ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

1 ΜΗΝ ΑΠΡΙΛΙΟΣ

ἔχων ἡμέρας τριάκοντα

῾Η ἡμέρα ἔχει ὥρας 13 καὶ ἡ νὺξ ὥρας 11

1. Δευτέρα. Μαρίας ὁσίας τῆς Αἰγυπτίας (†522)· Γεροντίου

καὶ Βασιλείδου μαρτύρων.


Διὰ τὰς ἀκολουθίας τῶν καθημερινῶν βλέπε 19 καὶ 26 Μαρτίου.

2. Τρίτη. Τίτου ὁσίου (θ΄ αἰ.)· ᾿Αμφιανοῦ καὶ Αἰδεσίου

μαρτύρων (†306), Θεοδώρας παρθενομάρτυρος.

3. Τετάρτη. Νικήτα ὁσίου τοῦ ὁμολογητοῦ (†824). ᾿Ιωσὴφ

τοῦ ὑμνογράφου (†833).

Τῷ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ τῶν προηγιασμένων. ῾Ο προοιμιακὸς

καὶ τὸ ιη΄ κάθισμα τοῦ Ψαλτηρίου («Πρὸς Κύριον»). Εἰς τὸ

«Κύριε, ἐκέκραξα» τὸ ἰδιόμελον τοῦ Τριῳδίου «᾿Ασώτως δι-

ασπείρας» (δίς), τὸ μαρτυρικὸν «῾Ιερεῖα ἔμψυχα» (ἅπαξ), τὰ

3 προσόμοια τῆς σειρᾶς τοῦ Τριῳδίου «῾Ηλίου αὐγάσματα»

καὶ ἕτερα 3 τοῦ Μηναίου (4 ᾿Απριλίου) «Ὅλος ἀνακείμενος»

κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἐν συνεχείᾳ θεοτοκίον «Χαίροις

ὄντως, θρόνε»· εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώσματα τοῦ

Τριῳδίου καὶ τὰ λοιπὰ τῆς προηγιασμένης.

4. Πέμπτη. Γεωργίου ὁσίου τοῦ ἐν Μαλαιῷ. Πλάτωνος τοῦ

Στουδίτου καὶ Ζωσιμᾶ ὁσίων (ϛ΄ αἰ.), Θεωνᾶ Θεσσαλονίκης,

Νικήτα ἱερομάρτυρος τοῦ νέου τοῦ ἐν Σέρραις (†1808). ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

2

5. Παρασκευή. Κλαυδίου, Νικηφόρου κ.λπ. μαρτύρων·

Θεοδώρας ὁσίας τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ.

Τῷ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. ῾Ο προοιμιακὸς καὶ τὸ

ιη΄ κάθισμα («Πρὸς Κύριον»). Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» τὸ

ἰδιόμελον τοῦ Τριῳδίου «᾿Ασώτου δίκην ἀπέστην» (δίς), τὰ 4

μαρτυρικὰ τοῦ β΄ ἤχου «Οἱ τὴν ἐπίγειον ἀπόλαυσιν» (ἐν

τέλει τοῦ Τριῳδίου) καὶ τοῦ Μηναίου (6 ᾿Απριλίου) «Κύριε,

σὺ ἐν τῷ λειμῶνι» κ.λπ. 3 εἰς 4, Δόξα, τὸ νεκρώσιμον τοῦ

ἤχου «Οἴμοι! οἷον ἀγῶνα», Καὶ νῦν, «Παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ

νόμου» (ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου)· εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ

ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυνθήτω» καὶ τὰ λοιπὰ

τῆς προηγιασμένης.

Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας. Οἱ γ΄ χαιρετισμοὶ τῆς Θεοτόκου.

Εἰς τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον ψάλλεται ὁ κανὼν «Ἀνοίξω τὸ

στόμα μου», εἶτα τὸ «Τῇ ὑπερμάχῳ», καὶ ἐκφωνεῖται ἡ γ΄

στάσις τοῦ ἀκαθίστου ὕμνου «Νέαν ἔδειξε κτίσιν». Μετὰ τὸ

τρισάγιον κ.λπ., κοντάκιον «῾Ως ἀπαρχὰς τῆς φύσεως». Πάν-

τα τὰ λοιπὰ κατὰ τὴν τάξιν τῶν α΄ χαιρετισμῶν (ἀλλ᾿ ἄνευ

Εὐαγγελίου).

6. Σάββατον γ΄ τῶν νηστειῶν. Εὐτυχίου πατριάρχου

Κων/πόλεως (†582). Τῶν ἐν Περσίδι 120 μαρτύρων (†344-47).

Τῷ Σαββάτῳ πρωί. Τὸ μεσονυκτικὸν τοῦ Σαββάτου ὡς ἐν

τῷ ῾Ωρολογίῳ.

Εἰς τὸν ὄρθρον. Ἡ ἀκολουθία ψάλλεται μετ᾿ Ἀλληλούια

κατὰ τὸν τύπον τοῦ β΄ Σαββάτου τῶν νηστειῶν (30 Μαρτί-

ου). Εἰς τὰ καθίσματα τὰ ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου 2 μαρτυρικὰ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

3

τοῦ β΄ ἤχου «Ὁ φαιδρύνας» καὶ «Ἀθλοφόροι Κυρίου», ἀλλ᾿

ὡς 3ον ἀντὶ τοῦ ἐν τῷ Τριῳδίῳ ὑπάρχοντος «᾿Απόστολοι,

μάρτυρες» (ὅ περ ψάλλεται ὡς ἀπολυτίκιον) λέγεται τὸ

παρόν (ἦχος β΄)·

«Σὲ τὸν περιβάλλοντα τὸν οὐρανὸν ἐν νεφέλαις ׀ ἔχοντες

οἱ ἅγιοι περιβολὴν ἐν τῷ κόσμω ׀ τὰς βασάνους τῶν ἀνόμων

ὑπέμειναν ׀ καὶ τὴν πλάνην τῶν εἰδώλων κατήργησαν·

׀

αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις καὶ ἡμᾶς ἐλευθέρωσον ׀ τοῦ ἀοράτου

ἐχθροῦ, σωτήρ,

׀ καὶ σῶσον ἡμᾶς».

Δόξα, τὸ νεκρώσιμον «῾Η μνήμη τῶν κεκοιμημένων», Καὶ

νῦν, τὸ α΄ θεοτοκίον τοῦ ἤχου «Πάντα ὑπὲρ ἔννοιαν» (Ὡρολ.,

εἰς τὰ ἀναστάσιμα ἀπολυτίκια). [Μετὰ τὸν ῎Αμωμον] εὐθὺς

τὰ 8 νεκρώσιμα εὐλογητάρια (καὶ ἐν συνεχείᾳ τὸ μνημόσυνον

τῶν κεκοιμημένων), εἶτα τὸ νεκρώσιμον κάθισμα

«᾿Ανάπαυσον, σωτὴρ ἡμῶν», Δόξα, «Καὶ πάντα τὰ ἐν ἀ-

γνοίᾳ», Καὶ νῦν, «῾Ο ἐκ παρθένου ἀνατείλας».

Κανόνες ὁ τοῦ Μηναίου μετὰ τῶν δύο τετραῳδίων

κανόνων τῶν ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς ὁ εἱρμός, αἴτησις,

τὸ μεσῴδιον τοῦ Μηναίου κάθισμα μετὰ τοῦ θεοτοκίου. Ἀφ᾿

ϛ΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τετραῳδίου ὁ εἱρμὸς αὐτοῦ, αἴτησις, τὸ

νεκρώσιμον κοντάκιον «Μετὰ τῶν ἁγίων» καὶ τὸ συναξάριον.

«Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν» καὶ ὁ εἱρμὸς τῆς η΄ ᾠδῆς τοῦ β΄

τετραῳδίου «Οἱ θεορρήμονες παῖδες»· «Τὴν τιμιωτέραν», ὁ

εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τετραῳδίου «Μεγαλύνομέν σε» καὶ

τὸ «῎Αξιον ἐστίν». (Τὸ φωταγωγικὸν τοῦ ἤχου.) Ἐξαπο-

στειλάριον τοῦ Σαββάτου μετὰ τοῦ θεοτοκίου. Εἰς τοὺς

αἴνους καὶ εἰς τὸν στίχον τῶν αἴνων ὡς ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

4

(β΄ ἦχος). Ἀπολυτίκια τοῦ Σαββάτου «᾿Απόστολοι, μάρτυρες»,

Δόξα, «Μνήσθητι, Κύριε», Καὶ νῦν, «Μήτηρ ἁγία».

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Ἅπαντα ὡς προεγράφησαν εἰς τὸ β΄

Σάββατον τῶν νηστειῶν (30 Μαρτίου). Ἀναγνώσματα Σαβ-

βάτου γ΄ ἑβδομάδος νηστειῶν (῾Εβρ. ι΄ 32-38· Μρ. β΄ 14-17).

7. † ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟ-

ΣΚΥΝΗΣΕΩΣ). Καλλιοπίου καὶ ᾿Ακυλίνης μαρτύρων (†304).

Γεωργίου ὁσίου ἐπισκ. Μυτιλήνης († θ΄ αἰ.). ῏Ηχος γ΄, ἑωθινὸν

ια΄ (τυπικὸν Τριῳδίου §§38-40).

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «᾿Απόστολοι, μάρτυρες», Δόξα,

«Μνήσθητι, Κύριε»· κοντάκιον «῾Ως ἀπαρχάς».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» ἀναστάσιμα 6, τοῦ Τριῳδίου

4, Δόξα, «Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν», Καὶ νῦν, «Πῶς μὴ θαυμάσω-

μεν».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.

ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἰδιόμελον

τοῦ Τριῳδίου «῾Ο συμμαχήσας, Κύριε».

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Εὐφραινέσθω τὰ οὐράνια», Δόξα, «Σῶσον,

Κύριε, τὸν λαόν σου», Καὶ νῦν, «Τοῦ Γαβριὴλ φθεγξαμένου

σοι».

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. ῾Ο τριαδικὸς κανὼν τοῦ ἤχου, Δό-

ξα, Καὶ νῦν, τὸ διὰ τὴν λιτὴν ἰδιόμελον τοῦ σταυροῦ «῾Ορῶ-

σά σε ἡ κτίσις», τὰ τριαδικὰ «῎Αξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ.,

ἀπολυτίκιον «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου». ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

5

Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν ἑβδομάδα, δ΄ τῶν νηστειῶν, θὰ τελε-

σθοῦν δύο λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, τῇ Τετάρτῃ καὶ τῇ Παρα-

σκευῇ.

Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ

ἀπολυτίκια. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ πολυέλεος.]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα τῆς α΄ στιχολογίας μετὰ τοῦ

θεοτοκίου τοῦ ἀναστασίμου ἀπολυτικίου «Σὲ τὴν μεσιτεύ-

σασαν», καὶ τὰ ἀναστάσιμα τῆς β΄ στιχολογίας μετὰ τοῦ θεο-

τοκίου αὐτῶν· εἶτα κάθισμα τοῦ Τριῳδίου «᾿Εν παραδείσῳ

μὲν τὸ πρίν», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ αὐτό (εὐλογητάρια δὲν λέ-

γονται). Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προκείμενον τοῦ

ἤχου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (ια΄) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· εἰς τὸν

ν΄ ψαλμόν, τὰ ἰδιόμελα «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως ἐν

τῷ Τριῳδίῳ.

ΚΑΝΩΝ ὁ τοῦ Τριῳδίου μόνον μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ εἰς

8· πρῶτον ὁ εἱρμὸς δὶς «Ὁ θειότατος προετύπωσεν», εἶτα εἰς

τὸ α΄ τροπάριον στίχος «Δόξα τῇ ἁγίᾳ ἀναστάσει σου, Κύ-

ριε», εἰς δὲ τὰ λοιπὰ «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι», Δό-

ξα, τὸ τριαδικόν, Καὶ νῦν, τὸ θεοτοκίον (ὡς εἰς τὸ Τριῴδιον)·

ο ὕ τ ω π ο ι ο ῦ μ ε ν ἐ ν ἑ κ ά σ τ ῃ ᾠ δ ῇ. Μετὰ τὴν γ΄ ᾠδήν,

τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου καὶ τὰ μεσῴδια

καθίσματα τοῦ Τριῳδίου κατὰ σειράν, «῾Ο σταυρός σου,

Κύριε, ἡγίασται» κ.λπ.. Μετὰ τὴν ϛ΄ ᾠδήν, κοντάκιον καὶ

οἶκος τοῦ Τριῳδίου, τὸ μηνολόγιον καὶ τὸ ὑπόμνημα τοῦ

Τριῳδίου.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ («πρόσειρμα») εἰς τὸν τίμιον Σταυ-

ρὸν «῾Ο θειότατος προετύπωσε»· «Τὴν τιμιωτέραν», «῏Ω μῆ-

τερ παρθένε». ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

6

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ ια΄ ἀναστάσιμον

«Μετὰ τὴν θείαν ἔγερσιν», τὸ τοῦ σταυροῦ καὶ τὸ σταυροθεο-

τοκίον αὐτοῦ.

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ προσόμοια

τοῦ σταυροῦ 3 «᾿Εν φωναῖς ἀλαλάξωμεν» κ.λπ. εἰς 4 –εἰς τοὺς

πρὸ αὐτῶν στίχους τὰ δύο τελευταῖα–, Δόξα, τοῦ Τριῳδίου

«Τὴν ὑψηλόφρονα γνώμην», Καὶ νῦν, «῾Υπερευλογημένη».

Δοξολογία μεγάλη (εἰς ἦχον δ΄ [αγια]), εἰς τὸ ᾀσματικὸν

τρισάγιον τῆς ὁποίας γίνεται

῾Η τελετὴ τῆς προσκυνήσεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ

Εἰς τὸ τέλος τῆς δοξολογίας πρὸ τῆς βορείας πύλης τοῦ ἱ.

βήματος σχηματίζεται ἱ. λιτανεία κατὰ τὴν ἑξῆς τάξιν· προη-

γοῦνται οἱ λαμπαδοῦχοι, ἀκολουθοῦν οἱ φέροντες τὰ ἑξαπτέ-

ρυγα, εἶτα οἱ χοροὶ ψάλλοντες τὸ ᾀσματικὸν «῞Αγιος ὁ

Θεὸς» καὶ εἶτα οἱ μετὰ θυμιατῶν θυμιῶντες.

Ἐνῷ ψάλλεται τὸ ᾀσματικόν, ὁ ἱερεύς, ἐνδεδυμένος τὴν

στολὴν αὐτοῦ, θυμιᾷ τὴν ἁγίαν τράπεζαν καὶ τὸν τίμιον Σταυ-

ρόν, κείμενον ἐπ᾿ αὐτῆς ἐν ηὐτρεπισμένῳ δίσκῳ μετ᾿ ἀνθέων

καὶ τριῶν ἀνημμένων κηρίων· εἶτα αἴρει τὸν δίσκον, θέτει

αὐτὸν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς, στρέφεται περὶ τὴν ἁγίαν Τράπεζαν ἐκ

δεξιῶν πρὸς τὰ ἀριστερά, ἐξέρχεται διὰ τῆς βορείας πύλης τοῦ

ἁγ. Βήματος καὶ μετὰ τῆς ἱ. λιτανείας ἔρχεται εἰς τὸ μέσον τοῦ

ναοῦ πρὸ ηὐτρεπισμένου τετραποδίου, ποιεῖ τρεῖς κύκλους

περὶ αὐτὸ καὶ ἵσταται βλέπων πρὸς ἀνατολάς.

