ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ: ΑΓΙΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

Ἄνθιμος γιὰ τοὺς τυφλούς. Γεννήθηκε στὸ Ληξούρι τῆς Κεφαλλονιᾶς τὸ 1727. Ἑπτὰ χρονῶν ὁ Ὅσιος ἔχασε τὸ φῶς του. Μὲ τὶς προσευχὲς τῆς μητέρας του τὸ ξαναβρῆκε, ἀλλὰ ἀργότερα ὅταν διάλεξε νὰ γίνει μοναχός, μὲ τὴν σκληρὴ ἄσκηση τὸ ξανὰ ἔχασε. Τὸν ἐπικαλοῦνται γιὰ καλὴ ὅραση καὶ θεραπεία. Παρ’ ὅλη τὴν ἀναπηρία του, ἔκανε θαυμαστὸ ἀποστολικὸ ἔργο. Πέθανε τὸ 1781 – 2. Θεωρεῖται προστάτης τῆς Ἀστυπάλαιας († 4 Σεπτεμβρίου).
Ἀγάθη, γιὰ τὸν καρκίνο. Ἡ ὡραία καὶ πλούσια κόρη ἔζησε τὸν 3οαἰώνα μ.Χ. στὴ Σικελία. Ὁ τοπικὸς ἡγεμόνας Κυντιανός, στὸν ὁποῖο τὴν κατήγγειλαν ὡς Χριστιανή, ὅταν ἐκείνη δὲν ἀπαρνήθηκε τὴν πίστη της, ἔβαλε νὰ τῆς κάνουν μία σειρὰ ἀπὸ μαρτύρια, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ὁ ἀκρωτηριασμὸς τοῦ στήθους της, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἐκπνεύσει στὴν φυλακή. Ἀκριβῶς γι’ αὐτὸν τὸν ἀκρωτηριασμό της, ἐξαιτίας τοῦ ὁποίου ἀπεικονίζεται σὲ μερικὲς ἁγιογραφίες νὰ κρατᾶ δίσκο μὲ τὰ στήθη της, εἶναι ἡ θεραπεύτρια γιὰ τὸν καρκίνο καὶ γιὰ ὅλες τὶς παθήσεις τῶν μαστῶν († 5 Φεβρουαρίου).
Ἀναστασία ἡ φαρμακολύτρια, προστατεύει τοὺς φαρμακοποιούς. Ἡ Ἁγία ἦταν κόρη ἐνὸς πλούσιου Ρωμαίου Πατρικίου. Ἦταν ὄμορφη, ἔξυπνη καὶ ἄμεμπτη στὸ ἦθος. Σὲ μικρὴ ἡλικία παντρεύτηκε ἕναν φανατικὸ εἰδωλολάτρη, τὸν Ποπλίωνα ἢ Πούπιο, ποὺ μισοῦσε θανάσιμα τοὺς Χριστιανούς. Ἡ Ἀναστασία ὅμως ἦταν φιλάνθρωπος, γι’ αὐτὸ ἔβγαινε κρυφὰ ντυμένη φτωχικὰ καὶ ἐπισκεπτόταν στὰ σπίτια καὶ στὶς φυλακὲς ἀρρώστους συνανθρώπους της ποὺ εἶχαν ἀνάγκη. Τοὺς πήγαινε φάρμακα (φαρμακολύτρια) καὶ τρόφιμα. Μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο της γνώρισε καὶ συμπάθησε ἰδιαίτερα τοὺς Χριστιανούς, ποὺ βρίσκονταν ὑπὸ διωγμό. Ἀσπάστηκε τὸν λόγο τοῦ Κυρίου καὶ βαπτίσθηκε κρυφὰ Χριστιανή. Αὐτὸ ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μείνει κρυφὸ ἀπὸ τὸν πονηρὸ ἄντρα της, ὁ ὁποῖος κατάλαβε τὰ πάντα. Ἀπείλησε λοιπὸν τὴν Ἀναστασία ὅτι, ἂν δὲν σταματοῦσε τὶς βραδινὲς ἐξόδους, τὸ φιλανθρωπικό της ἔργο καὶ ἂν δὲν ἀπαρνιόταν τὴν πίστη της, θὰ τὴν κατέδιδε στὶς ἀρχές. Ἡ Ἁγία τοῦ ἀπάντησε ὅτι, ὅλα τὰ περιμένει ἀπὸ αὐτόν. Ὁ ἄντρας της θυμωμένος καὶ προσβεβλημένος, παρέδωσε τὴν σύζυγό του στὸν Διοκλητιανὸ ὁ ὁποῖος τὴν φυλάκισε, τὴν ἐξόρισε καὶ στὴν συνέχεια τὴν ἐκτέλεσε μὲ βασανιστήρια. Ὁ λαός μας λέει ὅτι ἡ Ἁγία σβήνει τὰ φάρμακα καὶ διώχνει μακριὰ τῆς στεναχώριες τῆς ζωῆς († 22 Δεκεμβρίου).
Ἀρτέμιος, γιὰ ψυχονευρωτικὰ προβλήματα καὶ βουβωνικὴ κήλη. Ἡ θεραπευτική του δύναμη ἀναδύθηκε, ὅταν τὸ θαυματουργικό του λείψανο μεταφέρθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη. Στὸ ναὸ ποὺ οἰκοδομήθηκε ἐκεῖ ὑπῆρχε καὶ ὀργανωμένο θεραπευτικὸ κέντρο ὅπου γίνονταν ἐγκοιμήσεις. Ἐκεῖ οἱ ἀσθενεῖς ἔβλεπαν ὄνειρα ποὺ ὁδηγοῦσαν στὴν ἴαση. Τὸ ἐνδιαφέρον εἶναι ὅτι ἐν ζωῇ ὁ Ἀρτέμιος εἶχε καταστρέψει τὸ Σεράπειο, ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα εἰδωλολατρικὰ κέντρα ἐγκοιμήσεως. Ὁ Ἅγιος θεωρεῖται «εἰδικός» γιὰ ψυχονευρωτικὰ προβλήματα ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴ βουβωνικὴ κήλη († 20 Ὀκτωβρίου).
