινα Θεοτόκε» ψάλλεται μετὰ τὸν στίχον «῞Οσιοι θεο-
φόροι πατέρες ἡμῶν» καὶ στίχος τοῦ ἁγίου τοῦ ναοῦ, ἔτι δέ, εἰ ὁ τυχὼν
ἅγιος, οὗ τινος ἐψάλη ὁ ἑσπερινός, εἶναι ἑορταζόμενος, καὶ στίχος
αὐτοῦ (παράβαλε Τ.Μ.Ε., 10 Φεβρ., §13).
2. Ἐπίσης τὰ ἐν τῷ ῾Ωρολογίῳ κείμενα τροπάρια ὑπὸ τὴν ἐπιγραφὴν
«῞Ετερα τροπάρια ψαλλόμενα ἡμέραν παρ᾿ ἡμέραν», λέγονται τὴν ἑσπέ-
ραν ἑκάστης Τρίτης καὶ Πέμπτης ἀντὶ τῶν «Φώτισον τοὺς ὀφθαλμούς
μου» κ.λπ..
3. Τμήματα τοῦ μεγάλου κανόνος, ὡς ἔχουν ἐν τῷ Τριῳδίῳ, ψάλ-
λονται μόνον τὴν α΄ ἑβδομάδα τῶν νηστειῶν. ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
35
4. Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας ἀναγινώσκεται τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον,
ψάλλεται ὁ κανὼν τοῦ ᾿Ακαθίστου καὶ ἀναγινώσκεται μία στάσις τῶν
Χαιρετισμῶν.
19. Τρίτη. Χρυσάνθου καὶ Δαρείας τῆς ᾿Αθηναίας· Κλαυ-
δίου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ μαρτύρων (†283)· Δημητρίου νε-
ομάρτυρος τοῦ Τορναρᾶ (†1564).
Τῇ Τρίτῃ πρωί. Τὸ μεσονυκτικόν (ὅ περ ἀπὸ σήμερον λέ-
γεται εἰς πάσας τὰς καθημερινὰς τῆς μεγ. Τεσσαρακοστῆς), ὁ
ὄρθρος τῆς ἡμέρας, αἱ ὧραι καὶ ὁ ἑσπερινὸς τῆς ἑπομένης ἄ-
νευ προηγιασμένης (Τ.Μ.Ε., τυπικὸν Τριῳδίου §§ 18 καὶ 19).
Τῇ Τρίτῃ ἑσπέρας. Τὸ μέγα ἀπόδειπνον μετὰ τοῦ β΄ τμή-
ματος τοῦ μεγ. κανόνος· Εὐαγγέλιον τῆς Τρίτης τῶν παννυχί-
δων «Προσέχετε τὴν ἐλεημοσύνην» (Μτθ. ϛ΄ 1-13)· εἰς τὴν
συγχώρησιν «Σφαγήν σου τὴν ἄδικον».
Διατάξεις καθημερινῶν Τεσσαρακοστῆς
1. Καθ᾿ ἑκάστην ἀπὸ Δευτέρας ἕως Παρασκευῆς τὸ πρωὶ τῶν ἑβδο-
μάδων τῆς Τεσσαρακοστῆς διεξάγονται αἱ ἀκολουθίαι τοῦ μεσονυκτι-
κοῦ, τοῦ ὄρθρου τῆς ἡμέρας, τῶν ὡρῶν καὶ τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἑπομένης,
ὡς περιγράφεται κατὰ τὴν παροῦσαν α΄ ἑβδομάδα.
2. ῾Ο ἑσπερινὸς τελεῖται μετὰ τῶν προηγιασμένων ἑκάστῃ Τετάρτῃ
καὶ Παρασκευῇ, ταῖς δὲ λοιπαῖς τρεῖς ἡμέραις ἄνευ προηγιασμένης,
ἐκτὸς εἰ τύχοι μνήμη ἑορταζομένου ἁγίου, κατὰ τὰ ἐν τῷ Τυπικῷ δια-
λαμβανόμενα (Τ.Μ.Ε., τυπικὸν Τριῳδίου §§20-21). Συμφώνως μὲ
ἀρχαῖα Τυπικὰ εἶναι δυνατὴ ἡ τέλεσις προηγιασμένης καὶ ἐν ἄλλῃ
ἡμέρᾳ τῆς Τεσσαρακοστῆς, ἂν ἡ ἀνάγκη τὸ ἀπαιτῇ, πλὴν βεβαίως Σαβ-
βάτου, Κυριακῆς, τῆς ῾Υπαπαντῆς καὶ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ.
3. Αἱ μνῆμαι ἑορταζομένων ἁγίων, αἱ ὁποῖαι συμπίπτουν ἐν καθημε-
ρινῇ τῆς μεγ. Τεσσαρακοστῆς, εἶναι ὀρθότερον νὰ μετατίθενται ἐν Σαβ-
βάτῳ ἢ Κυριακῇ, συμφώνως μὲ τοὺς μθ΄ καὶ να΄ κανόνας τῆς ἐν Λαοδι-
κείᾳ συνόδου (ἔτους 360). ᾿Εξαιροῦνται αἱ μνῆμαι τοῦ ἁγ. Χαραλάμ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
36
πους (10 Φεβρ.), τοῦ Προδρόμου (24 Φεβρ.) καὶ τῶν ἁγίων Τεσσαρά-
κοντα (9 Μαρτίου).
4. Ἐν τῇ ἀπολύσει τοῦ ἑσπερινοῦ (τελουμένου συνήθως τὸ πρωὶ τῆς
προηγουμένης) καὶ τοῦ μεγάλου ἀποδείπνου μνημονεύεται ὁ ἅγιος τῆς
ἑπομένης ἡμέρας ὁ ἔχων ἀκολουθίαν ἐν τῷ Μηναίῳ.
20. Τετάρτη. Τῶν ἐν τῇ μονῇ τοῦ ἁγ. Σάββα ἀναιρεθέντων
πατέρων (†796)· Μύρωνος νεομάρτυρος τοῦ ἐξ ῾Ηρακλείου
(†1793).
Τῇ Τετάρτῃ πρωί. ῾Η ἀκολουθία μεσονυκτικοῦ, ὄρθρου
καὶ ὡρῶν μετὰ τῶν μακαρισμῶν, ὡς προδεδήλωται· εὐθὺς με-
τὰ τὴν εὐχὴν «Παναγία Τριάς, τὸ ὁμοούσιον κράτος» ὁ ἱε-
ρεὺς ἐκφωνεῖ τὴν (μικρὰν) ἀπόλυσιν καὶ τὸ «Δι᾿ εὐχῶν», μεθ᾿
ὃ ἄρχεται
῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ τῆς ἱ. ἀκολουθίας τῶν προηγιασμένων
δώρων. ῾Ο ἱερεὺς «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία». «Δεῦτε προσκυ-
νήσωμεν» τρὶς καὶ ὁ προοιμιακός. Τὰ εἰρηνικά, καὶ τὸ ιη΄
κάθισμα τοῦ Ψαλτηρίου («Πρὸς Κύριον»).
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», εἰς στίχους 10, τὸ ἐν τῷ Τριῳ-
δίῳ ἰδιόμελον τῆς ἡμέρας «Νηστεύοντες, ἀδελφοὶ» δίς, τὸ
μαρτυρικὸν «Εἴ τις ἀρετὴ» ἅπαξ, προσόμοια τῆς σειρᾶς 3
«Φεγγοβόλους ὑμᾶς» κ.λπ. καὶ τοῦ Μηναίου (Μαρτίου 21)
ἕτερα 3 «Κόσμου τοὺς θορύβους» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, Καὶ νῦν,
τὸ ἐν συνεχείᾳ θεοτοκίον προσόμοιον «Πάντων θλιβομένων».
ΕΙΣΟΔΟΣ μετὰ θυμιατοῦ, «Φῶς ἱλαρὸν» ἄνευ μέλους, ὁ ἱε-
ρεὺς «῾Εσπέρας», ὁ ἀναγνώστης «Προκείμενον» κ.λπ. καὶ τὸ
ἀνάγνωσμα τῆς Γενέσεως, τὸ ἕτερον προκείμενον μετὰ τοῦ
στίχου αὐτοῦ καὶ ἐμμελῶς «Κέλευσον»· ὁ ἱερεὺς ἱστάμενος ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
37
πρὸ τῆς ἁγίας τραπέζης καὶ κρατῶν θυμιατήριον καὶ λαμπά-
δα ἀνημμένην ἐκφωνεῖ «Σοφία, ὀρθοί», στραφεὶς δὲ πρὸς τὸν
λαὸν «Φῶς Χριστοῦ φαίνει πᾶσι»· καὶ ὁ ἀναγνώστης τὸ β΄
ἀνάγνωσμα (Παροιμιῶν).
ΚΑΤΕΥΘΥΝΘΗΤΩ. Εἶτα ὁ ἱερεὺς πρὸ τῆς ἁγίας τραπέζης
θυμιῶν ψάλλει τὸ «Κατευθυνθήτω», ὃ ἐπαναλαμβάνουν οἱ
χοροὶ ἐξ ὑπαμοιβῆς τετράκις, τοῦ ἱερέως θυμιῶντος κύκλῳ
ἑκάστην πλευρὰν τῆς ἁγίας τραπέζης καὶ λέγοντος ἐμμελῶς
τοὺς οἰκείους στίχους· εἶτα ὁ ἱερεὺς θυμιῶν τὸν λαὸν λέγει
πάλιν τὸ τελευταῖον «Κατευθυνθήτω» μέχρι τοῦ «ὡς θυμίαμα
ἐνώπιόν σου», τὸ δὲ λοιπὸν συμπληροῖ ὁ χορός. (Εἰς τὸ ση-
μεῖον αὐτό, εἰ τύχοι μνήμη ἑορταζομένου ἁγίου, ἀναγινώσκε-
ται ὁ ᾿Απόστολος καὶ τὸ Εὐαγγέλιον αὐτοῦ κατὰ τὴν συνήθη
τάξιν, τὴν δὲ Μεγ. Ἑβδομάδα μόνον Εὐαγγέλιον.) Ὁ ἱερεὺς
τὴν ἐκτενῆ «Εἴπωμεν πάντες».
Καθεξῆς τὰ τῶν κατηχουμένων κ.λπ., καὶ ἐκφώνησις «Κα-
τὰ τὴν δωρεάν»· ἀντὶ τοῦ χερουβικοῦ τὸ «Νῦν αἱ δυνάμεις»
ἄχρι τοῦ «ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης», ἔνθα γίνεται σιωπηρῶς
παρὰ τοῦ ἱερέως ἡ εἴσοδος τῶν προηγιασμένων θείων δώρων·
εἶτα συνεχίζεται τὸ τροπάριον ἀπὸ τοῦ «᾿Ιδοὺ θυσία μυστι-
κή».
Εἶτα «Πληρώσωμεν» κ.λπ., «Καὶ καταξίωσον», «Πάτερ ἡ-
μῶν», «Πρόσσχωμεν. Τὰ προηγιασμένα ἅγια», «Εἷς ἅγιος».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Γεύσασθε καὶ ἴδετε ὅτι χρηστὸς ὁ Κύριος».