Πληρωθέντος τοῦ ᾀσματικοῦ ὁ ἱερεὺς ἐκφωνεῖ· «Σοφία,

ὀρθοί», θέτει τὸν δίσκον ἐπὶ τοῦ τετραποδίου καὶ λαβὼν τὸ

θυμιατὸν καὶ θυμιῶν κύκλῳ τοῦ τετραποδίου σταυροειδῶς

ψάλλει τὸ τροπάριον «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου», τὸ ὁ-

ποῖον ἐπαναλαμβάνει ἕκαστος τῶν χορῶν ἀνὰ μίαν. Εἶτα ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

7

προσκυνεῖ τὸν τ. Σταυρὸν ψάλλων τὸν ὕμνον «Τὸν σταυρόν

σου προσκυνοῦμεν, δέσποτα, καὶ τὴν ἁγίαν σου ἀνάστασιν

δοξάζομεν», ὃν ἐπαναλαμβάνουν οἱ χοροὶ ἀνὰ μίαν. Εἶτα οἱ

χοροὶ τὰ ἰδιόμελα «Δεῦτε, πιστοί, τὸ ζωοποιὸν» κ.λπ., ἐνῷ

προσέρχεται ὁ λαός, προσκυνεῖ τὸν τ. Σταυρὸν καὶ λαμβάνει

παρὰ τοῦ ἱερέως ἄνθη. Τῆς προσκυνήσεως καὶ τῶν ἰδιομέ-

λων πληρωθέντων, ὁ β΄ χορὸς ψάλλει τὸ ἀναστάσιμον τροπά-

ριον «Σήμερον σωτηρία».

Σημείωσις. ῾Ο τ. Σταυρὸς τῆς τελετῆς παραμένει ἐν τῷ ηὐτρεπισμένῳ

δίσκῳ ἐπὶ τοῦ τετραποδίου εἰς τὸ μέσον τοῦ ναοῦ πρὸς προσκύνησιν

ἄχρι τῆς Παρασκευῆς τῆς παρούσης ἑβδομάδος, ὅτε μετὰ τὴν θ΄ ὥραν

καὶ πρὸ τῆς προηγιασμένης γίνεται ἡ τελευταία προσκύνησις αὐτοῦ καὶ

αἴρεται ἐν τῷ ἱερῷ βήματι.

Εἰς τὴν λειτουργίαν

Ψάλλονται τὰ ἀντίφωνα ὡς ἑξῆς.

᾿Αντίφωνον α΄

᾿Εσημειώθη ἐφ᾿ ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, Κύριε.

Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς.

῎Εδωκας τοῖς φοβουμένοις σε σημείωσιν τοῦ φυγεῖν ἀπὸ

προσώπου τόξου.

Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου...

᾿Ανέβης εἰς ὕψος, ᾐχμαλώτευσας αἰχμαλωσίαν.

Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς.

῎Εδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τὸ ὄνομά σου,

Κύριε.

Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου...

Δόξα, Καὶ νῦν. Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου...ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

8

᾿Αντίφωνον β΄

Εἴδοσαν πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ

ἡμῶν. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν, ψάλ-

λοντάς σοι, ἀλληλούια.

Προσκυνήσωμεν εἰς τὸν τόπον, οὗ ἔστησαν οἱ πόδες

αὐτοῦ. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν...

῾Ο δὲ Θεός, βασιλεὺς ἡμῶν, πρὸ αἰώνων εἰργάσατο σω-

τηρίαν ἐν μέσῳ τῆς γῆς. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστάς...

῾Υψωθήσομαι ἐν τοῖς ἔθνεσιν· ὑψωθήσομαι ἐν τῇ γῇ.

Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν...

Δόξα, Καὶ νῦν. «῾Ο μονογενὴς Υἱός».

᾿Αντίφωνον γ΄

῾Υψοῦτε Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν καὶ προσκυνεῖτε τῷ ὑπο-

ποδίῳ τῶν ποδῶν αὐτοῦ. «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου...»

Σῶσον, ὁ Θεός, τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρο-

νομίαν σου. «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου...»

Καὶ ποίμανον αὐτοὺς καὶ ἔπαρον αὐτοὺς ἕως τοῦ αἰῶνος.

«Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου...»

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ ἀνα-

στὰς ἐκ νεκρῶν».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ, ἀπολυτίκια «Εὐφραινέσθω τὰ οὐρά-

νια», «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου» καὶ τοῦ ναοῦ, κοντά-

κιον «Τῇ ὑπερμάχῳ». Ἀντὶ τρισαγίου, «Τὸν σταυρόν σου

προσκυνοῦμεν».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος: Κυρ. γ΄ νηστ., «῎Εχοντες

ἀρχιερέα μέγαν» (῾Εβρ. δ΄ 14-ε΄ 6)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «῞Ος

τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν» (Μρ. η΄ 34-θ΄ 1).ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

9

Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ μεγάλου Βασιλείου· εἰς τὸ

᾿Εξαιρέτως «᾿Επὶ σοὶ χαίρει».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «᾿Εσημειώθη ἐφ᾿ ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου

σου, Κύριε· ἀλληλούια». Ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς τὸ «Σῶ-

σον, Κύριε».

Τῇ αὐτῇ Κυριακῇ ἑσπέρας. Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «Εὐ-

φραινέσθω», Δόξα, «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου»· κοντάκι-

ον τοῦ Σταυροῦ «Οὐκέτι φλογίνη ῥομφαία».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα», κατανυκτι-

κὰ 4 τοῦ γ΄ ἤχου «῾Εσπερινὸν ὕμνον» κ.λπ. (ζήτει ἐν τέλει τοῦ

Τριῳδίου), προσόμοια τῆς σειρᾶς τοῦ Τριῳδίου 3 «Κύριε, ὁ

ἐπὶ σταυροῦ ἑκουσίως» κ.λπ. καὶ τοῦ Μηναίου (Ἀπριλίου 8)

ἕτερα 3 «Ἀετοὶ ὡς ὑπόπτεροι» κ.λπ., Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἐν

συνεχείᾳ θεοτοκίον «῾Ως Θεοῦ μήτηρ ἄφθορος». Εἴσοδος,

«Φῶς ἱλαρόν», μέγα προκείμενον «῎Εδωκας κληρονομίαν».

Ἀπόστιχα ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ· «Νῦν ἀπολύεις»· τρισάγιον

κ.λπ. ὡς ἐσημειώθησαν τῇ Κυριακῇ τῆς Τυρινῆς ἑσπέρας.

8. Δευτέρα. ᾿Αγάβου, ῾Ρούφου, Φλέγοντος, ῾Ερμοῦ κ.λπ.

ἀποστόλων. Κελεστίνου ῾Ρώμης (†432), ᾿Ιωάννου νεομάρ-

τυρος τοῦ ἐν Κῷ (†1669).

Διὰ τὰς ἀκολουθίας τῶν καθημερινῶν βλέπε 19 καὶ 26 Μαρτίου.

Τῇ Δευτέρᾳ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι μεσονυκτικοῦ, ὄρθρου,

καὶ ὡρῶν μετὰ τῶν μακαρισμῶν ὡς προδεδήλωται.

Εἴδησις. Σήμερον Δευτέρᾳ, τῇ Τετάρτῃ καὶ τῇ Παρασκευῇ, εἰς τὴν α΄

ὥραν ἀντὶ τῶν στίχων «Τὰ διαβήματά μου κατεύθυνον» ψάλλομεν «Τὸν

Σταυρόν σου προσκυνοῦμεν» τρίς· καὶ τῇ μὲν Δευτέρᾳ καὶ τῇ Τετάρτῃ

γίνεται προσκύνησις τοῦ τιμίου Σταυροῦ εἰς τὴν α΄ ὥραν, τῇ δὲ Πα-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

10

ρασκευῇ ἡ προσκύνησις γίνεται οὐχὶ ἐν τῇ α΄ ὥρᾳ ἀλλ᾿ ἐν τῇ θ΄, μεθ᾿ ἣν

αἴρεται ὁ τ. Σταυρὸς ἐν τῷ ἱ. βήματι. Σημειωτέον ὅτι ἐν ταῖς τρισὶ ταύ-

ταις ἡμέραις, ἐν αἷς γίνεται ἡ προσκύνησις τοῦ τ. Σταυροῦ, εἰς πάσας

τὰς ὥρας λέγομεν κοντάκιον (χῦμα) μόνον τὸ τοῦ Σταυροῦ «Οὐκέτι

φλογίνη ῥομφαία»· ὁμοίως καὶ εἰς τοὺς μακαρισμούς.

9. Τρίτη. Εὐψυχίου μάρτυρος (†362). Βαδίμου ἱερομάρ-

τυρος, τῶν ἐν Περσίδι μαρτύρων (†362-4).

Εἴδησις. Μετὰ τὰς συνήθεις ἀκολουθίας, εἰς τὸν ἑσπερινὸν δὲν ψάλ-

λεται ἡ ἀκολουθία τοῦ Μηναίου ἀλλὰ μόνη ἡ τοῦ Τριῳδίου, ἡ δὲ ἀκο-

λουθία τῆς 10ης ᾿Απριλίου καταλιμπάνεται (λεγομένη εἰς τὸ μέγα

ἀπόδειπνον σήμερον τὸ ἑσπέρας).

10. Τετάρτη. Τερεντίου, Πομπηίου, Μαξίμου, ᾿Επαμει-

νώνδου, Μιλτιάδου καὶ ἑτέρων 35 μαρτύρων (γ΄ αἰ.).

Γρηγορίου ε΄ ΚΠόλεως ἱερομάρτυρος († Πάσχα 4 ᾿Απριλίου

1821).

Τῇ Τετάρτῃ πρωί. Εἰς τὸν ὄρθρον ψάλλεται μόνη ἡ ἀκο-

λουθία τοῦ Τριῳδίου, ἄνευ δηλονότι τῆς ἀκολουθίας τοῦ

Μηναίου· εἰς ἑκάστην ᾠδὴν τοῦ ἐννεαῳδίου κανόνος τοῦ

Σταυροῦ λέγονται πρὸ τῶν τροπαρίων οἱ εἱρμοὶ αὐτοῦ («Ἀ-

νοίξω τὸ στόμα μου»)· μετὰ τὴν ϛ΄ ᾠδὴν τὸ κοντάκιον μετὰ

τοῦ οἴκου τοῦ Σταυροῦ «Οὐκέτι φλογίνη ῥομφαία», «Τρεῖς

σταυροὺς ἐπήξατο» καὶ εἶτα τὸ συναξάριον, καὶ τὰ λοιπὰ ὡς

συνήθως.

Σημείωσις. Οἱ εἱρμοὶ τοῦ κανόνος τοῦ Σταυροῦ, μὴ ὑπάρχοντες εἰς

τὰ ἔντυπα Τριῴδια, εὕρηνται εἰς τὸ ῾Ωρολόγιον εἰς τὸν κανόνα τῶν Οἴ-

κων τοῦ τιμίου Σταυροῦ.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκρα-

ξα» –εἰς στίχους 10– ψάλλομεν τὰ δύο ἰδιόμελα τῆς σειρᾶς ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

11

(τοῦ Τριῳδίου) «῾Η τῶν ἀγαθῶν πρόξενος» καὶ «Οἱ ἐν κρυ-

πτῷ ἀρετὰς ἐργαζόμενοι», τὸ μαρτυρικὸν «᾿Ακορέστῳ δια-

θέσει», τὰ 3 προσόμοια τοῦ σταυροῦ καὶ τὰ 3 προσόμοια τοῦ

Μηναίου (11 ᾿Απρ.) «Χάριν ἀπαντλήσας» κ.λπ. εἰς 4 (δευτε-

ροῦντες τὸ α΄), Δόξα, Καὶ νῦν, «Σήμερον ὁ ἀπρόσιτος τῇ

οὐσίᾳ» (τοῦ Τριῳδίου). Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώ-

σματα τοῦ Τριῳδίου, καὶ ἡ λοιπὴ ἀκολουθία τῆς προηγια-

σμένης, ἐν ᾗ μετὰ τὰς δεήσεις ὑπὲρ τῶν κατηχουμένων λέγον-

ται ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς μεγάλης Τετάρτης καὶ τ ὰ δ ι α -

κ ο ν ι κ ὰ τ ῶ ν « φ ω τ ι ζ ο μ έ ν ω ν » «῞Οσοι πρὸς τὸ φώτι-

σμα».

Σημείωσις. Ἔνθα τυχὸν τιμᾶται ὁ ἅγιος Γρηγόριος Ε΄, συμψάλλεται

καὶ ἡ ἀκολουθία αὐτοῦ (ἐξ ἰδιαιτέρας φυλλάδος ἢ ἐν τέλει τοῦ Μηναί-

ου), κατὰ τὰς σχετικὰς διατάξεις τοῦ Τυπικοῦ (πρβλ. Τ.Μ.Ε. 9

Μαρτίου, περ. ζ΄, §12). ᾿Απόστολος καὶ Εὐαγγέλιον τοῦ ἁγίου (13ης

Νοεμβρίου, ῾Εβρ. ζ΄ 26-η΄ 2. ᾿Ιω. ι΄ 9-16).

11. Πέμπτη. ᾿Αντίπα ἐπισκόπου Περγάμου (†92). Τρυ-

φαίνης ὁσίας τῆς ἐν Κυζίκῳ.

Εἴδησις. Μετὰ τὰς συνήθεις ἀκολουθίας, εἰς τὸν ἑσπερινὸν ψάλλον-

ται 3 ἑσπέρια τοῦ Τριῳδίου καὶ 3 τοῦ Μηναίου (12ης ᾿Απρ.), Δόξα, Καὶ

νῦν, τὸ σταυροθεοτοκίον. Τὸ ἑσπέρας εἰς τὸ μέγα ἀπόδειπνον, ἔνθα

λέγονται κανόνες, μαζὶ μὲ τὸν κανόνα τοῦ θεοτοκαρίου λέγεται καὶ ὁ

τοῦ Μηναίου (12ης ᾿Απρ), διότι θὰ παραλειφθῇ αὔριον εἰς τὸν ὄρθρον·

μετὰ τοὺς κανόνας ὅμως λέγονται μόνον τὰ προσόμοια τῆς Θεοτόκου,

διότι τὰ τοῦ Μηναίου ἐψάλησαν εἰς τὸν ἑσπερινόν.