Βαρβάρα, γιὰ λοιμώδη νοσήματα. Ἡ Ἁγία εἶναι ἀπὸ τὶς πιὸ ἀγαπημένες στοὺς πιστούς. Ἔζησε στὴ βασιλεία τοῦ Μαξιμιανοῦ (3ος – 4ος αἰώνας μ.Χ.). Οἱ γονεῖς της ἦταν πολὺ πλούσιοι. Ὁ πατέρας της Διόσκουρος ἦταν ἀρχιερέας τῶν εἰδώλων στὴν Ἠλιούπολη. Ἡ Βαρβάρα ἦταν ὄμορφη, ἔξυπνη καὶ πολὺ ἐγκρατὴς σὲ ὅλα της. Σὲ αὐτὸ εἶχε βοηθήσει μία Χριστιανὴ τοῦ περιβάλλοντός της καὶ τὴν εἶχε κατηχήσει στὴ νέα πίστη. Ἡ εὐσέβεια καὶ ἡ σεμνότητα ποὺ ἔδειχνε ἡ Βαρβάρα τράβηξαν τὴν προσοχὴ πολλῶν. Ὁ πατέρας της κατάλαβε ὅτι ἡ κόρη του εἶναι Χριστιανὴ καὶ αὐτὴ δὲν τὸ ἀρνήθηκε. Τὴν κλείδωσε λοιπόν, σὲ ἕνα δῶμα μέχρι νὰ συνετιστεῖ. Ἡ Ἁγία ζήτησε νὰ τῆς ἀνοίξουν τρία παράθυρα στὸ λουτρό της, ὡς σύμβολο τῆς Ἁγίας Τριάδας. Ἡ Ἁγία τελικὰ βρῆκε τρόπο καὶ ἔφυγε. Ὁ πατέρας της τὴν κυνήγησε στὰ δάση καὶ στὶς σπηλιὲς ὅπου κρυβόταν. Τὴν βρῆκε, τὴν παρέδωσε δέσμια στὸν τοπικὸ ἡγεμόνα Μαρκιανό. Αὐτὸς στὴν ἀρχή, θαμπωμένος ἀπὸ τὴν ὀμορφιὰ τῆς Βαρβάρας, τῆς ἔταξε διάφορα προκειμένου νὰ ἀπαρνηθεῖ τὴν πίστη της. Μπροστὰ στὴν ἄρνησή της, ἄρχιζε νὰ τὴν φοβίζει καὶ στὴν συνέχεια πέρασε στὰ βασανιστήρια. Ἡ Ἁγία ὅμως ἦταν ἀκλόνητη στὴν πίστη της. Ὁ Μαρκιανός, γιὰ νὰ τὴν ντροπιάσει, θέλησε μπροστὰ στοὺς βασανιστὲς καὶ στὸν ὄχλο ποὺ παρακολουθοῦσε τὰ βασανιστήρια, νὰ ξεγυμνώσει τὴν Ἁγία. Ὅμως ἕνα θαῦμα συντελέστηκε μπροστὰ στὰ ἔκπληκτα μάτια ὅλων. Ὅταν τῆς ξέσκιζαν καὶ τῆς ἔβγαζαν τὰ ροῦχα, ἄλλα ὀμορφότερα καὶ πολυτελέστερα ἐμφανίζονταν ἀπὸ κάτω. Μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ σὲ κανέναν δὲν ἐπετράπη νὰ δεῖ γυμνὴ τὴν Ἁγία. Ὁ Μαρκιανός, τρομαγμένος, τελικὰ διέταξε τὸν ἀποκεφαλισμὸ τῆς Ἁγίας παρθένου Βαρβάρας. Σύμφωνα μὲ μία ἄλλη παράδοση, ἡ Βαρβάρα, γιὰ νὰ ἀποφύγει ἕναν ἀνεπιθύμητο γάμο, παρακάλεσε τὸν Θεὸ νὰ τὴν ἀσχημύνει καὶ γέμισε μὲ ἐξανθήματα εὐλογιᾶς. Αὐτὸ τῆς ἔχει δώσει τὴ θέση τῆς θεραπεύτριας τῶν λοιμωδῶν νοσημάτων καὶ κυρίως τῆς εὐλογιᾶς. Συνδεδεμένα μὲ τὸ ὄνομά της εἶναι τὸ Νοσοκομεῖο Λοιμωδῶν Νόσων καὶ μία ἰαματικὴ πηγὴ ποὺ φέρει τὸ ὄνομά της, ἀποτελεσματικὴ σὲ γαστρικές, ρευματικὲς καὶ δερματικὲς παθήσεις, μεταξὺ Τρύφου καὶ Δρυμοῦ Βόνιτσας. Θεωρεῖται ὅτι προστατεύει τὰ παιδιὰ ἀπὸ τὴν εὐλογιά. Αὐτὴ ἡ τρομερὴ ἀρρώστια προκαλοῦσε βαθιὲς οὐλὲς στὰ πρόσωπα τῶν παιδιῶν. Οἱ μανάδες προσέφεραν στὴν Ἁγία μελόπιτα, κόλλυβα καὶ κολλυβοζούμι ποὺ λεγόταν «Βαρβάρα». Στὸ Ἀργοστόλι βράζουν πρὸς τιμὴν τῆς «σπερνᾶ». Στὴν Καστοριά, τὴν ἡμέρα τῆς γιορτῆς της οἱ γυναῖκες δὲν σκουπίζουν. Ἡ Ἁγία Βαρβάρα μαζὶ μὲ τὴν Ἁγία Μαρίνα καὶ τὴν Ἁγία Αἰκατερίνη εἶναι πολὺ ἀγαπητές, λόγω τοῦ μαρτυρίου ποὺ ὑπέστησαν σὲ τόσο νεαρὴ παρθενικὴ ἡλικία. Ὁ λαός μας τὶς ἔχει συνδέσει μὲ πολλὲς πτυχὲς τῆς ζωῆς. Ἡ Ἁγία Βαρβάρα δὲν εἶναι προστάτης μόνο τοῦ πυροβολικοῦ. Στὴν Θράκη (4 Δεκεμβρίου) στὴν μνήμη της ἔβραζαν κουκιὰ καὶ τὰ μοίραζαν, ἀπὸ ἕνα σὲ κάθε οἰκογένεια γιὰ νὰ τὰ βάλουν στὸ «σακούλι» τους (πορτοφόλι), νὰ τὸ «βαρβατιάσ’». Δηλαδὴ νὰ τὸ γεμίσουν χρήματα († 4 Δεκεμβρίου).
Βησσαρίων, γιὰ τὴν πανούκλα. Ἔζησε τὸν 16ο αἰώνα καὶ ἦταν Ἀρχιεπίσκοπος Λάρισας. Μεριμνοῦσε γιὰ τὸ ποίμνιό του σὲ τέτοιο βαθμό, ὥστε νὰ περιποιεῖται καὶ νὰ παρηγορεῖ ὁ ἴδιος τοὺς ἀρρώστους ἀπὸ πανούκλα, ἀκόμα καὶ τοὺς πιὸ φτωχοὺς καὶ τοὺς ξένους. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς καὶ θεωρήθηκε θεραπευτὴς αὐτῆς τῆς ἀσθένειας. Φημισμένο εἶναι τὸ «Δούσικο» μοναστήρι ποὺ ἵδρυσε ὁ Ὅσιος Βησσαρίων ἀφιερωμένο στὸν Σωτῆρα, στὴν Πύλη Τρικάλων. Ὑπάρχει καὶ ἄλλος Βησσαρίων, παλαιότερος, ποὺ τιμᾶται στὴν περιοχὴ († 15 Σεπτεμβρίου).