Εἰς τὴν μετὰ τὴν κοινωνίαν εὐλόγησιν ψάλλεται εἱρμολογι-
κῶς εἰς ἦχον β΄ τὸ ἑξῆς· «Εὐλογήσω τὸν Κύριον ἐν παντὶ
καιρῷ, διὰ παντὸς ἡ αἴνεσις αὐτοῦ ἐν τῷ στόματί μου· ἄρτον
οὐράνιον καὶ ποτήριον ζωῆς γεύσασθε καὶ ἴδετε ὅτι χρηστὸς ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
38
ὁ Κύριος· ἀλληλούια, ἀλληλούια, ἀλληλούια». Μετὰ τὸ
«Πάντοτε νῦν καὶ ἀεί», ὁ χορὸς τὸ «Πληρωθήτω».
Ὀπισθάμβωνος εὐχὴ «Δέσποτα παντοκράτορ»· «Εἴη τὸ ὄ-
νομα» γ΄, «Εὐλογία Κυρίου», καὶ ἡ ἀπόλυσις (ἐν ᾗ μνημο-
νεύεται ὁ ἅγιος τῆς ἑπομένης ἡμέρας), ἀλλὰ πρὸ τοῦ «Δι᾿ εὐ-
χῶν» διανέμεται τὸ ἀντίδωρον, ἐνῷ ἀναγινώσκονται οἱ ψαλ-
μοὶ λγ΄ (33) «Εὐλογήσω τὸν Κύριον» καὶ ρμδ΄ (144) «῾Υψώσω
σε, ὁ Θεός μου», καὶ εἶτα τὸ «Δι᾿ εὐχῶν».
Εἴδησις. Τελουμένης τῆς ἀκολουθίας τῶν προηγιασμένων δώρων ἐν
ἡμέρᾳ μνήμης ἑορταζομένου ἁγίου, ἔχοντος ᾿Απόστολον καὶ Εὐαγγέλιον,
ἡ πρώτη εἴσοδος γίνεται μετὰ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου. Εἰς τὴν περίπτωσιν
αὐτὴν μετὰ τὰ στιχηρὰ τοῦ Τριῳδίου ψάλλονται τὰ τοῦ ἑορταζομένου
ἁγίου καὶ οὐχὶ τὰ τοῦ ἁγίου τῆς ἐπαύριον.
Τῇ Τετάρτῃ ἑσπέρας. Τὸ μέγα ἀπόδειπνον μετὰ τοῦ γ΄
τμήματος τοῦ μεγάλου κανόνος, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίω· Εὐαγγέ-
λιον τῆς Τετάρτης τῶν παννυχίδων «῎Εχετε πίστιν Θεοῦ»
(Μρ. ια΄ 23-26, Μτθ. ζ΄ 7-8)· εἰς τὴν συγχώρησιν «Πάντων
προστατεύεις».
21. Πέμπτη. ῾Οσίου ᾿Ιακώβου τοῦ ὁμολογητοῦ. Θωμᾶ πα-
τριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (†610).
Τῇ Πέμπτῃ πρωί. Τὸ μεσονυκτικόν, ὁ ὄρθρος τῆς ἡμέρας,
αἱ ὧραι καὶ ὁ ἑσπερινὸς τῆς ἑπομένης (2 Μαρτίου) ἄνευ
προηγιασμένης.
Τῇ Πέμπτῃ ἑσπέρας. Τὸ μέγα ἀπόδειπνον μετὰ τοῦ δ΄ τμή-
ματος τοῦ μεγάλου κανόνος· Εὐαγγέλιον τῆς Πέμπτης τῶν
παννυχίδων «Αἰτεῖτε καὶ δοθήσεται ὑμῖν» (Μτθ. ζ΄ 7-11)· εἰς
τὴν συγχώρησιν «Σφαγήν σου τὴν ἄδικον».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
39
22. Παρασκευή. Βασιλείου ἱερομ. πρεσβυτέρου τῆς ᾿Αγκυ-
ρανῶν ἐκκλησίας (†362). Καλλινίκης μάρτυρος (†252).
Τῇ Παρασκευῇ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι μεσονυκτικοῦ, ὄρ-
θρου καὶ ὡρῶν μετὰ τῶν μακαρισμῶν, ὡς προδεδήλωται.
῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ
ιη΄ κάθισμα («Πρὸς Κύριον»). Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» (ἦ-
χος πλ. α΄) ἀπὸ τοῦ στίχου «᾿Εξάγαγε ἐκ φυλακῆς» τὸ ἰδιόμε-
λον τῆς ἡμέρας (ἐκ τοῦ Τριῳδίου) «Δεῦτε πιστοί» (δίς), τὰ 4
μαρτυρικὰ τοῦ πλ. δ΄ ἤχου «Μάρτυρες Κυρίου» κ.λπ. (βλ. ἐν
τέλει τοῦ Τριῳδίου) καὶ τὰ 4 ἰδιόμελα τοῦ ἁγίου Θεοδώρου
(ἐκ τοῦ Τριῳδίου) «Δεῦτε, φιλομάρτυρες» κ.λπ., Δόξα, «᾿Ορ-
γάνῳ χρησάμενος», Καὶ νῦν, «῾Ο βασιλεὺς τῶν οὐρανῶν»
(βλέπε ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου, Παρασκευὴ ἑσπέρας, ἦχος πλ.
δ΄). Εἴσοδος μετὰ θυμιατοῦ, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώσματα
τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυνθήτω», «Νῦν αἱ δυνάμεις», κοινω-
νικὸν «Γεύσασθε καὶ ἴδετε», «Εὐλογήσω τὸν Κύριον».
Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας. Οἱ α΄ χαιρετισμοὶ τῆς Θεοτόκου.
᾿Αναγινώσκεται τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον, ὡς ἐν τῷ ῾Ωρολογίῳ.
Μετὰ τὸ «῎Αξιον ἐστὶ» ψάλλεται ὁ κανὼν τοῦ ᾿Ακαθίστου
«᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου» ἀνὰ 6 τροπάρια εἰς ἑκάστην ᾠδήν·
εἶτα τὸ «Τῇ ὑπερμάχῳ» δίχορον, καὶ ἀναγινώσκεται ἡ α΄ στά-
σις τῶν οἴκων (Χαιρετισμῶν) τῆς Θεοτόκου (Α-Ζ)· εἶτα «Τῇ
ὑπερμάχῳ στρατηγῷ» σύντομον, τὸ τρισάγιον κ.τ.λ. καὶ τὸ
κοντάκιον τοῦ μεγαλομάρτυρος·
«Πίστιν Χριστοῦ ὡσεὶ θώρακα, ἔνδον λαβὼν ἐν καρδίᾳ
σου, τὰς ἐναντίας δυνάμεις κατεπάτησας, πολύαθλε· καὶ στέ-
φει οὐρανίῳ ἐστέφθης αἰωνίως ὡς ἀήττητος»·ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
40
«Κύριε, ἐλέησον» (μ΄), «῾Ο ἐν παντὶ καιρῷ», καὶ τὰ λοιπὰ
τοῦ μικροῦ ἀποδείπνου. Μετὰ τὸ «Τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μου»
τὸ Εὐαγγέλιον τῆς παννυχίδος (᾿Ιω. ιε΄ 1-7), ἡ μικρὰ ἀπόλυ-
σις, τὸ «Εὐξώμεθα», τὸ κάθισμα «Τὴν ὡραιότητα» καὶ εἶτα
«Δι᾿ εὐχῶν» (τυπικὸν Τριῳδίου §26).
Σημείωσις. ῾Η τάξις αὕτη τῶν χαιρετισμῶν τηρεῖται καὶ κατὰ τὰς
ἐφεξῆς Παρασκευὰς τῆς β΄, γ΄ καὶ δ΄ ἑβδομάδος, ἄνευ ὅμως Εὐαγγελίου.
Κοντάκιον δὲ λέγεται τότε τὸ ἑξῆς, ἐφόσον τῷ Σαββάτῳ δὲν τύχῃ ἑορτα-
ζόμενος ἅγιος·
«῾Ως ἀπαρχὰς τῆς φύσεως, τῷ φυτουργῷ τῆς κτίσεως, ἡ οἰκουμένη
προσφέρει σοι, Κύριε, τοὺς θεοφόρους μάρτυρας· ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις,
ἐν εἰρήνῃ βαθείᾳ τὴν ἐκκλησίαν σου, διὰ τῆς Θεοτόκου συντήρησον,
πολυέλεε».
23. Σάββατον α΄ τῶν νηστειῶν. «Θεοδώρου μεγαλομάρτυ-
ρος τοῦ Τήρωνος (μνήμη τοῦ διὰ κολλύβων θαύματος)».
Νίκωνος ὁσίου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ 199 μαθητῶν αὐτοῦ
μαρτύρων (†251).
Εἴδησις. Κατὰ τὰ Σάββατα τῆς Τεσσαρακοστῆς, τὸ μὲν πρωὶ ψάλ-
λεται ἡ ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου καὶ τελεῖται ἡ λειτουργία τοῦ ἱ. Χρυ-
σοστόμου, τὸ δὲ ἑσπέρας ψάλλεται, ὡς συνήθως, ὁ ἑσπερινὸς τῆς ἐπαύ-
ριον Κυριακῆς, καθ᾿ ἣν τελεῖται ἡ λειτουργία τοῦ μεγ. Βασιλείου.
Τῷ Σαββάτῳ πρωί. Μεσονυκτικὸν τοῦ Σαββάτου μὲ τὸ ἀ-
πολυτίκιον καὶ κοντάκιον τοῦ ἁγίου [ἢ τὸ σύνηθες μεσονυ-
κτικὸν ἐπὶ μνήμῃ ἑορταζομένου ἁγίου, ἐν ᾧ μετὰ τὸν ν΄ ψαλ-
μὸν ψάλλονται τὰ διὰ τὸν στίχον τῶν αἴνων ἰδιόμελα τοῦ ἁγ.
Θεοδώρου «Χορεύουσι στίφη μαρτύρων» κ.λπ. δίχα μὲν τῶν
πρὸ αὐτῶν στίχων, ἀλλὰ μετὰ τοῦ Δόξα εἰς τὸ δ΄ καὶ τοῦ Καὶ
νῦν εἰς τὸ θεοτοκίον· τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἀπολυτίκιον «Με-
γάλα τὰ τῆς πίστεως»].ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
41
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον εἰς τὸ «Θεὸς Κύ-
ριος» ἀπολυτίκιον «Μεγάλα τὰ τῆς πίστεως», Δόξα, τὸ αὐτό,
Καὶ νῦν, «Πάντα ὑπὲρ ἔννοιαν».
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ [μετὰ τὴν α΄ στιχολ.] μόνον τὰ 3 μαρτυρικὰ
τοῦ πλ. δ΄ ἤχου (τὸ νεκρώσιμον δὲν λέγεται) «Φωστῆρες
νοεροὶ» κ.λπ. (ζήτει ἅπαντα ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου), Δόξα,
Καὶ νῦν, τὸ α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου «῾Ο δι᾿ ἡμᾶς γεννηθείς»,
εἶτα [μετὰ τὸν ῎Αμωμον] τὰ τοῦ ἁγίου (Τριῴδιον, Σάββατον
α΄ ἑβδομ.) «Ζέων πίστεως», Δόξα, «Θεῖον δῶρον», Καὶ νῦν,
θεοτοκίον «῾Η τὸν ἀχώρητον Θεόν». Ὁ ν΄ ψαλμὸς χῦμα.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ τοῦ Μηναίου καὶ οἱ δύο τοῦ Τριῳδίου· ἀπὸ
γ΄ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ ἁγίου Θεοδώρου· ἀφ᾿ ϛ΄
τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος τοῦ ἁγίου Θεοδώρου, τὸ συναξάρι-
ον τῆς ἡμέρας καὶ τὸ ὑπόμνημα τοῦ Τριῳδίου.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν τιμιωτέραν»·
«῞Απας γηγενής».