12. Παρασκευή. Βασιλείου ἐπισκόπου Παρίου τοῦ ὁμολο-

γητοῦ (η΄ αἰ.)· ᾿Ανθούσης ὁσίας (†801). ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

12

Τῇ Παρασκευῇ πρωί. Ὁ ὄρθρος καὶ σήμερον θὰ ψαλῇ ὡς

ἔχει ἐν τῷ Τριῳδίῳ, ἄνευ τοῦ Μηναίου· μετὰ τὰ δύο σταυρώ-

σιμα καθίσματα τῆς α΄ στιχολογίας (βλέπε ἐν τέλει τοῦ Τριῳ-

δίου, Παρασκευὴ πρωί, ἦχος γ΄) ψάλλεται μετὰ στίχου «Θαυ-

μαστὸς ὁ Θεὸς» τὸ μαρτυρικὸν κάθισμα «᾿Εκλάμπετε διὰ τῆς

πίστεως», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ σταυροθεοτοκίον «Τὸν ἐπονεί-

διστον, οἰκτίρμον, θάνατον»· μετὰ τὴν ϛ΄ ᾠδὴν τοῦ ἐν τῷ

Τριῳδίῳ κανόνος τὸ κοντάκιον τοῦ Σταυροῦ «Οὐκέτι φλογί-

νη ῥομφαία», εἶτα τὸ συναξάριον τοῦ Μηναίου, καὶ τὰ λοιπὰ

ὡς συνήθως. Εἰς τὴν α΄ ὥραν δὲν γίνεται προσκύνησις τοῦ

τιμίου Σταυροῦ, ὡς προεσημειώθη (8 ᾿Απρ.). Εἰς τὸ τέλος τῶν

μακαρισμῶν, μετὰ τὴν εὐχὴν «Παναγία Τριὰς τὸ ὁμοούσιον

κράτος» ὁ ἱερεὺς ἔρχεται εἰς τὸ μέσον τοῦ ναοῦ, ὅπου ἀπὸ

τῆς Κυριακῆς εὑρίσκεται ὁ τ. Σταυρός, θυμιᾷ τρὶς καὶ

ποιήσας τρεῖς μεγάλας μετανοίας ἀσπάζεται τὸν τ. Σταυρόν,

ψαλλομένου τοῦ ὕμνου «Τὸν σταυρόν σου προσκυνοῦμεν» γ΄

καὶ τοῦ ἰδιομέλου «Δεῦτε, πιστοί» (ζήτει τῇ προλαβούσῃ

Κυριακῇ εἰς τὴν τελετὴν τῆς Σταυροπροσκυνήσεως), καὶ γί-

νεται κατὰ τάξιν ἡ προσκύνησις αὐτοῦ· εἶτα ὁ ἱερεὺς αἴρει

τὸν δίσκον, ἐφ᾿ οὗ ὁ τ. Σταυρός, καὶ θέτων αὐτὸν ἐπὶ κεφαλῆς

εἰσέρχεται διὰ τῶν βημοθύρων εἰς τὸ ἱερὸν βῆμα καὶ ἀποθέτει

αὐτὸν ἐπὶ τῆς ἁγ. τραπέζης· εἶτα ἡ (μικρὰ) ἀπόλυσις.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέ-

κραξα», ἀπὸ τοῦ στίχου «᾿Εξάγαγε ἐκ φυλακῆς» τὸ ἰδιόμελον

«Τοῖς πάθεσι δουλώσας» (δίς), τὰ 4 μαρτυρικὰ τοῦ γ΄ ἤχου

«Μεγάλη τῶν μαρτύρων σου» κ.λπ. (βλέπε ἐν τέλει τοῦ Τριῳ-

δίου) καὶ τοῦ Μηναίου 3 προσόμοια (13 ᾿Απριλίου) «Τί σε

νῦν, Μαρτῖνε» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, τὸ νεκρώσιμον τοῦ ἤχουΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

13

«Πάντα ματαιότης τὰ ἀνθρώπινα», Καὶ νῦν, «Πῶς μὴ θαυμά-

σωμεν»· εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳ-

δίου, καὶ καθεξῆς ἡ λειτουργία τῶν προηγιασμένων.

Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας. Οἱ δ΄ χαιρετισμοὶ τῆς Θεοτόκου.

Εἰς τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον ψάλλεται ὁ κανὼν «Ἀνοίξω τὸ

στόμα μου», εἶτα τὸ «Τῇ ὑπερμάχῳ» δίχορον, καὶ ἐκφωνεῖται

ἡ δ΄ στάσις τοῦ ἀκαθίστου ὕμνου «Τεῖχος εἶ τῶν παρθένων»,

εἰς ἣν συνάπτεται καὶ ὁ α΄ οἶκος (μόνον) «῎Αγγελος πρωτο-

στάτης». Μετὰ τὸ τρισάγιον κ.λπ, κοντάκιον «῾Ως ἀπαρχὰς

τῆς φύσεως». Πάντα τὰ λοιπὰ κατὰ τὴν τάξιν τῶν α΄ χαι-

ρετισμῶν (ἀλλ᾿ ἄνευ Εὐαγγελίου).

13. Σάββατον δ΄ τῶν νηστειῶν. Μαρτίνου πάπα ῾Ρώμης

ὁμολογητοῦ (†655), Ζωίλου καὶ λοιπῶν μαρτύρων.

[᾿Επέτειος τῆς ἀποφράδος ἡμέρας τῆς ὑπὸ τῶν Φράγγων

γενομένης ἁλώσεως τῆς Κων/λεως (13 ᾿Απριλίου 1204)].

Εἰς τὸν ὄρθρον. Ἡ ἀκολουθία ψάλλεται μετ᾿ Ἀλληλούια

κατὰ τὸν τύπον τοῦ β΄ Σαββάτου τῶν νηστειῶν (30 Μαρτί-

ου), ἀλλὰ στιχηρά, καθίσματα, νεκρώσιμα κ.λπ. λέγονται τὰ

τοῦ γ΄ ἤχου (ἐκ τῶν ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου). Οὕτως εἰς τὴν

α΄ στιχολογίαν ψάλλονται τὰ 3 μαρτυρικὰ καθίσματα τοῦ γ΄

ἤχου «῞Οσοι φιλομάρτυρες» κ.λπ., ἀλλὰ μετὰ τὰ νεκρώσιμα

εὐλογητάρια (καὶ τὸ μνημόσυνον τῶν κεκοιμημένων) τὸ

σύνηθες νεκρώσιμον κάθισμα τοῦ πλ. α΄ ἤχου «᾿Ανάπαυσον,

σωτὴρ ἡμῶν» κ.λπ.. Ἀφ᾿ ϛ΄ ᾠδῆς τὸ νεκρώσιμον κοντάκιον

«Μετὰ τῶν ἁγίων» καὶ τὸ συναξάριον. Εἰς τὸ «Αἰνοῦμεν,

εὐλογοῦμεν» ὁ εἱρμὸς τῆς η΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τετραῳδίου «Γῆ καὶ

πάντα τὰ ἐν αὐτῇ»· «Τὴν τιμιωτέραν», ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

14

τοῦ β΄ τετραῳδίου «Μεγαλύνομεν πάντες» καὶ τὸ «῎Αξιον

ἐστίν». (Τὸ φωταγωγικὸν τοῦ ἤχου.) Ἐξαποστειλάριον τὸ

νεκρώσιμον τοῦ Σαββάτου μετὰ τοῦ θεοτοκίου αὐτοῦ. Εἰς

τοὺς αἴνους καὶ εἰς τὸν στίχον τῶν αἴνων ὡς ἐν τέλει τοῦ

Τριῳδίου (γ΄ ἦχος). Ἀπολυτίκια τοῦ Σαββάτου «᾿Απόστολοι,

μάρτυρες», Δόξα, «Μνήσθητι, Κύριε», Καὶ νῦν, «Μήτηρ

ἁγία».

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Ἅπαντα ὡς προεγράφησαν εἰς τὸ β΄

Σάββατον τῶν νηστειῶν (30 Μαρτίου). Ἀναγνώσματα: Σαβ-

βάτου δ΄ ἑβδομάδος νηστειῶν (῾Εβρ. ϛ΄ 9-12· Μρ. ζ΄ 31-37).

14. † ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ. «᾿Ιωάννου ὁσίου

συγγραφέως τῆς Κλίμακος». ᾿Αριστάρχου, Πούδη καὶ

Τροφίμου ἐκ τῶν 70. ᾿Αρδαλίωνος μάρτυρος τοῦ πρώην μί-

μου, Θωμαΐδος μάρτυρος, Δημητρίου νεομάρτ. τοῦ ἐν Τριπό-

λει (†1803). ῏Ηχος δ΄· ἑωθινὸν α΄ (τυπικὸν Τριῳδίου §§41-43).

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «᾿Απόστολοι, μάρτυρες», Δόξα,

«Μνήσθητι, Κύριε»· κοντάκιον «῾Ως ἀπαρχὰς τῆς φύσεως».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», στιχηρὰ ἀναστάσιμα 6 καὶ

τοῦ Τριῳδίου προσόμοια 3 εἰς 4, Δόξα, «῞Οσιε πάτερ», Καὶ

νῦν, «῾Ο διὰ σὲ θεοπάτωρ».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.

ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, τοῦ Τριῳδίου «Τὸν ἐπὶ

γῆς ἄγγελον», Καὶ νῦν, «῍Ω θαύματος καινοῦ».

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τὸ φαιδρὸν τῆς ἀναστάσεως», Δόξα, «Ταῖς

τῶν δακρύων σου ῥοαῖς», Καὶ νῦν, «῾Ο δι᾿ ἡμᾶς γεννηθείς».ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

15

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς

κανὼν τοῦ ἤχου, τὰ τριαδικὰ «῎Αξιον ἐστί», τρισάγιον κ.λπ.

καὶ τὰ 3 κατανυκτικὰ τροπάρια «᾿Ελέησον ἡμᾶς, Κύριε»,

κ.λπ..

Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν ἑβδομάδα, ε΄ τῶν Νηστειῶν, θὰ τελε-

σθοῦν τρεῖς θεῖαι λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, τῇ Τετάρτῃ, τῇ

Πέμπτῃ τοῦ μεγάλου Κανόνος, καὶ τῇ Παρασκευῇ.

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύ-

ριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ

῎Αμωμος.]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα, τῆς α΄ στιχολογίας μὲ τὸ

θεοτοκίον τοῦ ἀναστασίμου ἀπολυτικίου εἰς τὸ Καὶ νῦν «Τὸ

ἀπ᾿ αἰῶνος», καὶ τὰ τῆς β΄ στιχολογίας μὲ τὸ θεοτοκίον

αὐτῶν. Εὐλογητάρια. ῾Η ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ τὸ προ-

κείμενον τοῦ ἤχου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (α΄) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· μετὰ τὸν

ν΄ ψαλμόν, τὰ ἰδιόμελα «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως ἐν

τῷ Τριῳδίῳ.

ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος (μετὰ τῶν εἱρμῶν), ὁ τοῦ Τριῳ-

δίου, καὶ ὁ τοῦ ὁσίου μετὰ στίχου «῞Οσιε τοῦ Θεοῦ, πρέ-

σβευε ὑπὲρ ἡμῶν»· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ κοντάκιον καὶ ὁ οἶκος τοῦ

ὁσίου, εἶτα τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ Τριῳδίου· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ

ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου, τὸ μηνολόγιον καὶ

τὸ ὑπόμνημα τοῦ Τριῳδίου.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν τι-

μιωτέραν», «῞Απας γηγενής».ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

16

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ α΄ ἀναστάσιμον

«Τοῖς μαθηταῖς συνέλθωμεν», τοῦ ὁσίου «Τοῦ κόσμου τὴν

εὐπάθειαν» καὶ θεοτοκίον ὅμοιον «Κυρίως Θεοτόκον σε».

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ [κατ᾿

ἀπαίτησιν τοῦ Τ.Μ.Ε.] τοῦ ὁσίου προσόμοια 3 (τὰ ἐν τοῖς

ἑσπερίοις) «Πάτερ ᾿Ιωάννη ὅσιε» κ.λπ. εἰς 4, εἰς στίχους τὰ

δύο τελευταῖα α΄) «Μακάριος ἀνὴρ ὁ φοβούμενος τὸν

Κύριον, ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ θελήσει σφόδρα», β΄) «Τίμιος

ἐναντίον Κυρίου ὁ θάνατος τοῦ ὁσίου αὐτοῦ», Δόξα, τοῦ

Τριῳδίου «Δεῦτε ἐργασώμεθα», Καὶ νῦν, «῾Υπερευλογημένη».

Δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ

μακαρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ

ἀναστάς».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὸ φαιδρὸν τῆς ἀνα-

στάσεως», «Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς» καὶ τοῦ ναοῦ,

κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ

ἤχου· ᾿Απόστολος: Κυρ. δ΄ νηστ., «Τῷ ᾿Αβραὰμ ἐπαγγειλά-

μενος ὁ Θεός» (῾Εβρ. ϛ΄ 13-20)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «῎Ανθρω-

πός τις προσῆλθε τῷ ᾿Ιησοῦ» (Μρ. θ΄ 17-31).

Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ μεγ. Βασιλείου· εἰς τὸ ᾿Εξαι-

ρέτως «᾿Επὶ σοὶ χαίρει».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», «Πληρωθήτω»

καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

17

Τῇ αὐτῇ Κυριακῇ ἑσπέρας. Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «Τὸ

φαιδρόν», Δόξα, «Ταῖς τῶν δακρύων σου»· ἡ ὑπακοὴ τοῦ

ἤχου «Τὰ τῆς σῆς παραδόξου ἐγέρσεως».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα», κατανυκτι-

κὰ 4 τοῦ δ΄ ἤχου «῎Ηθελον δάκρυσιν ἐξαλεῖψαι» κ.λπ. (ζήτει

ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου), τὰ 3 τῆς ἡμέρας προσόμοια τοῦ Τριῳ-

δίου «Μεγίστους ἐν καιρῷ» καὶ 3 προσόμοια τοῦ Μηναίου

(15 ᾿Απριλ.) «Πρὸς ἐπίπονα σκάμματα» κ.λπ., Δόξα, Καὶ νῦν,

τὸ ἐν συνεχείᾳ θεοτοκίον «῾Ως Θεοῦ μήτηρ ἄφθορος». Εἴσο-

δος, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ μέγα προκείμενον «Μὴ ἀποστρέψῃς».

Ἀπόστιχα ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ· «Νῦν ἀπολύεις», τρισάγιον

κ.λπ., ὡς ἐσημειώθησαν τῇ Κυριακῇ τῆς Τυρινῆς ἑσπέρας.

15. Δευτέρα. Κρήσκεντος μάρτυρος. Λεωνίδου μάρτυρος

(ἐπισκόπου ᾿Αθηνῶν).

Διὰ τὰς ἀκολουθίας τῶν καθημερινῶν βλέπε 19 καὶ 26 Μαρτίου.

16. Τρίτη. ᾿Αγάπης, Εἰρήνης καὶ Χιονίας μαρτύρων.

Χαρίσσης, Νίκης καὶ τῶν σὺν αὐταῖς μαρτύρων (†258).

17. Τετάρτη. Συμεὼν ἱερομάρτυρος τοῦ ἐν Περσίδι (†344).

᾿Αγαπητοῦ ῾Ρώμης (†536), ᾿Αδριανοῦ μάρτυρος (†251), Μα-

καρίου ἐπισκόπου Κορίνθου († 1805).

