Το τεμάχιο αυτό έφτασε στη Μονή με περιπετειώδη τρόπο. Ο Μ. Κωνσταντίνος είχε κατασκευάσει ένα σταυρό που τον έπαιρνε μαζί του στις εκστρατείες για να προστατεύει τον ίδιο και το στράτευμά του. Στη μέση ο σταυρός είχε τεμάχιο Τιμίου Ξύλου· υπήρχαν επίσης θήκες, όπου είχαν τοποθετηθεί και άγια λείψανα των πιο σημαντικών μαρτύρων και ένα τεμάχιο της Τιμίας Ζώνης. Το σταυρό αυτό έπαιρναν στις εκστρατείες τους όλοι οι αυτοκράτορες. Σε μία εκστρατεία κατά των Βουλγάρων νικήθηκε από τον ηγεμόνα Ασάν ο αυτοκράτορας Ισαάκιος Β΄ Άγγελος (1185-1195). Ένας ιερέας έριξε στο ποτάμι το βασιλικό σταυρό, για να μή βεβηλωθεί από τους εχθρούς. Εκείνοι όμως τον βρήκαν και τον παρέδωσαν στον Τσάρο των Βουλγάρων Ασάν. Οι Βούλγαροι δεν είχαν καλές σχέσεις με τους Σέρβους. Αυτές επιδεινώνονταν συνεχώς. Γύρω στα 1330, σε μία μάχη κατανικήθηκε ο βουλγαρικός στρατός από τον ηγεμόνα των Σέρβων μεγαλομάρτυρα Λάζαρο (†1389). Ο βασιλικός σταυρός πέρασε στα χέρια των Σέρβων. Μετά από σαράντα χρόνια ο Λάζαρος δώρισε στη Μονή Βατοπαιδίου το βασιλικό σταυρό του Μ. Κωνσταντίνου μαζί με το τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου, το τεμάχιο της Τιμίας Ζώνης και τα άλλα άγια λείψανα. Πίσω από τον Τίμιο Σταυρό βρίσκεται γραμμένο στην σερβική γλώσσα το εξής: «Λάζαρος, εν Χριστώ τω Θεώ Κνέζης της Σερβίας και Βασιλεύς Γραικίας, ανατίθημι το κραταιόν όπλον συν τη αχράντω Ζώνη της Πανάγνου μου, τη Μονή Βατοπαιδίου της Βασιλείας μου». Από τότε φυλάσσεται στο ιερό βήμα του καθολικού, δηλαδή του κεντρικού ναού της Μονής.Πρέπει να αναφέρουμε και μία άλλη παράδοση που διασώζεται στη Μονή μας. Σύμφωνα με αυτήν η Τιμία Ζώνη αφιερώθηκε από τον αυτοκράτορα Ιωάννη Ϛ΄ Καντακουζηνό (1341-1354), ο οποίος στη συνέχεια παραιτήθηκε από το αυτοκρατορικό αξίωμα, έγινε μοναχός με το όνομα Ιωάσαφ και μόνασε στη Μονή Βατοπαιδίου. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι αδελφοί της Μονής πραγματοποιούσαν περιοδείες λιτανεύοντας την Αγία Ζώνη στην Κρήτη, Μακεδονία, Θράκη, Κωνσταντινούπολη και Μικρά Ασία προς αγιασμό και στήριξη του υπόδουλου ελληνισμού και απαλλαγή από κάθε λοιμική ασθένεια.

Ιστορικά θαύματα της Αγίας Ζώνης

Απειρα είναι τα θαύματα που έχει επιτελέσει κατά καιρούς η Τιμία Ζώνη. Εδώ θα αναφέρουμε μερικά μόνο από αυτά (από εδώ & εδώ).
Το πλοίο παραμένει ακίνητο
Κάποτε η Τιμία Ζώνη προσκλήθηκε από τους κατοίκους της Αίνου. Οι μοναχοί που τη συνόδευαν φιλοξενήθηκαν στο σπίτι ενός ιερέα, του οποίου η σύζυγος αφαίρεσε κρυφά ένα τεμάχιό της. Όταν οι πατέρες επιβιβάσθηκαν στο πλοίο για να αναχωρήσουν, αν και η θάλασσα ήταν γαλήνια, το πλοίο έμενε ακίνητο. Βλέποντας η πρεσβυτέρα το παράξενο αυτό φαινόμενο αισθάνθηκε το σφάλμα της και παρέδωσε στους πατέρες το τεμάχιο της Ζώνης. Τότε μόνο το πλοίο μπόρεσε να αποπλεύσει. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού κατασκευάσθηκε η δεύτερη θήκη, όπου φυλάσσεται ως σήμερα αυτό το τεμάχιο.