Δημήτριος γιὰ ἐγχειρήσεις. Ἔζησε καὶ μαρτύρησε στὴν Θεσσαλονίκη τὴν ἐποχὴ τοῦ Διοκλητιανοῦ καὶ τοῦ Μαξιμιανοῦ, στὸ τέλος τοῦ 3ου καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 4ου αἰῶνος μ.Χ. Ἀργότερα στὸν τάφο τοῦ Ἁγίου ἀπὸ τὰ λείψανά του ἀνέβλυζε μύρο (ἐξ οὐ καὶ ἡ ὀνομασία «Μυροβλύτης»), τὸ ὁποῖο οἱ προσκυνητὲς ἔπαιρναν μέσα σὲ φιαλίδια. Ὅπως ὅλοι οἱ Ἅγιοι – πολεμιστές, ταυτίζεται καὶ ἐκεῖνος μὲ τὴ νίκη πάνω στὸ κακό, ὅποιο καὶ ἂν εἶναι αὐτό. Καὶ ἡ ἀρρώστια ἀποτελεῖ πράγματι μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες συμφορὲς σὲ μία ζωή. Ἄλλωστε, ἂς μὴν ξεχνᾶμε ὅτι καὶ ἡ ἴδια ἡ ἀπεικόνιση ἐνὸς Ἁγίου μὲ σπαθὶ ἢ μὲ ἀκόντιο παραπέμπει συμβολικὰ στὸ γιατρό, ποὺ μὲ τὸ νυστέρι του θὰ «ἐξολοθρεύσει» ἐκεῖνο ποὺ κάνει τὸ σῶμα νὰ νοσεῖ. Τὸν ἴδιο συμβολισμὸ μπορεῖ νὰ ἔχει καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἢ ὅποιου ἄλλου Ἁγίου στρατιωτικοῦ († 26 Ὀκτωβρίου).
Δονάτος ὁ δρακοκτόνος, γιὰ τὶς πηγές. Ἦταν Ἐπίσκοπος Εὐροίας τὴν ἐποχὴ τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου, τὸν 4ο αἰώνα καὶ ἡ φήμη τῆς ἁγιότητας καὶ τῶν θαυμάτων του ἦταν τέτοια, ὥστε κλήθηκε νὰ θεραπεύσει τὴν κόρη τοῦ αὐτοκράτορος. Μετὰ τὴν ἴαση τῆς κόρης, ὁ Θεοδόσιος παραχώρησε στὸν Δονάτο τὴν περιοχὴ Ὀμφάλιο στὴν Ἤπειρο καὶ χρήματα γιὰ νὰ οἰκοδομήσει ἐκεῖ ναό, στὸν ὁποῖο ὁ Ἐπίσκοπος τάφηκε ὅταν ἀπεβίωσε σὲ βαθιὰ γεράματα. Στὸν Ἅγιο ἀποδίδονται καὶ δρακοκτονίες, κυρίως ἡ ἐξολόθρευση τοῦ δράκου ποὺ δηλητηρίαζε τὸ νερὸ στὸ χωριὸ Σωρεία, κοντὰ στὶς πηγὲς τοῦ Ἀχέροντα. Ἂς μὴν ξεχνᾶμε πόσες ἀσθένειες συνδέονται μὲ τὸ μολυσμένο νερὸ καὶ πόσοι θάνατοι, τουλάχιστον σὲ παλαιότερες ἐποχές. Τὸ χωριὸ μάλιστα ὀνομάστηκε Γλυκύ, ἀπὸ τὴν γεύση ποὺ ἀπέκτησε τὸ νερὸ († 30 Ἀπριλίου).
Ἐλισάβετ ἡ Ὁσία καὶ Θαυματουργή, ἡ νοσοκόμα. Ἡ Ἁγία γεννήθηκε μετὰ τὴν ἀναγγελία ἀγγέλου στὴν μητέρα της. Τῆς εἶπε ὅτι θὰ γεννήσει κόρη, ποὺ θὰ εἶναι γεμάτη ἀπὸ ἀρετές. Πράγματι ἡ Ἐλισάβετ ἀπὸ μικρὴ ἔδειξε αὐτὲς τὶς ἀρετές. Παραστεκόταν σὲ ὅποιον εἶχε τὴν ἀνάγκη της, ἰδιαίτερα στοὺς ἀρρώστους, γι’ αὐτὸ καὶ ὁ λαός μας τὴν ὀνόμασε «νοσοκόμα». Γιὰ τὶς ἀρετὲς καὶ τὴν προσφορά της ὁ Θεὸς τὴν ἀξίωσε καὶ μὲ τὸ χάρισμα τῆς θαυματουργίας. Δίκαια τὴν ἐπικαλοῦνται ὡς «θαυματουργὴ νοσοκόμα» οἱ ἀσθενεῖς καὶ οἱ συγγενεῖς τους, ἀλλὰ καὶ οἱ νοσοκόμες μποροῦν νὰ τὴν ἀποκαλοῦν προστάτιδά τους καὶ νὰ τὴν τιμοῦν ἰδιαίτερα († 24 Ἀπριλίου).
Ἐλισσαῖος, γιὰ τὴν λέπρα καὶ τὴν λύσσα. Μαθητὴς τοῦ Προφήτου Ἠλία καὶ Προφήτης ὁ ἴδιος, ἔπαιξε σημαντικὸ ρόλο στὰ θρησκευτικὰ καὶ τὰ πολιτικὰ πράγματα τῆς ἐποχῆς. Ἔκανε διάφορα θαύματα: ἀνέστησε δύο νεκρούς, χώρισε στὴν μέση τὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη γιὰ νὰ τὸν διαβεῖ, θεράπευσε λεπρούς, ἀλλὰ ἔκανε καὶ κάποιον ὑπηρέτη του λεπρό, τιμωρώντας τον γιὰ τὴν φιλαργυρία του. Καθαρὰ ἀπὸ παρετυμολογία τοῦ ὀνόματός του, ὁ Ἅγιος θεωρεῖται προστάτης ἀνθρώπων καὶ ζώων ἀπὸ τὴ λύσσα († 14 Ἰουνίου).
Θαλάσσιος καὶ Λιμναῖος, γιὰ τοὺς τυφλούς. Παρόλο ποὺ τὰ ὀνόματά τους θυμίζουν περισσότερο θάλασσες, λίμνες καὶ λιμάνια, αὐτοὶ ἁπλῶς εἶχαν ἕνα ἀγρόκτημα στὸ βουνὸ τὸ ὁποῖο καλλιεργοῦσαν καὶ ἀπὸ τὰ προϊόντα ποὺ ἔβγαζαν ζοῦσαν οἱ ἴδιοι, ἀλλὰ ἔδιναν καὶ τροφὴ σὲ πολλοὺς τυφλοὺς ποὺ φρόντιζαν. Οἱ Ὅσιοι δίπλα στὸ ἀσκηταριό τους, εἶχαν φτιάξει μερικὰ καταλύματα καὶ τὰ διέθεταν στοὺς δυστυχεῖς συνανθρώπους ποὺ εἶχαν χάσει τὸ φῶς τους. Ταυτόχρονα μὲ τὴν προστασία καὶ τὴν πειριποίηση ποὺ τοὺς ἔδιναν, τοὺς δίδασκαν καὶ τοὺς λόγους τοῦ Κυρίου, ποὺ ἔτσι κι ἀλλιῶς «εἶναι τὸ Φῶς τοῦ κόσμου» († 22 Φεβρουαρίου).