Τῇ Τετάρτῃ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ τῶν προηγιασμένων δώρων. Μετὰ τὸν

προοιμιακὸν καὶ τὸ ιη΄ κάθισμα τοῦ Ψαλτηρίου («Πρὸς Κύ-

ριον»), εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» ἀρχόμεθα ἀπὸ τοῦ στίχου

«Πεσοῦνται ἐν ἀμφιβλήστρῳ αὐτῶν» (ὅπως ἀκριβῶς ὁρίζει ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

18

τὸ Τριῴδιον) καὶ ψάλλομεν τὸ ἰδιόμελον «Τοῖς τῶν ἐμῶν λο-

γισμῶν» (δίς), τὸ μαρτυρικόν (ἅπαξ), τὰ 3 τῆς σειρᾶς προσό-

μοια τοῦ Τριῳδίου, καὶ πάντα τὰ κατ᾿ ἀλφάβητον στιχηρὰ

«῞Απας ὁ βίος μου», μὲ τοὺς στίχους αὐτῶν ὡς ἐν τῷ Τριῳδί-

ῳ, Δόξα, Καὶ νῦν, προσόμοιον θεοτοκίον «῍Ω τῇ ἀρρήτῳ

συγκαταβάσει!» Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώσματα

τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυνθήτω», καὶ τὰ λοιπὰ τῆς προηγια-

σμένης (τυπικὸν Τριῳδίου §44).

Τῇ Τετάρτῃ ἑσπέρας ψάλλεται ὁ μέγας κανὼν ἐν τῇ ἀκο-

λουθίᾳ ἢ τοῦ μικροῦ ἀποδείπνου ἢ τοῦ ὄρθρου.

Α΄. ῾Ο μέγας κανὼν εἰς τὸ ἀπόδειπνον

Τῇ Τετάρτῃ ἑσπέρας ἀναγινώσκεται τὸ μικρὸν ἀπόδει-

πνον μέχρι τοῦ «῎Αξιον ἐστίν»· ἐν συνεχείᾳ ψάλλεται ὁ μέγας

κανὼν (μετὰ τῶν εἱρμῶν) μὲ στίχον εἰς τὰ τροπάρια αὐτοῦ

«᾿Ελέησόν με, ὁ Θεός, ἐλέησόν με» ἢ μὲ τοὺς στίχους τοὺς ση-

μειουμένους εἰς τὸ Τριῴδιον πρὸ τῶν τροπαρίων τῆς ὁσίας

Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας καὶ τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου Κρήτης. Μετὰ

τὴν γ΄ ᾠδὴν καταλιμπάνονται τὰ μεσῴδια καθίσματα καὶ τὸ

δίειρμον τριῴδιον, καὶ ψάλλονται αἱ ἐν συνεχείᾳ ᾠδαὶ τοῦ

μεγάλου κανόνος. Μετὰ τὴν ϛ΄ ᾠδὴν τὸ κοντάκιον «Ψυχή

μου, ψυχή μου» ἐμμελῶς· ἀκολούθως ἡ ζ΄, ἡ η΄ καὶ ἡ θ΄ ᾠδὴ

καὶ εἰς τὸ τέλος ὁ εἱρμὸς «᾿Ασπόρου συλλήψεως». Τρισάγιον

κ.λπ., τὸ κοντάκιον «Ψυχή μου, ψυχή μου» χῦμα, «Κύριε, ἐλέ-

ησον» (μ΄), «῾Ο ἐν παντὶ καιρῷ», «Κύριε καὶ δέσποτα», «῎Α-

σπιλε, ἀμόλυντε» καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ μικροῦ ἀποδείπνου· μετὰ

τὴν (μικρὰν) ἀπόλυσιν, τὸ «Εὐξώμεθα» καὶ τὸ «Δι᾿ εὐχῶν».ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

19

Β. ῾Ο μέγας κανὼν εἰς τὸν ὄρθρον

[Εἰς τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον. Μετὰ τὸ «Πιστεύω» ψάλλεται ἐκ τοῦ

Μηναίου ἡ ἀκολουθία τῆς 18ης ᾿Απριλίου.]

Εἰς τὸν ὄρθρον. «Εὐλογητὸς ὁ Θεός», οἱ δύο ψαλμοὶ ιθ΄

καὶ κ΄ καὶ τὰ λοιπὰ ὡς ἐν τῷ ῾Ωρολογίῳ, καὶ ὁ ἑξάψαλμος.

Εἰς τὸ «᾿Αλληλούια» οἱ τριαδικοὶ ὕμνοι τοῦ δ΄ ἤχου (βλέπε

εἰς τὸ τέλος τοῦ Τριῳδίου), μὲ καταλήξεις· εἰς τὸ α΄ «Πρε-

σβείαις τῶν ἀποστόλων σῶσον ἡμᾶς», εἰς τὸ β΄ «Πρεσβείαις

τοῦ ἱεράρχου σῶσον ἡμᾶς», καὶ εἰς τὸ γ΄ «Διὰ τῆς Θεοτόκου

ἐλέησον ἡμᾶς». [Μετὰ τὸ η΄ κάθισμα τοῦ Ψαλτηρίου] καθί-

σματα ἀποστολικὰ τοῦ ἤχου (ὅρα ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου)

δύο «Φωστῆρες εἰς τὰ πέρατα», (στίχος α΄ «Εἰς πᾶσαν τὴν

γῆν») «῾Ως Μωυσῆς τὸν ᾿Ισραὴλ», εἶτα (στίχος β΄ «Θαυμα-

στὸς ὁ Θεὸς») τὸ μετὰ τὸ θεοτοκίον μαρτυρικὸν «Οἱ

μάρτυρές σου, Κύριε», Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ θεοτοκίον «Τὸν

Λόγον τοῦ Πατρός». Ὁ ν΄ χῦμα καὶ ἡ ἱκεσία «Σῶσον, ὁ

Θεός, τὸν λαόν σου»· [ἡ στιχολογία τῶν ἐννέα ᾠδῶν

(Τ.Μ.Ε., Διάτ. Τρ. §46)]. Εἶθ᾿ οὕτως ἄρχονται οἱ χοροὶ τοῦ

μεγάλου Κανόνος (τὰ τροπάρια εἰς προΰμνιον «᾿Ελέησόν με,

ὁ Θεός, ἐλέησόν με»), συνάπτοντες καὶ τὰ λοιπὰ τροπάρια

καὶ τὰ τριῴδια (ὅπου ὑπάρχουν), κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ

τάξιν. Ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς ὁ εἱρμὸς «Στερέωσον, Κύριε», αἴτησις

καὶ τὰ μεσῴδια καθίσματα ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Ἀφ᾿ ϛ΄ ὁ

εἱρμὸς «Ἐβόησα ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου», αἴτησις, τὸ κοντάκιον

«Ψυχή μου, ψυχή μου» μετὰ μέλους, ὁ οἶκος, τὸ συναξάριον

τῆς ἡμέρας, τὸ ὑπόμνημα τοῦ Τριῳδίου, καὶ οἱ μακαρισμοὶ

μετὰ τῶν τροπαρίων αὐτῶν. Εἶθ᾿ οὕτως αἱ λοιπαὶ ᾠδαί· εἰς

τὴν η΄ ᾠδὴν ἀντὶ τοῦ Δόξα Πατρὶ λέγομεν «Εὐλογοῦμεν Πα-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

20

τέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα τὸν Κύριον...», μετὰ τὸ Καὶ

νῦν, εἰς τὸ «Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν» ὁ εἱρμὸς «῝Ον στρα-

τιαί», «Τὴν Θεοτόκον καὶ μητέρα τοῦ φωτός», [στιχολογοῦ-

μεν «Τὴν τιμιωτέραν»], ψάλλονται τὰ τριῴδια καὶ ἡ θ΄ ᾠδὴ

τοῦ μεγ. Κανόνος, καὶ ἐν τέλει πάλιν ὁ εἱρμὸς «᾿Ασπόρου

συλλήψεως». Αἴτησις, τὸ φωταγωγικὸν τοῦ ἤχου (μετὰ τοῦ

χαρακτηριστικοῦ τῆς ἡμέρας ὡς προεσημειώθη καὶ εἰς τὰ

τριαδικά), [οἱ ψαλμοὶ τῶν αἴνων], «Σοὶ δόξα πρέπει», ἡ

δοξολογία χῦμα, τὰ πληρωτικά, κ.τ.λ. ὡς συνήθως. Τὰ ἀπό-

στιχα τῶν αἴνων ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ, «᾿Αγαθὸν τὸ ἐξομολο-

γεῖσθαι», τρισάγιον κ.λπ., «᾿Εν τῷ ναῷ ἑστῶτες», «᾿Επουρά-

νιε βασιλεῦ» καὶ ἀπόλυσις.

(Τὸ πρωὶ αἱ ὧραι καὶ ἡ λειτουργία τῶν προηγιασμένων,

ὡς ὁρίζεται κατωτέρω τῇ 18ῃ τοῦ μηνός, εἰς τὴν Β΄ περί-

πτωσιν.)

18. Πέμπτη τοῦ Μεγάλου Κανόνος. ᾿Ιωάννου ὁσίου.

Σάββα τοῦ στρατηλάτου καὶ μάρτυρος, ᾿Αθανασίας ὁσίας τῆς

ἐξ Αἰγίνης.

Α΄. Ἂν ὁ μέγας Κανὼν ἐψάλη εἰς τὸ ἀπόδειπνον

Τὸ πρωὶ τῆς Πέμπτης ἡ ἀκολουθία μεσονυκτικοῦ καὶ ὄρ-

θρου μέχρι τῶν τριαδικῶν ψάλλεται ὡς καὶ ἐν ταῖς λοιπαῖς

νηστίμοις ἡμέραις· εἶτα [μετὰ τὸ ζ΄ κάθισμα τοῦ Ψαλτηρίου]

δύο ἀποστολικὰ καθίσματα τοῦ δ΄ ἤχου καὶ τὸ μαρτυρικὸν

τῆς ζ΄ ᾠδῆς (βλέπε τὸν προηγούμενον ὄρθρον) –εἰς στίχους τὰ

δύο τελευταῖα «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν», «Θαυμαστὸς ὁ Θεός»–,

Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ θεοτοκίον «Τὸν Λόγον τοῦ Πατρός»· εἶτα

[μετὰ τὸ η΄ κάθισμα τοῦ Ψαλτηρίου] τὰ μετὰ τὴν γ΄ ᾠδὴν τοῦ

μεγ. Κανόνος καθίσματα «Φωστῆρες θεαυγεῖς», Δόξα, «Τῶν ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

21

ἀποστόλων δωδεκάς», Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Τὸν ἀπερίλη-

πτον». Ὁ ν΄ ψαλμὸς χῦμα, «Σῶσον, ὁ Θεός, τὸν λαόν σου»

[καὶ ἡ στιχολογία τῶν ἐννέα ᾠδῶν, ὡς συνήθως]. Κανόνες ὁ

τοῦ Μηναίου καὶ τὸ δίειρμον τριῴδιον εἰς τὴν τάξιν αὐτοῦ·

ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ Μηναίου· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ

τοῦ Τριῳδίου κοντάκιον «Ψυχή μου ψυχή μου» μετὰ τοῦ

οἴκου «Τὸ τοῦ Χριστοῦ ἰατρεῖον» καὶ τὰ συναξάρια Μηναί-

ου καὶ Τριῳδίου. Εἶτα οἱ μακαρισμοὶ μετὰ τῶν τροπαρίων

αὐτῶν, αἱ λοιπαὶ ᾠδαὶ τοῦ κανόνος τοῦ Μηναίου καὶ τοῦ δι-

είρμου τριῳδίου, εἰς δὲ τὸ «Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν» ὁ εἱρμὸς

τῆς η΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τριῳδίου «Τὸν ἄναρχον βασιλέα», «Τὴν τι-

μιωτέραν», ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς τοῦ β΄ τριῳδίου «Σὲ τὴν οὐ-

ρανοῦ καὶ γῆς» καὶ τὸ «῎Αξιον ἐστίν». Αἴτησις, τὸ φωτα-

γωγικὸν τοῦ ἤχου (τρίς), «Σοὶ δόξα πρέπει», ἡ δοξολογία

χῦμα, κ.τ.λ. ὡς συνήθως. Εἰς τὸν στίχον τῶν αἴνων ἅπαντα

ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ· «᾿Αγαθὸν τὸ ἐξομολογεῖσθαι», τρισάγιον

κ.λπ., «᾿Εν τῷ ναῷ ἑστῶτες», «᾿Επουράνιε βασιλεῦ» καὶ αἱ γ΄

μεγ. μετάνοιαι.

Εἰς τὰς ὥρας, λεγομένας ὡς συνήθως, (μετὰ τὸ τρισάγιον)

καὶ εἰς τοὺς μακαρισμοὺς μόνον τὸ κοντάκιον «Ψυχή μου

ψυχή μου» χῦμα. Μετὰ τὴν εὐχὴν «Παναγία Τριάς», ἡ ἀπό-

λυσις. Εἶτα ὁ ἑσπερινὸς μετὰ τῆς προηγιασμένης ὡς διατάσ-

σεται κατωτέρω (εἰς τὴν Β΄ περίπτωσιν).

Β΄. Ἂν ὁ μέγας κανὼν ἐψάλη εἰς τὸν ὄρθρον

Τὸ πρωὶ τῆς Πέμπτης (ἀναγινώσκεται τὸ η΄ κάθισμα τοῦ

Ψαλτηρίου, ἐὰν παρελείφθη χθές, καὶ) εὐλογήσαντος τοῦ ἱε-

ρέως, λέγεται τὸ «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι», «Βασι-

λεῦ οὐράνιε», εἶτα τρισάγιον κ.λπ., «Κύριε, ἐλέησον» (ιβ΄), ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

22

Δόξα, Καὶ νῦν, «Δεῦτε προσκυνήσωμεν» γ΄, καὶ ἀναγινώ-

σκονται αἱ ὧραι, ὡς συνήθως, εἰς τὰς ὁποίας μετὰ τὸ τρισά-

γιον, ὡς καὶ εἰς τοὺς μακαρισμούς, λέγεται μόνον τὸ κοντά-

κιον «Ψυχή μου ψυχή μου» χῦμα.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ τῆς προηγιασμένης ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ·

μετὰ τὸν προοιμιακὸν καὶ τὸ ιη΄ κάθισμα τοῦ Ψαλτηρίου

(«Πρὸς Κύριον»), εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα», ἀπὸ τοῦ στίχου

«᾿Εξάγαγε ἐκ φυλακῆς» τὸ ἰδιόμελον «Αὐτεξουσίως ἐξεδύ-

θην» (δίς), τὸ μαρτυρικόν, τὰ 3 προσόμοια τῆς σειρᾶς τοῦ

Τριῳδίου καὶ 3 προσόμοια τοῦ Μηναίου (19 Μαρτίου) εἰς 4 –

δευτερουμένου τοῦ πρώτου–, Δόξα, Καὶ νῦν, σταυροθεοτο-

κίον «᾿Εν τῷ σταυρῷ θεωροῦσα». Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ

ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυνθήτω» καὶ τὰ λοιπὰ

τῆς προηγιασμένης. Εἰς τὴν ἀπόλυσιν μνημονεύεται ὁ ἅγιος

τῆς ἐπαύριον.