Ἐξαποστειλάρια καὶ αἶνοι μετὰ τοῦ Δόξα, Καὶ νῦν, ὡς ἐν
τῷ Τριῳδίῳ. Δοξολογία μεγάλη, ἀπολυτίκιον τοῦ ἁγίου.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Μετὰ τὴν εἴσοδον ἀπολυτίκια «Με-
γάλα τὰ τῆς πίστεως» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Προστα-
σία».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος τοῦ ἁγίου (26 ᾿Οκτ.), «᾿Ενδυ-
ναμοῦ ἐν τῇ χάριτι» (Β΄ Τιμ. β΄ 1-10)· Εὐαγγέλιον τῆς ἡμέρας,
«᾿Επορεύετο ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τοῖς σάββασιν» (Μρ. β΄ 23-γ΄ 5).
Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου· «῎Αξιον
ἐστί»· κοινωνικὸν «Εἰς μνημόσυνον». Μετὰ τὴν ὀπισθάμβωνον
εὐχὴν γίνεται ἡ εὐλόγησις τῶν ἑορτίων κολλύβων μετὰ τῆς ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
42
εὐχῆς «῾Ο πάντα τελεσφορήσας τῷ λόγῳ σου» (βλ. ῾Ιερατικόν).
Εἶτα «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου» καὶ ἀπόλυσις.
Σημείωσις. ᾿Ιστέον ὅτι κατ᾿ ἀρχαίαν παράδοσιν, ἥ τις ὑπονοεῖται ἐν
τῷ ἰσχύοντι Τυπικῷ, προτίθενται σήμερον πρὸς εὐλόγησιν εἰδικὰ κόλ-
λυβα ἐπὶ τῇ μνήμῃ τοῦ ἑορταζομένου μεγαλομάρτυρος καὶ εἰς ἀνάμνησιν
τοῦ ὑπ᾿ αὐτοῦ διὰ κολλύβων τελεσθέντος θαύματος, περὶ οὗ ἡ ἐν τῷ Τρι-
ῳδίῳ σχετικὴ ἱερὰ ἀκολουθία. ᾿Επειδὴ ὑπάρχει ἐπίσης ἡ συνήθεια νὰ
προσάγωνται σήμερον κόλλυβα διὰ τοὺς κεκοιμημένους καὶ νὰ τελῆται
νεκρώσιμον τρισάγιον, ἂν καὶ δὲν εἶναι Ψυχοσάββατον, θεωροῦμεν ὀρ-
θὸν πρῶτον μὲν μετὰ τὴν ὀπισθάμβωνον εὐχὴν νὰ εὐλογηθοῦν τὰ πρὸς
τιμὴν τοῦ ἁγίου Θεοδώρου ἑόρτια κόλλυβα, μετὰ δὲ τὸ «Δι᾿ εὐχῶν» τῆς
λειτουργίας ὁ ἱερεὺς εὐθὺς νὰ βάλῃ «Εὐλογητὸς» καὶ νὰ τελέσῃ κατὰ τὰ
εἰωθότα τὸ νεκρώσιμον τρισάγιον ἐπὶ τῶν ἄλλων κολλύβων, «ἵνα μὴ
συμψάλλωνται τὰ χαρμόσυνα τοῖς πενθίμοις».
24. † ΚΥΡΙΑΚΗ Α΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟ-
ΞΙΑΣ). «Ἀνάμνησις τῆς ἀναστηλώσεως τῶν ἱερῶν εἰκόνων»
(843). Προεόρτια τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου· ᾿Αρτέ-
μονος ἱερομάρτυρος, ἐπισκόπου Σελευκείας τῆς Πισιδίας (α΄
αἰ.). ῏Ηχος α΄, ἑωθινὸν θ΄ (Τ.Μ.Ε., 25η Μαρτίου, περίπτωσις δ΄
§19, καὶ τυπικὸν Τριῳδίου §§28-30).
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «Μεγάλα τὰ τῆς πίστεως»· κον-
τάκιον «Πίστιν Χριστοῦ».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 6, καὶ τοῦ
Τριῳδίου προσόμοια 4 «Σὲ τὸν ἀκατάληπτον» κ.λπ., Δόξα,
«῾Η χάρις ἐπέλαμψε», Καὶ νῦν, «Τὴν παγκόσμιον δόξαν».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
43
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, Καὶ νῦν, τοῦ Τριῳδίου
«Οἱ ἐξ ἀσεβείας».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τοῦ λίθου σφραγισθέντος», Δόξα, τοῦ
Τριῳδίου «Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου», Καὶ νῦν, τὸ
θεοτοκίον «Πάντα ὑπὲρ ἔννοιαν», καὶ ἀπόλυσις.
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς
κανὼν τοῦ ἤχου, Δόξα, τὸ ἐν τῷ Τριῳδίῳ διὰ τὴν λιτὴν ἰδι-
όμελον «Χαίρετε, προφῆται τίμιοι», Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Τὴν
πᾶσαν ἐλπίδα μου», τὰ τριαδικὰ «῎Αξιον ἐστί», τρισάγιον
κ.λπ. καὶ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου».
Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν ἑβδομάδα, β΄ τῶν νηστειῶν, θὰ τελε-
σθοῦν δύο θεῖαι λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, Τετάρτῃ καὶ Παρα-
σκευῇ.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύρι-
ος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια.
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα τῆς α΄ στιχολογίας μὲ θεοτο-
κίον «Τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου σοι», καὶ τὰ τῆς β΄ στι-
χολογίας μὲ τὸ θεοτοκίον αὐτῶν. Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή,
οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (θ΄) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· μετὰ τὸν
ν΄ ψαλμόν, τὰ τροπάρια «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως
ἐν τῷ Τριῳδίῳ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος (μετὰ τῶν εἱρμῶν), καὶ ὁ τοῦ
Τριῳδίου μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι».
Ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου, καὶ
τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ Τριῳδίου· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ κοντάκιον
καὶ ὁ οἶκος τοῦ Τριῳδίου, τὸ μηνολόγιον τῆς ἡμέρας καὶ τὸ
ὑπόμνημα τοῦ Τριῳδίου. ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
44
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ «Θαλάσσης τὸ ἐρυθραῖον πέλαγος»· «Τὴν τι-
μιωτέραν», «Λίθος ἀχειρότμητος».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ. «῞Αγιος Κύριος», τὸ θ΄ ἀναστάσιμον
«Συγκεκλεισμένων, δέσποτα», τὸ τῆς ἑορτῆς «Σκιρτήσατε,
κροτήσατε» καὶ τὸ θεοτοκίον «῾Ρομφαῖαι νῦν ἐξέλιπον».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4, καὶ τοῦ
Τριῳδίου ἕτερα 3 «᾿Εν σοὶ νῦν ἀγάλλεται» κ.λπ. εἰς 4 (εἰς
τοὺς συνήθεις στίχους τῶν Κυριακῶν τὰ δύο τελευταῖα),
Δόξα, τοῦ Τριῳδίου «Μωσῆς τῷ καιρῷ τῆς ἐγκρατείας», Καὶ
νῦν, «῾Υπερευλογημένη»· δοξολογία μεγάλη.
Μετὰ τὸ ᾀσματικὸν τῆς δοξολογίας «῞Αγιος ὁ Θεὸς» κ.λπ.
(ἢ μετὰ τὴν ὀπισθάμβωνον εὐχὴν τῆς θείας λειτουργίας), τε-
λεῖται ἡ λιτάνευσις τοῦ τιμίου Σταυροῦ καὶ τῶν ἱ. εἰκόνων
πέριξ ἢ ἔσωθεν τοῦ ἱ. ναοῦ κατὰ τὴν ἀκόλουθον διάταξιν.
῾Η λιτανεία τῶν ἱερῶν εἰκόνων
κατὰ τὴν συνήθη τάξιν
᾿Εξελθόντες τοῦ ἱ. ναοῦ, ὅ τε ἱ. κλῆρος καὶ ὁ λαὸς μετὰ τοῦ
τιμίου σταυροῦ καὶ τῶν ἱ. εἰκόνων, καὶ τάξιν λιτανεύσεως ἀ-
ποτελέσαντες κατὰ τὰ εἰωθότα*, περιερχόμεθα ἅπαξ τὸν ἱε-
ρὸν ναόν, τῶν κωδώνων αὐτοῦ χαρμοσύνως κρουομένων,
τῶν δὲ χορῶν ψαλλόντων τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄχραντον εἰ-
κόνα σου», εἰς τέσσαρας στάσεις. Εἰς ἑκάστην δὲ τοῦ ναοῦ
πλευρὰν γίνονται αἱ κάτωθι δεήσεις.
α΄) ᾿Εν τῇ νοτίᾳ πλευρᾷ τοῦ ναοῦ δέησις ὑπὲρ τῶν ζώντων.
β΄) ῎Οπισθεν τοῦ ἱεροῦ γίνεται δέησις ὑπὲρ τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος
κεκοιμημένων εὐσεβῶν βασιλέων, ὀρθοδόξων πατριαρχῶν,
* ῾Η παροῦσα διάταξις εὕρηται καὶ εἰς τὴν ἔκδοσιν τῆς ᾿Αποστολικῆς
Διακονίας «᾿Επίσημοι Δοξολογίαι» σ. 16-20.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
45
ἀρχιερέων κ.τ.λ.· οἱ χοροὶ «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄) καὶ ἡ ἐκφώ-
νησις «῞Οτι σὺ εἶ ἡ ἀνάστασις».
γ΄) ᾿Εν τῇ βορείᾳ πλευρᾷ τοῦ ναοῦ δέησις ὑπὲρ τῶν ζών-
των, ὡς ἐν τῇ πρώτῃ στάσει.
δ΄) Πρὸ τῆς δυτικῆς θύρας ἢ ἐντὸς τοῦ ναοῦ (ἐν τῷ σολέᾳ)
ὑπὲρ τῶν ζώντων καὶ εἰς τὸ τέλος «῾Υπὲρ τοῦ διαφυλαχθῆ-
ναι» κ.λπ., «᾿Επάκουσον ἡμῶν» καὶ ἀναγινώσκει ὁ προεξάρ-
χων ἱερεὺς (ἢ ἂν ᾖ προεξάρχων ὁ ἀρχιερεὺς) τὰς ἑξῆς περι-
κοπὰς τοῦ ὑπὲρ τῆς ὀρθοδοξίας συνοδικοῦ:
Οἱ προφῆται ὡς εἶδον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ ᾿Εκ-
κλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ οἰ-
κουμένη ὡς συμπεφρόνηκεν, ἡ χάρις ὡς ἔλαμψεν, ἡ ἀλήθεια
ὡς ἀποδέδεικται, τὸ ψεῦδος ὡς ἀπελήλαται, ἡ σοφία ὡς ἐ-
παρρησιάσατο, ὁ Χριστὸς ὡς ἐβράβευσεν, οὕτω φρονοῦμεν,
οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν Θε-
ὸν ἡμῶν, καὶ τοὺς αὐτοῦ ἁγίους ἐν λόγοις τιμῶντες, ἐν συγ-
γραφαῖς, ἐν νοήμασιν, ἐν ναοῖς, ἐν εἰκονίσμασι, τὸν μὲν ὡς
Θεὸν καὶ δεσπότην προσκυνοῦντες καὶ σέβοντες, τοὺς δὲ διὰ
τὸν κοινὸν δεσπότην ὡς αὐτοῦ γνησίους θεράποντας τιμῶν-
τες καὶ τὴν κατὰ σχέσιν προσκύνησιν ἀπονέμοντες. Αὕτη ἡ
πίστις τῶν ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν πατέρων, αὕτη ἡ
πίστις τῶν ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τὴν οἰκουμένην ἐστήρι-
ξεν. ᾿Επὶ τούτοις τοὺς τῆς εὐσεβείας κήρυκας ἀδελφικῶς τε
καὶ πατροποθήτως εἰς δόξαν καὶ τιμὴν τῆς εὐσεβείας, ὑπὲρ
ἧς ἠγωνίσαντο, ἀνευφημοῦμεν καὶ λέγομεν· Τῶν τῆς ὀρθοδο-
ξίας προμάχων εὐσεβῶν βασιλέων, ἁγιωτάτων πατριαρχῶν, ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
46
ἀρχιερέων, διδασκάλων, μαρτύρων, ὁμολογητῶν, αἰωνία ἡ
μνήμη.
῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» γ΄.
Τούτων τοῖς ὑπὲρ εὐσεβείας μέχρι θανάτου ἄθλοις τε καὶ
ἀγωνίσμασι καὶ διδασκαλίαις παιδαγωγεῖσθαί τε καὶ κρα-
τύνεσθαι Θεὸν ἐκλιπαροῦντες καὶ μιμητὰς τῆς ἐνθέου αὐτῶν
πολιτείας μέχρι τέλους ἀναδείκνυσθαι ἐκδυσωποῦντες, ἀξι-
ωθείημεν τῶν ἐξαιτουμένων, οἰκτιρμοῖς καὶ χάριτι τοῦ μεγά-
λου καὶ πρώτου ἀρχιερέως Χριστοῦ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἡ-
μῶν, πρεσβείαις τῆς ὑπερενδόξου δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου
καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, τῶν θεοειδῶν ἀγγέλων καὶ πάν-
των τῶν ἁγίων.
῾Ο χορὸς «᾿Αμήν». Εἰσερχομένων δὲ ἡμῶν εἰς τὸν ἱ. ναὸν
ψάλλεται τὸ μέγα προκείμενον «Τίς θεὸς μέγας», καὶ εἶτα τὸ
«Σήμερον σωτηρία».
῾Η λιτανεία τῶν ἱερῶν εἰκόνων κατὰ τὴν τάξιν
τῶν Πατριαρχείων ᾿Αλεξανδρείας καὶ ᾿Ιεροσολύμων
Σχηματίζεται ἱερὰ πομπὴ ὡς ἑξῆς· προπορεύονται οἱ κρα-
τοῦντες κηρολαμπάδας, εἶτα οἱ φέροντες τὰ λάβαρα, τοὺς
φανούς, τὰ ἑξαπτέρυγα· ἀκολουθοῦν οἱ χοροὶ τῶν ψαλτῶν·
εἶτα οἱ ἱερεῖς καὶ οἱ φερόντες τὰς ἱ. εἰκόνας χριστιανοί, καὶ
τέλος διάκονοι μετὰ θυμιατηρίων θυμιῶντες τὸν εἰς χεῖρας
τοῦ ἀρχιερέως εὑρισκόμενον τίμιον Σταυρόν (ἢ τὴν μικρὰν
φορητὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ). Κατὰ τὴν ἔναρξιν τῆς
λιτανείας ἵστανται πάντες εἰς τὸν σολέα.
ΕΝΑΡΞΙΣ. Ἐκφωνεῖ ὁ διάκονος· «Εὐλόγησον, δέσποτα, τὴν
ἁγίαν εἴσοδον». Ὁ ἀρχιερεὺς ἀπὸ τῶν βημοθύρων· «Εὐλο-ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
47
γημένη ἡ εἴσοδος τῶν ἁγίων σου πάντοτε, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς
τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». Ὁ χορὸς «᾿Αμήν».
Καὶ ὁ ἀρχιερεὺς ἀναγινώσκει ἀπὸ τῶν βημοθύρων τὸ προ-
οίμιον τοῦ ὑπὲρ τῆς ὀρθοδοξίας συνοδικοῦ·
᾿Εποφειλομένη πρὸς Θεὸν ἐτήσιος εὐχαριστία, καθ᾿ ἣν ἡ-
μέραν ἀπελάβομεν τὴν τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίαν σὺν ἀποδείξει
τῶν τῆς εὐσεβείας δογμάτων καὶ καταστροφῇ τῶν τῆς κακί-
ας δυσσεβημάτων.
Προφητικαῖς ἑπόμενοι ῥήσεσιν ἀποστολικαῖς τε παραινέσε-
σιν εἴκοντες καὶ εὐαγγελικαῖς ἱστορίαις στοιχούμενοι, τῶν ἐγ-
καινίων τὴν ἡμέραν ἑορτάζομεν. Καὶ ταύτῃ εὐχαῖς καὶ λιτα-
νείαις συνευφραινόμενοί τε καὶ συναγαλλόμενοι ψαλμοῖς ἐκ-
βοῶμεν καὶ ᾄσμασιν.
Καὶ ἐκκινεῖ ἡ ἱερὰ πομπὴ πρὸς τὴν βορείαν πύλην τοῦ να-
οῦ, ἐνῷ ὁ χορὸς ψάλλει τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄχραντον εἰκό-
να σου», εἰς χρόνον ἀνάλογον, ὥστε ὁ ἀρχιερεὺς νὰ φθάσῃ
εἰς τὸν χῶρον τῆς ἑπομένης στάσεως*.
ΣΤΑΣΙΣ ΠΡΩΤΗ. Ἱσταμένης τῆς πομπῆς, ἀναγινώσκει ὁ
προϊστάμενος τὸ α΄ ἄρθρον τοῦ συμβόλου τῆς πίστεως «Πι-
στεύω εἰς ἕνα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα, ποιητὴν οὐρα-
νοῦ καὶ γῆς, ὁρατῶν τε πάντων καὶ ἀοράτων».
Ὁ ἀρχιερεὺς ἐκφώνως·
* Λόγῳ τοῦ μακροῦ τοῦ ἀπολυτικίου, δύναται νὰ ψαλῇ τοῦτο εἰς
τρεῖς στάσεις οὕτως· ἀπὸ τοῦ σημείου τῆς ἐκκινήσεως μέχρι τῆς βορείας
θύρας «Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου... Χριστὲ ὁ Θεός», ἀπὸ τῆς βορείας
μέχρι τῆς δυτικῆς θύρας τοῦ ναοῦ «βουλήσει γὰρ ηὐδόκησας... ἐκ τῆς
δουλείας τοῦ ἐχθροῦ» καὶ τέλος ἀπὸ τῆς δυτικῆς θύρας μέχρι τῆς
μεσημβρινῆς τοιαύτης «῞Οθεν εὐχαρίστως βοῶμέν σοι... εἰς τὸ σῶσαι τὸν
κόσμον».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
48
Τῶν τὴν ἔνσαρκον τοῦ Θεοῦ Λόγου παρουσίαν, λόγῳ,
στόματι, καρδίᾳ καὶ νῷ, γραφῇ τε καὶ εἰκόσιν ὁμολογούν-
των, αἰωνία ἡ μνήμη.
῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄).
Ὁ ἀρχιερεύς·
Τῶν εἰδότων τῆς τοῦ Χριστοῦ μιᾶς καὶ τῆς αὐτῆς ὑποστά-
σεως τὸ ἐν οὐσίαις διάφορον, καὶ ταύτης τὸ κτιστόν τε καὶ
ἄκτιστον, τὸ ὁρατὸν καὶ ἀόρατον, τὸ παθητὸν καὶ ἀπαθές,
τὸ περιγραπτὸν καὶ ἀπερίγραπτον, καὶ τῇ μὲν θεϊκῇ οὐσίᾳ
τὸ ἄκτιστον καὶ τὰ ὅμοια προσαρμοζόντων, τῇ δὲ ἀνθρωπί-
νῃ φύσει τά τε ἄλλα καὶ τὸ περιγραπτὸν ἀνομολογούντων
καὶ λόγῳ καὶ εἰκονίσμασιν, αἰωνία ἡ μνήμη.
῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄).
Ὁ ἀρχιερεύς·
Τῶν πιστευόντων καὶ διακηρυκευομένων, ἤ τοι εὐαγγελι-
ζομένων τοὺς λόγους ἐπὶ γραμμάτων, τὰ πράγματα ἐπὶ σχη-
μάτων, καὶ εἰς μίαν ἑκάτερον συντελεῖν ὠφέλειαν, τήν τε διὰ
λόγων ἀνακήρυξιν καὶ τὴν δι᾿ εἰκόνων τῆς ἀληθείας βεβαί-
ωσιν, αἰωνία ἡ μνήμη.
῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» γ΄.
Καὶ ἐκκινεῖ πάλιν ἡ πομπὴ πρὸς τὴν δυτικὴν θύραν (ἤ τοι
πρὸς τὰς βασιλικὰς πύλας) τοῦ ναοῦ, ἐνῷ ψάλλει τὸ ἀπολυ-
τίκιον «Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου» (εἰς χρόνον ἀνάλογον).
ΣΤΑΣΙΣ ΔΕΥΤΕΡΑ. Τοῦ ἀρχιερέως φθάσαντος πρὸ τῶν βα-
σιλικῶν πυλῶν, ἵσταται ἡ λιτανεία· ὁ δὲ προϊστάμενος ἀναγι-
νώσκει τὰ χριστολογικὰ ἄρθρα τοῦ συμβόλου τῆς πίστεως·ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
49
Καὶ εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν, τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ
τὸν μονογενῆ, τὸν ἐκ τοῦ Πατρὸς γεννηθέντα πρὸ πάντων τῶν
αἰώνων· φῶς ἐκ φωτός, Θεὸν ἀληθινὸν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ,
γεννηθέντα, οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον τῷ Πατρί, δι᾿ οὗ τὰ
πάντα ἐγένετο. Τὸν δι᾿ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμε-
τέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καὶ σαρκωθέντα
ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ ἐναν-
θρωπήσαντα. Σταυρωθέντα τε ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ Ποντίου Πιλά-
του καὶ παθόντα καὶ ταφέντα. Καὶ ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέ-
ρᾳ κατὰ τὰς Γραφάς. Καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ
καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός. Καὶ πάλιν ἐρχόμενον
μετὰ δόξης κρῖναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ
ἔσται τέλος.
Εἶτα ὁ ἀρχιερεὺς ἐκφώνως·
Οἱ προφῆται ὡς εἶδον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ Ἐκ-
κλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ οἰ-
κουμένη ὡς συμπεφρόνηκεν, ἡ χάρις ὡς ἔλαμψεν, ἡ ἀλήθεια
ὡς ἀποδέδεικται, τὸ ψεῦδος ὡς ἀπελήλαται, ἡ σοφία ὡς ἐ-
παρρησιάσατο, ὁ Χριστὸς ὡς ἐβράβευσεν· οὕτω φρονοῦμεν,
οὕτω λαλοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν Θε-
ὸν ἡμῶν, καὶ τοὺς αὐτοῦ ἁγίους ἐν λόγοις τιμῶντες, ἐν συγ-
γραφαῖς, ἐν νοήμασιν, ἐν θυσίαις, ἐν ναοῖς, ἐν εἰκονίσμασι,
τὸν μὲν ὡς Θεὸν καὶ δεσπότην προσκυνοῦντες καὶ σέβοντες,
τοὺς δὲ διὰ τὸν κοινὸν δεσπότην ὡς αὐτοῦ γνησίους θερά-
ποντας τιμῶντες καὶ τὴν κατὰ σχέσιν προσκύνησιν ἀπονέ-
μοντες.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
50
Αὕτη ἡ πίστις τῶν ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν πατέ-
ρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τὴν οἰκου-
μένην ἐστήριξε.