Θέκλα, γιὰ δερματικὲς καὶ ψυχικὲς παθήσεις. Ἔγινε Χριστιανὴ στὰ 18 της χρόνια παρακολουθώντας τὶς διδασκαλίες τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, τὸν ὁποῖο ἀκολούθησε στὴν Ἀντιόχεια, ὅπου ὑπέστη διάφορα μαρτύρια. Ἀργότερα πῆγε στὴ Μύρα τῆς Λυκίας καὶ στὴ Σελεύκεια, ὅπου καὶ ἔμεινε μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς της στὸ ὄρος τῶν Καλαμῶν. Στὴν διάρκεια τῆς ἀσκητείας της ἔκανε πολλὲς θαυματουργικὲς ἰάσεις, σωματικὲς καὶ ψυχικές. Ἐξ οὐ καὶ συνδέεται μὲ θεραπεῖες δερματικῶν παθήσεως καὶ ψυχολογικῶν προβλημάτων († 24 Σεπτεμβρίου).
Θωμᾶς ὁ Ὅσιος. Ὁ Ὅσιος Θωμᾶς, παρ’ ὅλο ποὺ ἦταν ἕνας πλούσιος καὶ ὀνομαστὸς ἀξιωματοῦχος στὸ στρατό, παράτησε τὴν καριέρα του καὶ ἀφιερώθηκε στὴν προσευχή. Λέγεται ὅτι στὸν μοναχισμὸ τὸν ὁδήγησε μία περίεργη πύρινη στήλη ποὺ ἐμφανίστηκε μπροστά του καὶ πώς, ὅταν προσευχόταν, μιὰ παρόμοια στήλη φωτιᾶς φαινόταν ἀπὸ μακριά. Ἡ ἁγιότητά του ἀνταμείφθηκε ἀπὸ τὸν Θεὸ μὲ τὸ χάρισμα νὰ θαυματουργεῖ. Ὁ Ὅσιος ἔδιωξε πονηρὰ δαιμόνια ἀπὸ ἀνθρώπους, βοήθησε τυφλοὺς νὰ δοῦν καὶ ἀνάπηρους νὰ περπατήσουν († 7 Ἰουλίου).
Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος, «Ἅγιέ μου Γιάννη, γιάνε το…». Ἴσως ὁ Ἰωάννης νὰ μὴν εἶναι τόσο γνωστὸς ὡς θεραπευτής, ὅμως ὁ λαὸς τὸν ἔχει συνδέσει καὶ μὲ τέτοιες ἱκανότητες. Εἶναι γνωστὸ αὐτὸ ποὺ λέγεται γιὰ κάποιον ποὺ ἔχει χάσει τὰ λογικά του: «αὐτὸς εἶναι γιὰ τὸν Ἅι – Γιάννη». Ἴσως αὐτὸ νὰ λέγεται ἐπειδὴ ὁ Ἅγιος στὰ μάτια τῶν συγχρόνων του (ποὺ δὲν μποροῦσαν νὰ καταλάβουν τὴν Θεία θέρμη ποὺ τὸν πυρπολοῦσε), νὰ ἔμοιαζε λίγο μὲ «ἀλλοπαρμένο». Στὸν Ἅι – Γιάννη τὸν καβαλάρη, τάζουμε γιὰ νὰ φύγει κάτι ποὺ ἔχει μπεῖ στὸ μάτι μας ἢ γιὰ νὰ «γιάνει» τὸ «κριθαράκι». Τὸν Ἅι – Γιάννη τὸν λένε ἀκόμα καὶ «Θερμολόγο», «Ριγολόγο», «Παροξυσμό», «Κρυατίδη», γιατί πιστεύουν ὅτι γιατρεύει τὴ θέρμη καὶ τοὺς σπασμοὺς ποὺ δημιουργεῖ ἡ ἐλονοσία. Παλιὰ ἔβαζαν τὸ εἰκόνισμά του σὲ τρεχούμενο νερὸ καὶ μὲ αὐτὸ τὸ ἁγίασμα προσπαθοῦσαν νὰ γιατρέψουν τὴν ἀρρώστια (ἀλληγορία τῶν ἱερῶν ὑδάτων τοῦ Ἰορδάνη). Ἐπίσης ὁ Ἅγιος Ἰωάννης προστατεύει τοὺς νονοὺς καὶ τὶς κουμπαριές. Ἄλλη λαϊκὴ παραδοσιακὴ παραλλαγὴ εἶναι ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Κλήδονας, ὁ ριζικάρης, ποὺ βοηθᾶ στὰ μαντέματα καὶ φανερώνει τὰ μελλούμενα. († 7 Ἰανουαρίου, 24 Ἰουνίου, 29 Αὐγούστου).
Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος, γιὰ τὴν καρδιά. Ἦταν Ἀρχιεπίσκοπος Ἀντιοχείας, μαθητὴς τοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καί, σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, στὰ παιδικά του χρόνια τὸν εἶχε παρουσιάσει ὁ Ἰησοῦς στὸ ἀκροατήριό του, μιλώντας γιὰ τὸ πὼς ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν ἀνήκει σὲ ὅσους εἶναι σὰν τὰ παιδιά. Ὁ αὐτοκράτορας Τραϊανὸς τοῦ ζήτησε νὰ ἀποκηρύξει τὴν πίστη του καὶ ἀντιμετωπίζοντας τὴν ἄρνησή του τὸν ἔστειλε στὴ Ρώμη ὅπου τὸν κατασπάραξαν τὰ λιοντάρια τὸ 110 μ.Χ. Λένε μάλιστα ὅτι ἡ καρδιά του ἔμεινε ἀνέπαφη, γι’ αὐτὸ μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ προστάτης γιὰ καρδιολογικὰ προβλήματα. Τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου, φέρει τὸ φαρμακευτικὸ φυτὸ Strychnos ognatii ἢ στρύχνος ὁ Ἰγνάτιος, οἱ σπόροι τοῦ ὁποίου περιέχουν στρυχνίνη († 20 Δεκεμβρίου).
Ἰουλίττα καὶ Κήρυκος, γιὰ κρανιοεγκεφαλικὲς κακώσεις. Μητέρα καὶ υἱὸς ἔζησαν τὴν ἐποχὴ τοῦ Διοκλητιανοῦ. Προσπαθώντας νὰ ξεφύγουν ἀπὸ τοὺς διωγμούς, κατέφυγαν στὴν Ταρσὸ ὅπου συνελήφθησαν ἀπὸ τὸν τύραννο Ἀλέξανδρο, ὁ ὁποῖος σκότωσε τὸν τρίχρονο Κήρυκο πετώντας τον στὸ δάπεδο. Ἡ Ἰουλίττα ἀποκεφαλίσθηκε ἀργότερα ὕστερα ἀπὸ βασανιστήρια. Ὁ τραγικὸς θάνατος τοῦ μικροῦ Ἁγίου, τὸν ἀνέδειξε σὲ προστάτη καὶ θεραπευτῆ τῶν παιδιῶν, κυρίως ἀπὸ κρανίο-ἐγκεφαλικὲς καὶ ἄλλες κακώσεις († 15 Ἰουλίου).