19. Παρασκευή. Παφνουτίου ἱερομάρτυρος, Φιλίππας

μάρτυρος, Γεωργίου ἐπισκ. Πισιδίας τοῦ ὁμολογητοῦ.

Τῷ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. Μετὰ τὸν προοιμιακὸν

καὶ τὸ ιη΄ κάθισμα («Πρὸς Κύριον») εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκρα-

ξα», ἀπὸ τοῦ στίχου «᾿Εὰν ἀνομίας παρατηρήσῃς», τὸ ἰδιό-

μελον «῾Ως ἐξ Ἰερουσαλὴμ» δίς, τὸ μαρτυρικὸν ἅπαξ καὶ τὰ 3

προσόμοια τῆς Θεοτόκου «Βουλὴν προαιώνιον» κ.λπ. ἀνὰ

μίαν, Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος μυστήριον». Εἴσοδος,

«Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυν-

θήτω» καὶ καθεξῆς ἡ ἀκολουθία τῶν προηγιασμένων. Κοινω-

νικὸν «Γεύσασθε καὶ ἴδετε».ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

23

Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας. Στιχολογεῖται ὁ ἀκάθιστος ὕμνος

ἐν τῇ ἀκολουθίᾳ ἢ τοῦ μικροῦ ἀποδείπνου ἢ τοῦ ὄρθρου.

Α΄. ῾Ο ἀκάθιστος ὕμνος εἰς τὸ ἀπόδειπνον

Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας ἀναγινώσκεται τὸ μικρὸν ἀπό-

δειπνον μέχρι τοῦ «῎Αξιον ἐστί». Μετ᾿ αὐτὸ οἱ χοροὶ τὸ τρο-

πάριον «Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς» (ἐκ τρίτου), καὶ ὁ ἱερεὺς

ἀναγινώσκει ἐμμελῶς τὴν α΄ στάσιν τῶν οἴκων. ᾿Εν συνεχείᾳ

ψάλλεται ὁ κανὼν τῆς Θεοτόκου «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου».

Μετὰ τὴν γ΄ ᾠδὴν τὸ κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ» ἅπαξ (δίχο-

ρον) καὶ ὁ ἱερεὺς τὴν β΄ στάσιν τῶν οἴκων. Εἶτα, ἀρχομένου

τοῦ β΄ χοροῦ, ψάλλονται ἡ δ΄, ε΄ καὶ ϛ΄ ᾠδή, τὸ κοντάκιον

«Τῇ ὑπερμάχῳ», καὶ ὁ ἱερεὺς τὴν γ΄ στάσιν τῶν οἴκων. Εἶθ᾿

οὕτως, ἀρχομένου τοῦ α΄ χοροῦ, ψάλλονται ἡ ζ΄, η΄ καὶ θ΄ ᾠδή

(ἐν τῇ θ΄ ᾠδῇ θυμιᾷ ὁ διάκονος ἢ ὁ ἱερεύς, ὡς εἴθισται), «Τῇ

ὑπερμάχῳ», καὶ ὁ ἱερεὺς τὴν δ΄ στάσιν τῶν οἴκων ἐπισυνά-

πτων ἐν τέλει αὐτῆς καὶ τὸν α΄ οἶκον. Τὸ «Τῇ ὑπερμάχῳ»

σύντομον. Εἶτα τρισάγιον κ.λπ., τὸ κοντάκιον «Τῇ ὑπερμά-

χῳ» χῦμα, καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ μικροῦ ἀποδείπνου. Μετὰ τὴν

(μικρὰν) ἀπόλυσιν καὶ τὸ «Εὐξώμεθα», ψάλλεται μετὰ

μέλους τὸ κάθισμα «Τὴν ὡραιότητα», καὶ εἶτα ὁ ἱερεὺς τὸ

«Δι᾿ εὐχῶν».

Β΄. ῾Ο ἀκάθιστος ὕμνος εἰς τὸν ὄρθρον

Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας, ἀναγινώσκομεν τὸ μικρὸν ἀπό-

δειπνον (ἐν τῷ νάρθηκι), [ψάλλοντες ἐν αὐτῷ τὸν κανόνα

τοῦ Μηναίου τοῦ κατὰ τὴν ἡμέραν ἁγίου (20 ᾿Απριλίου)].

Οὐδὲν ἐκ τοῦ Ἀκαθίστου λέγεται ἐνταῦθα οὔτε οἱ οἶκοι τῆς

Θεοτόκου, ἀλλ᾿ εὐθὺς μετὰ τὸ «῎Αξιον ἐστὶ» τὸ τρισάγιον

κ.λπ., κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ»· μετὰ τὰς εὐχὰς «῎Ασπιλε, ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

24

ἀμόλυντε» κ.τ.λ. γίνεται (μικρὰ) ἀπόλυσις, «Εὐξώμεθα» καὶ

«Δι᾿ εὐχῶν».

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸ «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς» ἀναγινώ-

σκονται οἱ δύο ψαλμοὶ κ.τ.λ. (βλέπε ἐν τῷ ῾Ωρολογίῳ). Εἶτα ὁ

ἑξάψαλμος καὶ μεγάλη συναπτή.

Α΄ ΣΤΑΣΙΣ. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» (ψαλλόμενον τετράκις εἰς

τοὺς συνήθεις στίχους αὐτοῦ) τὸ τροπάριον «Τὸ προσταχθὲν

μυστικῶς» ἐκ τρίτου, καὶ ἡ α΄ στάσις τῶν οἴκων. Εἶτα «Τῇ

ὑπερμάχῳ» ἅπαξ, μικρὰ συναπτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «῞Οτι σὸν

τὸ κράτος».

Β΄ ΣΤΑΣΙΣ. Μετὰ τὴν ἐκφώνησιν, τὸ «Τῇ ὑπερμάχῳ» ἅπαξ, ἡ

β΄ στάσις τῶν οἴκων καὶ αὖθις «Τῇ ὑπερμάχῳ». Εἶτα ὁ ν΄ ψαλ-

μὸς χῦμα καὶ ὁ κανὼν τοῦ Ἀκαθίστου «᾿Ανοίξω τὸ στόμα

μου» εἰς 6 (ἐνταῦθα ᾠδαὶ α΄ καὶ γ΄). Ἐν τῷ τέλει ἑκάστης ᾠδῆς

(ἄχρι τῆς ε΄) καταβασίαι οἱ εἱρμοὶ τοῦ Ἀκαθίστου.

Γ΄ ΣΤΑΣΙΣ. Ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς, ἡ καταβασία αὐτῆς, μικρὰ συνα-

πτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «῞Οτι σὺ εἶ ὁ Θεός», τὸ «Τῇ ὑπερμάχῳ»

σύντομον, καὶ ἡ γ΄ στάσις τῶν οἴκων. Εἶτα «Τῇ ὑπερμάχῳ»

σύντομον καὶ τὸ μεσῴδιον κάθισμα «Ὁ μέγας στρατηγός».

Αἱ ᾠδαὶ δ΄, ε΄ καὶ ϛ΄ τοῦ ᾿Ακαθίστου, ἀπὸ δὲ τῆς ϛ΄ ᾠδῆς συμ-

ψάλλεται καὶ τὸ δίειρμον τετραῴδιον εἰς τὴν τάξιν αὐτοῦ,

μετὰ τῶν οἰκείων προϋμνίων, ὡς ἑξῆς·

«῾Υπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς» εἰς τὰ τροπάρια τοῦ

κανόνος τῆς Θεοτόκου καὶ εἰς τὸ θεοτοκίον τοῦ πρώτου τε-

τραῳδίου·

«῞Αγιοι τοῦ Θεοῦ, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἡμῶν» εἰς τὰ μαρτυ-

ρικὰ τῶν δύο τετραῳδίων·ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

25

«Κύριε, ἀνάπαυσον τὰς ψυχὰς τῶν δούλων σου» εἰς τὸ νε-

κρώσιμον τοῦ πρώτου τετραῳδίου·

Δόξα εἰς τὸ τριαδικόν, Καὶ νῦν εἰς τὸ θεοτοκίον τοῦ δευ-

τέρου τετραῳδίου. Εἰς τὰ μετὰ τὸ θεοτοκίον τοῦ β΄ τετρα-

ῳδίου ὑπάρχοντα τροπάρια λέγονται οἱ πρὸ αὐτῶν στίχοι.

᾿Εν τέλει τῆς ϛ΄ καὶ τῶν λοιπῶν ᾠδῶν, καταβασία ψάλλε-

ται ὁ ἑκάστοτε εἱρμὸς τοῦ β΄ τετραῳδίου.

Δ΄ ΣΤΑΣΙΣ. Μετὰ τὸν εἱρμὸν «Τοῦ κήτους τὸν προφήτην»,

μικρὰ συναπτὴ μετ᾿ ἐκφωνήσεως «Σὺ γὰρ εἶ ὁ βασιλεύς», «Τῇ

ὑπερμάχῳ» ἅπαξ, ἡ δ΄ στάσις τῶν οἴκων, συναπτομένου ἐν

τέλει αὐτῆς καὶ τοῦ α΄ οἴκου. Εἶτα «Τῇ ὑπερμάχῳ» χῦμα καὶ

τὰ συναξάρια τοῦ Μηναίου καὶ τοῦ Τριῳδίου. Ἀκολούθως ἡ

ζ΄ καὶ ἡ η΄ ᾠδὴ τῶν κανόνων (εἰς τὴν η΄ ᾠδὴν ἀντὶ τοῦ Δόξα

λέγομεν «Εὐλογοῦμεν Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, τὸν

Κύριον...»). Εἶτα «Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν» καὶ ὁ εἱρμὸς «Τὸν

ποιητὴν τῆς κτίσεως». (Ἀντὶ τῆς στιχολογίας τῆς ᾠδῆς τῆς

Θεοτόκου Τὴν τιμιωτέραν) ψάλλεται ἡ θ΄ ᾠδὴ τῶν κανόνων,

ἐπισφραγιζομένη μετὰ τοῦ εἱρμοῦ «᾿Ησαΐα, χόρευε».

᾿Εξαποστειλάριον «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος σήμερον» (δίς). Εἰς

τοὺς αἴνους τὰ προσόμοια «Κεκρυμμένον μυστήριον» κ.λπ.

εἰς 4, Δόξα, Καὶ νῦν, «Γλῶσσαν ἣν οὐκ ἔγνω». Δοξολογία

μεγάλη, «Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς» ἅπαξ, ἡ ἐκτενής, τὰ πλη-

ρωτικὰ καὶ ἡ ἀπόλυσις ὡς συνήθως. (Τὸ πρωὶ ἡ λειτουργία

τοῦ Χρυσοστόμου ὡς διατυποῦται κατωτέρω.)ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

26

20. Σάββατον τοῦ ᾿Ακαθίστου ῞Υμνου. Θεοδώρου ὁσίου

τοῦ Τριχινᾶ· Ζακχαίου ἀποστόλου, ᾿Αθανασίου ὁσίου κτίτο-

ρος Μεγ. Μετεώρου (†1310)· ᾿Αναστασίου Β΄, Πατριάρχου

᾿Αντιοχείας, ἱερομάρτυρος (ζ΄ αἰ.).

Εἰς τὸ μεσονυκτικὸν τοῦ Σαββάτου, ἀντὶ τῶν τροπαρίων

«Ἄκτιστε φύσις» τὸ τροπάριον «Τὸ προσταχθέν», ἀντὶ δὲ τῶν

νεκρωσίμων τροπαρίων τὸ «Τῇ ὑπερμάχῳ».

Ἂν ὁ ἀκάθιστος ἐψάλη εἰς τὸ ἀπόδειπνον, τότε ὁ ὄρθρος

τελεῖται ὡς ἑξῆς. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὸ τροπάριον «Τὸ

προσταχθὲν μυστικῶς» δίς. [Τὸ Ψαλτήριον τῆς ἡμέρας.] Κάθι-

σμα «῾Ο μέγας στρατηγός» (ζήτει μετὰ τὴν γ΄ ᾠδὴν τοῦ κανό-

νος τοῦ Ἀκαθίστου), Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ αὐτό. Ὁ ν΄ ψαλμὸς

χῦμα. Κανόνες ὁ τῆς Ἀκαθίστου «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου» με-

τὰ τῶν εἱρμῶν καὶ τὸ δίειρμον τετραῴδιον εἰς τὴν τάξιν αὐ-

τοῦ. ᾿Απὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ μεσῴδιον κάθισμα «῾Ο μέγας στρατη-

γὸς» ἅπαξ. Ἀφ᾿ ϛ΄ ᾠδῆς τὸ κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ» χῦμα,

ὁ οἶκος «῎Αγγελος πρωτοστάτης» καὶ τὰ συναξάρια τοῦ Μη-

ναίου καὶ τοῦ Τριῳδίου. Καταβασίαι οἱ εἱρμοὶ «Ἀνοίξω τὸ

στόμα μου»· «Τὴν τιμιωτέραν», «῞Απας γηγενής». Ἐξαπο-

στειλάριον «Τὸ ἀπ᾿ αἰῶνος σήμερον» (δίς). Εἰς τοὺς αἴνους

τὰ προσόμοια «Κεκρυμμένον μυστήριον» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα,

Καὶ νῦν, «Γλῶσσαν ἣν οὐκ ἔγνω». Δοξολογία μεγάλη, «Τὸ

προσταχθὲν μυστικῶς» ἅπαξ.

Ἂν ὁ ἀκάθιστος ἐψάλη χθὲς εἰς τὸν ὄρθρον, τότε [μετὰ τὸ

μεσονυκτικὸν] ἀναγινώσκονται τὰ παραλειφθέντα καθίσμα-

τα τοῦ Ψαλτηρίου, [ἡ α΄ ὥρα] καὶ εὐθὺς ἡ λειτουργία.

Εἰς τὴν λειτουργίαν. [Τὰ τυπικὰ καὶ εἰς τοὺς μακαρι-

σμοὺς ἡ γ΄ καὶ ἡ ϛ΄ ᾠδὴ τοῦ κανόνος τῆς Θεοτόκου.] Ἂν δὲν ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

27

ψαλοῦν τυπικά, λέγονται ἀντίφωνα καὶ εἰσοδικὸν τὰ συνή-

θη τῆς λειτουργίας (τῶν «καθημερινῶν»). Μετὰ τὴν εἴσοδον

ἀπολυτίκιον «Τὸ προσταχθέν», κοντάκιον «Τῇ ὑπερμάχῳ».

Τρισάγιον. ᾿Απόστολος τῆς Θεοτόκου, Νοεμ. 21, «Εἶχεν ἡ

πρώτη σκηνή» (῾Εβρ. θ΄ 1-7)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, Σεπτ. 8,

«᾿Αναστᾶσα Μαριάμ» (Λκ. α΄ 39-49, 56), καὶ καθεξῆς ἡ θεία

λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου· εἰς τὸ ᾿Εξαιρέτως «῞Α-

πας γηγενής»· κοινωνικὸν «Ποτήριον σωτηρίου»· «Εἴδομεν

τὸ φῶς».

21. † ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ. «Μαρίας ὁσίας τῆς

Αἰγυπτίας». ᾿Ιανουαρίου ἱερομάρ. (†305). ᾿Αλεξάνδρας τῆς

βασιλίσσης· ᾿Αναστασίου Α΄ ᾿Αντιοχείας, ὁσίου (†599)· Μαξί-

μου Κων/πόλεως (†434). ῏Ηχος πλ. α΄, ἑωθινὸν β΄ (τυπικὸν

Τριῳδίου §§54-56).

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «Τὸ προσταχθέν»· κοντάκιον «Τῇ

ὑπερμάχῳ».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀναστάσιμα 6, τοῦ Τριῳδίου

προσόμοια 3 εἰς 4, Δόξα, «᾿Εθαυματούργησε, Χριστέ,... ὅθεν

τὸ ἀσθενὲς τ ῆ ς φ ύ σ ε ω ς ἀπορριψαμένη...», Καὶ νῦν, «᾿Εν

τῇ ᾿Ερυθρᾷ θαλάσσῃ».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας.

ΑΠΟΣΤΙΧΑ τὰ ἀναστάσιμα, Δόξα, τοῦ Τριῳδίου «Τὰ τῆς

ψυχῆς θηρεύματα», Καὶ νῦν, «῍Ω θαύματος καινοῦ».

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τὸν συνάναρχον Λόγον», Δόξα, «᾿Εν σοί,

μῆτερ, ἀκριβῶς», Καὶ νῦν, «῾Ο δι᾿ ἡμᾶς γεννηθείς».ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

28

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμόν, ὁ τριαδικὸς

κανὼν τοῦ ἤχου «Κράτος τῆς ἑνιαίας», τὰ τριαδικὰ «῎Αξιον

ἐστί», τρισάγιον κ.λπ. καὶ τὰ κατανυκτικὰ τροπάρια «᾿Ελέη-

σον ἡμᾶς, Κύριε».

Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν ἑβδομάδα, ϛ΄ τῶν νηστειῶν, θὰ τελε-

σθοῦν δύο θ. λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, τῇ Τετάρτῃ καὶ τῇ Πα-

ρασκευῇ.

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύ-

ριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ

῎Αμωμος.]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ ἀναστάσιμα, τῆς α΄ στιχολογίας μὲ τὸ

θεοτοκίον τοῦ ἀναστασίμου ἀπολυτικίου εἰς τὸ Καὶ νῦν

«Χαῖρε, πύλη Κυρίου», καὶ τὰ τῆς β΄ στιχολογίας μὲ τὸ θεο-

τοκίον αὐτῶν. Εὐλογητάρια. Ἡ ὑπακοή, οἱ ἀναβαθμοὶ καὶ

τὸ προκείμενον τοῦ ἤχου.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ἑωθινὸν (β΄) μετὰ τῆς τάξεως αὐτοῦ· μετὰ τὸν

ν΄ ψαλμόν, τὰ ἰδιόμελα «Τῆς μετανοίας» κ.λπ., ὡς συνήθως ἐν

τῷ Τριῳδίῳ.

ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ ἀναστάσιμος μετὰ τῶν εἱρμῶν καὶ οἱ δύο τοῦ

Τριῳδίου (μετὰ στίχων ὁ α΄ «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα

σοι», καὶ ὁ β΄ «῾Αγία τοῦ Θεοῦ»)· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὸ κοντάκιον

καὶ ὁ οἶκος τῆς ὁσίας, τὸ μεσῴδιον κάθισμα καὶ τὸ θεοτοκίον·

ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ ἀναστάσιμον κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου, τὸ

συναξάριον καὶ τὸ ὑπόμνημα τοῦ Τριῳδίου.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν τιμι-

ωτέραν», «῞Απας γηγενής».ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

29

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος», τὸ β΄ ἀναστάσιμον

«Τὸν λίθον θεωρήσασαι», τῆς ὁσίας «῾Υπόδειγμα μετανοίας»

καὶ θεοτοκίον «῾Ο γλυκασμὸς τῶν ἀγγέλων».

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ στιχηρὰ ἀναστάσιμα 4 καὶ [κατ᾿ ἀπαί-

τησιν τοῦ Τ.Μ.Ε.] τῆς ὁσίας προσόμοια 3 (ἃ ζήτει ἐν τοῖς

ἑσπερίοις) «Σὲ μὲν διεκώλυε» κ.λπ. εἰς 4, εἰς στίχους τὰ δύο

τελευταῖα α) «῾Υπομένων ὑπέμεινα τὸν Κύριον καὶ προσέσχε

μοι καὶ εἰσήκουσε τῆς δεήσεώς μου», β) «Καὶ ἔστησεν ἐπὶ

πέτραν τοὺς πόδας μου καὶ κατηύθυνε τὰ διαβήματά μου»,

Δόξα, τοῦ Τριῳδίου «Οὐκ ἔστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ», Καὶ

νῦν, «῾Υπερευλογημένη». Δοξολογία μεγάλη, «᾿Αναστὰς ἐκ

τοῦ μνήματος» (ἢ «Σήμερον σωτηρία»).

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ ἀντίφωνα [ἢ τὰ τυπικὰ μετὰ

μακαρισμῶν] (βλέπε ἔμπροσθεν γεν. τυπ. διατάξεις §§64-66).

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν... Σῶσον ἡμᾶς... ὁ ἀνα-

στάς».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὸν συνάναρχον Λό-

γον», «᾿Εν σοί, μῆτερ», καὶ τοῦ ναοῦ, κοντάκιον «Προστα-

σία».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον καὶ ἀλληλουιάριον τοῦ

ἤχου· ᾿Απόστολος: Κυρ. ε΄ νηστ., «Χριστὸς παραγενόμενος

ἀρχιερεύς» (῾Εβρ. θ΄ 11-14)· Εὐαγγέλιον ὁμοίως, «Παραλαμ-

βάνει ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς δώδεκα» (Μρ. ι΄ 32-45).

Καθεξῆς ἡ λειτουργία τοῦ μεγάλου Βασιλείου· εἰς τὸ ᾿Εξαι-

ρέτως «᾿Επὶ σοὶ χαίρει».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Αἰνεῖτε»· «Εἴδομεν τὸ φῶς», «Πληρωθή-

τω», καὶ τὰ λοιπὰ τῆς λειτουργίας ὡς συνήθως.ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

30

Τῇ αὐτῇ Κυριακῇ ἑσπέρας. Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «Τὸν

συνάναρχον», Δόξα, «᾿Εν σοί, μῆτερ»· ἡ ὑπακοὴ τοῦ ἤχου

«᾿Αγγελικῇ ὁράσει».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα», 4 κατανυ-

κτικὰ τοῦ πλ. α΄ ἤχου (ζήτει ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου) «Κύριε,

ἁμαρτάνων» κ.λπ., τὰ 3 τῆς ἡμέρας προσόμοια τοῦ Τριῳδίου

«Πτωχεύσας ὁ πλούσιος» καὶ 3 τοῦ Μηναίου (22 ᾿Απριλίου)

«῾Ιερομύστης τοῦ Λόγου» κ.λπ., Δόξα, Καὶ νῦν, τὸ ἐν συνε-

χείᾳ θεοτοκίον «Θεομακάριστε κόρη». Εἴσοδος, «Φῶς ἱλα-

ρόν», τὸ μέγα προκείμενον «῎Εδωκας κληρονομίαν». Ἀπό-

στιχα, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ· «Νῦν ἀπολύεις»· τρισάγιον κ.λπ., ὡς

ἐσημειώθησαν τῇ Κυριακῇ τῆς Τυρινῆς ἑσπέρας.

22. Δευτέρα πρὸ τῶν Βαΐων. Θεοδώρου ὁσίου τοῦ

Συκεώτου (†613)· Ναθαναὴλ ἀποστόλου (α΄ αἰ.), Θεοχάρους

καὶ ᾿Αποστόλου ὁσίων τῶν ἐν ῎Αρτῃ, Νεάρχου μάρτυρος.

Διὰ τὰς ἀκολουθίας τῶν καθημερινῶν βλέπε 19 καὶ 26 Μαρτίου.

Σημείωσις. Εἰς τὸν ἑσπερινὸν σήμερον καὶ εἰς τὸν ὄρθρον αὔριον

ἀντὶ τῆς καταλιμπανομένης ἀκολουθίας τοῦ Μηναίου (23ης ᾿Απρ.) εἶναι

δυνατὸν νὰ ψαλῇ ἡ ἀκολουθία τοῦ ἁγίου τοῦ ναοῦ (ἤ τοι μόνον 3

ἑσπέρια προσόμοια καὶ ὁ κανὼν αὐτοῦ) ἢ ἄλλου τινὸς ἁγίου ἐκ τῶν

παραλειφθέντων κατὰ τὰς ἡμέρας τῆς μεγάλης τεσσαρακοστῆς.

23. Τρίτη πρὸ τῶν Βαΐων. † Γεωργίου μεγαλομάρτυρος τοῦ

τροπαιοφόρου (†303).

Εἴδησις. ῾Η ἀκολουθία τοῦ μεγαλομάρτυρος διὰ τὸν ἀναστάσιμον

χαρακτῆρα αὐτῆς θὰ ψαλῇ μετατιθεμένη τῇ Δευτέρᾳ τῆς διακαινησίμου

(6 Μαΐου). Διὰ τὸν ὄρθρον βλέπε τὴν σημείωσιν χθές, ἀλλὰ συναξάριον ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

31

τὸ τῆς 23ης τοῦ μηνός. Κατόπιν εἰς τὸν ἑσπερινὸν συμψάλλεται

κανονικῶς ἡ ἀκολουθία τῆς 24ης ᾿Απριλίου.

24. Τετάρτη πρὸ τῶν Βαΐων. ᾿Ελισάβετ τῆς ὁσίας. Δούκα

νεομάρτυρος τοῦ ῥάπτου ἐκ Μυτιλήνης (†1564), Νικολάου

νεομάρτυρος τοῦ ἐν Μαγνησίᾳ (†1776).

Τῇ Τετάρτῃ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. Μετὰ τὸ ιη΄ κάθισμα

(«Πρὸς Κύριον»), εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» τὸ ἰδιόμελον

«Πλούσιος ἐν πάθεσι» (δίς), τὸ μαρτυρικὸν ἅπαξ, τὰ 3

προσόμοια τῆς σειρᾶς τοῦ Τριῳδίου καὶ ἐκ τοῦ Μηναίου (25

᾿Απριλίου) τὰ 3 πρῶτα προσόμοια «Τῶν θεηγόρων λογίων»

κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, τὸ ἰδιόμελον αὐτοῦ «Σοῦ ἐξεχύθη χάρις»,

Καὶ νῦν, ὁμόηχον προσόμοιον θεοτοκίον «Ἄσπιλε ἀμόλυντε»

(ζήτει ἐν τοῖς ἑσπερίοις τῆς 18ης ᾿Απριλίου). Εἴσοδος, «Φῶς

ἱλαρόν», ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυνθήτω» καὶ

τὰ λοιπὰ τῆς προηγιασμένης.

25. Πέμπτη πρὸ τῶν Βαΐων. † Μάρκου τοῦ ἀποστόλου καὶ

εὐαγγελιστοῦ (α΄ αἰ.).

Εἰς τὸν ὄρθρον (ψαλλόμενον ἑορτάσιμον). Μετὰ τὸν

ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» ἀπολυτίκιον «᾿Απόστολε

ἅγιε», Δόξα, τὸ αὐτό, Καὶ νῦν, «Σὲ τὴν μεσιτεύσασαν».

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ [μετὰ τὴν α΄ στιχολογίαν] τὰ ἐν τῷ Τριῳδίῳ

κατανυκτικὰ (βλέπε ἐν τέλει τοῦ Τριῳδίου, Πέμπτῃ πρωί,

ἦχος πλ. α΄) καὶ [μετὰ τὴν β΄ καὶ γ΄ στιχολογίαν] τὰ τῆς

ἡμέρας μετὰ τῶν θεοτοκίων αὐτῶν. Εἶτα ὁ ν΄ ψαλμός.

ΚΑΝΟΝΕΣ, ὁ τῆς μικρᾶς παρακλήσεως τῆς Θεοτόκου (μετὰ

τῶν εἱρμῶν) καὶ ὁ τοῦ ἀποστόλου (μετὰ στίχου «᾿ΑπόστολεΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

32

τοῦ Χριστοῦ»)· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς τὰ μεσῴδια καθίσματα τοῦ

Μηναίου, Καὶ νῦν, θεοτοκίον ὅμοιον «῾Ρυπωθεῖσαν πάθεσι»

(μεσῴδιον κάθισμα 14ης ᾿Απριλίου)· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ κοντάκιον

μετὰ τοῦ οἴκου τοῦ ἁγίου καὶ τὸ συναξάριον.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου»· «Τὴν

τιμιωτέραν», «῞Απας γηγενής».

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ τὸ τοῦ εὐαγγελιστοῦ «Σὺ τὴν υἱότητα

Πέτρου» καὶ θεοτοκίον τὸ κάτωθι ὁμόηχον·

«Χρυσοπλοκώτατε πύργε, καὶ δωδεκάτειχε πόλις, ἡλιοστά-

λακτε θρόνε, καθέδρα τοῦ βασιλέως, ἀκατανόητον θαῦμα, πῶς

γαλουχεῖς τὸν δεσπότην».

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ, στιχηρὰ τοῦ εὐαγγελιστοῦ προσόμοια

«Αἰγύπτου φωστὴρ ὁ φαεινὸς» κ.λπ. εἰς 4, Δόξα, τὸ τὸ ἐν τοῖς

ἑσπερίοις ἰδιόμελον αὐτοῦ «Σοῦ ἐξεχύθη χάρις», Καὶ νῦν,

«Θεοτόκε, σὺ εἶ ἡ ἄμπελος... μετὰ τοῦ ἀποστόλου» (Παρα-

κλητική, ἦχος πλ. β΄, Τετάρτῃ ἑσπέρας), δοξολογία μεγάλη

καὶ ἀπολυτίκιον «᾿Απόστολε ἅγιε» καὶ εὐθὺς «Δεῦτε

προσκυνήσωμεν» καὶ ἐπισυνάπτονται

Αἱ ὧραι. ᾿Αναγινώσκονται αὗται «λιταί»· εἰς ἑκάστην μετὰ

μὲν τοὺς ψαλμοὺς χῦμα Δόξα, «᾿Απόστολε ἅγιε», Καὶ νῦν, τὸ

ἐνδιάτακτον τῆς ὥρας θεοτοκίον, μετὰ δὲ τὸ τρισάγιον κ.λπ.

τὸ κοντάκιον τοῦ εὐαγγελιστοῦ «᾿Εξ ὕψους λαβὼν τὴν

χάριν»· εἰς τὴν θ΄ ὥραν συνάπτονται, ὡς συνήθως, οἱ μακαρι-

σμοὶ κ.λπ., ἀλλὰ κοντάκιον μόνον τὸ «᾿Εξ ὕψους λαβὼν τὴν

χάριν». Μετὰ τὸ «῾Ο Θεὸς οἰκτιρήσαι ἡμᾶς», ἡ (μικρὰ)

ἀπόλυσις μετὰ τοῦ «Δι᾿ εὐχῶν»· καὶ ἐν συνεχείᾳ τελεῖταιΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

33

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ τῶν προηγιασμένων. ῾Ο προοιμιακὸς

καὶ τὸ ιη΄ κάθισμα («Πρὸς Κύριον»).

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ», ἀπὸ τοῦ στίχου «᾿Εξάγαγε ἐκ

φυλακῆς», τὸ εἰς τὸν στίχον ἰδιόμελον τῆς ἡμέρας «Τοῦ

πλουσίου τῆς ἀσυμπαθοῦς βιώσεως» (δίς), τὸ ὁμόηχον

μαρτυρικὸν «Μάρτυρες Κυρίου» (ἅπαξ), τὰ τῶν ἑσπερίων 3

προσόμοια τῆς σειρᾶς τοῦ Τριῳδίου «Τῶν ἀποστόλων δυὰς

ἱερωτάτη» κ.λπ., καὶ τοῦ εὐαγγελιστοῦ τὰ ἐν τοῖς ἑσπερίοις 3

δεύτερα προσόμοια «Μᾶρκε παμμακάριστε» κ.λπ. εἰς 4,

Δόξα, τὸ ἐν τοῖς ἀποστίχοις ἰδιόμελον αὐτοῦ «Δεῦτε τῆς

οὐρανίου», Καὶ νῦν, θεοτοκίον «Δέσποινα, πρόσδεξαι»

(Παρακλητική, ἦχος πλ. δ΄, Πέμπτῃ ἑσπέρας).

ΕΙΣΟΔΟΣ μετὰ τοῦ Εὐαγγελίου, «Φῶς ἱλαρόν» (ἄνευ μέ-

λους), τὰ ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳδίου, τὸ «Κατευθυνθήτω»

τῆς προηγιασμένης, καὶ εὐθὺς

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος: τοῦ εὐαγγελιστοῦ, ᾿Απρ. 25,

«Ταπεινώθητε ὑπὸ τὴν κραταιὰν χεῖρα» (Α΄ Πέτ. ε΄ 6-14)· Εὐ-

αγγέλιον ὁμοίως, Τετ. ιε΄ ἑβδ. Ματθ. [κατὰ τὸ Μηναῖον], μὲ

τοιαύτην ἀρχήν*· «Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς ἀπο-

στέλλειν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ δύο δύο», τὰ δὲ ἐπίλοιπα ὡς ἐν

τῷ Εὐαγγελίῳ (Μρ. ϛ΄ 7-13).

Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τῶν προηγιασμένων δώρων.



* Τὸ Μηναῖον μεταβάλλει τὴν ἔναρξιν τῆς περικοπῆς καὶ παραλείπει

τὴν φράσιν «προσκαλεῖται ὁ ᾿Ιησοῦς τοὺς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ», διότι

ὁ εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος δὲν ἀνήκει εἰς τὸν στενὸν κύκλον τῶν δώδεκα,

ὅπως ἄλλωστε δὲν ἀνήκουν εἰς αὐτὸν καὶ οἱ ἀπόστολοι Παῦλος, Λουκᾶς,

Βαρνάβας, Τιμόθεος, Τίτος, οἱ ἀδελφόθεοι ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιούδας, καὶ ἄλ-

λοι. ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

34

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Εἰς πᾶσαν τὴν γῆν»· εἰς τὴν μετὰ τὴν κοι-

νωνίαν εὐλόγησιν «Εὐλογήσω τὸν Κύριον», καὶ ἀπόλυσις.

26. Παρασκευὴ πρὸ τῶν Βαΐων. Βασιλέως ἐπισκόπου ᾿Αμα-

σείας ἱερομάρτ. (†332), Γλαφύρας καὶ ᾿Ιούστας ὁσίων (†322).

Τῷ πρωί. Αἱ ἀκολουθίαι πᾶσαι ὡς προδεδήλωται.

῾Ο ἑσπερινὸς μετὰ προηγιασμένης. Ψάλλεται ἡ ἀκολουθία

τοῦ ἁγίου Λαζάρου ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέ-

κραξα» –ἀπὸ τοῦ στίχου «᾿Εκ βαθέων ἐκέκραξά σοι»– τὸ ἰδι-

όμελον «Τὴν ψυχωφελῆ πληρώσαντες τεσσαρακοστήν, καὶ

τὴν ἁγίαν ἑβδομάδα» (δίς), τὸ μαρτυρικὸν (ἅπαξ) καὶ τὰ τοῦ

Λαζάρου 5 ἰδιόμελα (ἀνὰ μίαν), Δόξα, «᾿Επιστὰς τῷ μνήματι

Λαζάρου», Καὶ νῦν, «Τὴν ψυχωφελῆ πληρώσαντες τεσσαρα-

κοστήν, βοήσωμεν» (τὸ μέγα). Εἴσοδος, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ

ἀναγνώσματα τοῦ Τριῳδίου, «Κατευθυνθήτω» καὶ τὰ λοιπὰ

τῆς προηγιασμένης.

Τῇ Παρασκευῇ ἑσπέρας. Εἰς τὸ μικρὸν ἀπόδειπνον. Μετὰ

τὸ «῎Αξιον ἐστὶ» ψάλλεται ὁ ἐν τῷ Τριῳδίῳ κανὼν τοῦ ἁγί-

ου Λαζάρου μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι»·

μετὰ τὴν θ΄ ᾠδὴν ἐπαναλαμβάνεται ὁ εἱρμὸς αὐτῆς «᾿Εποίησε

κράτος» καὶ εὐθὺς τρισάγιον κ.λπ., κοντάκιον «῾Η πάντων

χαρά», «Κύριε, ἐλέησον» (μ΄), «῾Ο ἐν παντὶ καιρῷ», «῎Ασπι-

λε, ἀμόλυντε» καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ ἀποδείπνου (λεγόμενα χῦμα

ἀπὸ τοῦ ἀναλογίου). ᾿Απόλυσις μετὰ τοῦ «Εὐξώμεθα» καὶ τὸ

«Δι᾿ εὐχῶν» (τυπικὸν Τριῳδίου §60).

27. † Σάββατον τοῦ Λαζάρου. Συμεὼν ἐπισκόπου ᾿Ιεροσο-

λύμων, συγγενοῦς τοῦ Κυρίου, ἱερομάρτυρος (†107). ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

35

῾Η ἀκολουθία ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ (τυπ. Τριῳδ. §61).

Εἰδήσεις. 1. ᾿Εφεξῆς μέχρι τῆς Κυριακῆς τῶν ἁγίων Πάντων παύει ἡ

χρῆσις τῆς Παρακλητικῆς.

2. ᾿Απὸ σήμερον μέχρι τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ μετὰ τὸ ᾿Εξαιρέτως

δὲν ψάλλεται τὸ «῎Αξιον ἐστίν».

3. ᾿Απὸ σήμερον μέχρι τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς τὸ «Εἴδομεν τὸ

φῶς» δὲν ψάλλεται.

4. ᾿Επίσης ἀπὸ σήμερον μέχρι τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ μνημόσυνον

δὲν τελεῖται, μνημονεύονται ὅμως τὰ ὀνόματα, ἂν δεήσῃ, τῶν τεθνεώ-

των, ψαλλομένων εἰς τὸ τέλος τῆς λειτουργίας τῶν τεσσάρων τροπαρίων

«Μετὰ πνευμάτων δικαίων» κ.τ.λ. (βλέπε Τ.Μ.Ε., σ. 352, σημ. 35).

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸ τρισάγιον κ.λπ. τὸ ἀπολυτί-

κιον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν».

Εἰς τὸν ὄρθρον. Εἰς τὸ «Θεὸς Κύριος» τὸ ἀπολυτίκιον

«Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν» τρίς.

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ «Κατοικτίρας τῆς Μάρθας» (δὶς) καὶ τὰ ἀνα-

στάσιμα εὐλογητάρια, αἴτησις μετ᾿ ἐκφωνήσεως «῞Οτι ηὐλόγη-

ταί σου» καὶ τὸ κάθισμα «῾Η πηγὴ τῆς σοφίας» (δίς). Εὐθὺς

«᾿Ανάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι» καὶ ὁ ν΄ ψαλμὸς χῦμα.

ΚΑΝΟΝΕΣ καὶ τετραῴδια κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ τάξιν

(τὰ τροπάρια μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα

σοι»)· ἀπὸ γ΄ καὶ ϛ΄ ᾠδῆς ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ τοῦ Τριῳδίου «῾Υγρὰν διοδεύσας»·

(ἀντὶ τῆς στιχολογίας τῆς ᾠδῆς τῆς Θεοτόκου Τὴν τιμιωτέ-

ραν) ἡ θ΄ ᾠδὴ ἀμφοτέρων τῶν τετραῳδίων κανόνων (μετὰ

τοῦ ἀνωτέρω στίχου) καὶ εἶτα ὁ εἱρμὸς «Κυρίως Θεοτόκον». ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

36

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΑ «῞Αγιος Κύριος» [τὸ «Ὑψοῦτε Κύριον

τὸν Θεὸν ἡμῶν» δὲν ψάλλεται σήμερον] καὶ τοῦ Τριῳδίου

«Λόγῳ σου, Λόγε» δίς, «Διὰ Λαζάρου σε, Χριστὸς» ἅπαξ.

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ τὰ 8 ἰδιόμελα τοῦ ἁγ. Λαζάρου κατὰ

σειράν, Δόξα, «Μέγα καὶ παράδοξον θαῦμα», Καὶ νῦν, «῾Υ-

περευλογημένη», δοξολογία μεγάλη, «Σήμερον σωτηρία».

Εἴδησις. ᾿Απὸ σήμερον μέχρι τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ εἰς τὸν ὄρθρον

ἡ «Τιμιωτέρα» δὲν στιχολογεῖται, ἀλλὰ ψάλλεται ἀντ᾿ αὐτῆς ἡ θ΄ ᾠδὴ

τοῦ κανόνος ἑκάστης ἡμέρας.

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Τὰ τυπικὰ καὶ εἰς τοὺς μακαρισμοὺς

ἡ γ΄ ᾠδὴ τοῦ α΄ καὶ ἡ ϛ΄ ᾠδὴ τοῦ β΄ κανόνος. Ἂν ψαλοῦν

ἀντίφωνα, λέγονται τὰ συνήθη τῆς λειτουργίας (τῶν «καθη-

μερινῶν»· βλέπε εἰς τὰς γεν. τυπικὰς διατάξεις), ἀλλὰ μὲ

ἐφύμνια εἰς μὲν τὸ δεύτερον «Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀνα-

στὰς ἐκ νεκρῶν», εἰς δὲ τὸ τρίτον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν».

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Δεῦτε προσκυνήσωμεν καὶ προσπέσωμεν

Χριστῷ. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν, ψάλ-

λοντάς σοι ἀλληλούια».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ τροπάρια μόνον τῆς ἑορτῆς, ἤ τοι ἀ-

πολυτίκιον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν» καὶ κοντάκιον «῾Η πάν-

των χαρά». Ἀντὶ τρισαγίου «῞Οσοι εἰς Χριστόν».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. Προκείμενον τῆς ἑορτῆς· Ἀπόστολος:

Σαββάτου τοῦ Λαζάρου, «Βασιλείαν ἀσάλευτον» (῾Εβρ. ιβ΄

28-ιγ΄ 8)· Εὐαγγέλιον: ὁμοίως, «῏Ην τις ἀσθενῶν Λάζαρος»

(᾿Ιω. ια΄ 1-45).

Καθεξῆς ἡ θεία λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Εἰς

τὸ «᾿Εξαιρέτως» ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς τοῦ α΄ τετραῳδίου «Τὴν

ἁγνὴν ἐνδόξως τιμήσωμεν».ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

37

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «᾿Εκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κα-

τηρτίσω αἶνον· ἀλληλούια»· ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν τὸ φῶς «Τὴν

κοινὴν ἀνάστασιν».

ΑΠΟΛΥΣΙΣ «῾Ο ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς

Θεός».

28. † ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ. «῾Η εἰς ᾿Ιερουσαλὴμ εἴσο-

δος τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ». Τῶν ἐν Κυζίκῳ ἐννέα

μαρτύρων (γ΄ αἰ.), Μέμνονος ὁσίου.

῾Η ἀκολουθία ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ (τυπικὸν Τριῳδίου §§63-

65).

Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκιον «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν»· κον-

τάκιον «῾Η πάντων χαρά».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Ὁ προοιμιακὸς καὶ τὸ Ψαλτήριον.

ΕΙΣ ΤΟ «ΚΥΡΙΕ, ΕΚΕΚΡΑΞΑ» τὰ ἰδιόμελα «Σήμερον ἡ χά-

ρις» κ.λπ. εἰς 6 (δευτεροῦντες τὸ α΄), Δόξα, Καὶ νῦν, «Σήμε-

ρον ἡ χάρις».

ΕΙΣΟΔΟΣ, «Φῶς ἱλαρόν», τὸ προκείμενον τῆς ἡμέρας καὶ

τὰ ἀναγνώσματα τῆς ἑορτῆς.

ΑΠΟΣΤΙΧΑ ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ «Τὴν κοινὴν ἀνάστασιν», Δόξα, τὸ αὐτό,

Καὶ νῦν, «Συνταφέντες σοι διὰ τοῦ βαπτίσματος».

ΑΠΟΛΥΣΙΣ «῾Ο ἐπὶ πώλου ὄνου καθεσθῆναι καταδεξάμε-

νος διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν Χριστὸς ὁ ἀληθινὸς Θεός».

Εἰς τὸ μεσονυκτικόν. Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμὸν τὰ στιχηρὰ τῆς

λιτῆς, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ· τρισάγιον κ.λπ. καὶ ἀπολυτίκιον «Συν-

ταφέντες σοι».ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

38

Εἴδησις. Κατὰ τὴν παροῦσαν μεγάλην ῾Εβδομάδα θὰ τελεσθοῦν τρεῖς

θ. λειτουργίαι προηγιασμένων δώρων, τῇ μεγάλῃ Δευτέρᾳ, τῇ μεγάλῃ

Τρίτῃ καὶ τῇ μεγάλῃ Τετάρτῃ.

Εἰς τὸν ὄρθρον. Μετὰ τὸν ἑξάψαλμον, εἰς τὸ «Θεὸς Κύ-

ριος» τὰ ἐν τῷ ἑσπερινῷ ἀπολυτίκια. [Τὸ Ψαλτήριον καὶ ὁ

πολυέλεος.]

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ τὰ τοῦ Τριῳδίου κατὰ σειράν.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ. Τὸ α΄ ἀντίφωνον τῶν ἀναβαθμῶν τοῦ δ΄ ἤ-

χου. Προκείμενον, ἦχος δ΄, ψαλμὸς η΄, «Ἐκ στόματος νηπίων

καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον»· στίχος «Κύριε ὁ Κύριος

ἡμῶν, ὡς θαυμαστὸν τὸ ὄνομά σου ἐν πάσῃ τῇ γῇ»· καὶ ἡ

λοιπὴ τάξις τοῦ εὐαγγελίου τοῦ ὄρθρου, ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ.