Καὶ ἐκκινεῖ ἡ ἱ. πομπὴ πρὸς τὴν μεσημβρινὴν (νοτίαν) θύ-
ραν τοῦ ναοῦ, ἐνῷ ὁ χορὸς ψάλλει τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄ-
χραντον εἰκόνα σου» (εἰς χρόνον ἀνάλογον).
ΣΤΑΣΙΣ ΤΡΙΤΗ. Ὅταν ὁ ἀρχιερεὺς φθάσῃ εἰς τὸν ὡρισμένον
τόπον, ἵσταται ἡ πομπή, καὶ ὁ προϊστάμενος ἀναγινώσκει τὰ
λοιπὰ ἄρθρα τοῦ συμβόλου τῆς πίστεως·
Καὶ εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ κύριον, τὸ ζωοποιόν, τὸ
ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορευόμενον, τὸ σὺν Πατρὶ καὶ Υἱῷ συμ-
προσκυνούμενον καὶ συνδοξαζόμενον, τὸ λαλῆσαν διὰ τῶν
προφητῶν. Εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἐκ-
κλησίαν. Ὁμολογῶ ἓν βάπτισμα εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. Προσ-
δοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν. Καὶ ζωὴν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος.
Ἀμήν.
Εἶτα ὁ ἀρχιερεὺς ἐκφώνως·
Μιχαὴλ τοῦ ὀρθοδόξου βασιλέως καὶ Θεοδώρας τῆς ἁγίας
αὐτοῦ μητρός, αἰωνία ἡ μνήμη.
῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄).
Ὁ ἀρχιερεύς·
Βασιλείου, Κωνσταντίνου, Λέοντος, ᾿Αλεξάνδρου, Χρι-
στοφόρου, Νικηφόρου, ᾿Ανδρονίκου, ᾿Ισαακίου, ᾿Αλεξίου
καὶ Θεοδώρου, τῶν τὴν οὐράνιον βασιλείαν τῆς ἐπιγείου ἀν-
ταλλαξαμένων, αἰωνία ἡ μνήμη.
῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» (γ΄).ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
51
᾿Ιγνατίου, Φωτίου, Στεφάνου, ᾿Αντωνίου, ᾿Ιωσὴφ καὶ πάν-
των τῶν ἁγιωτάτων πατριαρχῶν τῶν ὑπὲρ τῆς πίστεως ἡμῶν
ἀγωνισαμένων, αἰωνία ἡ μνήμη.
῾Ο χορὸς «Αἰωνία ἡ μνήμη» γ΄.
Τούτων τοῖς ὑπὲρ εὐσεβείας μέχρι θανάτου ἄθλοις τε καὶ
ἀγωνίσμασι καὶ διδασκαλίαις παιδαγωγεῖσθαί τε καὶ κρα-
τύνεσθαι Θεὸν ἐκλιπαροῦντες καὶ μιμητὰς τῆς ἐνθέου αὐτῶν
πολιτείας μέχρι τέλους ἀναδείκνυσθαι ἐκδυσωποῦντες, ἀξι-
ωθείημεν τῶν ἐξαιτουμένων, οἰκτιρμοῖς καὶ χάριτι τοῦ με-
γάλου καὶ πρώτου ἀρχιερέως Χριστοῦ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ
ἡμῶν, πρεσβείαις τῆς ὑπερενδόξου δεσποίνης ἡμῶν Θεοτό-
κου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, τῶν θεοειδῶν ἀγγέλων καὶ
πάντων τῶν ἁγίων.
῾Ο χορὸς «᾿Αμὴν» καὶ ψάλλει τὸ ἀπολυτίκιον «Τὴν ἄχραν-
τον εἰκόνα σου» (εἰς χρόνον ἀνάλογον) [ἢ τὸ ἀκροτελεύτιον
αὐτοῦ «Χαρᾶς ἐπλήρωσας τὰ πάντα» κ.λπ.], ἐνῷ ἡ ἱ. πομπὴ
ἐπιστρέφει εἰς τὸν σολέα.
ΣΤΑΣΙΣ ΤΕΤΑΡΤΗ. Ὁ ἀρχιερεὺς ψάλλει ἀπὸ τῶν βημοθύ-
ρων τὸν ψαλμικὸν στίχον «Τίς θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν·
σὺ εἶ ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν θαυμάσια μόνος». Τὸν αὐτὸν στίχον ἐ-
παναλαμβάνουν οἱ χοροὶ ἀνὰ μίαν, καὶ εἶτα τὸ «Σήμερον
σωτηρία».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
52
Εἰς τὴν λειτουργίαν
Ψάλλονται τὰ ἀντίφωνα ὡς ἑξῆς.
᾿Αντίφωνον α΄
῾Ο Κύριος ἐβασίλευσεν, εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο, ἐνεδύ-
σατο Κύριος δύναμιν καὶ περιεζώσατο.
Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς.
Καὶ γὰρ ἐστερέωσε τὴν οἰκουμένην, ἥ τις οὐ σαλευθήσε-
ται. Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς.
Τίς λαλήσει τὰς δυναστείας τοῦ Κυρίου, ἀκουστὰς ποιή-
σει πάσας τὰς αἰνέσεις αὐτοῦ;
Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου...
Εἰπάτωσαν οἱ λελυτρωμένοι ὑπὸ Κυρίου, οὓς ἐλυτρώσα-
το ἐκ χειρὸς ἐχθροῦ. Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου...
Δόξα, Καὶ νῦν.
Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου...
᾿Αντίφωνον β΄
᾿Εξομολογησάσθωσαν τὰ ἐλέη αὐτοῦ καὶ τὰ θαυμάσια
αὐτοῦ τοῖς υἱοῖς τῶν ἀνθρώπων. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ
ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν, ψάλλοντάς σοι, ᾿Αλληλούια.
῾Υψωσάτωσαν αὐτὸν ἐν ἐκκλησίᾳ λαοῦ καὶ ἐν καθέδρᾳ
πρεσβυτέρων. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστάς....
᾿Οφθαλμοὶ Κυρίου ἐπὶ τοὺς ἐλπίζοντας ἐπὶ τὸ ἔλεος αὐ-
τοῦ. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν...
Τοῦ ἀκοῦσαι τοῦ στεναγμοῦ τῶν πεπεδημένων, τοῦ λῦ-
σαι τοὺς υἱοὺς τῶν τεθανατωμένων.
Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν...
Δόξα, Καὶ νῦν.
«῾Ο μονογενὴς Υἱός».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
53
᾿Αντίφωνον γ΄
Αἰνεσάτωσαν αὐτὸν οἱ οὐρανοὶ καὶ ἡ γῆ.
«Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου...»
Αὕτη ἡ ἡμέρα Κυρίου, ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν
ἐν αὐτῇ. «Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου...»
Κύριε, ὁ Θεός μου, εἰς τὸν αἰῶνα ἐξομολογήσομαί σοι.
«Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου...»
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ
Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν...»
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ, ἀπολυτίκια «Τοῦ λίθου σφραγισθέν-
τος», τοῦ Τριῳδίου «Τὴν ἄχραντον εἰκόνα σου» καὶ τοῦ
ναοῦ, κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος: Κυρ. α΄ νηστ., «Πίστει
Μωυσῆς μέγας γενόμενος» (῾Εβρ. ια΄ 24-26, 32-40)· Εὐαγγέ-
λιον ὁμοίως, «᾿Ηθέλησεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐξελθεῖν» (᾿Ιω. α΄ 44-52).
Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ μεγάλου Βασιλείου. Εἰς τὸ
᾿Εξαιρέτως «᾿Επὶ σοὶ χαίρει».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ
τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
Εἴδησις. Σήμερον ἑσπέρας ἀντὶ τοῦ κατανυκτικοῦ ἑσπερινοῦ ψάλλε-
ται ὁ συνήθης ἑσπερινὸς τῆς ἑορτῆς, ὡς διαλαμβάνεται κατωτέρω.
25. Δευτέρα. † Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ
ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ. (᾿Εθνικὴ
ἑορτὴ ἐπὶ τῇ ἐπετείῳ τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821).
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «Τοῦ λίθου», Δόξα, «Τὴν ἄχραν-
τον»· κοντάκιον τοῦ Τριῳδίου «῾Ο ἀπερίγραπτος».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
54
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε ἐκέκραξα» στιχηρὰ
προσόμοια τῆς ἑορτῆς 3 «Βουλὴν προαιώνιον» κ.λπ. εἰς 6,
Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἰδιόμελον «᾿Απεστάλη ἐξ οὐρανοῦ».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας καὶ
τὰ ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς [ἤ τοι τὰ εὑρισκόμενα δύο εἰς
τὸν ἑσπερινὸν τῆς 26ης Μαρτίου καὶ τὸ β΄ ἐκ τῶν
ἀναγνωσμάτων τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς 25ης (α΄–Τῆς Ἐξόδου τὸ
ἀνάγνωσμα. «Εἰσῆλθε Μωσῆς εἰς τὸ ὄρος τοῦ Θεοῦ Χωρήβ»,
β΄–Παροιμιῶν τὸ ἀνάγνωσμα. «Κύριος ἔκτισέ με ἀρχὴν ὁδῶν
αὐτοῦ», γ΄– Προφητείας Ἰεζεκιὴλ τὸ ἀνάγνωσμα. «Ἔσται
ἀπὸ τῆς ἡμέρας τῆς ὀγδόης καὶ ἐπέκεινα»)].
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ 3 ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς «Τῷ ἕκτῳ μηνὶ ἀπε-
στάλη ὁ ἀρχάγγελος» κ.λπ., εἰς τοὺς πρὸ αὐτῶν στίχους τὰ
δύο τελευταῖα, Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἕτερον ἰδιόμελον «Σήμερον
χαρᾶς εὐαγγέλια».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ τὸ τῆς ἑορτῆς «Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν
τὸ κεφάλαιον» ἐκ τρίτου.
ΑΠΟΛΥΣΙΣ «῾Ο δι᾿ ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμε-
τέραν σωτηρίαν ἐκ Πνεύματος ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς παρθέ-
νου σαρκωθῆναι καταδεξάμενος Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεὸς
ἡμῶν, ταῖς πρεσβείαις τῆς παναχράντου αὐτοῦ μητρός, ἧς
τὸν Εὐαγγελισμὸν ἑορτάζομεν, δυνάμει... τῶν ἁγίων καὶ
δικαίων θεοπατόρων ᾿Ιωακεὶμ καὶ ῎Αννης καὶ πάντων τῶν
ἁγίων, ἐλεήσαι καὶ σώσαι ἡμᾶς...»
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, τὰ διὰ τὴν λι-
τὴν στιχηρὰ τῆς ἑορτῆς, ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ, τρισάγιον κ.λπ. ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
55
καὶ ἀπολυτίκιον «Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαι-
ον».
Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὸ ἀπολυτίκιον τῆς
ἑορτῆς ἐκ τρίτου. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ πολυέλεος «᾿Εξηρεύ-
ξατο ἡ καρδία μου».]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ καὶ ἡ τάξις τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ ὄρθρου, ὡς
ἐν τῷ Μηναίῳ.