Μαρίνα, γιὰ τὸ κακὸ τὸ μάτι καὶ τὰ δαιμόνια. Ἡ Ἁγία Μαρίνα γεννήθηκε στὴν Ἀντιόχεια τὸ 270 μ.Χ. Σὲ ἡλικία 15 χρόνων ἀποκαλύπτεται ἡ πίστη της στὸν Χριστό. Ὁ πατέρας της, ποὺ ἦταν ἱερέας εἰδώλων τὴν διέγραψε ἀπὸ παιδί του καὶ οἱ ἀρχὲς τὴν ὁδήγησαν σὲ δίκη. Ὁ ἔπαρχος μπροστὰ στὴν μεγάλη της ὀμορφιά, τῆς πρότεινε νὰ ἀπαρνηθεῖ τὴν πίστη της καὶ νὰ τὸν παντρευτεῖ. Αὐτὴ ὅμως δὲν δελεάστηκε. Ἀρνεῖται. Ἡ Ἁγία ξυλοκοπεῖται ἀγρίως, τὴν καταξεσκίζουν μὲ ραβδιά, τὴν κρεμοῦν, ἐνῶ αὐτὴ αἱμορραγεῖ, τὴν καῖνε μὲ λαμπάδες καὶ τελικὰ τὴν ἀποκεφαλίζουν. Ἡ Ἁγία Μαρίνα μαζὶ μὲ τὴν Ἁγία Βαρβάρα καὶ τὴν Ἁγία Αἰκατερίνη εἶναι πολὺ ἀγαπητὲς λόγω τοῦ μαρτυρίου ποὺ ὑπέστησαν σὲ τόσο νεαρὴ παρθενικὴ ἡλικία. Ὁ λαός μας τὶς ἔχει συνδέσει μὲ πολλὲς πτυχὲς τῆς ζωῆς. Ἡ Ἁγία Μαρίνα εἶναι γιὰ τὸ ξεμάτιασμα. Ἡ Μαρίνα «μαραίνει» τὸ κακὸ τὸ μάτι, ἀλλὰ διώχνει καὶ τὰ δαιμόνια. Σχετίζεται μὲ τὰ μωρὰ παιδιὰ ἀλλὰ καὶ μὲ ψυχολόγους – ψυχιάτρους († 17 Ἰουλίου).
Μηνοδώρα, Μητροδώρα, Νυμφοδώρα, γιὰ τὶς θεραπευτικὲς πηγὲς ἀλλὰ καὶ γιὰ τὶς πυρκαγιές. Οἱ τρεῖς ὄμορφες παρθένες ἀδελφές, ἀποφάσισαν νὰ ἀσκητέψουν σὲ ἕναν λόφο δίπλα στὶς λεγόμενες Πύθιες θερμὲς πηγές. Ἐκεῖ ὑπῆρχε ἰαματικὸ ἁγίασμα καὶ πολλοὶ ἄρρωστοι ἔρχονταν γιὰ νὰ γιατρευτοῦν. Οἱ τρεῖς Παρθένες ὑπηρετοῦσαν τὸ πλῆθος τῶν ἀσθενῶν καὶ πολλοὺς τοὺς γιάτρευαν θαυματουργικά. Φυσικὰ δίδασκαν καὶ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ αὐτὸ ἦταν ποὺ ἐξόργισε τοὺς διῶκτες τους. Ὅταν ὕστερα ἀπὸ φοβερὰ μαρτύρια , ὁ ἔπαρχος ἀποφάσισε νὰ τὶς κάψει ζωντανές. Οἱ φλόγες ὅμως, ἀντὶ γιὰ τὰ σώματα τῶν παρθένων ἔκαψαν τὸν ἔπαρχο καὶ στὴν συνέχεια μία φοβερὴ καταιγίδα ἔσβησε τὴν πυρά. Οἱ τρεῖς παρθένες σχετίζονται μὲ τὶς θεραπευτικὲς πηγές, μὲ τὰ ἰαματικὰ νερά, μὲ ὅσους ἐργάζονται ὡς θεράποντες σὲ αὐτὰ ἀλλὰ καὶ μὲ ὅσους ζητοῦν σὲ αὐτὰ τὴν θεραπεία τους († 10 Σεπτεμβρίου).
Παῦλος ὁ Ἀπόστολος, γιὰ τὰ φίδια καὶ τὶς πληγές. Ὁ Παῦλος, πηγαίνοντας νὰ πραγματοποιήσει ἕναν διωγμὸ Χριστιανῶν, στὸ δρόμο πρὸς τὴν Δαμασκὸ ἔχασε τὸ φῶς του καὶ τὸ ξαναβρῆκε ἀργότερα μὲ θαυματουργικὸ τρόπο. Αὐτὴ ἦταν καὶ ἡ αἰτία γιὰ νὰ μεταστραφεῖ καὶ ἀπὸ διώκτης, νὰ γίνει Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν. Γι’ αὐτὸ θεωρεῖται ὅτι συμπαραστέκεται καὶ προστατεύει τοὺς τυφλούς. Ἀναφέρεται ἀκόμα ὅτι σὲ κάποιο ταξίδι δάγκωσε τὸν Παῦλο ἕνα φίδι, ἀλλὰ δὲν πέθανε. Ἄλλοι ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ Παῦλος εἶχε στὸ πόδι του μιὰ παλιὰ πληγῆ ἀπὸ δάγκωμα φιδιοῦ, ἡ ὁποία κακοφόρμιζε καὶ δὲν ἔκλεινε. Αὐτὸ τὸ ἐπέτρεπε ὁ Θεός, ὄχι μόνο γιὰ νὰ θυμίζει στὸν Παῦλο τὸ χρέος του, ἀλλὰ καὶ ὅτι ἦταν καὶ αὐτὸς ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος, ὅπως ὅλοι καὶ ἔτσι τὸ ἐκλάμβανε καὶ ὁ ἴδιος. Λόγω αὐτῶν τῶν ἀναφορῶν, ὁ Παῦλος σχετίζεται μὲ δαγκώματα φιδιῶν καὶ μὲ πληγὲς ποὺ δὲν κλείνουν († 29 Ἰουνίου).
Παρασκευή, γιὰ τὰ μάτια καὶ κάθε ἀναπηρία. Ἡ Ἁγία γεννήθηκε στὴν Ρώμη, ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Ἀντωνίνος. Γεννήθηκε μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ὕστερα ἀπὸ πολυετεῖς παρακλήσεις τῶν γονέων της. Μετὰ τὸν θάνατό τους, ἡ Ἁγία μοίρασε τὴν περιουσία της στοὺς φτωχούς της Ρώμης καὶ ἄρχισε νὰ περιδιαβαίνει τὰ δρομάκια τῆς διδάσκοντας στὸν λαὸ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου. Συνελήφθη καὶ καλέστηκε νὰ προσφέρει θυσία στὰ εἴδωλα. Φυσικὰ ἀρνήθηκε καὶ καταδικάστηκε σὲ μαρτυρικὸ θάνατο. Χαρακτηριστικὰ οἱ διῶκτες της ἔβαλαν τὴν Ἁγία μέσα σὲ ἕνα βαρέλι μὲ καυτὸ λάδι, ἀλλὰ αὐτὴ δὲν ἔπαθε τίποτα. Λέγεται ὅτι ὁ βασανιστής της θέλησε νὰ δοκιμάσει πόσο καυτὸ ἦταν τὸ λάδι, ἀλλὰ τυφλώθηκε ὁ ἴδιος. Μὲ θαυματουργικὴ παρέμβαση τῆς Ἁγίας ὁ βασανιστὴς ξαναβρῆκε τὸ φῶς του καὶ πίστεψε στὸν Κύριο. Ἀπὸ αὐτὸ τὸ θαῦμα ἡ Ἁγία Παρασκευὴ ἀπέκτησε καὶ τὴν σχέση της μὲ τοὺς τυφλούς. Λίγο ἀργότερα ἀποκεφαλίστηκε. Στὸ ἁγίασμα τῆς Ἁγίας στὴν Ἁλικαριὰ τῆς Ἀγχιάλου ὅσοι εἶχαν ἄρρωστο ἔσκαβαν ἕνα λάκκο, ἔκαιγαν σὲ αὐτὸν ξύλα, τὸν καθάριζαν καὶ τοποθετοῦσαν τὸν ἄρρωστο σὲ αὐτὸν «νὰ ἱδρώσει». Ἐπικαλοῦνταν τὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας καὶ ὁ ἄρρωστος γίνονταν καλά. Ἡ Ἁγία Παρασκευὴ προστατεύει τοὺς ἀσθενεῖς μὲ ὀφθαλμολογικὲς παθήσεις καὶ τοὺς ὀφθαλμίατρους. Ἡ Ἁγία (ὅπως καὶ ὁ Ἅγιος Παντελεήμων) προστατεύει καὶ τοὺς χωλοὺς (κουτσούς) († 26 Ἰουλίου).
Παράμονος, γιὰ ἰαματικὰ θερμὰ λουτρά. Κοντὰ στὸν ποταμὸ Τίγρη, κατὰ τὰ μέσα τοῦ 3ου αἰῶνος, ὑπῆρχαν ἰαματικὰ θερμὰ λουτρά. Αὐτὰ τὰ λουτρὰ εἶχε ἐπισκεφθεῖ τότε καὶ ὁ Ἀκυλίνος, ἕνας φανατικὸς εἰδωλολάτρης, διώκτης τῶν Χριστιανῶν. Ὁ Ἀκυλίνος σκέφθηκε νὰ κάνει μία μεγάλη θυσία στὸν ἐκεῖ ναὸ τῆς Ἴσιδος. Διέταξε μάλιστα νὰ βγάλουν ἀπὸ τὴν φυλακὴ τὸν Παράμονο καὶ ἄλλους 370 Χριστιανοὺς ποὺ κρατοῦσαν δέσμιους γιὰ νὰ συμμετάσχουν καὶ αὐτοὶ στὴν θυσία. Ὁ Παράμονος ὅμως καὶ οἱ ἄλλοι, ἀρνήθηκαν νὰ συμμετάσχουν καὶ ὁ Ἀκυλίνος διέταξε τὴν σφαγή τους ἐκεῖ στὰ θερμὰ λουτρά. Ἔτσι οἱ ἰαματικὲς πηγὲς ἁγιάσθηκαν ἀπὸ τὸ αἷμα τῶν μαρτύρων καὶ στὰ μετέπειτα χρόνια, πολλὲς θαυματουργικὲς θεραπεῖες γίνονταν ἐκεῖ († 29 Νοεμβρίου).
Ραφαήλ, Νικόλαος καὶ Εἰρήνη, γιὰ τὰ ἄρρωστα παιδιά. Μεγάλες θεραπευτικὲς ἰδιότητες δίνονται σὲ αὐτοὺς τοὺς τρεῖς Ἅγιους. Δὲν εἶναι λίγοι οἱ πρώην ἀσθενεῖς ποὺ διαβεβαιώνουν ὅτι οἱ Ἅγιοι τοὺς ἐπισκέφθηκαν καὶ τοὺς ἔκαναν καλά. Ἰδιαίτερα στὸν Ραφαὴλ τάζουν οἱ μάνες τὰ ἄρρωστα μικρὰ παιδιά τους. Στὸ Νοσοκομεῖο Παίδων Πεντέλης, ὑπάρχει ναὸς ἀφιερωμένος στοὺς τρεῖς Ἁγίους (†9 Ἀπριλίου ἢ τὴν Τρίτη Διακαινησίμου).
Σπυρίδωνας, γιὰ τὰ σπυριά, τὰ αὐτιὰ καὶ κάθε ἐπιδημία. Ἀπὸ τοὺς πιὸ θαυματουργοὺς Ἁγίους, ποὺ τιμᾶται ἰδιαίτερα στὴν Κέρκυρα. Μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ λόγω ὀνόματος προστάτης τῶν πιστῶν ἀπὸ τὰ κακὰ σπυριὰ καὶ τὴν εὐλογιά. Ἀλίμονο σὲ αὐτὸν ποὺ θὰ ἐργαστεῖ στὴν ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου… θὰ γεννήσει παιδιὰ μὲ κακὰ σπυριά! Προστατεύει ἐπίσης ἀπὸ τὴν πανώλη καὶ ἀπὸ κάθε εἴδους ἐπιδημίες καὶ ἀπὸ ἀρρώστιες τῶν αὐτιῶν, λόγω τῶν θαυμάτων του. († 12 Δεκεμβρίου).
Φλῶρος καὶ Λαῦρος γιὰ τοὺς λιθοξόους καὶ τὰ πηγάδια. Ἦταν δίδυμα ἀδέλφια ἀπὸ τὸ Βυζάντιο. Εἶχαν διδαχθεῖ τὴν τέχνη τοῦ λιθοξόου ἀπὸ τοὺς ὀνομαστοὺς πρωτομάστορες – μάρτυρες Πρόκλο καὶ Μάξιμο. Ἀναφέρεται ὅτι ὁ υἱὸς ἑνὸς εἰδωλολάτρη ἱερέα τυφλώθηκε ἀπὸ τὸ ἕνα του μάτι. Κανένας γιατρὸς δὲν μποροῦσε νὰ τὸν κάνει καλά. Οἱ δύο Ἅγιοι ὅμως μόνο, μὲ τὴν ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ ξαναέδωσαν τὸ φῶς του. Οἱ ἐθνικοὶ διῶκτες τους θορυβήθηκαν ἀπὸ τὸ θαῦμα, τοὺς συνέλαβαν καὶ ἀφοῦ τοὺς βασάνισαν τοὺς πέταξαν μέσα σὲ ἕνα πηγάδι, ὅπου καὶ πέθαναν. Οἱ ἐργάτες κατασκευαστὲς πηγαδιῶν ζητοῦν πάντα τὴν προστασία τους († 18 Αὐγούστου).