Περιπέτειες της Αγίας Ζώνης
Κατά την επανάσταση του 1821, ύστερα από παράκληση του λαού της Κρήτης που μαστιζόταν από την πανώλη, η Αγία Ζώνη μεταφέρθηκε στο νησί. Όταν όμως ετοιμάστηκαν οι μοναχοί να επιστρέψουν στην Μονή, τους συνέλαβαν οι Τούρκοι και τους οδήγησαν στην αγχόνη. Η Αγία Ζώνη εξαγοράσθηκε από τον πρόξενο της Αγγλίας Δομένικο Σανταντώνιο. Από εκεί μεταφέρθηκε στη Σαντορίνη, στη νέα κατοικία του προξένου. Η είδηση μεταδόθηκε σε όλο το νησί, και μετά από ενημέρωση της Μονής από τον επίσκοπο του νησιού, στάλθηκε ο προηγούμενος Διονύσιος, το 1831, στη Σαντορίνη. Ο πρόξενος ζήτησε για την απόδοση της Αγίας Ζώνης 15.000 γρόσια, και ο λαός με συγκινητική προθυμία συγκέντρωσε το ποσό. Έτσι εξαγοράσθηκε η Αγία Ζώνη και γύρισε στη Μονή Βατοπαιδίου. Ό,τι όμως συνέβη στην Αίνο με την σύζυγο του ιερέα, το ίδιο επαναλήφθηκε και με τη σύζυγο του προξένου. Αυτή, κρυφά από το σύζυγό της, έκοψε ένα τεμάχιο πριν την παραδώσουν στον προηγούμενο Διονύσιο, με αποτέλεσμα μετά από σύντομο χρονικό διάστημα ο σύζυγός της να πεθάνει ξαφνικά, και η μητέρα με την αδελφή της να ασθενήσουν βαριά. Γι’ αυτό, με επιστολή της το 1839, παρακάλεσε τη Μονή να στείλει εκπροσώπους για να παραλάβουν το τεμάχιο. Από τότε και μέχρι σήμερα στις 10 Οκτωβρίου κάθε έτους γιορτάζεται πανηγυρικά η δεύτερη έλευση της Τιμίας Ζώνης στην Ιερά Μονή μας.
Εξαφάνιση λοιμικής ασθένειας – Ανάσταση νεκρού
Το 1864 η Αγία Ζώνη μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, εξαιτίας της χολέρας που μάστιζε τους κατοίκους της. Μόλις πλησίασε το καράβι στο λιμάνι, η χολέρα έπαυσε και κανένας από τους ασθενείς δεν πέθανε. Αυτό το παράδοξο θαύμα κίνησε την περιέργεια του σουλτάνου, που ζήτησε την Τιμία Ζώνη στα ανάκτορα για να την ασπασθεί. Κατά το διάστημα της παραμονής της Αγίας Ζώνης στην Κωνσταντινούπολη, ένας Έλληνας κάτοικος του Γαλατά ζήτησε να μεταφερθεί στο σπίτι του, γιατί ο γιός του ασθενούσε βαριά. Όταν όμως έφθασε η Αγία Ζώνη, εκείνος είχε ήδη πεθάνει. Οι πατέρες όμως δεν απελπίσθηκαν. Αντίθετα ζήτησαν να δούν τον νεκρό. Μόλις τοποθέτησαν την Τιμία Ζώνη επάνω του, ο νεκρός αναστήθηκε.
Επιδημία ακρίδας
Το 1894 η Τιμία Ζώνη προσκλήθηκε στην Μάδυτο της Μικράς Ασίας, εξαιτίας μιας επιδημίας ακρίδας που κατέστρεφε τα δένδρα και τους αγρούς. Όταν το πλοίο που μετέφερε τη Ζώνη έφθασε στο λιμάνι, ο ουρανός καλύφθηκε από σύννεφα ακρίδων, που άρχισαν να πέφτουν στην θάλασσα, ώστε το πλοίο να δυσκολεύεται να αγκυροβολήσει. Βλέποντας οι κάτοικοι της Μαδύτου το θαύμα έψαλλαν συνεχώς από την παραλία το «Κύριε ελέησον».
Οι ακρίδες έπεφταν στην θάλασσα
Στο βιβλίο «Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι, τόμ. Α, «Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο», περιέχεται στην σ. 113 θαύμα της Αγίας Ζώνης. Το μεταφέρουμε.
«Έρριξες φάρμακο για τις κάμπιες;
-Έρριξα, Γέροντα.
- Τόσες καλόγριες ούτε μία κάμπια δεν μπορείτε να σκοτώσετε! Στην Κατοχή, όταν είχε πέσει ακρίδα, είχαν βγάλει εδώ στην Χαλκιδική την Αγία Ζώνη από την Μονή Βατοπαιδίου και η ακρίδα έπεφτε σύννεφα-σύννεφα στην θάλασσα». ["Νεκρός": ας σημειωθεί ότι στο χωριό Ατσιπόλουλο Ρεθύμνης υπάρχει εξωκλήσι της Αγ. Ζώνης, σε ανάμνηση της θαυματουργικής λιτανείας, με την οποία χάθηκαν οι κάμπιες που κατέτρωγαν κάθε φυτό στην περιοχή το 19ο αιώνα. Η "επιδημία" αυτή από κάμπιες μάλλον είχε επεκταθεί σε όλο το νομό Ρεθύμνου ή έστω σε μεγάλο μέρος του, γιατί και στην επαρχία Αμαρίου (χωριό Άνω Μέρος) έχει καταγραφεί ανάμνηση της λιτανείας αυτής λίγο πριν το 1900 ("όπου περνούσε η Αγία Ζώνη, οι κάμπιες πέφτανε από τα δέντρα πάνω στους ανθρώπους και μετά χάνονταν και δεν τις έβρισκαν ούτε στο έδαφος", μαρτυρία Γαρεφαλλίτσας Φωτάκη, 1902-1996, από τη μητέρα της)]
Παύση λοιμώδους νόσου
Τον Σεπτέμβριο του έτους 1818 πατέρες της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου μετέβησαν στο Γαλάτσι της Ρουμανίας μεταφέροντας την Τιμία Ζώνη, τεμάχιο Τιμίου Ξύλου και την αγία κάρα του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Σε επιστολή του ο Μητροπολίτης Μολδαβίας Βενιαμίν μεταξύ άλλων αναφέρει: «… ιδία τε έκαστος και κοινή μετελάβομεν του θείου αγιάσματος, την παύσιν της πολυωδύνου πανωλεθρίας λοιμώδους νόσου είδομεν».
Έπαυσε το θανατικόν
22 Αυγούστου 1827. Ο παπα-Σάββας γράφει: «Το θανατικόν με την Χάριν της Αγίας Ζώνης από 15 Ιουνίου έπαυσεν εις την Αίνον». Από την Αίνον η Αγία Ζώνη μεταφέρθηκε στο Διδυμότειχο. Σε άλλη επιστολή του, με ημερομηνία 12 Σεπτεμβρίου,ο ίδιος ιερέας αναφέρει: «Εδώ με την Χάριν της Αγίας Ζώνης έπαυσε το θανατικόν, καθώς και εις την Αίνον».
Γλυτώσαμε από το κακό
Ο π. Κοσμάς Χρυσούλας σε επιστολή του προς την Μονή γράφει: «Κατά το έτος 1915 στο χωριό μας Νεοχώρι Καλλιπόλεως κάλεσαν από την Μονή Βατοπαιδίου την Αγία Ζώνη για την επιδημία των ακρίδων και όταν ήλθε η Αγία Ζώνη, και έγινε ο αγιασμός, εμφανίστηκαν στον ουρανό μαύρα πουλιά που έφαγαν τις ακρίδες και γλυτώσαμε από το κακό».
Η Θάσος σώζεται από την ανομβρία
Το 1957 κάτοικοι της Θάσου ήλθαν στην Μονή και παρακαλούσαν να μεταφερθεί η Τιμία Ζώνη της Θεοτόκου στο νησί, διότι είχε χρόνια να βρέξει και η ξηρασία απειλούσε να το ερημώσει. Οι πατέρες αποδέχθηκαν το αίτημα και σε λίγες μέρες αποφάσισαν να ξεκινήσουν για την Θάσο. Κατά την τάξη της Μονής, όταν η Τιμία Ζώνη αναχωρεί εκτός αυτής, ψάλλεται η ιερά Παράκληση. Από τον ναό με λάβαρα, θυμιάματα, κωδωνοκρουσίες και μεγαλοπρεπή πομπή συνοδεύουν οι πατέρες την Τιμία Ζώνη μέχρι τον αρσανά της Μονής. Καθ’ οδόν προς την θάλασσα ψάλλεται ο Παρακλητικός κανόνας. Έτσι έγινε και τότε, και οι πατέρες αναχώρησαν με καραβάκι για την Θάσο που απέχει 2-3 ώρες από την Μονή μας Ο καιρός ήταν καλός και δεν εφαίνοντο ίχνη που να προμηνύουν βροχή. Όταν όμως έφθασαν στο λιμάνι της Θάσου, ήδη είχε αρχίσει να πέφτει καταρρακτώδης βροχή και έγινε τόση πλημμύρα, ώστε δεν μπόρεσαν να αποβιβαστούν, αλλά αμέσως επέστρεψαν πίσω στην Μονή δοξάζοντες την Υπεραγία Θεοτόκο, που πρόφθασε και έσωσε τον ευλαβή λαό του νησιού βλέποντας την αγαθή πρόθεση και επιθυμία του.