ΚΑΝΟΝΕΣ μόνον ὁ τῆς ἑορτῆς μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ ὡς
ἐν τῷ Μηναίῳ, «ἄνευ στίχου», ἀλλὰ μετὰ τῶν Δόξα, Καὶ νῦν,
εἰς τὰ δύο τελευταῖα τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς. ᾿Απὸ γ΄ καὶ ϛ΄
ᾠδῆς ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ τοῦ κανόνος «᾿Ανοίξω τὸ στόμα
μου», ὡς ἐν τῷ Μηναίῳ· ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν, ψάλλεται
τὸ μεγαλυνάριον «Εὐαγγελίζου, γῆ, χαρὰν μεγάλην» ἑξάκις
μετ᾿ ἐφυμνίου ἑκάστοτε τὸν εἱρμὸν καὶ τὰ τροπάρια τῆς θ΄
ᾠδῆς τοῦ κανόνος· ἐν τέλει πάλιν «Εὐαγγελίζου, γῆ... ῾Ως ἐμ-
ψύχῳ Θεοῦ κιβωτῷ».
᾿Εξαποστειλάρια καὶ αἶνοι τῆς ἑορτῆς, δοξολογία μεγάλη
καὶ τὸ ἀπολυτίκιον ἅπαξ.
Εἰς τὴν λειτουργίαν. ᾿Αντίφωνα τῆς ἑορτῆς, ὡς ἐν τῷ Μη-
ναίῳ.
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Εὐαγγελίζεσθε ἡμέραν ἐξ ἡμέρας τὸ σωτή-
ριον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ δι᾿ ἡμᾶς σαρ-
κωθείς, ψάλλοντάς σοι ἀλληλούια».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκιον «Σήμερον τῆς σωτηρί-
ας» καὶ κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
56
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος τῆς ἑορτῆς (25ης Μαρτίου),
«῾Ο ἁγιάζων καὶ οἱ ἁγιαζόμενοι» (῾Εβρ. β΄ 11-18)· Εὐαγγέλιον
ὁμοίως, «Συνέλαβεν ᾿Ελισάβετ» (Λκ. α΄ 24-38).
Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ ἱ. Χρυσοστόμου· εἰς τὸ ᾿Εξαι-
ρέτως «Εὐαγγελίζου, γῆ, χαρὰν μεγάλην... ῾Ως ἐμψύχῳ Θεοῦ
κιβωτῷ».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «᾿Εξελέξατο Κύριος τὴν Σιών, ᾑρετίσατο
αὐτὴν εἰς κατοικίαν ἑαυτῷ· ἀλληλούια»· «Εἴδομεν τὸ φῶς»,
«Πληρωθήτω». Ἀπόλυσις ὡς εἰς τὸν ἑσπερινόν.
Τάξις τῆς δοξολογίας ἐπὶ τῇ ἐθνικῇ ἑορτῇ
Μετὰ τὸ «Εὐλογητὸς ὁ Θεός», τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς
«Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαιον», τὸ κοντάκιον
«Τῇ ὑπερμάχῳ», εὐθὺς ἡ δοξολογία, καὶ κατόπιν αἱ ἑξῆς
αἰτήσεις, τῶν χορῶν ψαλλόντων ἐκ περιτροπῆς ἀνὰ ἓν
τριπλοῦν «Κύριε, ἐλέησον», ἐξαιρέσει τῆς πέμπτης αἰτήσεως,
ὅπου ψάλλουν «Αἰωνία ἡ μνήμη» γ΄, καὶ τῆς ἕκτης, ὅπου
ψάλλουν τὸ «Κύριε, ἐλέησον» ἀνὰ δέκα ἀμοιβαδὸν τετράκις,
πραείᾳ τῇ φωνῇ.
«᾿Ελέησον ἡμᾶς, ὁ Θεός...»
«῎Ετι δεόμεθα ὑπὲρ τῶν εὐσεβῶν...»
«῎Ετι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν...»
«῎Ετι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν ἔθνους, πάσης ἀρ-
χῆς καὶ ἐξουσίας ἐν αὐτῷ καὶ ἐν τῷ κράτει ἡμῶν, τοῦ κατὰ
ξηράν, θάλασσαν καὶ ἀέρα φιλοχρίστου ἡμῶν στρατοῦ καὶ
ὑπὲρ τοῦ Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν ἐπὶ πλέον συνεργῆσαι καὶ
κατευοδῶσαι αὐτὸ ἐν πᾶσιν».ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
57
«῎Ετι δεόμεθα ὑπὲρ αἰωνίας μνήμης καὶ μακαρίας ἀνα-
παύσεως πάντων τῶν ἐν τοῖς ἱεροῖς ἡμῶν ἀγῶσιν ὑπὲρ πίστε-
ως καὶ πατρίδος ἀγωνισαμένων καὶ πεσόντων, καὶ ὑπὲρ τοῦ
συγχωρηθῆναι αὐτοῖς πᾶν πλημμέλημα ἑκούσιόν τε καὶ ἀ-
κούσιον».
«῎Ετι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ διαφυλαχθῆναι τὴν ἁγίαν ἐκκλη-
σίαν...»
«῎Ετι δεόμεθα ὑπὲρ τοῦ εἰσακοῦσαι...»
«Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν» καὶ ὁ ἱερεὺς τὴν εὐχήν·
Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ τὰ σύμπαντα τῷ σῷ κράτει συνέχων
καὶ τῇ θείᾳ σου καὶ πανσθενεῖ βουλῇ κυβερνῶν τὸν κόσμον·
ὁ ἑκάστῳ ἔθνει τὰς ἰδίας ὁροθεσίας θέμενος, τὸ δὲ εὐσεβὲς ἡ-
μῶν ἔθνος ἐξαιρέτως εὐεργετήσας, τὴν ἐπίγνωσιν τῆς σῆς ἀ-
ληθείας αὐτῷ χαρισάμενος καὶ πρὸς τὸ φῶς τῆς ἀληθοῦς ἡ-
μῶν πίστεως καθοδηγήσας, ἐξ αὐτοῦ δὲ μεγάλους τῆς ᾿Εκκλη-
σίας πατέρας καὶ διδασκάλους ἀναδείξας, καὶ ἐλεύθερον μὲν
αὐτὸ ἐπὶ αἰῶνας διατηρήσας τῇ θείᾳ σου χάριτι, δουλωθὲν
δὲ στηρίξας καὶ διασώσας καὶ εἰς ἐλεύθερον αὖθις βίον ἐξα-
ναστήσας· αὐτός, πανάγιε δέσποτα, πρόσδεξαι τὰς εὐχαρι-
στηρίους ἡμῶν δεήσεις ἐπὶ τῇ ἀπελευθερώσει καὶ τῇ παλιγ-
γενεσίᾳ αὐτοῦ. Καὶ τὰς μὲν ψυχὰς τῶν ὑπὲρ πίστεως καὶ πα-
τρίδος ἡρωικῶς ἀγωνισαμένων καὶ ἐνδόξως ἐν τοῖς ἱεροῖς ἡ-
μῶν ἀγῶσι πεσόντων ἢ ὑπὸ τῶν πολεμίων ἀναιρεθέντων ἢ ἐν
αἰχμαλωσίᾳ καὶ κακουχίᾳ ἀποθανόντων πατέρων καὶ ἀδελ-
φῶν ἡμῶν μετὰ τῶν ἀπ᾿ αἰῶνός σοι εὐαρεστησάντων ἀνά-
παυσον· ἡμᾶς δὲ πάντας ἀξίους τῆς ἐλευθερίας ἀνάδειξον, ἐν ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
58
εἰρήνῃ καὶ ὁμονοίᾳ διατήρησον καὶ εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν
καὶ σοὶ εὐάρεστον καθοδήγησον. Τοὺς πιστοὺς ἄρχοντας
ἡμῶν ἐν εἰρήνῃ καὶ ὁμονοίᾳ διατήρησον καὶ λάλησον ἀγαθὰ
ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν ὑπὲρ τῆς ᾿Εκκλησίας σου καὶ παντὸς
τοῦ λαοῦ σου. Σὺ γὰρ εἶ ὁ βασιλεὺς τῆς εἰρήνης καὶ σωτὴρ
τῶν ψυχῶν ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ
καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς
αἰῶνας τῶν αἰώνων.
῾Ο χορὸς «᾿Αμήν», ὁ ἱερεὺς τὴν ἀπόλυσιν, ὡς εἰς τὸν ἑσπε-
ρινόν, καὶ τὸ «Δι᾿ εὐχῶν».
Εἴδησις. Ἐν τῇ τραπέζῃ κατάλυσις ἰχθύος.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἑσπέρας ἀποδίδεται ἡ ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγε-
λισμοῦ τῆς Θεοτόκου.
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «Σήμερον τῆς σωτηρίας»·
κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ»· (μικρὰ) ἀπόλυσις ὡς εἰς τὸν
ἑσπερινὸν χθές.
Εἰς τὸν ἑσπερινὸν τῆς ἀποδόσεως. Ὁ προοιμιακός (ἄνευ
ψαλτηρίου)· τὰ 3 προσόμοια «Βουλὴν προαιώνιον» κ.λπ. ἀνὰ
μίαν καὶ τοῦ ἀρχαγγέλου (Μαρτίου 26) ἕτερα 3 «Γαβριὴλ ὁ
μέγιστος» κ.λπ., Δόξα, Καὶ νῦν, «᾿Απεστάλη ἐξ οὐρανοῦ».
Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρὸν» καὶ τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας· (τὰ ἐν
τῷ Μηναίῳ ἀναγνώσματα ἀνήκουν εἰς τὴν κυρίαν ἡμέραν
τῆς ἑορτῆς καὶ δὲν ἀναγινώσκονται ἐνταῦθα). Εἰς τὸν στί-
χον, τὰ 3 ἰδιόμελα τῆς 25ης Μαρτίου «Τῷ ἕκτῳ μηνὶ» κ.λπ.,
εἰς τοὺς στίχους αὐτῶν τὰ δύο τελευταῖα, Δόξα, Καὶ νῦν,
«Σήμερον χαρᾶς εὐαγγέλια». «Νῦν ἀπολύεις», τρισάγιον ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
59
κ.λπ., τὸ ἀπολυτίκιον «Σήμερον τῆς σωτηρίας» γ΄. Ἀπόλυσις
ἡ τῆς ἑορτῆς.
26. Τρίτη. Σύναξις τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ. Τῶν ἐν Γοτ-
θίᾳ 26 μαρτύρων.
Τῷ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι μεσονυκτικοῦ, ὄρθρου, ὡρῶν με-
τὰ τῶν μακαρισμῶν, καὶ τοῦ ἑσπερινοῦ τῆς ἑπομένης, ὡς προ-
δεδήλωται, κατὰ τὴν τάξιν τῆς Τεσσαρακοστῆς.
Περὶ τῶν κανόνων ἐν τῷ μεγάλῳ ἀποδείπνῳ
1. Καθ᾿ ἑκάστην ἑσπέραν ἀπὸ Δευτέρας ἕως Πέμπτης τῶν λοιπῶν
ἑβδομάδων τῆς μεγ. Τεσσαρακοστῆς καὶ τὴν ἑσπέραν τῆς μεγ. Δευτέρας
καὶ τῆς μεγ. Τρίτης διεξάγεται ἡ ἀκολουθία τοῦ μεγάλου ἀποδείπνου ὡς
ἐν τῷ Ὡρολογίῳ (ἄνευ Εὐαγγελίου) καὶ κατὰ τὰς διατάξεις τοῦ Τυπι-
κοῦ. Μετὰ τὴν δοξολογίαν τὸ Τ.Μ.Ε. (τυπικὸν Τριῳδίου §23, ὑποσ. 17)
ὁρίζει νὰ ψάλλεται ἐκ τοῦ Θεοτοκαρίου ὁ ὡρισμένος κανὼν τῆς ἡμέρας
ὁ εἰς τὸν ἦχον τῆς ἑβδομάδος.
2. Κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ σημειουμένην τάξιν (α΄ Κυρ. τῶν
νηστειῶν, εἰς τὸ τέλος τοῦ κατανυκτικοῦ ἑσπερινοῦ), ἀπὸ σήμερον μέχρι
τῆς Πέμπτης πρὸ τοῦ Λαζάρου ἑσπέρας ἐν τοῖς μεγ. ἀποδείπνοις ψάλ-
λονται οἱ κανόνες τοῦ Μηναίου οἱ ἀπὸ τοῦ Σαββάτου τοῦ Λαζάρου
μέχρι τῆς Κυριακῆς τοῦ ᾿Αντίπασχα (27 Ἀπριλίου-12 Μαΐου) ὁμοῦ μετὰ
τῶν κανόνων τῆς Θεοτόκου, οἱ ὁποῖοι καὶ προηγοῦνται. ᾿Απὸ γ΄ ᾠδῆς
κάθισμα τοῦ Μηναίου καὶ ἀφ᾿ ϛ΄ τῆς Θεοτόκου· μετὰ τοὺς κανόνας, τὰ 4
προσόμοια τῆς Θεοτόκου καὶ εἶτα τὰ 3 τοῦ Μηναίου μετὰ τοῦ θεο-
τοκίου αὐτῶν. ῞Οταν συμπληρωθοῦν οἱ κανόνες τοῦ Μηναίου, λέγεται
μόνον τὸ Θεοτοκάριον.
Κατὰ ταῦτα ἡ καθ᾿ ἡμέραν σειρὰ τῶν κανόνων τοῦ Μηναίου (ἐκ τῆς
περιόδου 27 ᾿Απριλίου-12 Μαΐου) εἰς τὸ μέγα ἀπόδειπνον ἔχει ὡς ἑξῆς·
Τὸ ἑσπέρας τῆς ψάλλονται κανὼν καὶ προσόμοια τῆς
26 Μαρτίου 27 Ἀπριλίου (ἱερομάρτυρος Συμεών)
27 Μαρτίου 28 Ἀπριλίου (τῶν ἐν Κυζίκῳ 9 μαρτ.)ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
60
28 Μαρτίου 29 Ἀπριλίου (ἁγ. ᾿Ιάσονος καὶ Σωσιπάτρου)
1 ᾿Απριλίου 30 ᾿Απριλίου (ἀποστόλου ᾿Ιακώβου)
2 ᾿Απριλίου 1 Μαΐου (προφήτου ᾿Ιερεμίου)
3 ᾿Απριλίου 3 Μαΐου (ἁγίων Τιμοθέου καὶ Μαύρας)
4 ᾿Απριλίου 4 Μαΐου (μάρτυρος Πελαγίας)
8 ᾿Απριλίου 5 Μαΐου (μάρτυρος Εἰρήνης)
10 ᾿Απριλίου 6 Μαΐου (δικαίου ᾿Ιώβ)
15 ᾿Απριλίου 7 Μαΐου (τοῦ φανέντος σημείου)
16 ᾿Απριλίου 8 Μαΐου (ὁσίου ᾿Αρσενίου)
18 ᾿Απριλίου 9 Μαΐου (ἁγ. ᾿Ησαΐου καὶ Χριστοφόρου)
22 ᾿Απριλίου 10 Μαΐου (ἀποστόλου Σίμωνος)
23 ᾿Απριλίου 11 Μαΐου (μάρτυρος Μωκίου)
24 ᾿Απριλίου 12 Μαΐου (ἁγίου ᾿Επιφανίου)
25 ᾿Απριλίου 12 Μαΐου (ἁγίου Γερμανοῦ)
27. Τετάρτη. Ματρώνης τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ (γ΄-δ΄ αἰ.).
Φιλητοῦ καὶ Λυδίας μαρτύρων, Παύλου ἐπισκόπου Κορίνθου
(†950).
Τῷ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.
῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ τῶν προηγιασμένων. ῾Ο προοιμιακὸς
καὶ τὸ ιη΄ κάθισμα («Πρὸς Κύριον»). Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκρα-
ξα» τὸ ἰδιόμελον «Τὴν πνευματικήν, ἀδελφοί» (δίς), τὸ μαρ-
τυρικὸν «Πανεύφημοι μάρτυρες» καὶ τὰ 3 τῆς σειρᾶς προσό-
μοια τοῦ Τριῳδίου ἀνὰ μίαν, εἶτα τὰ 3 τοῦ Μηναίου (28
Μαρτ.) εἰς 4 μετὰ τοῦ ἐν συνεχείᾳ Δόξα, Καὶ νῦν, θεοτοκίου
«Τὸ χαῦνον καὶ ἔκλυτον»· εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀνα-
γνώσματα τοῦ Τριῳδίου, καὶ τὰ λοιπὰ τῆς προηγιασμένης.
28. Πέμπτη. ῾Ιλαρίωνος ὁσίου τοῦ νέου, ἡγουμένου μονῆς
Πελεκητῆς (†754)· ῾Ηρῳδίωνος ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων.ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
61
Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.
29. Παρασκευή. Μάρκου ἐπισκόπου ᾿Αρεθουσίων, Κυρίλ-
λου διακόνου καὶ τῶν σὺν αὐτοῖς (†364).
Τῷ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.
῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ τῶν προηγιασμένων. Μετὰ τὸν προ-
οιμιακὸν καὶ τὸ ιη΄ κάθισμα («Πρὸς Κύριον»), εἰς τὸ «Κύριε,
ἐκέκραξα» τὸ ἰδιόμελον «Νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος» (δίς),
τὰ 4 μαρτυρικὰ τοῦ (α΄) ἤχου «Τῇ πρεσβείᾳ, Κύριε» κ.λπ. καὶ
ἐκ τοῦ Μηναίου (Μαρτ. 30) προσόμοια 3 εἰς 4, Δόξα, τὸ
νεκρώσιμον τοῦ ἤχου (ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου) «Ποία τοῦ βίου
τρυφή», Καὶ νῦν, τὸ α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου «Τὴν παγκόσμιον
δόξαν»· εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳ-
δίου καὶ τὰ λοιπὰ τῆς προηγιασμένης.
Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας. Οἱ β΄ χαιρετισμοὶ τῆς Θεοτόκου.
Εἰς τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον ψάλλεται ὁ κανὼν «᾿Ανοίξω τὸ
στόμα μου», εἶτα τὸ «Τῇ ὑπερμάχῳ» δίχορον, καὶ ἐκφωνεῖται
ἡ β΄ στάσις τοῦ ἀκαθίστου ὕμνου «῎Ηκουσαν οἱ ποιμένες».
Μετὰ τὸ τρισάγιον κ.λπ., κοντάκιον «῾Ως ἀπαρχὰς τῆς φύσε-
ως», καὶ τὰ λοιπὰ κατὰ τὴν τάξιν τῶν α΄ χαιρετισμῶν (ἀλλ᾿
ἄνευ Εὐαγγελίου).
30. Σάββατον β΄ τῶν νηστειῶν. ᾿Ιωάννου ὁσίου, συγγρα-
φέως τῆς «Κλίμακος» (†615).
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, τὰ εἰρηνικὰ καὶ τὴν
ἐκφώνησιν «῞Οτι πρέπει σοι», οἱ χοροὶ εἰς ἦχον β΄ τὸ ἀλλη-
λουιάριον, δὶς ἄνευ στίχων καὶ δὶς ἐφύμνιον τῶν στίχων
«Μακάριοι οὓς ἐξελέξω», «Καὶ τὸ μνημόσυνον αὐτῶν». Ἀ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
62
πολυτίκια, τὸ μαρτυρικὸν «᾿Απόστολοι, μάρτυρες», Δόξα, τὸ
νεκρώσιμον «Μνήσθητι, Κύριε», Καὶ νῦν, θεοτοκίον, «Μήτηρ
ἁγία».
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ 3 μαρτυρικὰ τοῦ α΄ ἤχου, «῾Ως καλοὶ
στρατιῶται» κ.λπ. ὡς ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου, εἰς τοὺς στίχους
αὐτῶν τὰ δύο τελευταῖα, Δόξα, τὸ νεκρώσιμον «῾Ο σάρκα δι᾿
ἡμᾶς», Καὶ νῦν, τὸ α΄ θεοτοκίον «Τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου
σοι».
Εὐθὺς [ὁ Ἄμωμος εἰς στάσεις δύο καὶ] τὰ νεκρώσιμα εὐ-
λογητάρια, μετὰ τὰ ὁποῖα γίνεται ὑπὸ τοῦ ἱερέως (ἱσταμένου
ἢ πρὸ τῆς εἰκόνος τοῦ δεσπότου Χριστοῦ, ἐὰν κάτωθι αὐτῆς
εὑρίσκωνται ὑπὲρ ἀποιχομένων κόλλυβα, ἢ ἄλλως πρὸ τῆς
ἁγίας Τραπέζης) τὸ μνημόσυνον τῶν κεκοιμημένων, ὡς ἐση-
μειώθη εἰς τὸν ἑσπερινὸν τοῦ Ψυχοσαββάτου τῆς ἀπόκρεω.
Εἶτα οἱ χοροὶ τὸ νεκρώσιμον κάθισμα τοῦ πλ. α΄ ἤχου «᾿Ανά-
παυσον, σωτὴρ ἡμῶν», Δόξα, «Καὶ πάντα τὰ ἐν ἀγνοίᾳ», Καὶ
νῦν, «῾Ο ἐκ παρθένου ἀνατείλας». Ὁ ν΄ ψαλμὸς χῦμα.
ΚΑΝΟΝΕΣ. [Ἡ στιχολογία τῶν ἐννέα ᾠδῶν καὶ] ὁ κανὼν
τοῦ Μηναίου (μετὰ τῶν εἱρμῶν) μέχρι μὲν τῆς ε΄ ᾠδῆς μόνος,
ἀπὸ δὲ τῆς ϛ΄ ᾠδῆς μετὰ τῶν τετραῳδίων κανόνων τῆς ἡμέρας
(Τριῴδιον, Σάβ. β΄ ἑβδ.). Ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς ὁ εἱρμὸς τοῦ Μηναίου,
αἴτησις, «῞Οτι σὺ εἶ ὁ Θεός», τὸ μεσῴδιον τοῦ Μηναίου κάθι-
σμα, Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ θεοτοκίον. Ἀφ᾿ ϛ΄ ᾠδῆς ὁ εἱρμὸς τοῦ
β΄ τετραῳδίου «Βυθός μοι τῶν παθῶν», αἴτησις, «Σὺ γὰρ εἶ ὁ
βασιλεύς», εἶτα (διὰ τὸ μὴ ἔχειν τὸ Μηναῖον) τὸ νεκρώσιμον
κοντάκιον «Μετὰ τῶν ἁγίων» καὶ τὸ συναξάριον. Κατα-
βασίαι δὲν ψάλλονται, ἀλλ᾿ εἰς τὸ «Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν» ὁ
εἱρμὸς τῆς η΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τετραῳδίου «Τὸν ἐξ ἀνάρχου»· ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
63
«Τὴν τιμιωτέραν», ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τετραῳδίου
«Σὲ τὴν ἀθάνατον πηγὴν» καὶ τὸ «῎Αξιον ἐστίν».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ. (Τὸ φωταγωγικὸν τοῦ ἤχου.) Τὸ
νεκρώσιμον ἐξαποστειλάριον τοῦ Σαββάτου «῾Ο καὶ νεκρῶν
καὶ ζώντων» καὶ θεοτοκίον «῾Ο γλυκασμὸς τῶν ἀγγέλων»
(βλέπε εἰς ῾Ωρολόγιον).