Ἀρχάγγελος Μιχαήλ, γιὰ ἰαματικὲς πηγὲς καὶ ἐκτροπὲς ποταμῶν. Ἕνα θαῦμα μὲ ἰαματικὲς πηγὲς καὶ ἐκτροπὲς ποταμῶν: στὴν Φρυγία ὑπῆρχε ἕνας παλαιὸς ναὸς ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγγελο, λόγω κάποιου παλαιότερου ἰαματικοῦ θαύματός του. Δίπλα στὸ ναὸ ἀνέβλυζε θαυματουργὸ ἁγίασμα. Στὴ λεκάνη τῆς πηγῆς ἔμπαιναν οἱ ἀσθενεῖς καὶ γιατρεύονταν. Ὅμως ὁ ναὸς μετὰ τοὺς μεγάλους διωγμοὺς ἔμεινε χωρὶς θεράποντες καὶ ὑπολειτουργοῦσε. Εἶχαν περάσει περίπου 90 χρόνια ἀπὸ τότε ποὺ κτίσθηκε ὁ ναός, ὅταν ἐμφανίσθηκε στὴν περιοχὴ ἕνας νεαρὸς μὲ μεγάλη πίστη ποὺ ὀνομαζόταν Ἄρχιππος. Αὐτὸς ἐγκαταστάθηκε στὸ ναὸ καὶ ἔκανε τὶς ἀναγκαῖες διορθωτικὲς ἐπεμβάσεις σὲ αὐτόν. Ὑπηρετοῦσε τοὺς πιστοὺς ποὺ ἔρχονταν στὴν ἰαματικὴ πηγὴ ζητώντας θεραπεία καὶ δίδασκε τὸ λόγο τοῦ Κυρίου. Τὸ ἦθος, ἡ αὐταπάρνηση, ἡ πίστη ποὺ ἔδειχνε ὁ Ἄρχιππος προκάλεσαν φθόνο τῶν ἐθνικῶν της περιοχῆς. Φυσικὰ τοὺς ἐνοχλοῦσε τὸ ξαναζωντάνεμα τῆς θαυματουργῆς – ἰαματικῆς πηγῆς καὶ τὰ πλήθη ποὺ ἔρχονταν νὰ ζητήσουν θεραπεία ἀπὸ τὸν Ἀρχάγγελο. Θεωροῦσαν ὑπαίτιο φυσικὰ τὸν Ἄρχιππο γιὰ ὅλα αὐτά. Ἀποφάσισαν λοιπόν, νὰ καταστρέψουν τὸ ναὸ τοῦ Ἀρχαγγέλου καὶ τὸ ἁγίασμα. Σκέφτηκαν καὶ ἔκαναν ἐκτροπὴ δυὸ ποταμῶν καὶ τοὺς ἔστρεψαν πρὸς τὸ ναό. Ὁ Ἀρχάγγελος ὅμως προστάτεψε τὸ ναό, τὸ ἁγίασμα καὶ τὸν Ἄρχιππο. Σταμάτησε ἀρχικὰ τὰ νερὰ τῶν ποταμῶν, ποὺ στάθηκαν ὄρθια σὰν ὑδάτινο τεῖχος, καὶ στὴν συνέχεια ἐμφανίστηκαν στὴ γῆ μεγάλες καταβόθρες ποὺ κατάπιαν τὰ ὕδατα. Ἔτσι σώθηκε ὁ ναός, τὸ ἁγίασμα καὶ ὁ Ἄρχιππος. Αὐτοὶ ποὺ ἐργάζονται σὲ μεγάλα ἔργα μὲ ἐκτροπὲς ποταμῶν, σὲ φράγματα, σὲ κατασκευὲς ὑπογείων σηράγγων διοχέτευσης ὑδάτων ἀλλὰ καὶ ὅσοι ἐργάζονται σὲ ἰαματικὲς πηγὲς καὶ λουτρὰ μποροῦν νὰ ἐμπνέονται ἀπὸ τὸ θαῦμα «ἐν τὶς Χωναιές» καὶ νὰ ἐπικαλοῦνται τὸν Ἀρχάγγελο Μιχαὴλ († 6 Σεπτεμβρίου).

Ἄλλοι Ἅγιοι ποὺ σχετίζονται μὲ θεραπεῖες εἶναι:

Ἀβέρκιος ὁ Ἰσαπόστολος. Δεύτερος αἰώνας. Κατάφερε μὲ θαυματουργικὸ τρόπο νὰ ἀναβλύσουν θερμὰ ἰαματικὰ νερὰ καὶ θεράπευσε τὴν κόρη τοῦ βασιλιὰ τῆς Ρώμης ἀπὸ δαιμόνια ποὺ τὴν ταλαιπωροῦσαν († 22 Ὀκτωβρίου).
Ἀγγελὴς ὁ Νεομάρτυρας. Ἦταν ἀπὸ τὸ Ἄργος. Ἀσκοῦσε ἐμπειρικὰ τὴν ἰατρική. Προκάλεσε σὲ μονομαχία ἕναν ἄθεο Γάλλο γιγαντίων διαστάσεων. Ὁ Ἀγγελὴς τοῦ ἐπιτέθηκε καὶ ὁ Γάλλος τὸ ἔβαλε στὰ πόδια. Ἀπὸ τότες ὁ Ἅγιος ἄρχισε νὰ ὑπερηφανεύεται ὑπέρμετρα καὶ στὴν συμπεριφορά του παρουσιάστηκαν ἐπικίνδυνες μεταπτώσεις ψυχολογικές. Ὁ διάβολος τὸν βρῆκε ἀδύναμο, τὸν παραπλάνησε καὶ ἀσπάστηκε τὸν ἰσλαμισμό. Ὁ Ἅγιος ὅμως γρήγορα συνῆλθε καὶ μαρτύρησε γιὰ τὴν πίστη του. Τελικὰ ἀποκεφαλίσθηκε. Ὁ Ἅγιος προστατεύει τοὺς ἐμπειρικοὺς ἰατρούς, τοὺς παλαιστὲς ἀλλὰ καὶ ὅσους παρουσιάζουν ψυχολογικὰ προβλήματα († 3 Δεκεμβρίου).
Ἀνανίας ὁ Ἀπόστολος. Γιάτρεψε θαυματουργὰ ἀπὸ τύφλωση, τὸν Σαῦλο, τὸν μετὰ ὀνομαζόμενο Παῦλο, Ἀπόστολο τῶν Ἐθνῶν († 1 Ὀκτωβρίου).
Γλυκερία ἡ Ἁγία. Βασανίσθηκε καὶ ρίχθηκε ὡς τροφὴ στὰ θηρία. Ἀναφέρονται πολλὲς θαυματουργικὲς ἰάσεις καὶ θεραπεῖες δαιμονισμένων ποὺ ἔγιναν μὲ ἐπίκληση τοῦ ὀνόματός της († 13 Μαΐου).
Γρηγόριος ὁ Ἅγιος τῆς Μεγάλης Ἀρμενίας. Θεράπευσε τὸν διώκτη του, βασιλιὰ τῆς Ἀρμενίας, Τηριδάτη, ἀπὸ σχιζοφρένεια. Ὁ βασιλιὰς μετανόησε, πίστεψε καὶ βαπτίσθηκε μαζὶ μὲ μεγάλο μέρος τοῦ λαοῦ του († 30 Σεπτεμβρίου).
Δομετιανὸς ὁ Ἅγιος. Ἔδρασε τὴν ἐποχὴ τοῦ αὐτοκράτορος Μαυρικίου. Ἦταν φίλος τοῦ βασιλικοῦ ζεύγους καὶ μὲ χρήματα ποὺ τοῦ ἔδωσαν ἔφτιαξε ἐκκλησίες καὶ φτωχοκομεῖα. Ὁ Θεὸς τοῦ ἔδωσε τὴν δύναμη νὰ θεραπεύει ἀσθενεῖς, νὰ θαυματουργεῖ καὶ νὰ διώχνει δαιμόνια († 9 Μαρτίου).
Ἐφραὶμ ὁ Μεγαλομάρτυρας. Γεννήθηκε στὰ Τρίκαλα, τὸν ἐκτέλεσαν οἱ Τοῦρκοι μὲ μαρτυρικὸ τρόπο τὸ 1426. Στὸ μέρος ὅπου μαρτύρησε, κτίσθηκε μονὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, ὅπου στεγάζονται τὰ λείψανά του καὶ συρρέει πλῆθος κόσμου, ζητώντας καὶ πολὺ συχνὰ λαβαίνοντας τὴν ἴαση σὲ κάθε εἴδους ἀσθένεια († 3 Ἰανουαρίου καὶ 5 Μαΐου).
Θαδδαῖος. Θεωρεῖται Ἀπόστολος. Στὴν ἀρχὴ ἦταν μαθητὴς τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καὶ στὴν συνέχεια ἔγινε μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ. Λέγεται ὅτι θεράπευσε μὲ θαυματουργικὸ τρόπο τὸν βασιλιὰ Αὔγαρο ἀπὸ τὴν λέπρα καὶ μετὰ τὸν βάπτισε Χριστιανὸ († 21 Αὐγούστου).
Θεράποντες καὶ Θεραπαινίδες. Εἶναι τουλάχιστον πέντε Ἅγιοι μὲ αὐτὸ τὸ ὄνομα († 14, 27 Μαΐου καὶ 26 Ἰουνίου). Ὑπάρχουν ἀκόμα καὶ δύο Ὁσίες ποὺ ἀναφέρονται ὡς Θεραπαίνιδες († 24 Ἰανουαρίου). Λόγω ὀνόματος σχετίζονται μὲ τὴν θεραπεία καὶ τὴν περιποίηση ἀσθενῶν καὶ ἀνήμπορων.
Θεωνᾶς. Ἀρχικὰ ἦταν μάγος, κατασκευαστὴς φαρμάκων ἀλλὰ καὶ δηλητηρίων ποὺ ἔδιναν στοὺς καταδικασμένους σὲ θάνατο. Σχετίζεται μὲ τοὺς φαρμακοποιούς.
Ἰάκωβος ὁ Πέρσης. Ἔζησε τὴν ἐποχὴ τοῦ Ὀνορίου καὶ τοῦ Ἀρκαδίου. Μὲ τὴν παράφραση τοῦ ὀνόματός του σὲ «ἄκουφος» θεωρεῖται θεραπευτὴς γιὰ προβλήματα ἀκοῆς († 27 Νοεμβρίου).
Ζαχαρίας ὁ Προφήτης. Προστατεύει τοὺς κωφαλάλους, λόγω θαύματος. Ὁ Ζαχαρίας εἶναι ὁ ἀρχιερέας ποὺ παρέλαβε τὴν Παρθένο Μαρία καὶ τὴν εἰσήγαγε στὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων († 8 Φεβρουαρίου).
Ζηναΐς, Φιλονίλλα καὶ Ἐρμιόνη. Ἀναφέρονται ὡς ἱδρύτριες νοσοκομείων († 7 Ἰουνίου, 11 Ὀκτωβρίου καὶ 26 Ἰουλίου).
Μάρκος ὁ Ἀπόστολος. Τὸ ὄνομά του σχετίζεται παρετυμολογικὰ μὲ τὸ «μαργώνω» = «ναρκώνω». Ἔτσι μπορεῖ νὰ ἔχει σχέση μὲ τοὺς ἀναισθησιολόγους († 27 Σεπτεμβρίου).
Μάρκος ὁ μαθητὴς τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Γιάτρεψε τὸν τυφλὸ σκύμνο μίας ὕαινας. Ἔτσι σχετίζεται μὲ τοὺς κτηνιάτρους.
Ραφαὴλ ὁ Ἀρχάγγελος. Ἀναφέρεται ὅτι ὁ Ἀρχάγγελος «ἐφορεύει τῆς ἰάσεως» († 11 Ἰανουαρίου καὶ 8 Νοεμβρίου).
Τιμόθεος ὁ Ὅσιος, ἀπὸ τὰ Σύμβολα τῆς Μ. Ἀσίας. Ἦταν ταπεινόφρων μοναχὸς καὶ δὲν ὑπερηφανεύθηκε ποτὲ γιὰ τίποτα. Ὁ Θεὸς γιὰ τὴν ταπεινότητά του, τοῦ ἔδωσε τὸ χάρισμα νὰ γιατρεύει τοὺς ἀσθενεῖς. Ὁ ἴδιος ἔλεγε: «Γιατί νὰ ὑπερηφανευθῶ; Ὁ Θεὸς μοῦ ἔδωσε τὸ χάρισμα, ὄχι γιὰ τὴν ἀρετή μου, ἀλλὰ ἀπὸ ἀγάπη πρὸς ἐσᾶς!» († 21 Φεβρουαρίου).
Τίτος ὁ Ὅσιος. Εἶχε τὸ χάρισμα τοῦ «παύειν νοσήματα καὶ διώκειν πνεύματα» († 2 Ἀπριλίου).
Φιλήμονας ὁ μουσικός. Μὲ πρόρρηση τοῦ Ἁγίου πῆραν χῶμα ἀπὸ τὸν τάφο του καὶ μὲ ἁπλὴ ἐπάλειψη ἔγινε καλὰ τὸ μάτι ἑνὸς εἰδωλολάτρη ποὺ εἶχε τραυματιστεῖ ἀπὸ βέλος.