ΚΑΝΩΝ, ὁ ἐν τῷ Τριῳδίῳ μετὰ τῶν εἱρμῶν εἰς 6 «ἄνευ στί-

χων», πλὴν Δόξα, Καὶ νῦν, εἰς τὰ δύο τελευταῖα τροπάρια ἑ-

κάστης ᾠδῆς· ἀπὸ γ΄ ᾠδῆς ἡ ὑπακοὴ τῆς ἑορτῆς· ἀφ᾿ ϛ΄ τὸ

κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου τῆς ἑορτῆς καὶ τὰ συναξάρια τοῦ

Μηναίου καὶ τοῦ Τριῳδίου.

ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ οἱ εἱρμοὶ τοῦ κανόνος «῎Ωφθησαν αἱ πηγαὶ

τῆς ἀβύσσου»· (ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν) ἡ θ΄ ᾠδὴ τοῦ κανό-

νος τῆς ἑορτῆς καὶ εἶτα πάλιν ὁ εἱρμὸς «Θεὸς Κύριος».

ΕΞΑΠΟΣΤΕΙΛΑΡΙΟΝ «῞Αγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν» ἐκ τρί-

του, μετὰ τὸ ὁποῖον ἀναγινώσκεται παρὰ τοῦ ἱερέως ἡ εὐχὴ

Εἰς τὸ εὐλογῆσαι Βαΐα «Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ καθήμενος ἐπὶ

τῶν χερουβίμ».

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΙΝΟΥΣ, τὰ 4 ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς (ἀνὰ μίαν),

Δόξα, Καὶ νῦν, «Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα». Δοξολογία με-

γάλη καὶ ἀπολυτίκιον «Συνταφέντες σοι».

Εἰς τὴν λειτουργίαν. Ἀντίφωνα τῆς ἑορτῆς ὡς ἐν τῷ Τριῳ-

δίῳ.ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

39

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου·

Θεὸς Κύριος καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν. Σῶσον ἡμᾶς, Υἱὲ Θεοῦ, ὁ

ἐπὶ πώλου ὄνου καθεσθείς, ψάλλοντάς σοι ἀλληλούια».

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟΝ ἀπολυτίκια «Τὴν κοινὴν ἀνάστα-

σιν», «Συνταφέντες σοι» καὶ κοντάκιον «Τῷ θρόνῳ ἐν οὐ-

ρανῷ». Τρισάγιον.

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ. ᾿Απόστολος τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων,

«Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε» (Φιλιπ. δ΄ 4-9)· Εὐαγγέλιον

ὁμοίως, «Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα» (᾿Ιω. ιβ΄ 1-18).

Καθεξῆς ἡ θ. λειτουργία τοῦ ἱ. Χρυσοστόμου. Εἰς τὸ ᾿Εξαι-

ρέτως ὁ εἱρμὸς τῆς θ΄ ᾠδῆς «Θεὸς Κύριος».

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΝ «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυ-

ρίου· ἀλληλούια»· ἀντὶ τοῦ Εἴδομεν, τὸ «Τὴν κοινὴν ἀνάστα-

σιν». Ἀπόλυσις ὡς εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἶτα ὁ λαὸς προσέρχε-

ται καὶ λαμβάνει ἐκ τοῦ ἱερέως κλάδους βαΐων.

Τῇ αὐτῇ Κυριακῇ ἑσπέρας. Εἰς τὴν θ΄. ᾿Απολυτίκια «Τὴν

κοινὴν ἀνάστασιν», Δόξα, «Συνταφέντες σοι»· κοντάκιον «Τῷ

θρόνῳ ἐν οὐρανῷ».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Τὰ 3 ἑσπέρια ἰδιόμελα τῆς ἑορτῆς, εἴσο-

δος κ.λπ. καὶ τὰ ἀπόστιχα, κατὰ τὴν ἐν τῷ Τριῳδίῳ τάξιν.

Μετὰ τὸ «Νῦν ἀπολύεις» ψάλλεται ὁ διὰ τὸ ἀπόδειπνον κα-

νὼν «᾿Ιωσὴφ τὴν σωφροσύνην», μετὰ στίχου «Δόξα σοι, ὁ

Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι». ᾿Εν τέλει τῆς θ΄ ᾠδῆς ὁ εἱρμὸς «᾿Αλλό-

τριον τῶν μητέρων ἡ παρθενία». Εὐθὺς τρισάγιον κ.λπ., τὸ

«Θεοτόκε παρθένε» καὶ τὰ λοιπὰ ὡς συνήθως ἐν ταῖς Κυρια-

καῖς τῆς μεγ. Τεσσαρακοστῆς. Ἀπόλυσις «᾿Ερχόμενος ὁ Κύρι-

ος ἐπὶ τὸ ἑκούσιον πάθος διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν, Χριστὸς ὁ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

40

ἀληθινός...», εἰς δὲ τὴν συγχώρησιν τὸ σταυροθεοτοκίον

«Σφαγήν σου τὴν ἄδικον».

Σημείωσις. Ἡ ὡς ἄνω ἀπόλυσις τηρεῖται κατὰ πάσας τὰς ἱερὰς ἀκο-

λουθίας μέχρι τῆς μεγ. Τετάρτης. ᾿Επίσης εἰς τὰς ἀπολύσεις τῶν ἀκολου-

θιῶν τῆς μεγ. ῾Εβδομάδος δὲν μνημονεύεται ὁ ἅγιος τοῦ Μηναίου, καθό-

τι δὲν συμψάλλεται ἡ ἀκολουθία αὐτοῦ.

Ὁ ὄρθρος τῆς μεγ. Δευτέρας (ψαλλόμενος τῇ Κυριακῇ ἑ-

σπέρας). «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς» κ.τ.λ., τὸ «᾿Επακούσαι σου»

καὶ ὁ ἑξάψαλμος. Εἰς τὸ «᾿Αλληλούια» τὸ τροπάριον «᾿Ιδοὺ ὁ

νυμφίος ἔρχεται» ἐκ τρίτου, μετὰ καταλήξεων εἰς τὸ α΄ «προ-

στασίαις τῶν ἀσωμάτων σῶσον ἡμᾶς», εἰς τὸ β΄ «πρεσβείαις

(τοῦ ἁγίου τοῦ ναοῦ) σῶσον ἡμᾶς» καὶ εἰς τὸ γ΄ «διὰ τῆς Θε-

οτόκου ἐλέησον ἡμᾶς». Καθίσματα τοῦ Τριῳδίου κατὰ σει-

ρὰν καὶ εὐθὺς τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ ὄρθρου. Ὁ ν΄ χῦμα καὶ τὸ

τριῴδιον «Τῷ τὴν ἄβατον» εἰς 6 (μετὰ στίχου εἰς τὰ τροπάρια

«Δόξα σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα σοι», εἰς δὲ τὰ δύο τελευταῖα

τροπάρια ἑκάστης ᾠδῆς Δόξα, Καὶ νῦν), ψάλλοντες μεθ᾿ ἑκά-

στην ᾠδὴν πάλιν τὸν εἱρμὸν ὡς καταβασίαν. Μετὰ τὴν α΄

ᾠδήν, αἴτησις, τὸ ἐν τῷ Τριῳδίῳ κοντάκιον μετὰ τοῦ οἴκου

καὶ τὰ συναξάρια τοῦ Μηναίου (29 ᾿Απριλίου) καὶ τοῦ Τριῳ-

δίου. Εἰς τὴν η΄ ᾠδὴν ἀντὶ τοῦ Δόξα λέγομεν «Εὐλογοῦμεν

Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, τὸν Κύριον», εἰς δὲ τὸν

εἱρμὸν «Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν καὶ προσκυνοῦμεν τὸν Κύρι-

ον». Ἀντὶ τοῦ Τὴν τιμιωτέραν, ἡ θ΄ ᾠδὴ τοῦ τριῳδίου. Αἴτη-

σις καὶ τὸ ἐξαποστειλάριον τρίς. Οἱ αἶνοι, ἡ δοξολογία χῦμα,

τὰ ἀπόστιχα κ.λπ. ὡς ἐν τῷ Τριῳδίῳ. «᾿Αγαθὸν τὸ ἐξομολο-

γεῖσθαι», τρισάγιον κ.λπ., τὸ κοντάκιον «῾Ο ᾿Ιακὼβ ὠδύρε-

το», «Κύριε, ἐλέησον» (ιβ΄), Δόξα, Καὶ νῦν, «Τὴν τιμιωτέ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

41

ραν», «῾Ο ὢν εὐλογητός», «᾿Επουράνιε βασιλεῦ», αἱ τρεῖς μεγ.

μετάνοιαι· ἀπόλυσις «᾿Ερχόμενος ὁ Κύριος».

29. † Μεγάλη Δευτέρα. «Μνείαν ποιούμεθα ᾿Ιωσὴφ τοῦ

παγκάλου καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Κυρίου καταραθείσης καὶ ξηραν-

θείσης συκῆς». ᾿Ιάσωνος καὶ Σωσιπάτρου ἀποστόλων ἐκ τῶν

70· Κερκύρας μάρτυρος, ᾿Ιωάννου (Καλοκτένους) μητροπολί-

του Θηβῶν († ιβ΄ αἰ.).

Τῇ μεγάλῃ Δευτέρᾳ πρωί. [Ἀναγινώσκονται τὰ πέντε καθί-

σματα τοῦ Ψαλτηρίου (δ΄, ε΄, ϛ΄, ζ΄, η΄).] Εἶτα αἱ ὧραι λιταὶ

μετὰ τοῦ τροπαρίου «᾿Ιδοὺ ὁ νυμφίος» καὶ τοῦ κοντακίου «῾Ο

᾿Ιακὼβ ὠδύρετο».

Εἰς τὸν ἑσπερινόν. Εἰς τὸ «Κύριε, ἐκέκραξα» τὰ 6 ἰδιόμε-

λα τῶν αἴνων καὶ τῶν ἀποστίχων, Δόξα, Καὶ νῦν, «Δευτέραν

Εὔαν». Εἴσοδος μετ᾿ Εὐαγγελίου, «Φῶς ἱλαρόν», τὰ ἀναγνώ-

σματα τῆς ἡμέρας, «Κατευθυνθήτω», καὶ εὐθὺς τὸ Εὐαγγέλι-

ον. Καθεξῆς ἡ λειτουργία τῶν προηγιασμένων· ἀπόλυσις

«᾿Ερχόμενος ὁ Κύριος».

Τῇ μεγ. Δευτέρᾳ ἑσπέρας. Εἰς τὸ μέγα ἀπόδειπνον, μετὰ

τὴν δοξολογίαν ψάλλεται τὸ τριῴδιον «Συνέλθωμεν τῷ Χρι-

στῷ» μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ, εἰς δὲ τὴν συγχώρησιν τὸ

σταυροθεοτοκίον «Σφαγήν σου τὴν ἄδικον».

Τῇ μεγ. Δευτέρᾳ ἑσπέρας. Ὁ ὄρθρος τῆς μεγ. Τρίτης, ὡς

ἔχει ἐν τῷ Τριῳδίῳ καὶ κατὰ τὴν τυπικὴν διάταξιν τῆς χθές.

Εἰς τὸ α΄ «᾿Ιδοὺ ὁ νυμφίος» κατάληξις «πρεσβείαις τοῦ προ-

δρόμου σῶσον ἡμᾶς», εἰς δὲ τὰ ἄλλα δύο ὡς προεσημειώθη.

Μετὰ τὸν ν΄ ψαλμὸν εὐθὺς αἴτησις, διότι ὁ κανὼν δὲν ἔχει α΄

ᾠδήν.ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

42

30. † Μεγάλη Τρίτη. «῾Η παραβολὴ τοῦ Κυρίου περὶ τῶν

δέκα παρθένων». ᾿Ιακώβου ἀποστόλου, ἀδελφοῦ ᾿Ιωάννου

τοῦ Θεολόγου (†44). Κλήμεντος ὁσίου, Δονάτου ἐπισκόπου

Εὐροίας, ᾿Αργυρῆς νεομάρτυρος τῆς ἐν Πικριδίῳ (†1725).

Τῇ μεγάλῃ Τρίτῃ πρωὶ [ἀναγινώσκονται ἕτερα πέντε κα-

θίσματα τοῦ Ψαλτηρίου (θ΄, ι΄, ια΄, ιβ΄, ιγ΄) καὶ εἶτα] αἱ ὧραι

λιταί, ὡς χθές.

Εἰς τὸν ἑσπερινόν,τὰ 6 ἑσπέρια ἰδιόμελα (τὰ τῶν αἴνων

καὶ τῶν ἀποστίχων), Δόξα, Καὶ νῦν, «᾿Ιδού σοι τὸ τάλαν-

τον». Εἴσοδος μετ᾿ Εὐαγγελίου κ.τ.λ. ὡς χθές. Μετὰ τὸ Εὐαγ-

γέλιον καθεξῆς ἡ λειτουργία τῶν προηγιασμένων δώρων.

Τῇ μεγ. Τρίτῃ ἑσπέρας. Εἰς τὸ μέγα ἀπόδειπνον, μετὰ τὴν

δοξολογίαν, ψάλλεται τὸ τριῴδιον «Συντελείας ὁ καιρὸς»

μετὰ τῶν εἱρμῶν αὐτοῦ καὶ εἰς τὴν συγχώρησιν «Σφαγήν σου

τὴν ἄδικον».

Τῇ μεγ. Τρίτῃ ἑσπέρας. Ὁ ὄρθρος τῆς μεγάλης Τετάρτης

ὡς ἔχει ἐν τῷ Τριῳδίῳ καὶ κατὰ τὴν τυπικὴν διάταξιν τῆς

προχθές. Εἰς τὸ α΄ «᾿Ιδοὺ ὁ νυμφίος» κατάληξις «δυνάμει τοῦ

σταυροῦ σου σῶσον ἡμᾶς», εἰς δὲ τὰ ἄλλα δύο ὡς προεση-

μειώθη.

(δημοσίευσις 23/9/2012)

****ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2013

43

Σημείωσις. τὸ παρὸν συντάσσεται ὑπὸ Διονυσίου ᾿Ανατολικιώτου καὶ

παρέχεται διὰ προσωπικὴν χρῆσιν τῶν ἀναγνωστῶν τοῦ διαδικτυακοῦ

τόπου τῆς «Συμβολῆς» (http://www.symbole.gr). προσφέρεται δὲ εὐχαρί-

στως καὶ εἰς τὸν «ἐν ᾿Αθήναις σύλλογον μουσικοφίλων Κωνσταντινουπό-

λεως», κατόπιν ἐπικοινωνίας μετὰ τοῦ προέδρου τοῦ συλλόγου κ. Στα-

ματίου Κίσσα, διὰ νὰ χρησιμεύσῃ διὰ τὰς ἀνάγκας τῆς ἱστοσελίδος τοῦ

συλλόγου, ὕστερον ἀπὸ τὰς ἀναγκαίας ἀλλαγὰς ποὺ θὰ ἐπιφέρουν οἱ

συνεργάται αὐτοῦ.