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ τὰ ἐν τῷ τέλει τοῦ Τριῳδίου 4 ἰδιόμελα
τοῦ α΄ ἤχου «Τοὺς ἀθλοφόρους τοῦ Χριστοῦ» κ.λπ., Δόξα, τὸ
νεκρώσιμον «Ἔργῳ, σωτήρ μου, δεικνύς», Καὶ νῦν, θεοτο-
κίον «Φαιδρύνεται, κόρη». «Σοὶ δόξα πρέπει», ἡ δοξολογία
χῦμα καὶ τὰ λοιπὰ ὡς συνήθως.
Εἰς τὸν στίχον τῶν αἴνων προσόμοια νεκρώσιμα τοῦ ἤχου
«Σοῦ, σῶτερ, δεόμεθα» κ.τ.λ. ὡς ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου. «᾿Α-
γαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι», τρισάγιον κ.λπ. καὶ τὰ ἀπολυτί-
κια τῆς μετ᾿ ᾿Αλληλούια ἀκολουθίας τοῦ Σαββάτου «᾿Από-
στολοι, μάρτυρες», Δόξα, «Μνήσθητι, Κύριε», Καὶ νῦν, θεο-
τοκίον «Μήτηρ ἁγία».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. ᾿Αντίφωνα καὶ εἰσοδικὸν τὰ συνήθη
(«τῶν καθημερινῶν»). Μετὰ τὴν εἴσοδον ἀπολυτίκια «᾿Από-
στολοι, μάρτυρες», «Μνήσθητι, Κύριε» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντά-
κια «Μετὰ τῶν ἁγίων» καὶ «Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως». ᾿Από-
στολος: Σαβ. β΄ ἑβδ. νηστ., «Βλέπετε μήποτε ἔσται» (῾Εβρ. γ΄
12-16)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, «᾿Απῆλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς ἔρημον
τόπον» (Μρ. α΄ 35-44). Καθεξῆς ἡ λειτουργία τοῦ ἱ. Χρυσο-
στόμου· «῎Αξιον ἐστί»· «Μακάριοι οὓς ἐξελέξω»· «Εἴδομεν τὸ
φῶς». Ἐὰν ὑπάρχουν κόλλυβα ὑπὲρ κεκοιμημένων, μετὰ τὴν
ὀπισθάμβωνον εὐχὴν ψάλλονται τὰ νεκρώσιμα τροπάρια ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
64
«Μετὰ πνευμάτων δικαίων» κ.λπ. καὶ μνημονεύονται παρὰ
τοῦ ἱερέως τὰ ὀνόματα ὑπὲρ ὧν τὰ κόλλυβα· καὶ ἡ συνήθης
ἀπόλυσις.
Εἴδησις. Οὗτος ὁ τύπος τηρεῖται καὶ κατὰ τὰ Σάββατα τῶν ἑπομένων
γ΄ καὶ δ΄ ἑβδομάδων, ἐναλλασσομένων τῶν καθισμάτων, μαρτυρικῶν καὶ
νεκρωσίμων τοῦ ἤχου τῆς ἑβδομάδος· ἐκτὸς εἰ τύχοι ἡ ἑορτὴ τοῦ Εὐαγ-
γελισμοῦ ἢ μνήμη ἑορταζομένου ἁγίου.
31. † ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ. «Γρηγορίου ἀρχιε-
πισκόπου Θεσσαλονίκης τοῦ Παλαμᾶ». ῾Υπατίου ἐπισκόπου
Γαγγρῶν ἱερομ. (†326), ᾿Ακακίου ὁμολογητοῦ ἐπισκόπου
Μελιτινῆς. ῏Ηχος β΄, ἑωθινὸν ι΄ (τυπικὸν Τριῳδίου §§35-37).
Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «᾿Απόστολοι, μάρτυρες», Δόξα,
«Μνήσθητι, Κύριε»· κοντάκιον «῾Ως ἀπαρχάς».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.
ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» ἀναστάσιμα 6, τοῦ Τριῳδίου
προσόμοια 3 εἰς 4, Δόξα, «῞Οσιε τρισμάκαρ», Καὶ νῦν,
«Παρῆλθεν ἡ σκιά».
ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.
ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, «῾Η γρήγορος γλῶσσά
σου», Καὶ νῦν, «᾿Ανύμφευτε παρθένε».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «῞Οτε κατῆλθες», Δόξα, «᾿Ορθοδοξίας ὁ
φωστήρ», Καὶ νῦν, «῾Ο δι᾿ ἡμᾶς γεννηθείς».
Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς
κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ τριαδικὰ «῎Αξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ.
καὶ τὰ 3 κατανυκτικὰ τροπάρια «᾿Ελέησον ἡμᾶς, Κύριε»,
κ.τ.λ..ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
65
Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν ἑβδομάδα, γ΄ τῶν νηστειῶν, θὰ
τελεσθοῦν δύο θ. λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, τῇ Τετάρτῃ καὶ τῇ
Παρασκευῇ.
Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύ-
ριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ
῎Αμωμος.]
ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα, τῆς α΄ στιχολογίας μὲ
θεοτοκίον «Πάντα ὑπὲρ ἔννοιαν», καὶ τὰ τῆς β΄ στιχολογίας
μὲ τὸ θεοτοκίον αὐτῶν. Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ
ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (ι΄) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· μετὰ τὸν
ν΄ ψαλμόν, τὰ ἰδιόμελα «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως ἐν
τῷ Τριῳδίῳ.
ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος (μετὰ τῶν εἱρμῶν), καὶ ὁ τοῦ
Τριῳδίου μετὰ στίχου «῞Αγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπὲρ
ἡμῶν»· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος τοῦ ἱεράρχου,
εἶτα τὸ μεσῴδιον κάθισμα τοῦ Τριῳδίου καὶ τὸ θεοτοκίον·
ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου, τὸ μηνο-
λόγιον καὶ τὸ ὑπόμνημα τοῦ Τριῳδίου.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν
τιμιωτέραν», «῞Απας γηγενής».
ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ. «῞Αγιος Κύριος», τὸ ι΄ ἀναστάσιμον
«Τιβεριάδος θάλασσα», τοῦ Τριῳδίου «Χαῖρε, πατέρων καύ-
χημα» καὶ θεοτοκίον ὅμοιον «Δέσποινα, πάντων ἄνασσα».
ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ τοῦ ἱεράρχου
προσόμοια 3 «Τὴν μακαρίαν ἐν κόσμῳ» κ.λπ. εἰς 4 –εἰς τοὺς
πρὸ αὐτῶν στίχους τὰ δύο τελευταῖα–, Δόξα, τοῦ Τριῳδίου ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
66
«Τοῖς ἐν σκότει ἁμαρτημάτων», Καὶ νῦν, «῾Υπερευλογημένη».
Δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».
Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ
μακαρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).
ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ
ἀναστάς».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «῞Οτε κατῆλθες», «᾿Ορ-
θοδοξίας ὁ φωστὴρ» καὶ τοῦ ναοῦ, ἐπισφραγιστικὸν κοντά-
κιον «Τῇ ὑπερμάχῳ».
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Ἀπόστολος: Κυρ. β΄ νηστ., «Κατ᾿ ἀρχὰς
σύ, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας» (῾Εβρ. α΄ 10-β΄ 3)· Εὐαγγέ-
λιον ὁμοίως, «Εἰσῆλθεν ὁ ᾿Ιησοῦς εἰς Καπερναούμ» (Μρ. β΄ 1-
12).
Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ μεγ. Βασιλείου· εἰς τὸ ᾿Εξαιρέ-
τως «᾿Επὶ σοὶ χαίρει».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», καὶ τὰ λοιπὰ
τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.
Τῇ αὐτῇ Κυριακῇ ἑσπέρας. Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «῞Οτε
κατῆλθες», Δόξα, «᾿Ορθοδοξίας ὁ φωστήρ»· ἡ ὑπακοὴ τοῦ
ἤχου «Μετὰ τὸ πάθος».
Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» κατανυκτικὰ
4 τοῦ β΄ ἤχου «῞Ημαρτον εἰς σέ, σωτήρ» κ.λπ. (ζήτει ἐν τέλει
τοῦ Τριῳδίου), προσόμοια 3 τῆς σειρᾶς τοῦ Τριῳδίου «᾿Αμέ-
τρητά σοι πταίσας» καὶ 3 προσόμοια τοῦ Μηναίου (1ης
᾿Απριλίου) «Σὲ μὲν διεκώλυε», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἐν συνεχείᾳ
θεοτοκίον. Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», μέγα προκείμενον «Μὴ
ἀποστρέψῃς». Εἰς τὰ ἀπόστιχα τὸ ἰδιόμελον «Χαλινοὺς ΜΑΡΤΙΟΣ 2013
67
ἀποπτύσας» (δίς), τὸ μαρτυρικόν, Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὰ
οὐράνια ὑμνεῖ σε», «Νῦν ἀπολύεις», τρισάγιον κ.λπ., τὰ
«Θεοτόκε παρθένε» κ.λπ. ὡς ἐσημειώθησαν τῇ Κυριακῇ τῆς
Τυρινῆς ἑσπέρας.
(δημοσίευσις 23/9/2012)
****
Σημείωσις. τὸ παρὸν συντάσσεται ὑπὸ Διονυσίου ᾿Ανατολικιώτου καὶ
παρέχεται διὰ προσωπικὴν χρῆσιν τῶν ἀναγνωστῶν τοῦ διαδικτυακοῦ
τόπου τῆς «Συμβολῆς» (http://www.symbole.gr). προσφέρεται δὲ εὐχαρί-
στως καὶ εἰς τὸν «ἐν ᾿Αθήναις σύλλογον μουσικοφίλων Κωνσταντινουπό-
λεως», κατόπιν ἐπικοινωνίας μετὰ τοῦ προέδρου τοῦ συλλόγου κ. Στα-
ματίου Κίσσα, διὰ νὰ χρησιμεύσῃ διὰ τὰς ἀνάγκας τῆς ἱστοσελίδος τοῦ
συλλόγου, ὕστερον ἀπὸ τὰς ἀναγκαίας ἀλλαγὰς ποὺ θὰ ἐπιφέρουν οἱ
συνεργάται αὐτοῦ.
ΕτικέτεςΤΥΠΙΚΟ ΤΟΥ 2013
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης
(Atom)
ΒΑΣΚΑΝΙΑ
ΠΑΤΕΡΙΚΑ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ
ΠΡΟΣΦΟΡΟ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
- Καινούργια Ζευγάρια
- Την οικογένεια τη χρειαζόμαστε
- ΑΓΙΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ
- ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
- Μάθε να περιμένεις (α΄).
- Μάθε να περιμένεις (β΄)
- Η πνευματική ζωή των συζύγων
- Ἡ Χριστιανικὴ Οἰκογένεια
- Γιατί πολλά παιδιά δεν ακολουθούν το Χριστό;
- Οι δέκα μακαρισμοί της οικογένειας
- Προσευχὴ τῶν συζύγων καὶ τῆς οἰκογενείας
- Τι είναι και τι δεν είναι σταυρός στην οικογένεια
- Η ΑΓΑΜΗ ΜΗΤΕΡΑ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου